Bijblad van de (Joesscbe Courant,
van Zaturdag 30 Maart 1872, No. 39.
Aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal.
De Raad der Gemeente Goes, Provincie Zeeland, heeft met verwon
dering en leedwezen tevens gezien, dat bij den staat A, behoorende tot artikel
53 van het Ontwerp van Wet, houdende eene nieuwe regterlijke inrigting,
den 16den December 1871 bij uwe vergadering ingekomen, GOES andermaal,
even als ten jare 1870, wordt aangewezen als de zetel van het derde kanton
van het Arrondissement Middelburg en de zetel der Arrondissements Reglbank
uit de gemeente Goes naar die ~van Axel wordt verplaatst, en acht zich dan
ook andermaal geroepen en verpligt, niet alleen in het belang van Goes, maar
veeleer in het algemeen belang, zijne bezwaren tegen die voorgenomene ver
plaatsing met bescheidenheid, doch gepasten ernst tevens, aan uwe vergade
ring bloot te leggen.
De Raad vermeent daartoe te meer vrijheid te hebben, omdat het hier
niet geldt de opheffing, maar de verplaatsing van den zetel eener Arrondissements-
Regtbank en het Rijk derhalven uit een financieel oogpunt ten dezen buiten
belang is.
Zulk eene verplaatsing is eene bloedige greep in den hartader eener
gemeente, die, na sedert 1811 en dus na eene reeks van jaren de zetel
eener Regtbank te zijn geweest, zich onverhoeds daarvan beroofd zietim
mers zij verliest daardoor niet alleen haren rang, maar ziet zich op éénmaal
ontvolkt en hare bronnen van bestaan voor een groot deel vernietigdzulk
eene verplaatsing kan dus alleenlijk worden geregtvaardigd door zwaarwig-
tige en alles afdoende redenen en gronden en met belangstelling beijverde
zich dan ook deze Raad die op te sporen, doch zag zich ten dezen bitterlijk
teleurgesteld, daar geen enkel motief daarvoor in de memorie van toelichting-
wordt aangegeven en zelfs verklaarddat de voorstellen tot regterlijke indee
ling voor als nog geene nadere toelichting schenen te behoeven.
Dit gemis van toelichting maakt het dezen Raad te meer tot pligt,
om, even als ten jare 1852 en 1862, zijne hoofdbezwaren tegen de bedoelde
verplaatsing aan de beoordeeling uwer vergadering te onderwerpenin het
billijk vertrouwendat die met zorg en belangstelling zullen gewikt en ge
wogen worden.
Bij het ontwerpen en beoordeelen dener regterlijke indeeling moet
niet blootelijk op de landkaart worden afgegaanmaar vooralook volgens
de zienswijze der Hooge Regering, blootgelegd in de Memorie van Toelichting
bij het ontwerp van wet op de regterlijke indeeling volgens artikel 54 dei-
wet van 31 Mei 1861 (Staatsblad no. 49), aan uwe vergadering ingezonden
bij Koninklijke Boodschap van den 12 Januarij 1870, op plaatselijke gesteld
heid, ligging, omvang, bevolking, onderlinge betrekking, vermoedelijke werkzaamheden
en dergelijke worden geletterwijl het belang der justiciabelen immer op den
voorgrond moet worden gesteld. Intusschen schijnen alle deze gegevens en
vereischten over het hoofd te zijn gezien bij het thans aan de beoordeeling
uwer vergadering onderworpen voorstel, om de Arrondissements Regtbank te
Goes op te heffen en naar Axel te verplaatsen, en wordt zelfs het vermoeden
gewettigd, dat den ontwerper de noodige locale kennis heeft ontbroken en hij
te dezer zake verkeerdelijk is ingelicht.
Ten jare 1827 had de Hooge Regering, alleenlijk lettende op de
kaart van Zeeland, het denkbeeld opgevat, om met opheffing van het Arron
dissement Goes, eene Regtbank in Staats-Vlaanderen, bepaaldelijk te Axel, te
vestigen doch liet, na rijp en veelzijdig onderzoekal spoedig dit denkbeeld
vareneensdeels uithoofde van de gunstige ligging en de voordeelenwelke
Goes als zetel eener regtbank aanbood, anderdeels uithoofde van de vele be
zwaren welke toen bleken tegen de vestiging eener regtbank te Axel of el
ders in Staats-Vlaanderen te bestaan. Sedert zijn die voordeelen aan de zijde
van Goes zeer toegenomende bezwaren aan de zijde van Staats-Vlaanderen
niet verminderd.
Immers sedert dien tijd is Zuid-Beveland overdekt met kunstwegen,
die alle de gemeenten op gemakkelijke en aangename wijze verbinden met
Goes, nagenoeg in het midden des Eilands gelegen en sedert 1811 de zetel
van een judicieel arrondissement en overzulks voorzien van ruime en geschikte
localen ten dienste der regts-collegien en van goede woningen voor het reg-
terlijk personeel en de in behoorlijken getale aanwezige balieterwijl in cle
laatste jaren uitnemende gebouwen en woonhuizenonderanderen eene zeer
doelmatig ingerigte en als gebouw prachtige cellulaire gevangenis, zijn gesticht
en de toenemende bevolking, volgens de jongste volkstelling tot een zielental
van 6315 gestegen, dezen Raad heeft doen bedacht zijn, om een grondbeslag
interigten en beschikbaar te stellen tot den aanleg eener nieuwe straat in de
rigting van, en zich aansluitende aan den toegangweg tot het stations-gebouw,
alwaar ter plaatse dan ook reeds ten vorigen jare een belangrijk en sierlijk
magazijn van landbouwwerktuigen is aangebouwd en eerstdaags met de stich
ting van vier woningen zal aangevangen worden.
De gemeente Goes bezit dus al de vereischten die voor den zetel
