1871. JV? 3.
Dingsdag 10 Jannarij. 58s(e
jaargang.
Beperking van het met voertuigen -berijden
van Kunstwegen.
Vertrek der Landmail.
BINNENLANDSCHE BERICTEN.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maahdag en Donderdag
avond, uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal zoo binnen als buiten Goes 1.75.
Afzonderlijke nommers 5 c. met bijblad 10 c.
HUM.
Gewone advertentiën worden èi 15 c. de regel geplaatst.
Geboorte-, huwelijks- en doodberigten van 16 regels 1,-
Dienst-aanbiedingenniet meer dan 4 regels bedragende
en contant betaald, 40 c.
De inzending van advertentiën kan geschieden op den dag der uitgave tot vóór drie urenJ, des namiddags.
Stukken welke men als ingezondenwenscht opgenomen, moeten uiterlijk den vorigen dag aan het bureau bezorgd zijn.
Plaatsgebrek noopt ons een en ander
voor ilit nommer bestemd, terug te houden,
om dit in eene op morgen uittegeven eoli
ra n t op te nemen. J dvsrten tien ens. wor
den tot twee uren ingewacht.
BEKENDMAKINGEN
van het Gemeente-bestuur.
AAN KONDIGING.
De BURGEMEESTER der gemeente GOES,
Gezien het besluit van de Staten dezer provincie de dato
4 November 1870, no. 7, Provinciaal blad no. 155, luidende
als volgt:
1Het met voertuigen berijden der kunstwegen in deze
provincie, ter openbare dienst bestemd, en in onderhoud bij
de provincie, gemeenten, waterschappen of bijzondere ligeha-
men en personen, is bij invallend dooiweder verboden.
Dit verbod geldt telkens en in elke gemeente, zoodra dit,
na invallend aooiweder, is aangekondigd door den betrok
ken burgemeester, op last van Gedeputeerde Staten.
(Het verbod in deze gemeente geldt, te beginnen met
middernacht tusschen den 7 en 8 Japuarij 1871.)
(Vervolg hierna.)
VERKIEZING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES,
brengen ter openbare kennis, dat de verkiezing voor twee
leden van den Gemeenteraad bij herstemming uit de navol
gende dubbeltallen, te weten:
1BERNARDUS MEILINK en Mr. JEAN HENRI de LAAT
de KANTER.
2". GERARDUS JOHANNES BESSELING en Mr. ALPHON-
SUS BERNARDUS MARIA HANLO.
zal plaats hebben op Woensdag aen 11 Januarij a. s.
tusschen des morgens 9 en des namiddags 4 ure:
dat de oproepingsbrieven daartoe bij ae Kiezers zijn be
zorgd op den 3 dezer en dat de Kiezer, die geen billet
ontvangen of het zijne verloren heeft, een ander kan be
komen ter Secretarie der gemeente, op eiken werkdag tus
schen des morgens 9 en des namiddags ten 2 ure.
Goes den 7 Januarij 1871.
Burgemeester en Wethouders voornoemd:
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
H A R T M A N.
Vl£, RK1EZING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES bren
gen ter openbare kennis, dat zij van het stembureau alhier
ontvangen hebben de processen-verbaal van inleve'ring en
opening der stembriefjes ter verkiezing van een lid der
Provinciale Staten, bij herstemming, op 4 en 5 Januarij
jl. en dat deze ter Secretarie voor een ieder ter inzage zijn
"nedergelegd, terwijl afschriften ter gewone plaatse zijn aan
geplakt.
Goes den 7 Januarij 1871.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris
HARTMAN.
POSTERIJEN.
Yia TRIEST den 11 Januarij en
via BRINDISI den 13 Januarij.
De kiezers voor de vacatures in den gemeente
raad, welke op a. s ffo nsdag moeten vervuld
wordenbevelen wij eene aandachtige lezing aan
van de bierachter volgende ingezonden stukken,
waarvan wij het laatste, uit kracht van ons
beginsel om ook de tegenpartij in de gelegenheid
te stellen het woord te voeren, hebben geplaatst.
Vooruitgang en ontwikkeling is de voortzetting
van het scheppingswerk. Als men acht geeft op
de natuur rondom ons, blijkt, dat planten en in
secten verhevener worden. Zou die kiem, dat
goddelijk beginsel ook niet in den mensch liggen?
En hoe kan men beter zijne bestemming bevat
ten begrijpen dan door te trachten ontwikkeld
te zijn? Stand of geld is geene grootheid; wijs
heid en ontwikkeling vormen de hoogte of laagte
waarop wij als mensch staan.
De ontwikkelde arme staat hooger dan de domme
rijke.
Alleen door ontwikkeling kan de afstand tus
schen ons en liet redelooze dier worden vergroot.
