1868. N°. 1.
VRIJDAG 3 JANUARIJ.
55"e Jaargang.
1867.
S
*o»A> -
GOESSCHE CO! RAM.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag en
Donderdag avond, uitgezonderd op feestdagen.
Pr|)s per kwartaal 1,95. fr. p. p. ƒ1,90.
Gewone advertentie» worden a 15 et. de regel geplaatst.
Geboorte-, huwelijks- en doodberigten van 1-6 regels
ƒ1,20, behaive het zegelregt.
De inzending ran adrertentiën kan geschieden tol vóór drie uren des namiddags op den dag der uitgave.
Onder de verschijnselen in de wereldgeschie
denis, die om meer dan ééne reden belangstel
lende opmerking verdienen, behoort ookdat
somwijlen te midden van algemeene en snelle
ontwikkeling, geheele tijdperken zich voordoen,
waarin men tot de vraag gedrongen wordt of
niet stilstand en teruggang in de plaats van
vooruitgang zijn getreden. Die zich met hun
nen tijd laten voortbewegen, bedroeven en bekla
gen zich daarover en zien het wel eens voorbij,
dat juist die tijdperken noodig zijn om de
behoeften dieper te doen gevoelen, de krachten
te versterken en den ijver optewekken, zoodat
dan ook doorgaans een nieuw en frisch leven
op de dagen van uitputting of slaperigheid volgt.
De wenschhet streven der volken moet op
die wijze bereikt worden en al zuchten wij ook
voor oogenblikken, waar wij ons belemmerd en
terug gedreven zien met de ervaring der eeuwen
voor ons, scheppen wij moed om vertrouwend
onzen weg te vervolgen en troosten ons, dat
de moeijelijkste phasen niet het minst vrucht
baar kunnen zijn, voor de bereiking van het
ideaal waarheen de mensch en de menschheid
zich uitstrekken.
Het behoort ook tot de onmogelijkheden
en het is weder eene les die wij aan de ge
schiedenis ontleenen om op den duur den
vaart te stuitenwaarmede de volken aan de
algemeene wet gehoorzamen. Wat men zoo
dikwijls, als het werk van heethoofden of idea
listen, veroordeelt, is-niet anders dan de natuur
lijke poging, om terstond te verwezenlijken wat
allen eenmaal verwachten, en onder welk voor
geven ook dat pogen bestreden wordthet is
eene wanhopende onderneming, als men de vol
ken wijs wil makendat zij naar het onbe
reikbare zich hebben uitgestrekt. Gelijk het
zaad in de aarde ontkiemtal ligt ook het
doodskleed daarover uitgespreid, zoo ontwikke
len zich de groote denkbeelden, waar men vaak
hunne eiudelijke heerschappij zou betwijfelen,
en aan het einde van die tijdperken die de
vrienden van' vooruitgang zuchtend doorworste
len blijkt het niet zelden dat de schijnbare
schade een rijker winst heeft voorbereid. Het
moge niet aangenaam zijn voor hen, die in
zulke tijdperken van overgang tegen den stroom
moeten oproeij'èn maar het mag hen niet tot
moedeloos stilzitten brengen de verwachting
der toekomst ligt voor een groot deel in hunne
hand.
De terugblik op het afgeloopen jaar leidt ons
als van zeiven tot zulke opmerkingen. Niet
alleen de geschiedenis van ons vaderland, maar
ook die van andere landen doet ons zeggen
w\j zijn niet vooruitgegaan zoo als de aanvang
hopen deed. In menig opzigt is de toestand
van het heden donker en ontmoedigend. Maar
daarom jammeren wij niet dat de toekomst ook
duister is. Het kan zijn, dat wij nog ernstiger
dagen zien aanbreken maar al gelukt het aan
de vijanden der vooruitgang, om ons voor eene
wijle tijds op te houden de stroom die
men met geweld keeren wilspatwaar hij
zich eens een uitweg baantmet te grooter
krachtover alle beletselen heên.
Wij gaan een blik slaan op die landen der
beschaafde wereld, waarop de oogen meest ge
vestigd zijn en, onder den indruk van het boven
aangevoerde vermelden wij licht en schaduw,
zooals het afgeloopen jaar die rijkelijk doet zien.
Beginnen wij met de nieuwe wereld die in
de laatste jaren zoozeer de algemeene aandacht
trok en die nog altijd ojs den aanblik geeft
van»eene grootsche worsteling, van schitterende
lichtpunten, gepaard met veel dat tot weemoed
stemmen moet. Amerika, zoo groot eens door
vereeniging van kracht, was in de laatste jaren
aan bittere verdeeldheid ten prooi en het ge
lukte den man die daar thans aan het hoofd
staat, nietom de bevrediging van het onrustige
Zuiden tot stand te brengen. Aan zijne pogin
gen ontbrak het nietmaar meest stond hem
in den weg dat zij die moesten medewerken
in inzigt van hem verschilden. Amerika wordt
door partijschappen verdeeld en al rusten thans
de wapenen, die er vóór weinige jaren zooveel
bloeds deden stroomen de vrede tot duren
prijs verkregen, is nog weinig bevorderlijk ge
weest aan de rustige ontwikkeling van het volk,
dat in zijne verdeeldheid niet minder, dan eens
in zijne eenheid eene leerschool voor andere
volken opent. Groote gebeurtenissen staan daar
misschien weder voor de deurwanneer eene
nieuwe presidents keuze moet geschieden. Yan
den uitslag daarvan hangt ontzettend veel af
maar hoe scherp daar iie partijen tegenover
elkander staan en zich onderling den overwe
genden invloed betwistenAmerika is te veel
ontwikkeld over het algemeen, om niet te hopen,
dat zoowel de herinnering aan hefgeen het een
maal was als de ervaring dat het door eigen
dwaasheid veel heeft verstoord, thans de ver
wijderden zullen zamen brengen, om weder als
één man het groote werk van veelzijdige ont
wikkeling voort te zetten waardoor het zoo
dikwijls en te regt de bewondering der wereld
heeft gewekt.
Wij kunnen niet nalaten hier ook, althans
een enkel woord te wijden aan de nagedach
tenis van den vorst, die eenen Mexicaanschen
keizerstroon stichtteom die als het ware te
doen instorten onder zijn bloedig lijk. De
ongelukkige Maxvmïliaan is bij velen reeds ver
geten, maar de geschiedenis bewaart zijn treurig
lot ten voorbeeld voor allen, die sterker dan
de volksgeest meenen te zijn. Mexico is niet
gelukkiger sedert het zich met vorstenbloed
bezoedeldemaar de vraag blijftwie de eerste
aanleiding tot zijn jammerlijk uiteinde gaf.
Doch hoe men ook oordeele over den vorst
dien welligt te groote eerzucht op een dwaal
spoor leiddè, niemand zal ontkennen dat zijn
lot diep beklagenswaardig was.
Als wij in ons werelddeel terugkeeren, is het
wel natuurlijk dat wij het eerst het oog op
Frankrijk slaan, welks keizer onder de vorsten
van Europa een hoofdrol speelt en waarop men
sedert onheugelijke tijden, vooral daarom ziet,
omdat zoo vaak van daar uitging, wat beslis
send op het lot van andere landen werkte.
Napoleon beraamde weder veel om zijn stand
punt te handhaven. Niet alles gelukte hem.,
Hij wist echter de aandacht afteleiden van de
mingunstige uitkomsten en gaat voort, als ware
er niets gebeurdom zich aan het hoofd te
stellen van de leiding der Europesche zaken.
Met betrekking tot het buitenland was zeker
zijn voornaamste werk de interventie in den
Pauselijken staat. Het was zijn eigen belang,
om de strijdenden daar niet aan hun lot over
te latenhij heeft voor het oogenblik den H.
Vader weder gered, maar hij vermogt daarom
geene duurzaamheid aan den wankelenden Stoel
te geven. In zijn eigen land wist hij duizenden
te lokken en daaronder eene menigte van vorsten
en gekroonde hoofden, door de tentoonstelling,
die niet het minst strekken moest om Frank-
rijks grootheid aan het licht te doen komen.
Maar onder al het feestgedruisch vermogt hij
de stem niet te smoren, die om vrijheid roept
en die langzaam krachtiger wordt. Zeker moet
het gezegd worden, dat Napoleon met groote
tact zijn keizerskroon beschermdemaar de
rustelooze inspanningdie hij zich daarvoor ge
troost bewijst genoegdat het zijn oog niet
ontgaathoe zich gebeurtenissen voorbereiden,
waarvan het begin slechts wacht naar eene aan
leiding, die spoedig daar kan zijn. Er is in
Frankrijks vreedzame toestand iets gedwongens,
iets kunstmatigs en van daar dat Frankrijk ons
duidelijk herinnert: niet elke vrede is het geluk
van een volk.
Engeland werd nog al eens beroerd door de
staatkundige woelingen om eene hervorming in
de kieswetten en door de onrustige Fenians. Aan
den eersten wensch is zooveel toegeven als mo
gelijk was en de grootste voorstanders van meer
dere wijzigingen zullen vooreerst wel stil zijn,
overtuigddat het oogenblik niet daar is, om
zijn doel te bereiken. De Fenians geven de
handen vol. Zijn zij op eene plaats verdreven,
of schijnbaar magteloos gemaaktzij steken
elders het hoofd weder op. Die beweging heeft
