1872. N°. 8. Donderdag 18 Jannarij. Ö9ste jaargang. EOESSCHE De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag. Woensdag en vitudag avond, uitgezonderd op feestdagen. Prijs per kwartaal zoo binnen als buiten Goes ƒ1,75. Afzonderlijke nommers 5 c. met bijblad 10 c. (MRVYl. Gewone advertentiën worden a 10 e. de regel geplaatst. Geboorte-, huwelijks- en doodberigten van 18 regels h 1,- Dienst-aanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contant betaald, 20 c. De inzending van advertentiën kan geschieden op den dag der uitgave tot vóór twee uren, des namiddags. Stukken welke men als ingezonden wenscht opgenomen, moet et uiterlijk den vorigen dag aan het bureau bezorgd zijn. TWEEDE PAASCHDAG 1872. Er zijn er heden ten dage en er zijn er altijd geweest dit laatste kunne ons troos ten die er zich op verhedendat zij niet regt weten wat vaderlandsliefde is, die dit woord alleen aanmerken, als de uiting van een bekrompen ziekelijk gevoel, waarboven zij, wereldburgers, ten eenenmale verheven zijn. Gij kunt met dezulken redeneren, zooveel gij wiltgij komt niet verder. Dat kan ook niet anders. Evenmin zoudt gij slagen een onverschillige op muziekaal gebied, door be- toogen te overtuigen, dat de scheppingen van een Mozart en een Beethoven ten eeuwigen dage een bron van rein genot voor het mensche- lijk geslacht zullen zijn. Voor deze aan geen vaderland geloovenden de Franschen noemen henmeenen wij materialisten op staatkundig-gebiedschrijven wij dan ook deze regelen niet. Zij zouden er toch niet door bekeerd worden en de zaak, waarvoor wij heden belangstelling komen in roepen, laat hen natuurlijk zou koud als marmer. Ons woord is gerigt tot allen, zonder on derscheid van staatkundige kleur of rigting, van welke godsdienstige denkwijze ook die slechts dit gemeen hebbendat zij zich voelen verbonden door den band dien de ge schiedenis van ons vaderland om al zijne zonen en dochteren heeft gelegd. Waar sprake is van het land onzer geboorte, van zijn ge schiedenis, zijn taal daar kennen wij geen partijen, daar zijn wij allen Nederlanders. Zelfs de qualiteit van Goessenaar, hoe vereerend overigens welligt, verdwijnt hier geheel en al. Wij kennen niemand het regt toe, om Goes van gebrek aan vaderlandsliefde te ver denken, omdat de partijstrijd, die dan toch altijd een bewijs is, dat er leven heerscht, hier wel eens wat al te scherp wordt gestreden. Wij kunnen er gelukkig bijvoegen, tot dus verre heeft niemand dit ook bepaaldelijk ge daan maar, men heeft weinig noodig om in deze wereld een slechten naam te krijgen en wij zagen b. v. hoe een schrijver uit den Briel den Briel en het feest daar te vieren, ziedaar waarover wij wilden spreken hoe een correspondent van Het Vaderlandin het nummer van 11. Dingsdag eenige steden dei- uitzondering noemde en ten slotte aldus onze stad vermeldde: „en Goes." Die puntjes, weet ge, die beteekenen niet veel vleijeftds. Dat is nu nog wel niet regt toe regt aan een beschuldiging, maar dit wil zooveel zeggen als„nu ja, Goes, die stad, zou daar iets goeds uit kunnen komen?" Wij, van onze zijde, zullen al aanstonds too- nen, dat we omtrent het Brielsehe feest, die puntjes niet hebben verdiend. Doch geven wij eer3t een overzigt van den stand der zaak. Niets was minder te verwonderen, dan dat er in 1872 roepstemmen zouden opgaan, om eens eenige eeuwen terug te denken. 1572, 1672 wat roepen die jaartallen niet in het geheugenOnder al de roemrijke feiten van die jaren is zeker het ineest belangrijke voor ons zelfstandig volk-"bes taan geweest he.' veroveren door de Watergeuzen, de tegen iron verdrukker in oproer zijnde Nederlanders, van den Briel! Dat de Briel ic'1 aren van 1872 liunne landgenooten zouden verzoeken om den driehonderdsten verjaardag 'Westelijk te gedenken en hen in staat te stellen, .het door een gedenkteeken te vereeuwigen, was te ver wachten van goede vaderlanders. En dat heel het Nederlandsche volk, als één man, zou opstaan om den len April, den Tweeden Paaschdag 1872, even luisterrijk en geest driftvol te vieren als in 1863 het halve eeuw feest onzer verlossing van de Fransche ver drukking ja, in Uoogeve mate nog dan toen wie zou anders denken? Doch ziet, het ondenkbare is geschied. Eenige ultramontaansche heeren hebben ontdekt, dat het ultramontaansche gemoed zich niet mag verheugen over het verlies van Alva's bril; de handen die hem afgenomen hebben, waren te onbehouwen, te ruw en ze behoorden aan zulke ongeloovige revolutionairen Nu weten wij allen wel, dat de Water geuzen van 1872 geen salet-jonkers waren, die, met witte handschoenen aan, te Brielle aan wal stapten. Evenzeer, dat hunne daden, die volgden op de inname van Brielle, in de lijst van onzen tijd gezien, 2eer zijn aftekeuren. Maar die afkenringswaardige daden, als het dooden zonder noodzaak van priesters, enz., hebben niets uit te staan met het feit dat de inname van den Briel washet begin onzer ontworsteling aan het Spaansclie juk een juk dat niet alleen lands regten ver kortte, maar de vrijheid van geweten