(Per Telegraaf.) Het verslag der tweede kamer over de
Indische begrooting is vrij ongunstig. Het behelst vele
klagten over het laat indienen, de gebrekkige inrigting en
toelichting, de liooge cijfers, het gemis van bezuiniging,
de afwezigheid der gewenschte blijken van een ernstig stre
ven naar vermeerdering van inkomsten en nog velerlei
andere bedenkingen, ook de vaste bijdrage aan het moeder
land, in den nu nog gekozen vorm heeft schier bij niemand
bijval gevonden. Het verslag bevat ook eene aanmoediging
om meerdere producten, zoowel suiker als koffij op Java
te verkoopen.
In verband met den diensttijd der omliggende
kantoren is, te rekenen van 10 dezer, de beperkte
Zondagdienst der rijkstelegraaf-kantoren alhier en
te Zierikzee gewijzigd en uitgebreid. Deze kantoren
zullen voortaan op Zon- en daarmede gelijkgestelde
feestdagen open zijn van 8 tot 9 ure voormiddags
en van 2 tot 5 en 7 tot 9 ure namiddags.
Wij hebben ontvangen de staten van de in-, uit
en doorgevoelde voornaamste handelsartikelen gedu
rende de maand Augustus jl.; belangstellenden kun
nen als naar gewoonte op ons bureau van dezelve
inzage erlangen.
Naar men verneemt zal Z. K. H. prins Alexander,
namens Z. M. den koning, den 18 dezer de inter
nationale tentoonstelling te Amsterdam sluiten en
aan de bekroonden de hun toegekende onderschei
ding uitreiken.
Morgen zal voor het provinciaal geregtshof te
Middelburg de zaak worden behandeld tegen J. B.
Raupe, thans aldaar gedetineerd en beschuldigd
van valschheid, gepleegd in een geschrift van koop
handel, door verandering van feiten die dat geschrift
moest inhouden en het zich bedienen van dat
valsohe stuk, alsmede aan misbruik van vertrouwen,
een en ander ten nadeele van zijn meester, den
heer J. H. C. Kakebeeke alhier.
Zeventien getuigen zijn in deze zaak opgeroepen
jhr. mr. J. W. M. Schorer is den beschuldigde
ambtshalve als verdediger toegevoegd.
De hooge raad (kamer van strafzaken) heeft het
beroep in cassatie van Jacob de Vletter tegen het
arrest van het provinciaal geregtshof in Zuidholland
verworpen.
Uit Rotterdam wordt van 11 October gemeld:
Wij hadden bijna het verlies van den wakkeren
tooneeldirekteur en talentvollen tooneelspeler Victor
Driessens te betreuren gehad. Rij het aan boord gaan,
heden middag te 12 uren. van de staatsspoorweg-
boot, viel de heer Driessensdoor het afwijken der
loopplank, in de Maas, en werd niet dan met veel
inspanning gered. Hij was echter in staat met zijn
gezelschap de reis naar Dordrecht te vervolgen.
Men schrijft aan Het Noorden uit Hoogeveen
Eenige vrienden van vooruitgang en beschaving
in de omstreken dezer plaats hebben het voornemen
opgevat om kleine goedkoope en populaire geschrif
ten over allerlei onderwerpen, onder de bevolking
aldaar te verspreiden, ten einde daardoor den lust
tot lezen en weten optewekken of te verlevendigen.
Wel is waar is het hun bekend, dat er al ver
schillende blaadjes voor 't volk worden uitgegeven,
o. a. door den vriend van armen en rijken, maar
zij willen iets leveren dat meer regtstreeks met
den aard, de levenswijze en den graad van ontwik
keling van hunne lezers overeenkomtietsdat
binnen de bevatting en den gedachtenkring van
die streken valt. Wij juichen die onderneming ten
zeerste toe. Meer en meer doet zich toch de be
hoefte gevoelen aan verlichting, aan ontwikkeling
ook onder de massa des volks. En zal daarin voor
zien worden, dan moet men de menschen aansporen
tot lezen, op dat ze zelf leeren onderzoeken, zelf
leeren oordeelen, en alzoo niet langer ten speelbal
verstrekken van kwakzalvers en bedriegers, die zoo
gaarne op de domheid en lichtgeloovigheid der
menigte speculeeren.
