GEMEENTEBELANG,
GEMENGDE BERIGTEN.
BURGERLIJKE STAND GOES
De levering der benoodigdheden
voor het onderhoud der gevangenen
in het Huis van Arrest en Bewaring
alhier, gedurende het jaar 1872.
Het voorloopig bestuur.
KOOLZUUR- en andere WATEREN,
LIMONADES GAZEUSESGEMBERBIER.
over het nut van een spoedige en lange vacantie.
Dat pleidooi was te minder noodig, omdat de heer
de Laboulaye als rapporteur van de commissie, die
het nut der vacantie moest onderzoeken, in denzelf
den geest, maar veel korter en meer logisch, zou
spreken, zoodat de voorstellen van eenige leden der
regterzijde, om weder cp 13 of 20 November bijeen
te komen1 met groote meerderheid werden verwor
pen en dat van de commissie, en dus ook van
het gouvernement, om den 4 December de zitting
te hervatten, werd aangenomen. Den 17 Sept.
begint de vacantie.
De zaak van het onderwijs wordt in Frankrijk,
althans hij de volksvertegenwoordigers, niet verge
ten. De heer de la Cretclle heeft bij de nationale
vergadering een voorstel van wet ingediend tot
invoering van verpligt en kosteloos lager onderwijs.
Bij dit ontwerp, bevattende negen artikelen, wordt
bepaald, dat elk kind van zeven tot vijftien jaren,
onder verantwoordelijkheid van de ouders of voog
den verpligt is de lagere scholen te bezoeken
behoudens de uitzonderingen in een der volgende
artikelen vermeld. Indien het bewijs geleverd wordt,
dat het kind, hetzij iu huis, hetzij op eene bijzon
dere school, lager onderwijs ontvangt, dan houdt
die verpligting op. De onderwijzer of onderwijzeres,
bestuurder of bestuurderes van eene bijzondere school
inoet elke maand aan den maire der gemeente eene
lijst ter hand stellen van de kinderen, die op zijne
of hare school onderrigt ontvangen. Indien een
kind, zonder voldoende redenen, langer dan acht
achtereenvolgende dagen de school verzuimt, zullen
de namen der ouders of voogden openlijk bekend
gemaakt worden. Bij herhaling van het schoolver
zuim, zullen hunne namen aan de deur van het
raadhuis aangeplakt worden, en zoo de nalatigheid
stelselmatig is of de ouders of voogden eenvoudig
weigeren de aan hunne zorg toevertrouwde kinde
ren ter schole te zenden, zullen zij bij de derde
openbaarmaking in eene boete vervallen van vijf
francs voor eiken dag schoolverzuim. Voorts zul
len zij gedurende twee jaren van hunne burgerreg-
ten verstoken zijn. Aan de kinderen in gehuchten,
die ver verwijderd zijn van de school, als ook bij
strenge koude, aan de andere kinderen, en gedurende
den oogsttijd, kan 14 dagen lang ontheffing van
de verpligting tot schoolbezoek worden verleend.
Deze vrijstelling mag echter niet meer dan éénmaal
in het jaar gegeven worden. De kinderen, die op
hun twaalfde jaar eerie hoogere school willen be
zoeken, kunnen op dien leeftijd de lagere school
verlaten. In dat geval moeten zij echter een exa
men afleggen. Door den heer Henri Martin c. s.
is een tegenvoorstel ingedienddat niet zoo ver
gaat als het bovenstaande. Zij willen het onder
wijs enkel voor jongens verpligtend stellen en ni&t
kosteloos. De heer Martin heeft een brief aan den
Siècle geschreven, tot verdediging van dit voorstel,
waarover dit blad zijne afkeuring had te kennen
gegeven, daar het een gewigtig beginsel gelijk
regt voor jongens en meisjes op onderwijs, miskent.
