1871. JV* 98. Dingsdag 12 December. 58sle jaargang. BEKENDMAKING Certificaten van Oorsprong. Vertrek der Oost-Indische landmail. BINNENLANPSCHE BERIGTEN. D e uitgave dezer Courant geschiedt Maandag en Donderdag avond, uitgezonderd op feestdagen. Prijs per kwartaal zoo binnen als buiten Goes f 1,75. Afzonderlijke nommers 5 c. met bijblad 10 c. Gewone advertentiën worden 15 c. de regel geplaatst. Geboorte-, huwelijks- en doodberigten van 16 regels a 1, Dienst-aanbiedingen, niet meer dan 4 regels bedragende en contant betaald, 40 c. De inzending van advertentiën kan geschieden op den dag der uitgave tot vóór drie uren, des namiddags. Stukken welke men als ingezondenwenscht opgenomen, moeten uiterlijk den vorigen dag aan het bureau bezorgd zijn. van het Grem een te-bestuur. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES roepen bij deze de handelaren op, die het voornemen hebben goe deren voor Nederlandsch-lndië te vervaardigen of te bewer ken, om in den loop dezer maand ter gemeente-secretarie schriftelijk optegeven: hunnen naam en voornaam of wel die der nrma, waaronder hun handel gedreven wordt en de opgemaakt, om bij verzending van goederen CERTIFICA TEN VAN OORSPRONG te kunnen afgeven. Goes, den 9 December 1871. Burgemeester en Wethouders voornoemd, M. P. BLAAUBEEN. De Secretaris, HARTMAN. POSTERIJEN. Via TRIEST, Woensdag 13 December, per eersten trein naar Roosendaal. Via BRINDISI, Vrijdag 15 December, per laatsten trein naar Roosendaal. GOES, 11 December 1871. EERSTE KAMER. De leden van de eerste kamer der staten-generaal, zijn ter vergadering bijeengeroepen tegen Donder dag den 14 dezer, des avonds ten half acht ure. O TWEEDE KAMER. In de zitting van Vrijdag, namen de algemeene beraadslagingen een aanvang over hoofdstuk IX (dep. van koloniën) der staatsbegrooting voor 1872. De heeren Nierstrasz, Gevers DeijnootWintgens, de Bruijn Kopsvan Zinnicq Bergman en van Sij- pesteijn namen daaraan deel. Er werden door hen verschillende vragen gedaan of opmerkingen ge maakt. Het waren echter vooral de heeren Nier strasz, Wintgens en van Sijpesteijn, die het koloniale gtelsel van den tegenwoordigen minister aanvielen yen de nadeelen schetsten, die daaruit naar hunne overtuiging voor het Moederland en de Overzeesche bezittingenvooral uit een finantieel oogpunt zouden voortvloeien. Zij bragten dit in verband met hetgeen de tegenwoordige minister vroeger als lid der Kamer of in vroegere ministeriele betrek king gezegd had. Ook werd bij deze gelegenheid, vooral door den heer van Sijpesteijn de aandacht gevestigd op den ongelukkigen toestand der W. I. koloniën, die, vooral wat Suriname betreft, zorgwek kend kon worden genoemd. De heer Gevers Deijnoot beklaagde zich over de overdrijving, die ten opzigte van het opmaken van de statistiek in Indie plaats vond, zoodat een resident zelfs moest opgeven hoe veel muizen er in het jaar gevangen werden, hetgeen tot niet weinig hilariteit in de Kamer aanleiding SCHETSEN OVER „DE OOST." IX. Men heeft er schrijver dezes op gewezen, dat de vorm voor deze schetsen gekozen, minder ge lukkig is, nu zij niet geregeld in ieder nommer vervolgd worden. De zamenhang is daardoor minder juist te vat ten doordien telkens de draad wordt afgebroken en het te lang duurt eer deze weder kan worden opgevat. Wij erkennen deze opmerking voor juist. De onregelmatigheid der opname is echter alleen een uitvloeisel van gebrek aan plaatsruimte. Intusschen willen wij gaarne tegemoet komen aan het geuitte verlangen en zullen wij voortaan, even als in de eerste drie schetsen, eenvoudige beschrijvingen ge ven, waarbij de noodzakelijkheid van plaatsing in achtereenvolgende nummers minder groot is. Wij hopen in de verdere teekening van land en volk nog genoegzame aanleiding te vinden om de idéen, welke wij door reeds ten tooneele gebragte personen wilden