Het lezen is zulk een nuttige kunst. Een be
roemd man zegt ergensa. b. c. is de sleutel tot
alle kennis, en wij gelooven, dat hij gelijk heeft.
Bovendien is het ook een rijke bron van genot.
Menigeen wordt door het lezen van een mooi boek
te huis gehouden in zijne uren van uitspanning,
welke uren hij anders welligt buitenshuis in aller
hande kostbare vermaken, waardoor niet zelden de
rust en 't geluk van 't gezin wordt opgeofferd, zou
doorgebragt hebben.
Als de zaak, welke die Hoogeveensche volksvrien
den op zich genomen hebben, bijval vindt, dan ge
looven wij, dat er veel goeds van te verwachten is.
Sedert eenige dagen worden de paarden in de
environs van Enschedé door Almelosche slagers
weder opgekocht. In die stad kochten zij een
oud dier, dat geen tanden meer had, maar nog al
goed in het vleesch zat, voor ongeveer 50.
Een Hongaarsch journalist schrijft, dat de pho-
tografie, die thans als de beeldtenis van Traupmann
wordt verkocht, en bij het groote publiek zooveel
debiet vindt, niet anders is dan de photografie van
den bekenden Hongaarschen staatsman Deak. Deze
zal zich zeker wel weinig gevleid voelen, door het
gebruik dat men van zijn gelaat heeft gemaakt.
Vooral niet, wanneer hij hoort hoe het volk tot
elkander zegt: hij had er juist een kop voor."
De Pall Mall Gazette deelt eene gebeurtenis
zonder wederga mede. Te Rochester werd laatst
leden Vrijdag ingebroken door een bejaard man,
terwijl zijne twee helpers buiten bleven. Hij brak
een paar kasten open, maakte zich meester van
het baar geld, een paar horologiën en kettingen,
toen de bewoners van het huis een zwaren slag
hoorden. Zij gingen naar boven en vonden den
misdadiger dood op den grond, met zijn roof nog
gedeeltelijk in de hand. Een beroerte had een
einde aan zijn leven gemaakt. Als gebruikelijk
deed de regterlijke autoriteit eene lijkschouwing
en hare uftspraak luide: gedood door Gods hand."
De photografie van den dief wordt bij duizenden
verkocht.
UITTREKSEL uit het Verslag van den toe
stand der provincie Zeeland, door Gedeputeerde
Staten uitgebragt aan de Provinciale Staten, in
de zomervergadering van 1869.
Vervolg.
HOOFDSTUK XIII.
LANDBOUW EN VEETEELT.
Algemeene toestand.
De algemeene toestand, vooral van den landbouw,
heeft over het algemeen weinig te wenschen gelaten,
immers zoo al de opbrengst van de meeste vruchten
niet overtrof of gelijk stond met die der gunstigste
van de laatste 10 jaren, was dit toeh het geval met
de hoedanigheid, een gevolg zoo van den gelijkmati-
gen opgroei en aanslag als van de goede weersge
steldheid bij het inzamelen.
De uitzondering, wat de opbrengst betreft, beperkte
zich tot de boekweitde boonen en vooral de gras
landen. De toestand der laatsten, waarbij nog kwam
gebrek aan goed drinkwater, werkte op den veestapel
ongunstigofschoon daaronder geene buitengewone
ziekten zijn waargenomen, afgescheiden van een geval
van longziekte.
Dit een en ander en de redelijk goede prijzen, die
van de meeste vruchten zijn kunnen gemaakt worden,
geven den landbouwer redenen om tevreden te wezen.
Maatschappijen tot bevordering van den landbouw.
Tentoonstellingen.
Eene maatschappij tot bevordering van den land
bouw en de veeteelt bestaat in dit gewest sedert 1843.
In de verschillende deelen der provincie zijn afdee-
lingen dier maatschappij met een aantal leden.
De maatschappij hield de algemeene vergadering en
eene tentoonstelling op den 1 5,16 en 17 Junij te Tholen.
Voor de tentoonstelling waren prijzen uitgeloofd
voor paarden voor den landbouw voor runderen
schapen en varkens en voor werktuigen en gereed
schappen voor den landbouw. De tentoonstelling was
goed bezet en werd door vele belangstellenden be
zocht.
