AANBESTEDING.
m
graanberigten.
B heeft de dwaasheid (in mijn oog) van eene extra
uitgaaf van 50 aan zijn land te doenvoor eene
verbetering, die op tiendvrij land 10 voordeel zou
gevenen hij ziet de bruto opbrengst van zijn land
dus vermeerderd met 55 méér als A en alzoo
gebragt. tot155,
waar af 8 voor den tiendheffer - 12,40
Blijft142,60
Hieraf nemende de extra uitgaaf door hem
besteed- 50,
Blijft voor de bruto opbrengst 92,60
Waarbij komt de rente van 110 ad 5
(want hij heeft/50 minder op renten kun
nen zetten als A)- 5,50
zoodat hij aan oogst en rente slechts trekt 98,10
Deze heeft alzooten spijt eener door hem aange-
bragte verbetering, die op tiendvrij land tien percent
winst zoude gegeven hebben, ƒ1,90 minder als A;
maar het voordeel van den tiendheffer is met ƒ4,40
vermeerderd; deze geniet dus bijna het geheele voor
deel van de aangebragte verbetering en wat nog
het ergste is, de afkoopsom der tienden last, die
bij A ƒ160 bedraagt, is bij B 248 geworden;
ep ware het, dat zijne verbetering in plaats van
iö twintig percent ware geweest (zoo als X
stelde (1) dan zoude hij, ja 2,70 méér genieten als
A, maar hij zou dan ook 256 moeten betalen om
zyne tiend te kunnen afkoopen en dus 96 méér
als A.
C die den druk der tienden kent, en overtuigd
is van de dwaasheid van Bom den tiendheffer te
verrijkendoet het omgekeerde van deze en in plaats
van ƒ50 meek aan zijn land te besteden als A be
steedt hij daaraan/ 50 minder en verzuimd stelsel
matig al die uitgaven die op tiendvrij land wel
10 voordeel geven, maar die op tiendpligtig land
{volgens mijne leer) verlies gevenhij ziet zijn oogst
dus verminderd met 55 en alzoo niet booger
als45,
Waaraf 8 voor den tiendheffer - 3,60
41,40
Waarbij gevoegd moet worden zijne bespaarde
uitgaaf van- 50,
En de rente van 210, daar hij de bespaarde
50 ook uitzet- 10,50
Zoo dat hij aan oogst en rente trekt 101,90
Deze trekt dus jaarlijks ƒ3,80 meer als B, betaald
aan den tiendheffer jaarlijks, ƒ4,40 minder als A,
en ƒ8,80 minder als B; en terwijl bij afkoop van
het tiendregt, A ƒ160 moet betalen en B ƒ248
zal C dat voor 72 kunnen doen.
D die ook cijferen geleerd heeft, lacht zijn buur
man C nog uitdat hij zich bij de tegenwoordige
duurte van het geld nog met 5 rente vergenoegd
en meent althans nog vrij wat slimmer te zijndeze
handelt even als O, en verwaarloosd zooveel mogelijk
zonder zich zelve te benadeelen, zijn tiendpligtig land,
doch koopt voor zjjn geld Oostenrijksche effecten,
die hem in plaats 5 acht percent rente geven
en ziet zijn revenu tot 108,20 opgevoerd en alzoo
met 8,20 meer als A.
Wanneer wij nu de resultaten dezer vier landbou
wers onderling vergelijken dan zien wij dat:
A, een boer van den ouden stempel 100 trekt en
zijn tiendheffer 8 en dat hij 160 moet betalen
by afkoop zijner tiend.
B, is een voorstander van verbeteringenmaar heeft
nog altijd verzuimd te cijferenen kent daarom den
druk der tienden niet deze trekt jaarlijks maar
98,10, zijn tiendheffer echter 12,40 en hij moet
248!! betalen om zijne tiend aftekoopen.
O, verwaarloosd zijn tiendpligtig land en doet niets
anders als de hoogst noodzakelijkste uitgaven, deze
trekt 102,90 doch de tiendheffer slechts ƒ3,60 en
zal maar ƒ72 moeten betalen om zijne tiend ^afte
koopen.
D, is in zijn eigen oog althans nog slimmer en beeft
(alléén de voordeeleu van) Oostenrijksche effecten lee-
ren kennen en deze trekt jaarlijks 108,20, terwijl
hij tegenover zijnen tiendheffer in het zelfde geval
verkeert als C.
Wie is in dezen de verstandigste van allen?
