1808. No. 30.
VRIJDAG 8 MEI.
558te Jaargang.
-*&&■ A Vfrftfz A -te».
G0ESSC11E COIIUM.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag en
Donderdag avond, uitgezonderd op feestdagen.
I'rijs per kwartaal 1,35. fr. p- p. ƒ1,90.
J/ n.V
Oewoue advertentlün worden a 15 et. de regel geplaatst.
Geboorte-, huwelijks- en doodberlgten van 1-6 regels
a ƒ1,20, behalve het zegelregt.
De Inzending ran advertentifn kan geschieden tot róör drie uren des namiddags op den dag der uitgave.
In een onzer vorige no.'s hebben wij, uit een
Indisch blad (Locomotief,Samarangsch IlandelM.),
eenige beschouwingen medegedeeld, ten einde
onze lezers eene proeve te gevenhoe daar
ginds gedacht wordtover het zoogenaamde
batig slot, datnaar het oordeel der behouds-
mannen, niet hoog genoeg kan worden opge
voerd. Wij nemen thans uit hetzelfde blad een
vervolg daarop over, dat met de laatste mail
ons werd aangebragt.
»Het valt moeijelijk, gelooven wij»zoo zegt
het blad," om de voordeelen, welke Indië ooit
aan Nederland heeft geschonken zóó breed uit
gemeten, dat daarbij denadeelen van weinig befcee-
kenis schijnen. Indië heeft onzen voorouders een
uitweg geopend, toen Spaansche dwingelandij
met looden hand op hen drukteen 't is hun een
oefenschool geweest, die wakkere kooplieden
en gevreesde krijgslieden vormde. Doch van
een anderen kant heeft het een schier onlesch-
baren en geheel onverholen gouddorst doen
worden, en tevens zulk eene eenzijdige opvat
ting van de voorschriften der humaniteit en
des regts, dat er corruptie moest ontstaan en
dan ook werkelijk op groote schaal in 't leven
werd geroepen. Reeds in de eerste helft der
zeventiende eeuw snoefden de handelaars: »0m
winst zou de Hollandsche koopman door de
hel zeilen, op gevaar van er zijn zeilen te
zengen." Of de kinderen dat woord van hunne
vaderen hebben overgenomen, biijve hier on
beslist maar zeker is hetdat de geschiedenis
het niet geheel tot leugen gemaakt heeftnoch
in de 17e noch in de 18e eeuw. Meer dan
één bladzijde gewaagt van schandalenwelke
een Nederlander, die den onbesmetten naam
van zijn geboortegrond weet te waarderen,
hoogst pijnlijk treffen, en wanneer men later
het einde der Oost-Indische Kompagnie ver
neemt wanneer men dat eenmaal zoo trotsche
gevaarte ziet ineenstorten onder het wigt van
zijn schulden en dwalingenwanneer men daar
bij den toenmaligen toestand zoo van Nederland
als van Indië kentdan wordt er zeker op de
millioenen een schaduw geworpenwelke hun
glans voor een niet gering deel verduistert.
Men heeft echter in Nederland veel onder
vonden, zonder genoeg te leeren. Ook de regt-
streeksche voordeelen welke het thans van
Indië eischthebben een verderfelijken invloed
op den geest des volks. Geen groot werk kan
het tot stand brengenzonder het Indische
geld; het steunt op de batige saldo's voor den
dag van heden en den dag van morgen, en
wordt in koenen ondernemingsgeest, in ont
wikkeling en énergie overvleugeld door andere
volken, die alleen hulp verbeiden van hun hoofd
en hun handenen ook ruimschoots hulp ont
vangen, die groot zijn door eigen kracht en
daarom ook groot zullen blijven. Hun is de
toekomst, omdat hun de zelfstandigheid en
de arbeid is.
Dat batig saldo moet geheel afgeschaft wor
den; Indië's belang eischt het, Nederlands be
lang niet minder. Wil Nederland deze gewesten
belasten met een deel zijner staatsschuld, het
gunne zich dat genoegenmaar het zie van
verdere regtstreeksche voordeelen af, en besluite
aldus tot een daad, een vrijheidslievend volk
waardig. Is het echter daarvoor te zwakhet
toone althans zooveel afkeer van onjuistheden",
dat in den vervolge het batig slot wat meer
zijn naam verdient. Niet dat wij het denk
beeld van een vaste bijdrage voorstaan; inte
gendeel, want dat zou inderdaad niets beter
zijn dan een anderen naain voor hetzelfde ding
en zijdie met weerzin een batig saldo hel
pen zamenbrengenzouden zeker niet lang
zonder aanmerking een vaste bijdrage helpen
leveren. Maar Indië ontbere het noodige niet,
en bezitte het regt, om ook zijn stem te la
ten hooren, wanneer er sprake is van het
gebruik der geldenwelke grootendeels zijn
gelden zijn. Het volkdat in 42 jaar tijds
517 millioen aan zoogenoemde batige saldo's
afwerptmag dat met reden verwachten. Daar
om benoeme men een Kolonialen Raad, een
ligchaam, zamengesteid uit zelfstandige bur
gers, voor wie de vele driegende behoeften
van Indië geen geheirfi zijn, en bestemd om
de Regering in het moederland voor te lichten.
