Koninklijk Hongaarsche Premieleening
voor het jaar 1870.
BUITENLAND.
GEMENGDE BERIGTEN.
andere, waarop twee personen zich bevonden, va
der en zoon, eerstgenoemde. De zoon bleef op
bet schip, nadat bij tot twee malen toe aan den
wal geweest was, om scheepstuig als anderzins voor
den brand te vrijwaren.
De vader moest zijn zoon, dien bij reeds in de
armen bad om hem weg te voeren, aan de vlam
men zien prijs gegeven, wilde bij niet zelf het slagt
offer worden zijner opofferende liefde. Met het
knetteren der vlammen vermengde zich nog het
jammerlijk gehuil van een hond, die op het eene
schip gebleven was, en zich door de vlammen heen
een weg baande naar het water, waaruit men hem
redde. De veerman J. Vos. die door zijn te ver
gedreven hulpvaardigheid bijna bezweken wave, ver
dient allen lof voor zijn spoedig aangebragte hulp.
Toen de schepen tot op de kiel toe verbrand wa
ren, geraakten zij los, en is de eene kiel gestrand
en de andere gezonken. In de eerste vond men
nog het rampzalig overschot van den bijna geheel
verbranden zoon.
Volgens berigt uit Glasgow, heeft het stoom
schip Willem III, bestemd om voor de maat
schappij Nederland," met 15 Mei e. k. de eerste
reis naar Java door het Suez-kanaal te ondernemen,
een proeftogt volbragt, die .zeer voldoende resulta
ten heeft opgeleverd. Mogt het weder zulks toe
laten, dan zou het schip van de Clyde naar Niewe-
diep vertrokken.
De aanstaande trekking voor deze leening, on
der controle van de Koninkl. Hong. Iloofdboek-
houding en Staats-Centraal-Kassa en onder Garantie
van de Kon. IJong. Regeering vindt, volgens an
nonce van de Heeren ÜSENTHAL en Co. te Am
sterdam, in onze editie van heden, reeds op den
15 Mei plaats.
Niettegenstaande het betrekkelijk geringe getal
der voor deze trekking bestemde loten, kan men
daarbij toch reeds hoofdprijzen van f 150,000,
j 5000, 4 a 1000, 13 a 500 enz. enz. zonder
verdere bijbetaling winnen.
Een geheel lot kost voor deze trekking j 4,
een half 2,een kwart f 1,- -.
De uitloting dezer leening onderscheidt zich nog
daardoor gunstig, dat bij de op den 15 Mei plaats
vindende trekking 700 prijzen in 14 Seriën ge
trokken worden.
Iedere Serie bij deze leening heeft derhalve slechts
50 nummers.
I3enoeminger8&en Oescliilikmgen.
Door den minister van Justitie is bij beschikking- van 1
Mei jl., de rang- van brigadier-titulair toegekend aan den
rijks-veldwachter 3dc klasse Eekebus, te Ellewoutsdijk.
De fransche berigten zijn altijd nog de belang
rijkste die wij uit het buitenland ontvangen en
hoe lang zullen zij dit blijven? De toestand van
Frankrijk wordt er, volgens die berigten niet beter,
veel meer ingewikkelderop en onderlinge ver
deeldheid met intrigues van beide zijden en zamen
zweringen met ondermijningen van liet gezag treden
hoe langs zoo meer op den voorgrond.
Zoo verneemt men nu weder, dat vele personen
in bestendige briefwisseling staan met de Parijsche
Commune en hebben van deze in last de depar
tementen in opstand te brengen tegen de nationale
vergadering. Bedoelde agenten der Commune zenden
naar Parijs die reeks berigten, welke aan het hoofd
der journaux «commiinaux" geplaatst worden en be
stemd zijn om de gemoederen aan het gisten te
brengen. Ofschoon nu de meeste van deze berigten
onwaar zijn, bevinden er zich enkele ware onder,
in lijnïegten strijd met de telegrammen uit Ver
sailles. In het komplot zijn naar men wil, be
trokken verscheidene aanzienlijke mannen, die tot
eiken prijs Thiers willen doen vallen, om een im
perialistisch of royalistisch kabinet in zijne plaats
te doen optreden.