In het oog van vele tiendheffers natuurlijk B.
deze trekt zelve wel 10,10 minder als D., maar de
tiendheffer trekt van B jaarlijks 8,80 méér als van
(1) Ik moet hier de opmerking maken, dat X zich niet gelijk
gebleven is in zijne berekeningen wat B en C betreft (zie
6. C. van 26 Maart). Terwijl bij B eene meerdere uitgaaf
laat doen als A van 50, vermeerderd bij diens bruto op
brengst met 60 (dat is eene verhooging van 20 boven
het uitgeschoten kapitaal); doch C die hij een mindere uit
gaaf laat doen als A van 20, dien9 bruto opbrengst wordt
door hem verminderd met 40dat is met 100 boven
het uitgeschoten kapitaal; om consequent te zijn, bad hij
de opbrengst van C in plaats van op 60moeten stellen
op 76 en had ook 5 rente moeten in rekening brengen
voor de f 20 mindere uitgaaf. Een en ander had C een op
brengst gegeven van f 98,92 in plaats van f 83,20 en slechts
ƒ1,08 minder als A, in plaats van ƒ16,80 en zulks ten
spijt cencr verzuimde uitgaat die 20 winst zou geven op
tiendvrij land.
D, en men kent liet spreekwoord uelk is een dief in
zijn nering."
Nu mogen sommigen bewerendat winsten van
10 niet noemenswaard zijn in het landbouwers be
drijf, dit is eene subjective opvatting, die ons bij
tegenspraak niet verder doet komen als tot „ja" en
„neen." Maar ik geloof er toch op te mogen wijzen,
dat, als men verbeteringen wil aanbrengen op het land,
dat naar den gewonen stijl bewerkt wordt," men zich
in de meeste gevallen met een avans van 10 en 15
zal te vergenoegen hebben. Weinig boeren van den
ouderwetschen stempeL toch zullen uitgaven verzuimen,
die 2030 of meer peicenten winst geven en ik
meen, dat men hieraan niet genoeg schijnt te denken
als men winsten van 10 en 15 gering acht, waar
het verbeteringen betreft.
Als het nu waar is, dat sommige landbouwers uit
mijne beweringeu het gevolg trekken dat men aan
tiendpligtig land niets zo-ude moeten doen, of uitgaven
verzuimen, die méér voordeel opleveren als 15 en
20 dan is dat niet mijne maar hunne schuld. Dit
echter staat vastdat de tiendheffer verrijkt wordt
met 80 kapitaal van iedere 50 bruto opbrengst,
die het gevolg is van aangebragte verbeteringenzoo
dat een boer, die zijnen timxjpügtigen oogst vermeer
derd met 500 'sjaars, de waarde van hei tiend
regt op zijn land met J 800 verhoogt, en het is op
dien grond dat ik het dr. Staring na zeg „dat de
tiendheïting een kanker is, die juist in de meest
door vrücetbaarheid uitmuntende streken, aan
den landbouw knaagt." (2)
Goes, 26 April 1867. VERHAGEN.
(2) Ten slotte nog dit, in antwoord aan den heer
T. v. B. Hat door mij nimmer beweerd is, dat alle verbe
teringen aan liendpligtiglavd door de liendhejing zouden ver
hinderd worden; maar aangezien daar, waar een tieudvrije
boer 25% kan maken van zijn geld, de tiendpliglige boer
in dat geval zijne winst voor de helst met den tiendhelfer
moet deelen, en bovendien eene schuld op zich zou geladen
zien van 200 (het dubbele dus) van het ter verbetering
aangewend kapitaaldaar meen ik kan men niet verwachten
dat iemand dwaas genoeg zoude zijnom zijn geld aan de
altijd wisselvallige kansen van een goed gewas te wagen.
KerliolijIto S5als.erL„
Het provinciaal kerkbestuur van Zeeland, heeft ter
synodale vergadering, in de maand Julij te houden,
afgevaardigd den heer B. A. Overmanpredikant te
Heinkenszand.
lurgerlpen Stanö.
van 27 April tot 4 Mei 1867.
Gehuwd Den 1 Hendrik Joseph Stieger
oud 25 j.jongm. en Antonetta van der Reit
oud 26 j.jonged. den 2 Marinus Kegeloud
25 j., jongm. en Johanna Maria Plats, oud 28 j.,
jonged. Janus van Luijkoud 26 j., jongm.
en Keeltje Jongejanoud, 30 j., jonged. Jo
hannes IJubertus van Reenenoud 26 j., jongm.
en Maria Jjueia Verduijn oud 20 j. jonged.
Geboren Den 28 April, Johannes, z. v. Jo
hannes Visser en Johanna Snoep, den 30, Pieter-
nella Johanna d. v. Andries Thijsebaard en
Blondina Johanna Allart. den 3 Mei, Jan, z. v.
Jan de Schutter en Kornelia Pieternella van den
Boogaart.