Dan zullen onze landgenooten aan gindsche
zijde van den Oceaan uitspraak doenen wan
neer hun de gegrondheid der klagt is gebleken,
zullen zij daarvan houden wij ons over
tuigd niet langer duldendat er gezegd kan
worden, dat Nederland, eigen vermogens niet
waarderende en Indië's behoefte miskennende
zich ten koste van deze gewesten geldelijk
verrijkt, doch zedelijk verarmt."
BINNENLANDSCHE BERSGTEN.
GOES, 7 Mei 1868.
In de zitting der eerste kamer van Dings-
dagis van de vijf leden die de bijeenroeping
der kamer hadden verlangdeen voorstel in
gekomen dat de kamer het besluit neme een
voordragt aan den koning aantebieden en daarin
baar oordeel eerbiedig uittedrukkenover den
tegenwoordigen toestand des vaderlands en
over hetgeen haar daarin raadzaam schijn'.
Bij dat voorstel was eene memorie van toe
lichting gevoegddie door den griffier werd
voorgelezen en daarin is het voorstel nog nader
mondeling toegelicht door den heer Cremers.
Op voorstel van den voorzitter is alstoen
besloten, om een en ander te doen drukken en
ronddeelen en de discussien over de vraag,
of dit voorstel al of niet in de afdeelingen zal
worden onderzochtte bepalen op Donder
dag 7 Mei.
Het schijnt zeer mogelijk, dat, alvorens
de eerste kamer over het voorstel der vijf leden
beslist zal hebbeneen einde gekomen is aan
de ministerieele crisis, waardoor het geheele
voorstel zou komen te vervallen. Terwijl wij
dit schrijven is er nog niets met zekerheid
bekendmaar men spreekt vrij algemeen van een
conciliant ministeriewaarin ook de heer Pijn
appel zou zitting nemen, terwijl ook de vroeger
genoemde kandidaturen in aanmerking schij
nen te komen. Misschien is in de gege
ven omstandigheden zulk een loop van zaken
meest gewenscht. Als men de geneesmiddelen
voor eene kwaal niet wilschoon ze de eenige
ware zijn, die eene goede uitslag beloven,
dan kan men niet anders verlangendan dat
de behoefte daaraan sterker worde gevoeld. Wij
weten nu eenmaal, wat de concilianten willen
en op grond daarvan is het ligt te voorspel
len dat zij slechts de brug leggenwaarover
men tot den waren vrede komt. Welnu, men
legge die hoe eer hoe beter, en 't is te hopen,
dat de angstvalligen, die twijfelend aan den
oever staan, zullen kunnen besluiten, om langs
dien weg naar het beloofde land te komen.
Heden wordt ons per telegraaf, uit 's Hage berigt,
dat het gerucht, reeds Maandag verspreid, dat aan
den heer van Reenen, president der Tweede Kamer,
de zamenstelling van een nieuw ministerie is opge
dragen volkomen bevestigd is. Genoemde heer heeft
die taak aanvaard en houdt zich ijverig met de ver
vulling daarvan bezig.
{tater berigtDe eerste kamer heeft na langdu
rige discussien met 26 tegen 11 stemmen besloten,
het voorstel der vijf leden, nopens de aanbieding van
een adres aan den koning, in overweging te nemen
cn naar de afdeelingen te verzenden. De minister
van binnenl. zaken heeft aan de kamer medegedeeld
dat een geacht staatsman (doelende op den heer van
Reenen) met de zamenstelling van een nieuw ministerie
was belast.
Het orgaan van het haast verdwenen minis
terie betreurt het zeer dat de Eerste kamer
niet eenige weken vroeger een adres aan den
koning heeft gerigt, omdat daardoor misschien
de crisis ware voorgekomen. Zeer natuurlijk!
Elk middel waardoor het leven van het beminde
en bewierookte kabinet had kunnen gerekt wor
den, zou welkom geweest zijn, maar nu de pa
tient onherstelbaar verloren is wil men liever
niet zien wat er had kunnen gedaan worden. Had
de eerste kamer gezegd: Sire behoudt toch dit
ministeriezij zou zich vereerd gezien hebben
met al de hoogklinkende bijvoeglijke naamwoor
den van het Dagbladmaar nu er mogelijkheid
schijnt te zijn, dat ook uit de eerste kamer eene
stem opging dat het aangebeden troetelkind
veroordeelde, nu zou elke voordragt een grijpen
zijn naar de regtcn der kroon. In de handha
ving dier regten schijnt zich voor het orgaan
alles op te lossen.
Als vervolg op ons berigt van 21 April 11.
omtrent den spoorweg MechelenNeuzen, kan
nog worden berigt, dat de raad van adminis-
