1868. N°. 96.
VRIJDAG 11 DECEMBER.
55"* Jaargang.
GEMEENTE-RAAD te GOES,
A ■>£2B»-~-
J/
GOESSCHE COURANT.
De uitgave demer Courant geschiedt Maandag en
Donderdag avond, uitgezonderd op feestdagen.
Prys per kwartaal 1,95. fr. p. p. ƒ1,90.
Gewone adverteutlën worden a 15 ct. de regel geplaatst.
9
Geboorte-, huwelijks- en doodbeiigten van 1-0 regels
a ƒ1,20, behalve het zegelregt.
De Insetidlng van advertenltên kan geschieden lol vóór drie uren des namiddags op den dag der uilgave-
OPENBARE VERGADERING
VAN DEN
TEN RAADHUIZE ALDAAR,
OP MAANDAG DEN 14 DECEMBER 1868,
DES AVONDS TEN 7 URE.
10.
11.
12.
13.
Punten van Behandeling
Mededeeling van ingekomen, stukken.
Benoeming van den secretaris der gemeente,
ld. twee leden der openbare gezond
heids-commissie,
ld. eenen voorzitter van het bestuur
van het Gasthuis,
ld. eene regentes voor dat gesticht,
ld. een voorzitter van het burgerlijk
armbestuur.
ld. eene regentes voor het weeshuis,
ld. een lid voor de plaatselijke school
commissie.
Verzoekschrift van de heeren J. A. A. Fransen
van de Putte en J. H. C. Kakebeeke tot wegs-
verlegging en ruil erfpacblsgrond.
Vaststelling van het maximum van onderstand.
Overlegging van drie planteekeningen of tot
vergrooting van de openbare school der le klasse
of tot stichting van een nieuw schoolgebouw
voor dezelve.
Voorstel tot wijziging van het besluit tot heffing
eener belasting op staanplaatsen enz.
van den heer 0. Verhagen omtrent de
raadsverslagen.
De kiesvereenigingendiein onzen tijdop
onderscheiden gebied zich vermenigvuldigen
behooren ook al tot die zaken waarover de
meeningen zeer uiteenloopensoms lijnregt te
genover elkander staan. Volgens sommigen zijn
zij verderfelijk, als belemmering voor eene waar
lijk vrije verkiezing; volgens anderen zijn zij
noodzakelijk, om het doel der vrije verkiezin
gen te bereiken.
Er zullen wel altijd voorstanders van beide
meeningen zijn, het zij uit beginsel, hetzij uit
strijdlust. Maar het ontgaat onze opmerking
niet, dat velen die het eerste gevoelen met
kracht verdedigd hebben, langzamerhand tot
de kiesvereenigingen toegetreden zijn, minder
omdat hunne inzigten veranderd waren, dan
wel omdat zij meenden van die vereenigingen
party te kunnen trekken. En zoo tellen wij
ze thans bij menigte onder alle partijen en on
der alle schakeeringen van dezenzoodat men
bijna zeggen zou dat zelfs de politiek-onge-
loovigen dit artikel nu in hunne geloofsbelij
denis hebben opgenomen.
Wij scharen ons gaarne aan de zijde van hen,
die meenen, dat de vrijheid bij verkiezingen
geene schade lijdtwanneer de kiezers worden
voorgelicht en door onderlinge bespreking tot
eene bepaalde overtuiging komenwanneer daar
door eene zamenstemming geboren wordt, die
in gewigtige oogenblikken niet anders dan ge-
wenscht kan zijn.
Zullen zij echter aan dat oogmerk beantwoor
den zonder in onbillijke overheersching te ont
aarden dan ligt het in den aard der zaakdat
er vele zulke vereenigingen zijn en dat zij ieder
zelfstandig hare taak vervullen. Zij moeten
als het ware de onwillekeurige zamenvloeijing
zijn van gelijkgezinden, wat de hoofdbegin
selen betreft en mogen van geene wenken of
invloed van anderen afhankelijk zijn.
Daartoe is al verder noodig, dat zij uitgaan
van eene vrije beoordeeling van personen en
zakenwant eene zoodanige vereeniging is
werkelijk in strijd met het doel der vrije ver
kiezing wanneer men de kiezers bijeen zoekt
te brengendoor hen voor eene beoordeeling
te winnen, die, hoe'waar misschientoch al
tijd eenzijdig is.
Het is waardat bijv. voor eiken volksver
tegenwoordiger dezelfde vereisehten noodig zijn,
onverschillig in welke 'provincie hij worde ge
kozen; maar het is ook waar, dat men de
kiezers vrij moet latenom dezulken te kie
zen in wie die vereisehten, naar hunne mee
ning, gevonden worden.
Het is waardat men ieder het regt moet
latenom zijn begrip te hebben omtrent den
gang, dien men bij het streven naar volkswel
varen moet inslaan, maar het is ook waar, dat
het niemand toekomt, om dat individueel begrip
aan anderen als het eenig' ware optedringen.
Wanneer men op den voorgrond stelt, dat
moet geschiedendan doet men meer als voor
lichten dan zoekt men te heersclien. En
onder welken schoonen glimp men dat ook
tracht aantebevelenhet is eene inbreuk op
de vrijheid, en dat, vooral, om dat de dage-
lijksche ervaring leertdat bij het weinige
politieke leven bij het geringe nadenken, waar
door ons kiezersvolk zich over het algemeen
kenmerkt, dikwijls eene magtspreuk voldoende
is, om vooroordeelen te wekkenverkeerde denk
beelden te vestigen en aan de zaken eene rig-
ting te geven, die slechts door partijzucht kan
worden gewen scht.
Om alle deze redenen achten wij het geheel
onaannemelijk centrale kiesvereenigingen op-
terigten en allermeestom deze eene politieke
partijnaam te geven, die duidelijk bewijst.dat
zij niet wil bestaan, om de kiezers onpartijdig
voortelichten omtrent de partijen die er te
kiezen zijnmaar dat zij haar leven wijdt aan
de belangen van ééne enkele partij.
Dat anderen geheel anders denken, bewijst
het plan tot vestiging eener conservatieve cen
trale kiesvereenigingwaarmede de dagbladen
ons dezer dagen in kennis hebben gebragt.
Het plan zoowel als alles wat wij van het con
cept reglenent weten is merkwaardig genoeg,
om er met belangstelling de aandacht op te
vestigen. Wij gelooven ook met de bespreking
van een en ander, de uitvinders van het plan een
dienst te doen. Want schoon wij het, zonder
tegenspraak te vreezen van onbevooroordeelden,
eene partijzaak noemenzal het wel naar den
wensch der oprigters zijn als de meest mo
gelijke openbaarheid gegeven wordt aan een
denkbeeld, dat naar hunne meening slechts ver
wezenlijkt behoeft worden, om Nederland eene
volmaakte vertegenwoordiging en eene heil
volle regering te schenken.
Naar wij vernemen is de uitvoering van dit
plan op touw gezetdoor de heeren de Kem-
penaer te Amsterdam, van der Heim te 'sGra-
venhagevan Rappard te Arnhem Vaillant te
Middelburgvan Rogendorp te 's Gravenhage
Rau van Gameren te ArnhemWarmoltz te
Heerenveen, Quarles van Ufford te Zutphen,
H. F. van Zuijlen van Nyevelt te 's Gravenhage
A. van Lennep te AmsterdamCrommelin te
Wageningenvan Nauta Lemke te AssenW.
van der Vliet te AmsterdamJ. A. Molster te
Amsterdam.
Het doel der vereeniging is, om bij verkie
zingen voor staten generaal en provinciale sta
ten de aandacht der kiezers te vestigen op
personen voor de openvallende plaatsen (en dus
niet voor de betrekking als zoodanig?) meest
geschikt, om misleidingen door valsche voorstel
lingen tegen te gaantot trouwe opkomst bij
de stembus optewekken en zooveel mogelijk
medetewerkendat het stelsel der verkiezin
gen eerlijk en getrouw worde nageleefd.
Men ziet, dat onder alle deze aangegeven
oogmerken niet één isdat niet door de kies
vereenigingen zooals zij tot hiertoe bestaan
even goed kan bereikt wordendat niet reeds
door allen op den voorgrond is gezet en dat
het dus vrij zonderling klinktdat daartoe eene
ontrale kiesvereeniging moet opgerigt wor
den tenzij men aannemedat de veertien
mannen overtuigd zijn, dat de kiesvereenigin
gen zulks niet hebben gedaan of dat de kie
zers daartoe uit een centraal bureau moeten
bewerkt worden.
Men wil daartoe gelden verzamelen(de con
tributie zal niet minder dan ƒ10,bedragen
voor ieder lid), ten einde brochures te laten
drukkencouranten artikelen te plaatsen agen
ten te bezoldigendoor welke middelen de
kiezers in elk district bewerkt moeten wor
den om den kandidaat te kiezendoor het
hoofdbestuur der centrale kiesvereeniging aan
gewezen, die natuurlijk een volbloed conser
vatief moet zijn.
De geheele zaakzooals zij thans.voorkomt,
blijkt geene volkszaak te zijnmaar eene po
ging om de magt te stellen in de handen van
enkelenvan aanzienlijken, en van wege dezen
de kiezers te bewerkenom hen in het gerust bezit
1