Overleden: Den 27 April, Reinieroud 6/m.,
z. v. Jan Cornelis van der Mark en Keeltje Geer-
truijd Sclieéle. den 28Jacob Adam, oud 7jm.,
z. v. Leendert Ortelee en Johanna van Ojfenbeck.
den 1 Mei, Janna van Es, oud 68 jaren, ived'.
van Pieter Steijns. - Tannetje, oud 14/m., <J. v.
Adriaan de Waard en Sara Meesen.
M A R K T 8 E RIG TEW.
PER TELEGRAAF.
Amsterdamsciüe Beurs,
PRIJS-COURANT DEll EFFECTEN
Maandag, 6 Mei 1867.
Nederl. Werk. Schuld 2'A
Spanje2
Rusland, 5e serie 5
ld. 1860 4 A
ld. a 1000,1864, 5
ld. Spoorw. 5
Oostenrijk, Metall2
ld. Amst, (oude) 5
ld. Nationale 5
ld. Amst. 1864 5
Turkije, Algem.schuld 5
N.-Amerika, 1882 6
/o
53%.
29%.
j 55%.
i 81%.
COUPONS.
Oude Metalliek
Nationale ld.
Div. in
181'/..,
21%.
63%.
49 V. 6.
55%.
26,3/io.
76%c.
ƒ21.65.
27.70.
11.75.
ROTTERDAM, 6 Mei 1867.
TARWE, GERST, HAVER enPAARDENBOONEN 20 et..
ROGGE 50 ct. hooger.
Noovd-Brabandschc BOEKWEIT ƒ240 A 255.
Holsteïnsclie dito
- 245 -
Vlaamsche dito
- 255
Frans.olió dito v'
■t '»V - 198 -
AMSTERDAM®
■fi Mei 1867.
f
'R
LONDEN
•Mei 181)7*4?
t-,
Corrosponclcntio,
Omtrent <3c anonce van dhr. R> te M. schrijven wij
nader; mogelijk is dit schandaal voor den daarbij betrokkene
no£ tc voorkomen.
Twee adverlentien zijn te laat ontvangen, om in dit iio.
opp'uomen te. kunnen worden.
Om dezelfde rede moeten wij het verzoek van den Officier
van justitie tot opsporing van vermiste bankbiljettentot een
volgend no. bewaren.
VimiBSSTiEItOÏCJ-.
In de vorige courant, n°. 35, beveelt zich aan als
kashouder in goud- en zilverwerken enz. M. West-
•strate dit moet zijn jffl. WestïSOHP Pape
gaaistraatje Goes.
Xlöoertentlen.
Op Zaturdag, den 114™ Mei 1867, des voor*
middags ten 9 urezalonder nadere goedkeu -
ring, door den Commissaris des Konings in
de provincie Zeelandof, bij zijne afwezigheid
door een der leden van de Gedeputeerde Staten
en in bijzijn van den Hoofdingenieur van den
Waterstaat, in het ll'le district, aan het lokaal
van het Provinciaal bestuurte Middelburg
worden aanbesteed
BB et verbeteren en tot I Mei 2868
onderhouden der gewone aarde-,
Tcram-, rijs- en steenglooijingwer-
leen aan de zeedijken der Vdlami-
teuse polders van Zeeland, en
sulks in 3 O perceelen van aanbe
steding.
Deze aanbestedingen zullen geschieden bij
inschrijving en opbod, volgens 433 der Al-
gemeene Voorschriften, voor ieder perceel af
zonderlijk.
Het bestek ligt ter lezing aan liet gebouw
van het Ministerie van Binnenlandsche Zaken,
aan dat van bet Provinciaal Bestuur van Zee
land, te Middelburg, bij de Ontvangers-Grif
fier van al de Calamiteuse poldersen is voorts
op franco aanvrage, tegen betaling der kosten,
te bekomen bij den boekhandelaar M. Nijiiofp
Raamstraat n°. 49 te 's Gravenbageen door
zijne tusscbenkomst in de voornaamste gemeen
ten des Rijks.
Van den 9(Ru tot en met den 44™ dag vóél
de bestedingmet uitzondering van den Zon
dag wordt de noodige aanwijzing op de plaats
gedaan; voorts zijn nadere inlichtingen te
bekomen bij den Hoofdingenieur van den Wa
terstaat te Middelburg voor de werken in het
algemeen, alsmede bij de dienstdoende Inge
nieurs te Goes, te Zierikzee, te Middelburg,
te Breskens en te Neuzen, voor de werken
tot elks arrondissement beboorende.
NB. üe gegadigden worden verzocht, over
eenkomstig de voorwaardenvolledige billetten
inteleverenaanduidende de namen en voor
namen (voluit) bet beroep en woonplaatsen
van ben en van hunne borgen, bet nummer
van het perceel en de som in cijfers en in
schrijfletters.
Gedrukte billetten zijn te bekomen bij den
rukker van het gewestelijk bestuur U. F. Auek.