onmo gelijk maakte. Dit feit nu wenschen we luisterrijk gevierd te zien en of ge nu katholiek zijt of protestant, liberaal of conservatief als ge maar een va- derlandsch hart in den boezem draagt, dan doet ge mee. Wij hebben een goed vertrou wen op den geest onzer bevolking. Ja, er wordt wel gedreven 't is waarmaar de massa onzer bevolking is verdraagzaam hare belangen in de maatschappij reeds zijn te veel door elkander geweven dan dat ze zoo haatdragend zou kunnen zijn. Maar bovenal wij zijn een vrij volk. Pierson noemde, ons laatst orangistisch-repw- llikeinsch. En daar is iets van aan. Zulk een volk zou den verjaardag van de grondvesting" onzer onafhankelijkheid niet vieren? Er is geen twijfel aan. Al komen alle ultramontaan sche geschiedvorschers of vervalschers en alle wereldburgers verzekeren dat Nederland den lsten April niet behoeft te vieren 't zou geen invloed hebben. Laat de 2de Paaschdag het feest zijn onzer nationale opstanding en laat het tevens een verbroederingsfeest zijn. Want alle Nederlanders hebben hun tegen woordige vrijheid te danken aan den strijd hunner voorvaderen en ze deelen in de zegeningen van een vrijen staat, onverschil lig hoe ze ook denken over godgeleerde, wijsgeerige en godsdienstige vraagstukken. Men wil in den Briel een monument op- rigten ter vereeuwiging van den lsten April 1572. Wij juichen dat toe. De nuttigheids mannen zouden wel zeker liever een hospi taal of een ouden mannen huis zien wij niet. Alle locale kleur moet er af. Geheel Neder land moet een monument te Brielle bouwen. Zal men daar te Goes ook aan helpen Gewis. Een Zeeuwsche stad blijft niet achter - Ert3~het-g-fildt het herdenken der geboorte onzer onafhankelijkheid.^ Maar waar de Goessche sub-commissie dan "blijft.?^ Ja, dat weten we hensch niet. Wél weten we," dat we al onze le zers oproepen draagt steenen hij voor het monu ment Briellein de gedaante van papieren zilveren- of kopergeld, want ieder moet helpen. De commissie zal wel komen komt die niet, dan zal er toch wel een correspondent te vinden zijn. En in het uiterste geval kan men offeren aan het bureau van de Goessche Courant. DE MAATSCHAPPIJ TOT NUT VAN 'T ALGEMEEN. De belangstelling in de maatschappij begint hier en daar te kwijnen, en dat bedroeft ons. Waarom? Omdat wij haar als Neêrlands roem en als eene barer zegenrijkste inrigtingen be schouwen. Wat heeft zij niet al uitgewerkt tot bevordering van kennis en volksbeschaving Aan hare pogingen en geschriften is het dank te weten, dat vele vooroordeelen, en daaronder hoogst schadelijke, voor goed verdwenen zijn. Hoeveel aanleiding lieef't zij in ons land ge geven tot' het wekken der geesten en tot het oefenen van talenten als schrijvers of re denaars Hoevele weldadige inrigtingen heeft zij in 't leven geroepen, als volksleesbibliothe ken, spaarbanken, herhalings-scholen en der gelijke Hoevele edele daden heeft zij beloond en aangemoedigd Eindelijk om met meer te noemen hoevele nattige en aangename avonden heeft zij aan zoovelen in den anders eentoonigen winter verschaftTe meer betreuren wij dat kwijneD, omdat die maatschappij zoo echt Ne- derlandsch is, In 't Vaderland is zij geboren en nagenoeg aan 't Vaderland uitsluitend eigen. Embden, zooveel wij weten, is in geheel Duitsch- land de éénige stad, waar, onder den naam van Verein zum guten Endzweek", iets soort gelijks gevonden wordt, en voor korte jaren van Nederland is overgenomen. Wij hopen, dat men op die inrigting tot volksverlichting en beschaving moge prijs blijven stellen. t Is een parel aan onze kroon van wezen lijke waarde. Haar bloei hangt van de voort durende en toenemende deelneming at, en naar gelang daarvan is haar edel doel beter tref- baar. Moge deze nitboezeming strekken om den geest der belangstelling, waar die dreigt te verflaauwen of reeds verflaauwd is, op nieuw aan te vuren. Ook in onze gemeente is het een treurig verschijnsel dat slechts een getal van even boven de 40 leden wordt geteld en nog treu riger dat dikwijls door die 40 leden zoo weinio- belangstelling wordt getoond in de verga deringen en in de voorlezingen welke van wege het Nut worden gehouden. Het ijverig bestuur van ons Departement heeft zich niets te verwijten en een bewijs van zijn streven om de belangstelling in de maatschappij gaande le houden, vinden wij in zijn pogen om nu en dan, door het'uit- noodigen van vreemde sprekers weder eens wat nieuws te doen hooren. In Nov. mogten wij reeds een vreemden spreker hooren en thans is toezegging verkregen, dat ds. Koopmans van Boekerende bekende schrijver, een leesbeurt zal komen vervullen op 1 Febr. a. s. Wij noodigen ieder lid uit dien avond bij voorraad voor bet Nut te bestemmen, door trouwe op komst een gewenscht blijk van belangstelling te geven en tevens voor zich zeiven nut te komen halen. Naar wij vernemen worden op dien avond ook drie medailles uitgereikt, terwijl de inrig ting dier buitengewone zameukomst nader zal worden aangekondigd.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1872 | | pagina 1