Uit Duitschland schrijft men, dat aldaar drie
zaken tegenwoordig voornamelijk de aandacht trek
ken de godsdiensttwisten, de geldelijke en de bui-
tenlandsche aangelegenheden. De eerste is tevens
wel de voornaamste.
Het is ontegenzeggelijk dat de syllabus en de
oufeilbaarverklaring van den paus eene omwente
ling in de godsdienstige gevoelens van vele Duit-
scliers hebben veroorzaakt. Duitschland is een
wetenschappelijke bodem, en hoewel zijn Noorden
en Oosten bij ia uitsluitend protestantsch zijn, zoo
bestaan zijne westelijke en vooral zuidelijke bevol
kingen meest uit roomscb-katholicken.
Het opmerkelijke der tegenwoordige tweespalt is,
dat zij niet bestaat tussclien roomseh en protestant,
zoo als vroeger, maar dat de laatste concilie-be
slissing, die den syllabus heeft bekrachtigd, eene
scheuring onder de roomsch-catholieken heeft doen
ontstaan, die ook in politieken zin van groot ge-
wigt is. Proost Döllinger is de strijder die opkomt
teo-en de roomsehe uitspraken, en die zoowel door
jaren, als door zijne geleerdheid en handel en wan
del algemeen hoog geacht is en invloed heeft.
De Duitsche landen en regeringen staan ten op-
zigte der godsdienstige denkwijze als volgtPruis-
sen regering en bevolking met eene groote meer
derheid" protestantsch en oud-katholiek de
Saksische Staten met roomsehe en protestantsche
rederingen, de eerste tot Döllinger overhellende, en
eene protestantsche bevolking Mecklenburg
en Bronswijk regering en bevolking protestant
Hessen-Darinstadtprotestantsche regering, maar
half nltramontaansehe bevolking; Baden: als
Hessen, maar even pruissisch in godsdienst als in
staatkundeWurtemberg: regering protestantsch,
bevolking meer protestantsch en oud-katholiek dan
ultramontaansch Beijeren oud-katholieke re
dering, maar bevolking met een kleine ultramon-
taansche meerderheid; weinig protestanten. De meer
derheid in Duitschland is derhalve anti-ultramon-
taansch en de intellectuele gehalte dezer meerderheid
is verre verheven boven de innerlijke waarde der
minderheid, vooral in Baden en in Beijereu. De ultra-
montanen zijn anti-pruisisch gezind, ook een ge
deelte der oud-katholieken, en zelfs eenige protes
tanten met republiekeinschen tint.
In .Engeland heeft men weder een nieuwe strike.
De arbeiders van ijzergieterijen en werktuigfabrie-
ken te New-Castle hebben den arbeid gestaakt,
doch zonder vracht of merkbare verandering. De
driekanten zijn in staat buitenlandsche werklie
den aan te voeren, met schier elke stoomboot die
van het vasteland aankomt. Aan den anderen kant
zijn de werkstakers, volgens de hunnerzijds open
baar gemaakte opgaven, hij magte het aantal le-
digloopende werklieden te verminderen door werk
voor hen iu andere plaatsen te vinden. De ste
delijke overlieden hebben dag op dag een aantal
aauklagten wegens het aanranden van buitenland
sche werklieden te beoordeelcnzij leggen vrij strenge
straffen op iu die gevallen waarin de waarheid der
aanklagt genoegzaam gestaaft wordt. De aanran
dingen komen van onze arbeidende volksklasse iu
het algemeeninzonderheid zijn liet vrouwen die
Verbittering tegen de buitenlandsche weiklieden aan
den dag leggen. Uelukkig bepalen de aanrandin
gen zich tot vuistslagtn, steenworpen en dergelij
ke eigenaardigheden der vechtpartijen op de stra
ten een vooruitgang in vergelijking met vroegere
tijden, toen schier geene werkstaking zonder bloed-
vergieting en moord, en zonder tusschenkomst van
troepen afliep.
De nieuwsbladen noemen thans weder den naam
van een Souverein" van wieu men in lang niets
heeft vernomen. Zijn majesteit Orelius Antonius
I, tweemaal exkoning van Araucanië, ex-procu
reur te Péiigueux, bevindt zich weder te Marseille.
In Patagonië wilde men hem met geweld terug
houden, doeh het gelakte hem te ontkomeneen
Italiaansch schip heeft hem naar Genua gebragt
en van daar begaf hij zich naar Marseille. Zijn
finantiële toestand is niet schitterend, maar hij heeft
over zijn gewezen koningrijk en over Patagonië
schatten van waarnemingen medegebragt, welke hij
door den druk wenscht openbaar te maken.
De laatste berigten uit China melden den dood
van zijne Exellentie Pchung-Tcheou-Növoogd van
zijne Majesteit den zoon des hemels, neef van de
maan en vermaagschapt aan andere heinelligcha-
men. Deze aanzienlijke persoon, die tevens groot
meester was van den keizerlijken boekhandel, is ge
storven in een vlaag van waanzin, waarin hij ver
viel bij de afzetting van den nianderijn A-Tchin-
Tong, die een vijftigtal Europeanen had laten spie
sen. Het lijdt geen twijfel of Pchung-l'cheou-Nö
droeg den vreemdelingen een bitteren haat toe. Een
ander berigt uit China meldt dat generaal Chan-
Kwo-Juy, die zich bij de moordtooneelen te Tient
sin en reeds vroeger als een hardnekkig vijand
der buitenlanders heeft doen kennen, gedegradeerd
is. Daardoor was echter slechts een zijdelingsche
voldoening aan den Franschen gezant geschonken,
want de straf aan dien manderijn opgelegd, en
waarvoor de regering, uit vrees voor de anti-vreem
delingen-partij, was teruggedeinsd, toen zij door de
Europesclie diplomatie gevraagd werd, was thans het
gevolg geweest van de houding, welke Chan-Kwo
Juy tegenover den onderkoning van zijn gewest
bad aangenomen.
-/■'
Bij liet jongst te Banjoewangie op Java gehouden Avond
maal heeft eene zonderlinge vergissing plaats gehad. Toen
de predikant, ds. Fden beker aan den mond bragt,
bevond hij dat er geen wijn, maarappelmoes in was.
De predikant, hoewel een oogenblik in twijfel wat hij daar
mee doen zou, besloot, ten einde de plegtigheid niet te
storen, den drinkbeker met zijn ongewonen inhoud te laten
rondgaan. Men kan zich de verbazing der Avondmaal-gan-
gers voorstellen toen zij achtereenvolgend een teug uit den
beker namen. In Slolzenau (Hannover) hadden eenige
lieden die brandewijnvaten reinigden, den droesem en ae
rest in de drenkton van eene kuudc varkens geworpen. De
varkens deden zich aan een en ander zoo te goed, dat de
gansche kudde dronken werd. Zij voerden zonder veel gra
tie, allerlei dansen uit en hebben 24 uren noodig gehad
om hun roes uit te slapen. In 't vorige jaar leverde één
appelboom in Friesland acht en twintig manden vrucht.
Thans heeft een landman te Heerenveen slechts 2 manden
vrucht van eventjes 400 boomen. Een blad zegt, dat men
uit zulke gevallen het verschil iu opbrengst kan constate
ren. Bij den hoofdonderwijzer te Bath staat een appel
boom voor de 2 w maal dit jaar in vollen bloei. Men ver
wacht er nog vruchten van. Bij een ander ingezeten al
daar bévindt zich een leeuwerik die na den ruitijd in plaats
van grijs ais andore leeuwerikken, zwart is geworden.
(Naar aanleiding van de zaligmakende kracht welke er
gelegen schijnt te zijn in het gebruik onzer voorzetsels,
febleken uit de verdeeldheid welke er tusschen de Pante-
oeken en de anti-Pantekoeken te Amsterdam is ontstaan,
verdient liet, volgens de Friesche Ct., welligt aanbeveling
voortaan alleen te doopen in het oorspronkelijk, in 't Grieksch.
Deze oplossing van het vraagstuk of men in den naam of
tot den naam moet doopen is welligt even eenvoudig als
de geschiedenis met het ei van Columbus. Een Israëliet
te Gorredijk heeft
te pas komende
naar Groningen (i
riteit absoluut wilde, dat hij op Sabbath loopen zou, en
hem het nemen van een plaatsvervanger niet toestond.
Te Ureterp is voor 20 goedgevulde bijenkorven 340 gebo
den te vergeefs. Een huisvader te Steenwijkerwolu, die
de liefelijke gewoonte had zijne echte vrouw telkens te
slaan, is thans door zijne buren zoo afgeklopt, dat hij voor
eerst zijne vrouw wel met rust zal laten. Te Ambt Vol-
lenliove beeft een strooper een veldwachter in den arm ge
schoten De laatste wilde weerom schieten, maar miste.
Te Geesteren bij Borculo is eene meid op het land aan
't werk door vreemde jagers naai' 't schijnt voor een haas
of patrijs aangezien en „aangeschoten", waarop die heeren
de zaak weer met geld hebben goedgemaakt. Uit eene
alleenstaande boerenwoning te Zoelmond zijn door inbraak
14 kaasjes en ettelijke ponden boter ontvreemd. Twee
dokters te Nijmegen hebben tegelijkertijd hun vijfentwin
tigjarig feest gevierd. Te Reiderwolderpolder is volgens
de Winsch. Ct door een Newfoundlandschen hond een kei
steen van 17 pond uit het water, ter diepte vau 5 a 6 voet
opgehaald. Twee kinderen, waarvan liet oudste 3 jaar
was, die 11. Zaturdag een boodschap deden naar Aalst, kwa
men een hollend paard met kar tegen en konden op den
naauwen weg niet uitwijken; „nu zijn wij dood!" riep het
oudste kind en ging met zijn zusje midden op het wagen
spoor zittenhet paard sprong over de beide kinderen heen
en de wielen van den wagen passeerden hen ter weerszij
den zonder hen te raken.
X-verlcelijlce Zaken.
Gisteren morgen hield onze geachte leeraar dr. E. Moll
naar aanleiding van Romeinen 1 vs. 16 a. eene leerrede
over den roem in het Evangelie, welke leerrede ZWEwd.
toepasselijk maakte op zijne vervulde 25jarige Evangelie
dienst in deze gemeente. ZEWü. herinnerde hoe hij, 25
jaren geleden tot ons komende met de woorden „dwingt
ze om in te kemen" reeds toen had gezegd gecn'onnatuur-
lijken geen leerstelligerv-dwang, als het Evangelie te zullen
verkondigen
Ilij betoogde, dat hij niet geschroomd had een Evangelie
te prediken overeenkomstig het gezond verstand en, niette
genstaande veel miskenning, was voortgegaan om het Evan
gelie te ontdoen van alles wat aanleiding kon geven, dat
om het kleed het innerlijk gehalte, om de kruik de kos
telijke olie, om de schil de kern werd voorbijgezien. Had
hij nadrukkelijk zich verklaard tegen allen schijngodsdienst,
tegen een dienst der vormen en der letter, 'wanneer die
niet met den geest van het Evangelie gepaard ging, 't was
steeds geweest om het Evangelie zelf te zuiverder en te
heerlijker uit de leerstellige omhulsels te voorschijn te doen
komen. In dut Evangelie stelde hij zijn roem, dal was liet
Evangelie 't welk hij zich niet 'schaamde verkondigd te
hebben en dat hij voortgaan zou te verkondigen.
Wij hebben met ingenomenheid deze rede aangehoord.
Moge dr. Molt nog lang, in onze gemeente dat Evangelie
prediken, met die diep gevoelde overtuiging welke hem
steeds eigen is.