Intusschen worden de vijandelijkheden tuss hen
de troepen van Versailles en de soldaten der Com
mune met kracht voortgezet en waarlijk, Frankrijk
heeft het grootste belang bij eene bespoediging van
den definitieven vrede. Daardoor toch zal het grond
gebied ontruimd worden door de Pruissen en kan
de regering van Versailles vrijer, dat wil zeggen,
zonder vrees voor Pruissens tussehenkomstop
treden tegen de opstandelingen. Thiers en zijne
medeleden hebben dit ook ingezien en Favre is
afgezonden naar Frankfort, om met von Bismarck
een onderhoud te hebben tot wegruiming der moei-
jelijkheden die in het congres te Brussel zich
hebben voorgedaan. Die moeijelijkheden betroffen
de wijze van betaling der oorlogskosten. Frankrijk
betoogt, dat de betaling in baargeld eene onmoge
lijkheid is en stelt derhalve voor één milliard in
3 jaren te betalen en voor de overige 4 milliard
fransche schuldbrieven te geven. Von Bismatck wil
echter niets weten van papieren, die aan koers on
derhevig zijn en houdt vol, dat Pruissen niet laat
afdingen.
Oiutreut de gebeurtenissen met het fort Issy
op wier tegenstrijdig'.! den wij in ons vorig nummer
wezen, is thans eene mededeeling der regering aan
de overheden in do departementen gezonden. Zij
luidt als volgt: Het fort Issy, door het vuur
onzer batterijen overstelpt, had d; parlementaire
vlag uitgestoken cn was op het- punt zich over te
geven, toen plotseling een door de Commune af
gezonden persoon aankwam en den verdedigers be
lette de wapenen neder te leggen. Terstond is
het vuur door de onzen hervat en daardoor nieuwe
verwoesting aangerigt. In den nacht van 1 op
2 Mei is het kasteel te Issy door generaal la
Mariouze met groote kracht aangevallen en ver-
meesterd gelijktijdig heeft eene andere afdeeling
van onze troepen, het 22e reg. jagers, het spoor
wegstation van Clamart ongemerkt weten te na-
defen en dit uiet de bajonet verraeesterd schier
zonder een schot te lossen. Bij die twee gevechten
hebben de opstandelingen aanzienlijke verliezen ge
leden; zij hebben driehonderd van de hunnen dood
op het terrein en omstreeks vierhonderd gevangen
in onze handen achtergelaten. Het fort Issy is
thans van alle zijden ingesloten en buiten gemeen
schap met Parijs het zal weldra in onze magt
geraken: öf het wordt door de onzen bestormd en
ingenomen of het geeft zich zonder verdere po
gingen tot verwering over. De krijgsoperatiën wor
den alzoo voortgezet op zulk eene wijze dat zij
ons spoedig de beoogde uitkomsten zullen opleveren.
De parijsche Commune intus chen, door de stem-
geregtigde bevolking van gansch Frankrijk in den
steek gelaten en door ons leger bedreigd, begaat
handelingen welke inderdaad stappen van wan-
hopigen zijn. Zij stelt hare generaals in hechtenis
met het voornemen hen te fusilleren; en zij besluit
tot het instellen van een comité voor het alge-
meene welzijn," een besluit hetwelk een iegelijk
zal verontwaardigen, maar niemand zal doen beven.
Kennelijk is zij aan het eind der vlaag van ijiende
koorts, en schiet er voor haar niet anders over
dan het hulpmiddelhetwelk zij dag op dag be
zigt, nl. aan de Parijzenaars te verkondigen dat zij
overal de zege behaalt. De waarheid is dat het fort
Tssy in vier dagen tijds tot zwijgen is gebragt, en
door een thans volledige insluiting geheel van Parijs
is afgezonderd."
