1866. N°. 33.
VRIJDAG 27 APRIL.
53ste Jaargang
TlAAimÏÏK BESTUUR VAN GOES.
Herijk der Maten en Gewigten.
Putolicatie.
GOESSCHE COUBANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt .Maandag en
Donderdag avonduitgezonderd op feestdagen
Prijs per kwartaal 1,35. fr. p. p. ƒ1,90.
Gewone advertentlën worden a 15 et. de regel geplaatst.
Geboorte-, huwelijks» en doodberigten van 1-6 regels,
a 1,30 behalve het zegelregt.
De inzending van adVertentlGn kan geschieden tot vóór drie uren des namiddags op den dag der uitgave.
Bij dit nommer behooren twee BIJVOEG
SELSeen met Advertentiën en een houdende ver
slag van het verhandelde in den Gemeente-raad op
Vrijdag 20 dezer.
BURGEMEESTEE en WETHOUDERS van GOES,
brengen ter kennis van een ieder die het aangaat:
Dat de herijk der Nederlandsche maten en gewig-
teu, over den jare 1866, in deze provincie zal worden
aangevangen den 1 Mei aanstaande en gesloten den
31 Julij daaraanvolgende.
Dat tot den herijk BINNEN DEZE GEMEENTE,
ook speciaal voor 's Heer Hendrikskinderen, ,'s Graven
polder, Kattendijke c. a., 's Heer Abtskerke c. a.
Wolf aartsdijk en Kloetinge, alsmede voor de overige
gemeenten van dit district van waar men zulks ver
kiezen zal, zal worden gevaceerd in het locaal van
den IJK in de zoogenaamde Hooge Boomenvan Dings-
dag 29 Mei tot en met Dingsdag den 31 Julij e. k.
dagelijks, zon- en feestdagen uitgezonderd, van des
morgens ten 8 tot des middags ten 12 ure.
Dat, wat de gemeenten ten platten lande betreft
zal worden gevaceerd als volgt:
Te COLIJNSPLAAT, ook voor Cats; op Dingsdag
den 1 Mei van des namiddags 1 tot 7 ure voor Cats;
op Woensdag den 2 Mei van des voormiddags 812
ure, alsmede van des namiddags 2 tot 6 ure en op
Donderdag 3 Mei van des voormiddags 812 ure
en des namiddags 2 tot 6 ure en op Donderdag den
3 Mei van des voormiddags 8 tot 12 ure en des
namiddags 2 tot 6 ure voor Colijnsplaat.
Te WISSENKERKE, ook voor Camperland en
Geersdijk; op Yrijdag den 4 Mei van des voormiddags
8 tot 12 ure voor Camperlandvan des namiddags 2
tot 6 ure voor Geersdijk; op Zaturdag den 5 Mei van
des voormiddags 8 tot 12 ure en des namiddags 1
tot 6 ure, alsmede op Maandag den 7 Mei van des
voormiddags 8 tot 12 ure en des namiddags 1 tot 6
ure voor Wissenkerke.
Te CORTGENEop Dingsdag den 8 Mei van des
voormiddags 8 tot 12 ure en des namiddags van 1
tot 5 ure.
Te FORT BATHop Woensdag den 9 Mei van
des namiddags 1 tot 6 ure.
Te KRABBENDIJKE, ook voor Waarde en Rilland;
op Donderdag den 10 Mei van des voormiddags 8 tot
12 ure voor Waarde; van des namiddags 1 tot 6 ure
voor Rilland; op Yrijdag den 11 Mei van des voor
middags 8 tót 12 ure en van des namiddags 1 tot 6
ure, alsmede op Zaturdag den 12 Mei van des voor
middags 8 tot 11 ure voor Krdbbendijke.
Te KRUININGEN, op Zaturdag den 12 Mei van
des namiddags 1 tot 6 ure, alsmede op Maandag den
14 Mei van des voormiddags 8 tot 12 ure en des
namiddags van 1 tot 6 ure.
TeKAPELLE, ook voor Yerseke, Yersekendam, ScJiore
en Wemeldinge; op Dingsdag den 15 Mei van des
voormiddags 8 tot des namiddags 1 ure voor Sclwre
en des namiddags van 2 tot 7 ure voor Yerseke en
Yersekendam; op Woensdag den 16 Mei van des
voormiddags 8 tot 12 ure en des namiddags van 2
tot 6 ure voor Wemeldinge; op Donderdag den 17
Mei van des voormiddags 8 tot 11 ure en des na
middags 3 tot 7 ure voor Kapélle.
Te HOEDEKENSKERKE, op Vrijdag den 18 Mei
van des .voormiddags 10 tot 12 ure en van des na
middags 1 tot 3 ure.
Te BAARLAND, ook voor Oudelande en Ellewouts-
dijk; op Vrijdag den 18 Mei van des namiddags 4
tot 7 ure alsmede op Zaturdag 19 Mei van des voor
middags 8 tot 10 ure voor Baarland, van des voor
middags 10 tot 12 ure voor Oudelande en van des
namiddags 2 tot 7 ure voor Mlewoutsdijk.
Te HEINKENSZANDook voor 's Heer Arends-
kerkeBorsselen, ,%HeerenhoeJc, Briewegen, Nisse en
Ovezand; op Maandag den 21 Mei van des voormid
dags 8 tot 12 ure en des namiddags 1 tot 6 ure
voor 's Heer Arendskerke; op Dingsdag den 22 Mei
van des voormiddags 8 tot 12 en des namiddags van
1 tot 6 ure voor Heikenszand; op Woensdag den 23
Mei van des voormiddags 8 tot 12 ure voor Borsselen;
en van des namiddags 1 tot 7 ure voor 's Heerenhoek;
op Donderdag den 24 Mei van des voormiddags 8
tot 12 ure voor Driewegen; des namiddags van 1 tot
3 ure voor Nisse en van 3 tot 6 ure voor Ovezand.
Wordende de belanghebbenden herinnerddat ook
de landbouwers hunne maten en gewigten moeten laten
herijken; dat de kleine gewigten voor goud- en zilver-
handel en de medicinale greinen aan eene jaarlijksche
verificatie zijn onderworpendat alle strijkels van welke
maten ook jaarlijks herijkt moeten worden en dat de
maten en gewigten behoorlijk schoongemaakt tot den
ijk moeten worden aangeboden.
Moetende ieder zijne maten en gewigten ter herijking
aanbieden aan den arrondissements-ijker van het dis
trict waarin hij woont.
Gedaan te Goes, den 23 April 1866.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris
H. C. PILAAR.
De tweede kamer zal eerstdaags een aanvang
maken met de behandeling van een onderwerp,
dat teregt in hooge mate de algemeene be
langstelling wekt. Het lot der cultuurwet zal
beslissen over het bestaan van ons ministerie
en wat meer zegt over de beginselen die voor
taan in het beheer van onze O. Indische be
zittingen in praktijk zullen worden gebragt.
Het is bekenddat volgens sommigen de aan
neming der wet hoogst wenschelijk isten einde
een anderen toestand, dan de tegenwoordige, in
het leven te roepenwaarbij enkelen zelfs be
weren, dat de hervorming door haar bedoeld,
niet radikaal genoeg is; terwijl sommigen in
tegendeel van oordeel zijndat die aanneming
zoowel voor moederland als kolonie hoogst ver
derfelijk zal zijn, al worden onder die ook
eenigen gevonden, die er voor uitkomendat
hervorming noodzakelijk is geworden.
Zal men in dezen een eigen oordeel zich
kunnen vormen, zal men de discussien in de
kamer met vrucht kunnen volgendan is het
noodig zich een regt begrip te vormen van
den toestand, zooals die is; van het verleden
waaruit deze zich heeft ontwikkeld en van de
waarschijnlijke gevolgen, die aan de aanne
ming der aangeboden wet verbonden zullen zijn.
Het ware voor het publiek onmogelijk ge
weest daartoe te geraken, indien niet eene be
kwame hand zich vaardig hetoond had, om de
noodige inlichtingelf te geven en wij meenen
daarom geen onnut werk te doen, als wij in
eenige artikelen een kort uittreksel geven van
den arbeid, die, op zich zeiven reeds hoogst
gewigtigin het tegenwoordige oogenblik eene
dubbele waarde heeft,
Wij bedoelen de historische schetsdoor
mr. P. A. S. van Limburg Brouwerin de Gids
gegeven, onder den titel Java's Hervormers.
Daarin wordt, naar aanleiding van het werk
van den heer S. van Deventer. (Bijdrage tot
de kennis van het landelijk stelsel op Java,
bijeen verzameld op last van den minister van
koloniën Fransen van de Putte), dat geheel uit
officieele bescheiden bestaat, eene historische
beschouwing gegeven van de wijze, waarop tot
hiertoe onze O. I. koloniën werden beheerd;
van de nadeelen die, daaraan verbonden, se
dert lang eene nieuwe orde van zaken nood
zakelijk maaktenterwijl door een en ander de
weg gebaand wordt, om over de beginselen in
de aangeboden cultuurwet gelegdeen juist en
billijk oordeel te vellen.
Wij hopen onze lezers geene ondienst te doen,
wanneer wij hen met den inhoud van het ge
schrift van den heer van L. B. bekend ma
ken en nog eens, hetgeen door hem uit breeder
omschrijving kortelijk is zamengevattot een
beknopt overzigt herleiden.
Gedurende twee eeuwen had Nederland schat
ten uit O. I. getrokkenzonder er aan te den
ken, dat men niet op den duur uit die bron
putten konzonder door een wijs bestuur voor
de vermeerdering van volkswelvaren onder de
bewoners van Indie te zorgen en den Javaan
voor te lichten en de hand te reikenopdat
de grond met beleid en overleg door hen
werd bebouwd. Uitputting was daarvan het ge
volg; de grond, die zooveel aan velen had aan-
gebragt, begon op zijne beurt offers te eischen
en op het einde der vorige eeuwwas het
niet meer twijfelachtig, dat het vroeger voor-
deelig bezit een zware lastpost worden zou.
De behoefte aan hervorming en verbetering
van het bestuur werd nu erkendmaar om deze
tot stand te brengen was eene juiste kennis
van de gesteldheid der Indische maatschappij
een eerste vereischte. Die kennis ontbrak nog,
en toen langzamerhand voor den onderzoe
kenden blik van enkelen duidelijk werd, wat
er veranderd worden moestschrikte de on
beschaafdheid van den woesten Javaan af;
terwijl men aan den andereu kant vreesde,
dat de beschaving en ontwikkeling van Indie
andere bezwaren zou doen geboren worden.
Reeds toen openbaarde zich, ware het ook
slechts bij enkelen, de tweestrijd tusschen de
overtuiging, dat Indie aanspraak op de zege
ningen der beschaving had; dat het slechts
door een verbeterd bestuur eene rijk vloeijende
bron voor het moederland kon wezen en de
vrees dat de Javaan, tot een anderen toestand
gebragtde gehoorzaamheid opzeggen zoudat
verbetering gindshier groote schade zou aan
brengen.
Toch waagde het de maarschalk Daendels
die gedurende de regering van koning Bodewijk,
gouverneur-generaal van Indie was, om eenige
veranderingen in het inwendig bestuur te
brengen en ofschoon deze niet onbelangrijk
waren, kwamen zij tot stand, zonder onrust
of ontevredenheid bij de bevolking te weeg te
brengen. Maar minder gelukkig was hij. in de