Invoer van nieuwe gewassenwerktuigen en veerassen.
Van den invoer van nieuwe gewassen vinden wij
niet anders vermeld, dan dat vele landbouwers, ter
verandering van zaaigraan, Engelsche en Australische
tarwe bezigen en daarvan goede uitkomsten hebben
gehad.
Onder de verbeteringen welke zijn waargenomen
behoort het aanschaffen van zaai- en snijmachines,
graanmaaijers en meekrapdelvers, ook van scharige
ploegen en van eene spadeploeg; voorts van dorsch-
machines, waaronder een door stoom gedreven, waar
van het gebruik niet wordt geroemd, daar van het
graan veel verloren ging en het stroo onbruikbaar
was voor dekstroo.
Toepassing van nieuwe uitvindingen.
In bijna al de deelen der provincie worden gron
den droog gelegd; in 1868 tot eene bekende opper
vlakte van 66 hectaren, als: onder de gemeenten
Graauw 8, Stoppeldijk 45, Kloetinge 6, Nieuw- en
St. Joostland 7tewijl uit andere gemeenten mede
van drooglegging wordt melding gemaakt zonder op
gave van de oppervlakte.
De aanleg van kunstweiden met stalvoedering neemt
toe, waardoor eene rijke mestvaalt verkregen wordt.
Ten gevolge van de droogte gedurende den zomer,
is er veel gedolven, waardoor waterleidingen zijn ver
beterd, mestspecie is gewonnen en te lage landerijen
zijn verhoogd.
Verder is ons van de toepassing van nieuwe uit
vindingen niets gebleken.
Misgewas en verlies van oogsten door onweder enz.
Uit enkele gemeenten wordt gewaag gemaakt van
het mislukken der boekweit, ofschoon toch nog mins
tens 10 hectoliter per hectare aldaar is geoogst en
in 't geheel in de provincie 1718, tegenover 2122
gemiddeld in de laatste 10 jaren.
Totaal misgewas en verlies van oogsten, door een
of ander ongeval, hebben niet plaats gehad.
Schadelijke dieren.
In zeer enkele gemeenten klaagt men over de luis
in de paardeboonenoverigens vernamen wij van
schadelijke dieren niets.
Ziekte der gewassen en van het vee.
De gewone aardappelen-ziekte heeft zich alweder,
doch in mindere mate dan vroeger, vertoond. De
warme zomer heeft evenwel een ander kwaad teweeg-
gebragt, namelijk het doorgroeijen, waardoor de oor
spronkelijke knol voor de consumtie ongeschikt werd,
terwijl de niewe vrucht zich niet genoeg ontwikkelde
om daarvoor dienstbaar te wezen.
Onder het vee heeft geene buitengewone ziekte
geheerscht, behalve een geval van longziekte.
Tuinbouw en bloemisterij.
Tuinbouw, waarbij kan gedacht worden aan den
verkoop van de opbrengst, heeft alleen plaats in den
omtrek der grootere gemeenten; overal elders ge
schiedt zulks alleenlijk voor eigen gebruik, en een
zeer groot deel der tuinen wordt dan nog voor de
aardappelenteelt aangewend.
De langdurige droogte en hitte is voor den tuin
bouw zeer nadeelig geweestin een kort tijdsbestek
waren alle voortbrengselen voor de comsumtie ge
schikt, en was er betrekkelijk overvloed, om weldra
door schaarste te worden vervangen.
Bloemisterijen, van zoodanigen omvang dat daarbij
aan handel kan gedacht worden, zijn in de provincie
niet aanwezig.
Boomkweekerijen en houtteelt.
Boomkweekerijen hebben alleen op kleine schaal
plaats en zeer enkel, om daarvan een bedrijf te ma
ken. De kweek is niet ongunstig geweest. Insecten
hebben het jonge hout geen nadeel toegebragt.
De houtteelt vermindert jaarlijks, Het minder ge
bruik van hout als brandstof, en daardoor de min
dere vraag en achteruitgang van de waarde, zijn,
met de meerdere waarde welke aan bouwland wordt
toegekend, oorzaken, dat de houtteelt afneemt.
HOOFDSTUK XIV.
JAGT EN VISSCHERIJ.