De rijksdag van Duitsehland heeft den 4 Mei jl.
de grondwet voor het nieuwe keizerrijk aangeno
men. Naar wij vernemen zal eerlang eene schets
van de Germaansche Constitutie, met terugblik op
voiige toestanden, worden opgenomen in liet veer-
tiendaagsche tijdschrift: Onze Eeuw. Met belang
stelling wordt die schets tegemoet gezien, dewijl
men verwacht, dat deze interessante ophelderingen
omtrent Duitschland's wetgeving zal opleveren. Zal
Duitsehland nu tevreden zijn met zijne eenheid?
Aan een nieuwsblad ontleenen wij de volgende
ondeugende opmerking: »Wat moet er van het
Duitsche volkslied worden?" vraagt het blad. Eu
het antwoordt daarop: Hemel, waar moet het naar
toe? Immers in dat lied wordt wel van Duitseh
land, maar niet van dsn Elzas en nog veel minder
van Lotharingen gesproken. Het beste is dat Wil
helm en Bismarck eené prijsvraag voor een nieuw
volkslied uitschrijven; bijv. met den titel: FKass
ist das Deutsche VaterlandV' en het motto: Helgo
land, Nederland, koloniën, liefst Borneo, Java.
Uit Italië meldt men, dat de minister van bui-
tenlandsche zaken eerstdaags aan de Europesche
mogendheden eene circulaire zal zenden, bevattende
ophelderingen over de waarborgen, die de thans
door de heide kamers aangenomen wet aan den
paus en de kerk verleent. De minister zal voorts
in de circulaire doen uitkomen, dat het Italiaansch
gouvernement al het mogelijke heeft gedaan om de
volledige onafhankelijkheid van den paus en de
vrijheid der kerk te verzekeren, en het verlangen
te kennen geven, dat de Europesche regeringen
hare adhaesie schenken aan de beginselen der wet,
daar zulk eene toetreding welligt den tegenstand
var. den Heiligen Stoel zal overwinnen, of althans
den paus bewegen zich met Italië te verzoenen.
De vrees voor vijandelijkheden tusschen den sul
tan van Turkije en zijn vasal, den onderkoning
van Egypte, tengevolge van het berigt, dat de
laatste versterkte forten zou laten bouwen, blijkt
ongegrond te zijn. Het misverstand en de verden
kingen waren ontstaan door valsche tijdingen en
de onderkoning heeft bepaald van zijn plan afge
zien, indien lig dit heeft gehad. Hij heeft aan
den gezant van den sultan verzocht, deze medete-
deelen, dat hij (onderkoning) weldra de verzeke
ring van zijne getrouwheid aan den sultan mon
deling zou komen geven.
De vroeger door ons medegedeelde berigten uit
Buenos-Ayres, betreffende het heerschen der gele
koorts aldaar, zijn door anderen van later dagtee-
kening (17 April) gevolgd eD deze melden eene
uitbreiding der epidemie. De toestand dor fel ge
teisterde stad is allertreurigst. Men zegt dat er
dagelijks 700 meuschen aan die vreesselijke ziekte
stei ven.
Vrijdag werd de zitting der tweede kamer vereerd door
de visite van een allerliefst hondje, dat zeer statig te mid
den van het debat langs do groene banken wandelde. Het
parlements-lievende diertje werd echter spoedig, onder al
gemeen gelach, uitgeleide gedaan. Schagen vraagt een
gemeente-secretaris ad 500 Ned. courant, zoodat elk in
woner circa 5 cents bijdraagt! Spoedig ziet men een grève
of ten minste een hond te gemoet, bv. onder den naam:
Anti-lage-tractementen4andelijke-gemcente-secretarissen-
verbond." Op de voorjaarskermis te Derby, welke dezer
dagen begonnen is, bevond zich ook een schommel met
een schuitje, zooals wij dien op onze kermissen ook zien.
