1S69. N°. 9.
VRIJDAG 29 JAiNïJAIlIJ.
56ïte Jaargang.
COURANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag en
Donderdag avond, uitgezonderd op feestdagen
Prys per kwartaal f 1,95. fr, p. p. t,»0.
De inzending ran adrerfentlën kan geschieden tol vóór drie lire» des namiddags op den dag der uitgave.
Be'^ ©ud.maifclns.
BURGEMEESTER f,n WETHOUDERS van GOES
maken bij deze voor de eerstemaal bekend, dat
door den raad dezer gemeente, in zijne vergadering
van den 14 December 1868 is besloten tot verlen
ging van een gedeelte van den buurtwegop het
tableau del wegen voorkomendealsO O S T-
HATKIDUH, van de limiet der
gemeente Itattendijfee tot den ouden
Zeedijk en wel dat gedeelte, hetwelk loopt langs
de fabriek van den heer I. I). Fransen van de Putte.
Wordende belanghebbenden uitgenoodigd, om, wan
neer tey;en die verlegging bij hen bezwaren mogten be
staan, die vóór of op den 26 Februarij aanstaande, schrif
telijk aan burgemeester en wethouders in te zenden.
Goes den 25 Jannarij 1S69.
Burgemeester en wethouders voornoemd
M. P. BLAAUBEEN.
De secretaris,
HARTMAN.
Onder de pessimisten van onze dagen die
gaarne eene radikale verandering zonden zien
in den staat van zaken op staatkundig en bur
gerlijk gebied, en die steeds dieper zuchtend de
toekomst tegengaan, behoort in de eerste plaats
het dagblad de Tijd. Men verwondert zich daar
over niet, als men standpunt en rigting van dat
blad in aanmerking neemt, maar het is goed er
op te letten, welke wenschen door dat orgaan
worden uitgesproken, omdat zij ons doen zien,
waarbenen zij ons voeren willen, die, hoe zij
overigens heeten mogenmet de denkbeelden
van de Tzj'd-mannen medegaan.
Zoo werd onlangs in dat blad eene verzucli-
ting geuit, hoe het toch met onze maatschappij
gaan moet, wanneer het regt van vereeniging
blijft voortbestaan, nu de moderne begrippen
meer en meer veld winnen.
Het is niet moeijelijk nategaan wat daarmede
wordt bedoeld. Men zou gaarne een regt be
perken dat in de grondwet geschreven staat,
en dat eene eerste behoefte is voor een vrij en
zelfstandig volk men zou daardoor de voort
planting van denkbeelden, die aan velen niet
aangenaam tijn, willen voorkomen.
'tZal zoo ligt niet gebeuren en wij maken ons
volstrekt niet bevreesd, dat een zeer gewenscht
en gewaardeerd artikel uit onze grondwet zal
verdwijnenmaar wij nemen nota van den
wensch, die het duidelijke bewijs oplevert, dat
waar men het licht niet beletten kan te schij-
nen men gaa ue de vensters sluiten zou, om
bet indringen daarvan te beletten.
Waar zou men ons henen willen voeren, in
dien wij niet toezagen Waarlijk het is gepm
sombere beschouwing, als wij den toeleg consta
téren, om tot eiken prijs alle verlichting tegen
te gaan. Wel wordt dat betwist en zeggen allen,
dat zij niet tegen het licht zijn, maar zij zouden
ons het zonlicht willen onthouden, om het door
hen bereide kunstlicht daarvoor in de plaats te
geven.
Daarom die heftige strijd tegen de wetten op
het onderwijs, die tegenstand tegen de scholen;
daarom ook de poging om, door belemmering
van het regt van vereeniging, de voortplanting
van gevreesde denkbeelden zooveel mogelijk
tegen te gaan.
Welke zijn die moderne denkbeelden, waar
van men de voortplanting met zooveel schrik
tegemoet ziet?
Het is moeijelijk daarop een bevredigend ant
woord te geven, want onder die begrippen, die
met den naam modern bestempeld worden, is
er meer dan een, dat door de strengste behouds-
lieden gretig wordt overgenomen, en het is niet
te ontkennen dat het meeste wat men zoo
noemt, eigenlijk niets anders is, dan wat alle
weidenkenden reeds in oude tijden hebben be
leden en geleerd.
Maar n en noemt modem alles wat men niet
gaarne aanneemt, 'tis mef dat woord als met
het woord radikaal. Er wordt eene beteekenis
bij gedacht, die er niet in ligt, en men gebruikt
het, om eene hatelijkheid te zeggen, om wan
trouwen te wekken.
Laat ons voor een oogenblik aannemen, dat
wat men modern noemt in waarheid aan veel
bedenking onderhevig is, zal men dan de voort
planting daarvau met geweld stuiten kunnen?