Van den 14 tot en met den 18 Sept. 1871.
Ondertrouwd; Geene. Gehuwd: Geene.
Geboren: den 16, Johanna Suzanna Grada, d.. v.
Jan Hendrik Ilannink en Leijntje Dekkerden 17,
Johannes Cornellsz. v. Jan Koens en Elisabeth
Meulemans.
Overleden: den 17, Jan Baptist Jacobus, oud
ö/w., z. v. Jan Baptist Adrianug Gijsbertus Dollen
en Pieternella Almekinders; den 18, Anna Jacoba
oud 1 ftn., d. v. Marinus Hengstmengel en Jacoba
van Put; Marinus, oud 18/m., s. v. Joachim
Jacobus van der Hofstede en Adriana Grootemaat.
MARKTBER1GTE1V.
PER TELEGRAAF.
ROTTERDAM, 18 September 1871.
Jarige TARWE 30 a 40 ct., Nieuwe DITO 25 ct HA
VER 50 ct BOEKWEIT 5. lager.
GERST 25 ct., ZOMERZAAD 20 ct., hooger.
MEEKRAP. Handel zeer klein. Nieuwe Ünberoofde 24
a/26 verkoehl. Racxjn 20 a 21 vergeefs aangeboden.
LONDEN, 18 September 1871.
TARWE en MEEL stil tot de laatste weekprijzen. GERST
en MAIS vast. HAVER iets williger.
Li eftlad ig lieid
DIAKENEN bij de Hervormde Gemeente te Goes, maken
bij deze dankbare melding van eene ontvangen gift van J'ö,
bij de bijbellezing op gisteren avond, met het bijschrift:
„Ber. Psaim 71 vs. 6.
Goes, 18 Sept 1871. Diakenen voornoemd,
T. A. van der HELL, voorz.
v. d. BUSSCHE, secretaris.
ADVEKTENTIËIV.
Bevallen vau een ZOON, CORNELIA
JOHANNA SALMde Jongii.
Amsterdam, 14 September 1871.
r-—..■■■- .1
Voorspoedig bevallen van eene DOCHTER
L. HANN1NK—Dekker.
Goes, 16 September 1871.
*x* Door een noodlottig toeval overleed heden
onze geliefde zoon ANDRÉ ABRAHAM, in den
ouderdom van ruim 22 jaar.
Eenige kennisgeving,
Ook namens zijne zusters,
A. E. van DISHOECK.
A. M. van DISHOECK—Risseeuw.
IIeinkenszand 15 September 1871.
Het COLLEGIE van REGENTEN over het Huis
van Arrest en Bewaring te Goes, zal op Woens
dag den October 1831, des namiddags ten
één ure, onder nadere goedkeuring van den Minister
van Justitie in een der localen van dat gesticht, in
het openbaar AANBESTEDEN
De voorwaarden der Besteding liggen ter lezing
in het Bureau van den Cipier der voormelde ge
vangenis, alwaar de insclirïjvingsbiljetteii moeten in
geleverd zijn, ten twaalf ure van den dag der be
steding, in eene daartoe bestemde bus.
Goes, den 15 September 18 71.
Het Collegie van Regenten voornoemd,
De Vice-President,
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
L. POMPE van MEERDERVOORT.
Met verwijzing naar de onlangs gepu
bliceerde statuten, wordt bekend ge
maakt, dat op DINGSDAG DUN 19 SEPTEMBER,
des avonds ten half 8 ure, in bet Slot Ostende
alhier, eene bijeenkomst zal worden gehouden ter
constituëring van de VEREENIGING
en ter benoeming van een bestuur voor die Ver-
eeniging.
Ieder ingezeten van Goes, boven de 20 jaren oud
en van welke rigting hij ook zij, wordt uitgenoo-
digd zich bij die vereeniging aan te sluiten en zich
tot dat einde op dien avond op de genoemde plaats
te doen vinden.
VAN CALMTHOUT, Kleine Kade.