De drooge zomer van het jaar 1868 was gunstig
voor de teling van het klein wild, zoodat daar, waar
genoegzaam wild van het vorige jaar was overge
bleven, eene voldoende hoeveelheid werd aangetroffen.
De staat van het jagtveld was over het algemeen
gunstiger dan in 1867.
Omtrent de jagt op de hazen en patrijzen zijn
de bij ons ingekomen berigten uiteenloopendmeer-
endeels gaf die jagt gunstiger resultaten dan in het
voorgaande jaar.
Houtsnippen werden in geringer getal dan de beide
voorgaande jaren aangetroffen.
Waterwild werd over het algemeen weinig gevon
den, doch in Schouwen werd die wildsoort in over
vloed gezien.
Wat het toezigt op de jagt aangaat, deelen wij
mede, dat het, volgens bij ons ingekomen mededee-
lingen, als te gering is te beschouwen, zoodat de
overtredingen der jagtwet en meer bepaaldelijk het
stroopen en strikken toenemen.
Het getal bekeuringen wegens overtreding der wet
en verordeningen op de jagt bedroeg: in het le
arrondissement 42; in het 2e 41 en in het 3e 47.
Even als in het voorgaande jaar waren in deze
provincie slechts 13 bezoldigde rijks-veldwachters, en
dat wel vijf in het eerste, even zooveel in het tweede
en drie in het derde regterlijke arrondissementei-
waren 20 onbezoldigde rijksveldwachters, opzieners
der jagt en visscherij, in het eerste, 28 in het tweede
en 4 in het derde arrondissement aanwezig.
Wegens overtreding der wet en verordeningen op
de visscherij hebben 185 bekeuringen plaatsgehad,
als in het lste arrondissement 71, in liet 2de 39, in
het 3de 75.
HOOFDSTUK XV.
NIJVERHEID, HANDEL EN SCHEEPVAART.
De visscherij binnengaats, zijnde die, welke op de
Schelde en Zeeuwsche stroomen wordt uitgeoefend,
bepaalde zich weder hoofdzakelijk tot het rapen of
vangen van oesters, mosselen, garnalen en sardijn.
Burgemeester en Wethouders van Bruinisse schat
ten de garnalenvangst op 119000 kilogrammen, de
prijs op 2,50 a f 3 per mand.
Voor de visschers van Tholen was de oestervangst,
wat de hoeveelheid betreft, beneden het middelma
tige, doch de oesters waren van eene goede hoedanig
heid. Op de onder Yerseke liggende bank waren
als 't ware geen oesters die de maat hadden, doch
er was onnoemelijk veel zaad.
Het gemeentebestuur van Bruinisse schat de op
brengst op nagenoeg 200000 stuks, bij eene prijs van
25 per duizend.
De mosselvangst leverde voor de Thoolsche vis
schers, die eene bank in concessie hadden, gunstige
uitkomsten opdoch die vischsoort liet, wat de hoe
danigheid betreft, in het najaar veel te wenschen
de prijs der mosselen bedroeg te Bruinisse 75 cents
per ton, de vermoedelijke opbrengst 40000 ton; te
Clinge werd dezelfde prijs bedongen bij een opbrengst
van 20000 ton; de opbrengst werd te Graauw op
ruim 10000 ton geschat. Van Philippine is mede te
deelen dat de mosselhandel van Junij af tot Novem
ber bijzonder druk en de kwaliteit uitstekend was,
terwijl de prijs der mosselen in het najaar tot na
genoeg de helft daalde, zoodat die gemiddeld afwis
selde van 1,41 tot 0,94 per tonde vangst wordt
begroot op 45000 ton.
Een vijftigtal personen van Clinge vonden hun be
staan weder in het opvangen van kreukelende op
brengst wordt gezegd beter te zijn dan in het voor
gaande jaar en bedroeg 325 ton; grootend eels werd
die viseh voor 5 per ton te Antwerpen verkocht.
De ansjovis-visscherij werd door 6 visschers van
Clinge uitgeoefendde vangst was zeer gering en
bedroeg slechts 8 ton, terwijl als prijs 150 per ton
is opgegeven. De Thoolsche visschers hebben als
't ware geen ansjovis gevangen, waardoor de prijs
aanzienlijk was.
De volgende raadsbesluiten, betrekelijk het houden
van markten, werden o. a. door ons goedgekeurd; als:
