VRIJDAG 35 DECEMBER.
55ste Jaargang.
rsê/
fe
KENNISGEVING.
GEMEENTE-RAAD te GOES,
POSTERIJ.
1868. N°. 100.
&&4(1
GO US
«S> S «3 a-
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag en
Donderdag avonduitgezonderd op feestdagen
Prijs per kwartaal J' 1,99. fr. p. p. f 1,90.
|2P rfr** i
Oewoné advertcntlFn worden a 15 cl. de regel geplaatst.
«ehoorle-, huwelijks- en doodberlgteii van 1-6 regels
1 r -
ƒ1,30 behalve het zegelregt.
i
r
De inzending ran advertentiën kan geschieden tot vóór drie aren des namiddags op den dag der uitgave.
SLUITING DER JAGT OP KLEIN WILD.
De Commissaris des konings in de provincie Zeeland,
Gezien het besluit van beeren gedeputeerde staten
van den 16 December 1868, no 121;
Gelet op art. 11 der wet van den 13 Junij 1857
(staatsblad no. 87);
Maakt bekenddat de sluiting der jagt op klein
wild met uitzondering van die op houtsnippen (ook
met schietgeweer) in deze provincie is bepaald op Don
derdag den 31 December 186S met zons-onderijang
en dat het tijdstip van de sluiting der jagt op hout
snippen en waterwild nader zal worden vastgesteld.
Deze kennisgeving zal in het Provinciaal blad ge
plaatst en zullen afdrukken in plano aan de gemeente
besturen ter aanplakking gezonden worden.
Middelburgden 18 December 186S
De Commissaris des Konings voornoemd
R. W. VAN LIJNDEN.
OPENBARE VERGADEEING
VAN DEN
TEN RAADHUIZE ALDAAR,
OP MAANDAG DEN 28 DECEMBER 1868,
DES AVONDS TEN 7 URE.
Punten van Behandeling
1. Beëediging van den benoemden secretaris.
2. Mededeeüng van ingekomen stukken.
c. Voorstel van den heer Verhagen omtrent de ge-
meenteraads verslagen.
4. Bekrompenheid der gemeente school en overleg
ging van planteekeningenof tot vergrooting van
de openbare school der 1ste klasse of tot stich
ting van een nieuw schoolgebouw voor dezelve.
5. Voorstel tot wijziging van het besluit tot heffing
eener belasting op staanplaatsen en van de ver
ordening tot invordering dier belasting.
6. Idem tot vinding der premien voor de veemark
ten uit den post voor onvoorziene uitgaven.
Gedurende de 2de helft van de maand November
1868, zijn door het postkantoor Goes verzonden de
navolgende brieven, welke, uithoofde de geadresseerden
onbekend wareionbesteld gebleven zijn.
van der Woude Amsterdam G. J. de Jonge Goes.
J. de Brand Vlissingen. Van de hulpkantorenBath
J. Krijger Zierikzee. EllewoutsdijkJ. Smallegange
Nieuwedorp. Ellewoutsdijk, P. v. P'esteinde Ovezand.
s'HeerenhoekD. de Schipper Dordrecht. Kappelle,
O. van Harn Maarseveen. Krabbendijke, M. P. Pol
len en Zn. Dordrecht. Ovezand, JDok Jzn Utrecht.
Wissekerke J. Crombouw Ulrum.
Er is dezer dagen, door een niet liberaal lid
der kaïner, een woord gesprokendat allezins
behartiging verdient en dat vooral wel over
wogen mag worden in die gemeenten van ons
vaderlandwaar men er zoo zeer op uit is om
de schoolwet-agitatie levendig te houdenwaar
men godsdienst en staatkunde gebruikt om
haar aan te wakkeren, om wederom door haar
in kerk en staat tot de gewenschte overheer-
sching te geraken.
De welbekende Limburgsche afgevaardigde
Raffrnans zeide, bij de discussie over de be
grooting voor koloniëndat hij het de liberale
partij wel eens op het hart zou willen drukken),
dat men de schoolkwestie zich uit eigen kiem
moest laten ontwikkelen, en dat men bedenken
moetdat indien het ongeoorloofd is een ander
volk zijne godsdienst op te dringenmen zulks
vooral zijn eigen volk niet mag doen."
Het is naauwelijks te gelooven dat deze
leer wordt gepredikt door een groot voorvechter
van de partijdie juist het tegenovergestelde
van dezen stelregel met allo kracht voorstaat,
en men kan zich verbazen dat zulk een raad
gegeven wordt aan hen, die men overigens be
weert, dat zij te veel overlaten aan de ont
wikkeling uit eigen kiem. Maar dat neemt niet
weg, dat wij gaarne met den heer Raff mans in
stemmen en den wensch uiten dat niet alleen
liberalenmaar ook conservatieven en vooral
anti-revolutionairen het bedenken mogten, dat
zoo ééne kwestie, zeker deze, niet kunstmatig
ontwikkeld worden kan en mag, en dat alle
geweld daaraan gepleegd een onberekenbaar
nadeel voor den staat kan worden.
Het is geheel onwaar, dat de liberalen die
kwestie zouden hebben opgeworpen of aange
drongen. Al de verwijten die ben in dit opzigt,
in den laatsten tijd zijn gedaan bewijzen het
tegendeel. Maar het is duidelijk en bij allen
bekenddat de niet liberalen de kwestie heb
ben uitgevonden en haar nu met kracht eu
geweld tot oplossing willen brengen.
De schoolkwestie toch heeft geen andere
steundan de heerschzucht eener sterk ver
tegenwoordigde partij die zich wil uitbreiden,
door het volk verstoken te laten van de midde
len. om zelfstandig te oordeelen en te handelen.
Het zijn juist de niet liberalen, die den
alarmkreet over het onderwijs hebben aan
geheven die den aard van dat onderwijs bei-
strijden, met zoogenaamde gemoedsbezwaren,
en de inrigting daarvan met het wapen van
te hoog opgevoerde belasting.
In beide opzigten vinden zij bij de menigte
bijval. Deze toch wordt met godsdienstige re
denen ligt vervaard gemaakt, als zij die niet
beoordeelen kan, en wie haar zegt, dat zij te
veel betaalt, wordt altijd toegejuicht.
Waar kan men de liberalen aanwijzen, die
anderen opdringen willen, wat zij gelooven
moeten'!1 Dat zij het betreuren, als men liever
dom blijft, dan onderwezen te worden; dat
zij, in het belang van ieder en van het ge
heel, op uitbreiding van onderwijs aandringen,
dat is zeker: maar hun beginsel brengt ook
mede, dat zij, hoe het overigens betreurende,
ieder zijne vrijheid laten, om in het duister
te wandelen.
In zamenstemming met hun beginsel hebben
o O
zij dan ook nooit getracht, om de schoolkwes
tie te exploiteeren waarvan zij de kiem niet
hadden gelegd. Maar wel hebben zij dat ge
daan, die dan ook dikwijls verkondigden, dat
de liberalen voor de school-kwestie onverschil
lig waren.
't Is niet noodig, dat in het breede te ont
wikkelen. Wij hebben slechts de oogen rond
ons te slaan en wij zien allerwege monden
en stemmen in beweging, om de kiem der
agitatie te brengen waar die niet is, te be
vorderen waar men die heeft gezaaid.
Wij zeggen daarom met den hr. Haffmans:
men late die kiem aan zich zelve over en het
zal spoedig genoeg blijken, dat zij slechts door
kunstmatige cultuur levensvatbaar wordt.
Het volk denkt er niet aanwij spreken
hier van de meerderheid om zich over scholen
of onderwijs te beklagen, Het genoot van de
zooveel betere gelegenheid niet ruim en al
thans niet dankbaar genoeg, maar het beklaagde
zich niet, omdat het geene reden had. Eerst
als men begonnen is met te roepende school/'
is godsdiensteloos en uwe godsdienst vernligt
u die op de school te laten onderwijzeEf; als
men de ontwikkelende wetenscbappen/met ge
vaarlijke duivelskunstenarijen is gaan gelijk
stellenals men het volk wijs gemaakt heeft,
dat het betaalde, om dwalingen /oortteplanten,
de jeugd in het verderf te storten; als men
verzet tegen de onderwijswetten als een hei
lige kruistogt is gaan prediken, eerst toen is
de agitatie begonnen.
En nog heeft zij geen eigen kiem. Want
als eens hier en elders de opruijingen ophiel
den, het volk zou rustig zijne kinderen school-
waarts zenden, en de school-kwestie had een
einde.
Maar dat ligt niet in het plan van de partij
die over menschen en gewetens heerschen wil
en daarom zoo gaarne de verlichting zou te
genhouden. Daarom dringt zij anderen op, dat
zij den sleutel der kennis bezit, dat zij de
waarheid gevonden heeft en ze bedreigt met
een reddeloos verderf, al wie hare leerstellin
gen in twijfel durft trekken.
Waarlijk men ontziet de middelen niet om
zijn doel te bereiken en laat de kiem geen oogen-
blik aan hare eigene ontwikkeling over. De
grofste onwaarheden worden openlijk verkon
digd, om de schare te misleiden en om ze ge
makkelijker te laten doorgaan hecht men er
uitzigten aandie even bedrieglijk als onge
grond zijn.
Mogt men daarom eens besluiten om de
kwestie niet langer optedringen en spoedig zou
het blijken, dat de plant verdorde, die nu mis
schien nog tot een boom zal worden.
Daarom nemen wij den raad van den ultra
conservatieven heer Haffmans gaarne over, en
niemand zal ons daarbij van partijdigheid kun-