Ons bestaan is een overgang tot eene hoogere
bestemming. De mensch die niet ontwikkeld
zoekt te geraken, weêrstaat. het goddelijk plan en
zij die ontwikkeling belemmeren zijn schuldig aan
een zedelijken moord op hunnen medemensch.
Schuwt dus lien die tegen het bestaande on
derwijs zijn. Al bekomt ook uw zoon door bij
wonen van het onderwijs niet juist een ,/vet
baantje", het zal hem voordeel doen als hij zich
later vestigt. Het aanleeren van vreemde talen
vergemakkelijkt voordeelige connexies met het bui
tenland; de wiskunde scherpt zijn denkvermogen
de natuurkunde leert hem beter den Schepper
kennen en bijgeloof overwinnen en bovenal, hij zal
beter leeren begrijpen wat zijne bestemming is
als mensch.
En zoo men u wijs wil maken dat de kosten
te zwaar zijn leest het hierachter volgend stuk
van den hr. Bartelseeen burgermandie eene
stem laat hooren uit uw eigen standen het zal
u blijken dat het onderwijs thans veel minder
kost, dan het kosten zal als de nieuwe partij aan
het roer komt. En wat kan dus anders het stre
ven dier nieuwe partij zijn, dan u in onkunde te
houden en juist daardoor te beter over u te kun
nen heerschen Er is geene andere gevolgtrek
king denkbaar.
Sommigen zeggen het onderwijs is niet chris
telijk niet gegrond op den bijbelmaar moet de
godsdienst niet zetelen in het hart? Wat is meer
godsdienst: iederen dag den bijbel te lezen, bij
een orthodoxen predikant ter kerk te gaan, of in
het huisgezin, in het hart godsdienstig te zijn?
Is het geen godsdienst dat men tracht door ont
wikkeling te geraken tot het juiste besef van wat
onze roeping is?
En kan het bijbelsch ondemgt niet veel beter
in de catechisatiein de kerkin het huisgezin
worden behandeld?
Hoe gaarne zouden wij zien dat de kiezers blijk
gaven dat onderscheid te begrijpen en inzagen dat
het ons niet te doen is hen te vervreemden van wat
hun heilig is, maar alleen alles op de juiste plaats en
op den juisten tijd te doen geschieden en de zaken
van het hartals het heilig eigendom van ieder
mensch ze!ven,, afgescheiden te houden van die
zaken waarbij de eerste niet te huis behooren.
De godsdienst kan er niet anders dan bij winnen,
wanneer zij vrij blijft van heerszuchtvan de
wereldsche beslui.;rs-aangelegenheden.
En nu r wat is de toestand op 11 Januarij a. s.?
Er moet gekozen worden tusschen 2 voorstanders
en 2 tegenstanders van de ontwikkeling,
In -de eerste plaats tusschen mr. de Kanter en
dhr. Meijlink
Mr. de Kanter, bekend als de opbouwer van ons
onderwijs, als iemand waaraan Goes eene onschat
bare verpligting heeft, als bekwaam, als iemand
die mede wil werken tot alles wat den mensch
in de daad veredelt en tot het begrip brengt van
de volkomenheid des Scheppers; mr. de Kanter een
waardigkalm persoondie teregt leerstellige
godsdienst aan uw eigen inzigt overlaat en u niet
hinderen wil in uwe kerkelijke vrijheid.
De heer Meijlink van wien niets anders te ver
wachten isdan dat hij in alles het tegenover
gestelde van den heer de Kanter zal zijn!
In de 2e plaatsde heeren Besseling en Hanlo.
De eerste, een gezeten burger, die met ons het
lief en leed der gemeente deeltdie zeker niet zal
medewerken om lasten uit te breiden, maar zich
naast den heer de Kanter schaart om uwe ontwik
keling te verhoogen. Men legt hem, met vossen-
arglistigheid ten laste dat hij /vrijdenker" is.
Voorondersteld dat hij dit is, wat nadeel kan dat
u geven? Hij zal juist daarom niet willen heer
schen over uw geweten, maar u vrijlaten in uwen
godsdienst en zooals het behoort in een lid voor
den gemeentferaad, zich alleen bepalen tot de be
hartiging van uwe maatschappelijke belangenen,
uit kracht van zijn eigen zienswijze, u door ont
wikkeling trachten te brengen tot het juiste be-
oordeelen van wat gij gelooven wilt en kunt.