Zal men een regt, waarop het volk prijs stelt
verkorten om dat stuitings-proces te kunnen
doorvoeren.
Alsof de ervaring niet nog dagelijks leerde
dat al die geweldige middelen slechts dienen
om de begeerte naar het verbodene nog meer te
prikkelen. Vreemd genoeg, dat ook de Tijd er
niet aan denkt, hoe een tegenstand, zoo als zij
wil, juist het tegengestelde van haren wensch
bevorderen zou. Zou dan elke les der geschiede-
nis voor haar vprloren wezen?
Wij wenschen ook niet, dat elk denkbeeld
van onzen tijd bewaard, ontwikkeld en toe
gepast worde. Maar wij vinden den besten
waarborg tegen den invloed van het verkeerde,
in de algemeene en veelzijdige volksontwikke
ling. Waar het oordeel gescherpt, de ken
nis verrijkt, de blik verruimd wordt, daar be
hoeft men niet te vreezen, dat het onaanne
melijke zal worden aangenomen, daar zal het
moderne, dat geen steek houdt, spoedig ver
ouderd wezen.
En tot die ontwikkeling komt men niet,
niet een beperkt regt van vereeniging. Juist
in de ruime toepassing van dat regt, ligt de
de weg tot die wrijving en verheldering van
gedachten, die aan de erkentenis van wat waar
en goed is vooraf moet gaan.
Tot nog toe heeft ons volk lang niet zoo
veel gebruik gemaakt van dat regt, als wen-
schelrjk was. Men vereenigt zich tot allerlei
doel, maar, jammer genoeg, te weinig tot be
spreking van algemeene belangen. Wel is in
den laatsten tijd eene schrede voortwaarts gedaan
en daardoor zeker werd de Tijd tot die vrees
en wensch geleid, maar wij zijn nog ver van
hetgeen voor het volk noodig is.
De teekenen der tijden brengen ons dus tot
eene geheel tegengestelde conclusie. Wij wen
schen het regt behoudendat men ons be
twist en een veel ruimer gebruik daarvan dan
tot hiertoe. Geenzins. omdat wij die denk
beelden, waarmede wij ons vereenigen ze
mogen modern genoemd worden of niet
tot eiken prijs willen voortstuwen maar in
tegendeel om zelf voorgelicht te wordenonze
begrippen ter toets te brengen en zoo tot de
waarheid te geraken.
Wij meenden deze opmerking over een Tijd-
wensch niet te moeten terughonden. Maar wij
bedoelen daarmede geenzins, dat die wensch door
ons als TijJ-wensch alleen wordt bestreden.
Want wij weten, dat naast de Tijd, eene
groote menigte staatdie overigens aan de
2i)'(/-partij van harte vijandigin dezen gaarne
mede gaat, omdat zij misschien nog veel meer
lichtschuw is. De meest uiteenloopenden ver
eenigen zich onbepaald in alles, wat de ver
heffing en veredeling des volks belemmeren kan,
zou het daarom niet noodig zijndat men
daartegenover een verbond stelle en allereerst wa
ke dat de zamenwerking onbelemmerd blijve.
BilMtMElMLANDSCHE BER1GTEN.
GOES, 28 Jaiiuarij 1869.
Batavia, 16 December. Het Algemeen
Overzigt van het Bataviaasch Handelsblad ver
meldt o. a. het volgende:
De troepen van Bali terug in hun garnizoen,
werden overal gefeteerd; de naween vau transport
en bivouac zigtbaar in het groot aantal lijders,
die zich in de hospitalen bevinden, bovenal te
Soerabaija, waar men tot hulplokalen zijn toe-
vlugt moet nemen; Ida Madeh-Rahi en mede
gevangenen gelogeerd in de bekende gevangenis
op Molenvliet, waar zij, blijvende, spoedig door
berri berri en andere ziekten zullen zijn opge
ruimd, ziedaar het einde der Balische ex
peditie, die zeer veel geld gekost en meer heeft
uitgeblonken door fouten dan door groote da
den, die trouwens niet mogelijk waren tegen
over een vijand, die niet veel beter gewapend
was, dan de Mexicanen tijdens den inval van
Ferdinand Cortes. De expeditie van Bali levert
een nieuw bewijs, op hoe groote kosten en ver
liezen het gebrek aan stafofficieren de Indische
regeering te staan komt.
Van eene expeditie op Celebes tegen Kram
Bonto wordt ook de gelukkige uitslag vermeld;
na een hardnekkig gevecht van twee uren is
hij geslagen en zijn positie ingenomen; de on
zen hadden slechts één gewonde; onze expe
ditie-bevelhebbers schijnen nog al studie ge-