bewijzen, uit te werken. De eerste moeijelijkheid voor den Europeaan op Java, is dat bij de taal niet kent en deze moeije lijkheid is te grooter, omdat er verschillende talen worden gesproken. gaf. De heer van Zinnicq Bergman kon niet met het stelsel van den ministermede gaan en zou ans tegen de begrooting stemmen. In den loop der zittiug werd op voorstel van den voorzitter besloten na hoofdstuk X onvoorziene uitgaven) en vóór de wet op de middelen nog een aantal kleine wets-ontwerpen aan de orde te stellen; terwijl er dan na de wet op de middelen nog an dere onderwerpen aan de orde kunnen gesteld worden. Dit zal natuurlijk afhangen van den tijd, die gevorderd wordt voor do afdoening van de on derwerpen, waarvan de afdoening spoed vereischt en van den tijddie er nog voor kersmis mogt overblijven. In de zitting van Zaturdag is het koloniaal de bat voortgezet. De heer Fransen van de Putte heeft vooral de redevoeringen van de heeren Wintgens en Nierstrasz wederlegd, terwijl de minister daarna diezelfde sprekers heeft beantwoord en aan de an dere leden opheldering heeft gegeven. Na eenige replieken is de voortzetting der discussie bepaald op heden. Naar wij vernemen is door de vereeniging Ge meentebelang" en eenige verdere ingezetenen van Goeseen adres aan den raad gerigtten einde middelen te beramen om de werken, geprojecteerd bij het verworpen conversie-plan, te doen uitvoeren. Wij ontvingen het voorloopig berigt dat de raee- fabriek Nederland ouder de gemeente 's Heer Arends- kerke, in den nacht tussehm Zaturdag en Zondag jl. totaal is afgebrand. De KI. Courant vindt dat de Goessche meisjes, die de hoogere burgerschool bezocht hebben, doch weder werden weggezonden, en haar ouders er on gelukkig aan toe zijn. Onregt te lijden is on aangenaam maar als dat onregt dan nog wordt genegeerd, wordt redres vrij wel onmogelijk. Er is in 's lands vergaderzaal gesproken van een meisje, dat te Sappemeer de hoogere burgerschool bezocht, zoo ook van een meisje, dat hetzelfde geluk tebeurt viel in Zaltbommel, maar van de dertien meisjes, die te Goes door het drijven der reactionaire partij van de school werden weggezondenis zelfs niet gerept, 't ls pleizierig. Benoemd tot veldwachter te Ellewoutsdijk in plaats van J. van den Berge als zoodanig eervol ontslagen, Cornells Timmermanin te gaan met 1 Januarij 1872. Bij ministerieële beschikking is tot rijksveld wachter 2de klasse met den rang van brigadier benoemd, de rijksveldwachter der 3de klasse bri gadier-titulair P. Verdoorn te Heinkenzand. Te 's Gravenpolder heeft zich eene commissie ge vormd, bestaande uit de heeren Jolis. Polderman J. Felius en J. Woutersen, ten doel hebbende, in vereeniging met den secretaris dier gemeente, een adres aan Z. M. den koning, bij den landbouwers stand in genoemde gemeente te laten circuleren inhoudende bezwaren tegen art. 3 van het in de zitting der provinciale staten van 11 Nov. 11. ont worpen reglement op het gebruik en instandhou ding der kunstwegen. Men schrijft ons uit Hontenisse, van 9 Decem ber jl. Gisteren avond gaf onze Harmonie haar eerste winterconcert. Niettegenstaande weg en weer hoogst ongunstig waren was hetzelve niettemin betrekkelijk druk bezocht. Voor het begin van het laatste stuk wachtte der directie en den werkenden leden der Harmonie eene hoogst aangename verrassing. De Hoog Wel- Geb. heer Baron Collot d'Escury, Beschermheer der Harmonie en Burgemeester der gemeente, besteeg de estrade, verzocht de directie bij zich en over handigde haar met eene gepaste toespraakeene den vorigen dag bij Z. H. W. G. van Zijne Ex cellentie den heer Commissaris in dit gewest ont vangen fraaije medaille door Zijne Exc. tijdens diens jongste bezoek in deze gemeenteaan de Harmonie tot versiering van haar prachtig vaandel toegezegd. Een luide aangeheven »Leve de Commissaris des KoningsLeve Baron van Lijnden gevolgd door oorverdoovende hurah's van de werkénde leden der Harmonie en van de aanwezige toehoorders en het Nederlandsch volkslied, beantwoordden de toespraak des waardige» beschermheers. Vervolgens nam de WelEd. heer van der Beek, Commissaris der Harmonie, de medaille in ontvangst, in gepaste taal daarvoor den opregten dank der Harmonie betuigende. Dat de werkende leden onzer Harmonie met dü hoogstvereerend bewijs van erkentelijkheid van Zr. Ms. vertegenwoordiger in dit gewest zeer in hunnen schik zijn, en hun vaandel daardoor zoo mogelijk voor hen nog meer waarde zal hebben, zal wel geen beloog behoeven. Men meldt ons uit Aardenburg van 3 December De gemeenteraad heeft besloten, een post van 1000 op de begrooting voor 1872 uit te trek ken, ten einde den 200sten gedenkdag van 26 Junij 1672 in den aanstaanden zomer feestelijk te vieren. De Tijd en De Maasbode ontvaDgen de volgende mededeeling, die wij letterlijk overnemen »Z. Exc. graaf DuchdtelZr Ms. gevolmagtigd minister bij den H. stoel, heeft aan het Neder landsch gouvernement aangeboden zijn betrekking kosteloos te blijven waarnemen, ten einde alle voor wendsels tot inmenging der Tweede kamer op te heffen. De rivier de Maas vóór Rotterdam was reeds den 6(len overdekt met drpfijs. De binnenlandsche stoomvaart was dien dag echter nog in vollen gang. De Hollandsche posten komen hier geregeld één spoor te laat aan. Maleisch wordt wel over geheel Java gesproken, doch slechts door de hoofden en zeer enkele inlan ders. In alle /ioo/tfplaatsen is echter het Maleisch algemeen. In den Oosthoek wordt het meest Madureesch gesproken en er zijn verscheidene streken waar men niets anders hoort. In Midden-Java is het Javaansch de overheer- 8cliende taal, terwijl weder meer Westelijk Soen- daneesch wordt gesproken. De mindere man spreekt alleen zijne eigene taal en kent geen Maleisch. Het hangt er dus veel van af waar men in het binnenland geplaatst wordt of zich vestigt om de taal magtig te worden. Madu reesch bijv. is zeer moeijelijk omdat het niet half zoo welluidend en gemakkelijk verstaanbaar is als het Maleisch. Alle inlaudsche talen op Java hebben een eigen aardig gemak en eene eigenaardige moeijelijkheid. Het gemak bestaat daarin dat er geen verbui gingen of vervoegingen in zijn. De werkwoorden worden altijd in de onbepaalde wijs gebruikt. De volmaakt verledene tijd wordt eenvoudig ge vormd door vóór het werkwoord het bijwoord soedah (maleisch) ampon (madureesch), welke woorden heiden reeds" beteekenen, te plaatsen, b. v.: Bekin (maleisch) doen of makensoedah bekin (gedaan, gemaakt,) keboi (madur.) makenampon keboi (gemaakt.) Deze zamenvoeging vormt dus ook het verleden deelwoord. Tot de moeijelijkheden mag wel gerekend wor den, dat in ieder dier talen eene hooge en lage taal bestaatmen zou er zelfs nog wel kunnen bijvoegen eene middentaai. De inlander spreekt tot zijn meerdere of tot een Europeaan in hooge (be leefde) taalde meerdere antwoordt en spreekt in de lage (minder beleefde) taal. Maar behalve deze algemeen bekende onderscheiding hebben wij op- gemerkt dat er onder gelijken nog afzonderlijke uitdrukkingen of woorden worden gebezigd. Reeds het bestaan dier onderscheidingen verraadt dat de inlanders er bijzonder prijs op stellen in rang of ouderdom geëerbiedigd te worden en te eerbiedigen de Europeaan hebbe dan ook te zor gen die onderscheidingen wel in acht te nemen. Het spreekt echter van zelf, dat het als eene soort van gemeenzaamheid wordt aangemerkt, wan neer de hoogere zich bedient van eene gelijke taal als de mindere. Wanneer men voor het eerst de inlandsche talen hoort spreken, dan slaat men wanhopig de handen in elkaar en rekent men er op nooit die taal te leeren. Als men echter, eensklaps midden onder

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1871 | | pagina 1