ao
de stad wandelen, worden wij overal getroffen door de walge
lijkste stanken, om ons te waarschuwen en tot nadenken te bren
gen, dat zoovele schadelijke brandpunten voortduren en aanhou
dend zamenwerken, zoodat wij met de meeste zekerheid voorspel
len kunnen, dat deze plaats vroeger of later door de allerkwaad-
aardigste ziekten zal bezocht worden, die vele slagtoffers eischen
zullen. Ik acht mij verpligt daarvoor te waarschuwen en bijtijds
bedacht te zijn, om ten minste eenig hospitaal in gereedheid
te hebben.
De hier voortdurende achteruitstelling der stoffelijke belangen,
welke onze welvaart en gezondheid bedreigt, komt mij zeer be
denkelijk voor en daarom durf ik hopen, dat men spoedig tot
de overtuiging komen zal, dat er behalve het onderwijs, minstens
even belangrijke zaken zijn, welke voorziening en meerdere beharti
ging verdienen.
Het beil dezer gemeente kan niet alleen bereikt worden door
een veel omvattend onderwijs, 't welk op den duur niet bloeijen
kan, als de welvaart niet belangrijk ontwikkeld wordt, omdat
het als een gevolg daarvan, op den duur niet onderhouden kan
worden, als de daarvoor noodige hulpbronnen wegkwijnen. Men
is hier, ik aarzel niet om mijne volle overtuiging uit te spre
ken, te ver gegaan met, de daavstelling en uitgaven voor de
hoogere burgerschool. De ingenomenheid is ten nadeele van
vele andere nuttige zaken en gaat zelfs zoo ver, dat som
mige uitgaven voor de hoogere burgerschool onverantwoor
delijk zijn. B. v. een hoofdonderwijzer voor het lager onderwijs,
die na een moeijelijk afgelegd vergelijkend examen aangesteld,
zich verdienstelijk maakt, ontvangt eene karige belooning van
1000 's jaars. Daarentegen worden er leeraars der hoogere bur
gerschool, die geen betere of in het geheel geen titels hebben, kwis
tig beioond. De heer Leopold, die geen meerdere bevoegdheid
heeft dan een hoofdonderwijzer van het lager onderwijs, ontvangt
daarentegen 1600,als leeraar. Aangesteld om Duitseh en
Engelsch te onderwijzen, is hij met het laatste in gebreke geble
ven. Bovendien geniet hij als directeur 200,plus vrije wo
ning, dat minstens gelijk staat met 300,Dit is eene on
evenredige bezoldiging voor iemand die niet aan zijne verplig-
ting voldoen kan als leeraar en als directeur blijken heeft ge
geven, dat hij geene gezonde begrippen heeft van paedagogie. Een
ander leeraar zonder akte van bevoegdheid onderwijst het En
gelsch en de Aardrijkskunde, waarvoor hij bij het examen voor
leden jaar is afgewezen. Niettegenstaande dat, is zijne bezoldi-