Mr. Hanlo daarentegen is nog slechts kort hier,
ijverig roomsch en heeft reeds eenige bewijzen
gegeven van wat hij wilde Paus boven den Ko
ning. Van hem is dus alleen datgene te wachten
wat een protestant niet goedkeuren kan. Hoe kan
een protestant zijne stem uitbrengen op zulk een
man, een voorstander van datgene waartegen onze
vaderen 80 jaren lang hebben gestreden? Kan
een protestant op dergelijke wijze de geschiedenis
verloochenen en het bloed onzer vaderen, op het
veld tegen Rome gestortoneer aan doen En
boezemt het geen wantrouwen in, dat nu de or
thodoxen zich met dien heer vereenigen? Blinkt
niet- door dat. alles heendat heerschzucht over
het geweten de grootste bedoeling is zelfs met
verloochening van eigen godsdienstig beginsel.
En daarenboven welk een houding heeft dhr.
Hanlo in de zaak van het. onderwijs aangenomen
Hij is lid der commissie van toezigt op het mid
delbaar onderwijs en tegelijk tegen dat onderwijs.
Is die houding met eene eerlijke overtuiging te
rijmen?
In den heer Besseling heeft men een bekend
rondborstig en neutraal man, die zonder omwegen
zegt wat hij is; in den heer Hanlo een secte-ijveraar,
dubbelzinnigheid en geen den minsten waarborg
voor eenige werkelijke behartiging onzer gemeente
belangen.
Hoe gaarne wij een Roomsch lid in den raad zou
den ondersteunen, kunnen wij dit niet doen voor
iemand die dergelijke ultramontaansche beginse
len voorstaat.
Kiezers van Goes! het is nog tijd om u te be
raden. Wij meenen u uit goede bron te kunnen
verzekeren dat, wanneer de heer de Kanter met
Besseling wordt verkozen óok de eerste de be
noeming zal aannemen, omdat hij daarin de stem
des volks zal zien en tijd en moeite gaarne voor
het volk beschikbaar heeft.
Komt dus trouw op, den 11 Januarij, alles staat
op het spel. Uwe verhevene bestemming loopt
gevaar. Laat u niet vervaard maken, door het
geroep van Oranje en Vaderland. 'tZijn niets dan
groote woorden die om den wille der victorie
woi-den aangevoerd.
Oranje en Vaderland loopen geen het minste
gevaar bij de verkiezing van de heeren de Kanter
en Besseling. Integendeel waar de bestuurders
onzer gemeente ons willen ontwikkelen, daar zal
de burger juist beseffen kunnen welken pligt hij
jegens Oranje en Vaderland heeft te vervullen.
En godsdienst! Wij roepen 'tu toe: Laat u
ontwikkelen opdat gij u zeiven kentopdat gij
weet wat de Schepper met u voorheeft, opdat gij
weet wat godsdienst is. Om te kunnen gelooven
moet gij wetenmoet gij eenjgzins kunnen bevat
ten wat gij gelooft. Gelooven op gezag van an
deren is geene overtuiging en gij zijt niet ver
antwoord als gij hebt kun nen weten en toch niet
hebt willen wéten.
Komt dus trouw op en stemt met ons
Mr. J. H. DE LAAT DE KANTER 0briefje.
G. J. BESSELING {yaarsch briefje.)
GOES 9 Januarij 1871.
(Per telegraaf) Men verzekert, dat bij de regering berigt
is ontvangen van Batavia, dat de gouv.-generaal de uitvoe
ring van den maatregel betrekkelijk de Preanger-regent-
scbappen lieeft geschorscht.
Dat uit de crisis een liberaal kabinet zou voort
komen, was te verwachten. Er bestond geenerlei
reden voor een conservatief kabinet om op te treden;
behalve in het geval, dat het onmogelijk bleek,
onder de liberalen zeven mannen te vinden die
zich met eene portefeuille wilden belasten. Voor
deze eventualiteit heeft men een oogenblik vrees
gekoesterd die vrees is niet verwezenlijkt. Inte
gendeel, wij hebben een liberaal kabinetzamen-
gesteld uit staatslieden, die bijna allen in de po
litieke wereld zich hebben doen kennenen wier
bekwaamheden algemeen worden gewaardeerd. Zij
zijn evenzeer voor hunne taak als ministers als
voor den parlementairen strijd opgewassen; zij vor
men een krachtig ministerie, en de oppositie, die
het wacht, zal het eer versterken dan verzwakken.
Dat de heer Thorbeclce zich heeft laten bewegen,
weder op te treden, is een offer aan de publieke
zaak maar het bewijs tevensdat hij zich nog
geenzius versleten acht, gelijk zijne tegenstanders
zoo gaarne zouden doen gelooven. Van hem ver
wachten wij integendeel veel; ook da wet op het
hooger onderwijs en op de schutterijen. Nu de
heer de Waal agrarische wetten tot stand bragt,
rust op den heer van Bosse voorloopig slechts de
taak, voor de toepassing en invoering er van te