Van het amusement" dat die machine kan opleveren was
den gehcclen dag druk gebruik gemaakt, toen plotseling
een ijzeren stang brak cn al de personen die zich in 'tschuitje
bevonden, van een vervaarlijke hoogte op den grond wer
den geworpen. Die personen waren ten getale van 20,
jongelieden en kinderen; twee der laatster}, van 12 en l-i
jaren, waren onmiddellijk lijken. Twee andere kinderen
'werden zeer ernstig gekwetst en tien andere personen
bekwamen mede belangrijke verwondingen, waardoor zij
waarschijnlijk het leven zullen verliezen. Dat de lucifers
belasting in Engeland nog al wat had kunnen opbrengen,
kan men gemakkelijk afleiden uit het feit, dat tijdens er
in het Parlement over geredeneerd werd, een firma te
Glasgow 8 ton aan lucifers exporteerde. Maandag wilde
een 65jarige koeherder een aan zijn bewaking toevertrouwde
koe, die in het moeras gezakt was, daaruit trekken, met
het ongelukkig gevolg, dat hij in het water viel en ver
dronk. Men vond later de koe staande naast het lijk van
den verongelukte.
Ingezonden Stukken.
POLITIEKE OVERPEINZINGEN.
III.
Die rustig en gelukkig door dit leven wil wandelen,
neme niet te veel hooi op zijn vork; die in het politieke
leven wel wil slagen, rocpe geen zaken in 't leven, die
geen reden hebben van bestaan. Men loopt gevaar vergeef-
sche moeite te doen en bij het spoedig verdwijnen van
hetgeen ons moeite kostte daar te stellen, wanneer men
t goede op het oog had, met ondank behandeld te worden
en wanneer men eigenbelangzuchtige bedoelingen had, zich
te liooren toevoegenwaar bemoeidet gij u meê, verdiend loon.
Daarbij komt, dat anderen, die de oorzaak niet begrijpen
van zooveel moeite, wantrouwig en op hun hoede worden
en beginnen te zeggen: Zouden wij geen maatregelen nemen,
die zullen kunnen dienen, wanneer ons van dien kant ge
vaar dreigt?
De Roomsch-Catholieke kicsvereeniging onder de hoede
der reactionaire partij heeft geen reden van bestaan.
Wanneer hier ooit door de Catholieken onderdrukking-
was ondervonden van de zijde der Protestanten, dan was
het uitmuntend te begrijpen, dat de Catholieken de handen
inéén sloegen om zich tegen dat oni;echt te verzetten. Ik
geloof, dat er nooit kwestie van is geweest.
Wanneer de Catholieken hun verlangen hadden te ken
nen gegeven, om een hunner zitting te doen nemen in den
gemeenteraad of in welk ander collegie ook, welk liberaal
zou zich daartegen hebben verzet, als de bedoelde persoon
blijken had gegeven van geschiktheid?
Het drijven van een paar eerzuchtige jongelieden kan
zonderlinge dingen in 't leven roepen!
Maar nog zonderlinger is het, dat de helderdenkenden
onder de Catholieken het gevaar niet hebben voorzien, dat
alle Protestanten zich als één man zouden kunnen verbin
den tegen de hemoeijingen der Catholieke kiesvereeniging.
Zon er dan eenige kans bestaan, dat hun candidaten het
vereischte getal stemmen op zich vereenigden? En als dat
gebeurde, zou d' t geen aanleiding geven tot eindelooze
hatelijkheden van de ergste soort, gegrond op verschil van
godsdienst?
Het eerste schijnt men te hebben voorzien: die zich wat
zwak gevoelt, steunt gaarne op een ander en de reactio
naire partij werd als steun gekozen: de reactionaire partij
liet zich deze keus welgevallen, 't was' ahveêr zooveel
zieltjes gewonnen.
Voor hoe lang?
Tot men elkander weer zal kunnen missen. En dan? Er
is gren grooter haat dan tusschen hen, die vroeger ver
bonden waren.
Het is zeer goed voor te stellen, dat de liberale partij,
wanneer de macht in hare handen is, er geen wraak over
neemt, dat men partij tegenover haar koos in dagen van
strijd, zonder dat hiertoe aanleiding was gegeven; maar
zeer waarschijnlijk is het, dat, wanneer die heterogene be-
standdeelen niet meer eenswillend zijn, en die tijd is niet
verre, de liberale partij tot de zwakkere zegt, gij hebt u
eens van ons afgewend, ga heen en zoek steun bij hen,
waar gij vroeger steun zocht en die u nu niet meer wil
len kennen.
Al weer nieuwe oorzaak tot twist cn tweedracht.
Men moet aan jongelieden veel vergeven: wie heeft het
wel niet eens ondervonden, dat hij, hetzij door inblazing,
hetzij door ingeving, plotseling een plan opvatte en alle
pogingen aanwendde om dat te volvoeren? Het kan dan
gebeuren, dat men in dien ijver op eene minder waardige
wijze te werk gaathet kan gebeuren, dat men niet denkt
aan de gevolgen; dat alles is zeer goed te begrijpen. Maar
het ligt voor de hand, dat degene, die wat bezadigder zijn,
wat verder zien cn niet blind zijn voor de gevolgen, hun
stem verheffen en verstandige en eerlijke burgers waar
schuwen voor 't kwaad, dat er wordt gebrouwen al is het
dan ook ondoordacht.
De politiek is een gevaarlijk terrein voor jongelieden;
zij doen het best zich daar zoo lang mogelijk af te houden
de belangen van eene burgerij en van een district zijn geen
speelgoed; het behartigen daarvan eischt rijpe ondervinding
en veelzijdige ontwikkeling.
Mijnheer de Redacteur
Ik lees zeer graag couranten, omdat ze de uitdrukking
zijn van den tijdgeest.
Toevallig kreeg ik heden de Nieuwe Goessehe Courant
van Vrijdag 5 Mei in handen, vatte ze gretig op en bespeurde
ras dat dit een extra-nomrner was en de strekking had om
4 leden voor de Provinciale Staten aantebevelen. Nu, dat
vind ik opperbestieder tracht zijne zienswijze aantebeve
len en zijne beginselen te doen zegevieren.
Ik meende echter steeds in mijne eenvoudigheid dat men
met eerlijke wapenen moest strijden en dat het niet is zoo
als 't hoort, als men der goê-gel'oovige gemeente iets tracht
wijs te maken. Ieder onpartijdige beoordeele of zulks in
bedoeld no. der N. G. C. is gebeurd.
Vooreerst zegt de N. G. C. dat „het zuiver liberaal"
ministerie Fock de leer van de onsterfelijkheid der ziel als
contrabande van de school wilde geweerd hebben."
Men leze slechts de discusslën in de 2e kamer der staten
generaal om tot de overtuiging te komen dat niet het
ministerie Fock maar de minister Fock als zijne speciale
meening te kennen gaf dat het leerstuk der onsterfelijkheid
als zoodanig niet op de lagere school te huis behoorde. Iets
anders is het die leer als contrabande te willen weren.
Bovendien, is de geheele liberale partij als zoodanig ver
antwoordelijk voor de meening van een barer leden Dat
zij verre.
2. Is het, volgens de N. G. C, de schuld der liberale
partij, NB. dat de bijdrage van Indië aan 's lands kas van
30 tot 10 millioen gld. 'sjaars gedaald is. Alsof men niet
wist dat die bijdrage afhankelijk is van den prijs der
koffie en dat onder vroegere conservatieve ministeriën
het cultuurstelsel tot zulke uitersten werd doorgezet, dat
armoede en opstand er de gevolgen van waren; alsof men
niet wist dat onder vroegere conservatieve ministeriën de
dringende behoeften van -Java gedurig uitgesteld werden
totdat eindelijk groote uitzetting der uitgaven onvermij
delijk was.
3. „Door 't vermeerderen van uitgaven en verminderen
van inkomsten is ons land zoover gebragt, dat, waar wij
vroeger millioenen schuld jaarlijks delgden, wij thans lee
ningen moeten gaan sluiten en dus lioogere belastingen
gaan opbrengen."
Dit is dus ook de schuld der liberale partij. Men weet
wel beter. Juist had de schulddelging van veie millioenen
plaats, toen liberale ministeriën aan 't bewind waren. Ver
mindering van inkomsten? Ja, er zijn belastingen afgeschaft,
maar juist zulke, die vooral op het volk drukten, b. v. de
