18(14.
MAANDAG 10 OCTOBER.
51* Jaar
gg.'lg-
WlÊi*
ünnenfanöscije lengten.
i COURANT,
De uitgave dezer Courant geschiedt Maan
dag en Donderdag avonduitgezonderd
op feestdagen.
I'rys per kwartaal f 1,95 fr. p. p. f 1,90.
m Gewone advertentiën worden a 30 et. de
regel geplaatst.
Geboorte-, huwelijks- en dood berigten van
1-6 regels ƒ1,30, behalve het vegelregt,
De inzending van advertentiën kan gesehicden tot vóór drie nren des namiddags op den dag der uitgave.
Onder de grieven, die men van tijd tot tijd tegen het tegen
woordig ministerie inbrengt, is niet de minste, dat het werkeloos
is en de meest belangrijke zaken onafgedaan laat. Het valt
echter ieder aandachtigen beschouwer in het oog, dat dit verwijt
slechts grond heeft in de eischen der oppositie, die, voor het
tegenwoordige, bij ons niet is de uitdrukking van een stelsel
gerigt tegen dat der regering, maar eene coalitie tegen de per
sonen der ministers, waarbij het taktiek is, om elke handeling
van dezen aftekeuren. Wordt een tal van wetten voorgedragen,
dan is er met overhaasting gearbeid en de kamer wordt be
dolven onder eene massawaaruit zij het hoofd niet opheffen
kan. Die wetten daarentegen, die men moet terughouden, omdat
de gelegenheid tot eene goede bewerking ontbrakzijn juist
altijd diewelke de oppositie het meest noodig acht. Met
onstuimigheid wordt er aangedrongen op het geen niet komt,
om als het gekomen is te zeggen, dat het beter nog ware terug
gehouden. Waarlijk de natie is het ministerie dank schuldig,
dat het onder al dit geschreeuw met kalmen, vasten tred zijnen
weg gaat, en zich noch door het een noch door het ander laat
verschrikken. Maar zij merke dan ook opdat wat haar nu
eens van overijling dan weder van laakbare traagheid wordt
voorgespiegeld, niets anders dan misleiding is, uitgedacht door
hen, die gaarne de portefeuilles bemagtigen zouden, om dan te
laten wachten, zoo lang het hun goed dacht, naar alles wat
zij niet wilden geven of wat hun moeite baarde. De nu geopende
zitting der staten-generaal zal het bewijs leveren, of de regering
gezorgd heeftdat er genoegzame stof ter bearbeiding zij, en
indien hetgeen aan de kamers voorgedragen wordt, misschien
niet eens alles kan afgewerkt worden dan zal men toch niet
verlangen, dat er eene menigte onafgedane voordragten blijven
liggen, als ware het land met de bloote indiening van wetten
gebaat. Eene regering heeft wel eens behoefte, om aangespoord
te worden, en meer nog om bekend te worden met de meest
dringende eischen van haren tijd, maar zij heeft nog veel meer
behoefte daaraandat men haar den tijd late om die eischen
grondig te Ieeren kennen en op de regte wijze te voldoen. En
heeft men aan de ministers meer dan eens voorgeworpendat
zij doldriftig hunne ontwerpen tot stand wilden brengen, men be-
grijpe dan, dat het even dwaas is om met onstuimigheid te eischen,
dat zij met luchtige sprongen de eischen niet van den tijd,
maar van de oppositie zouden voldoen.
Aan het algemeen overzigt van het Bataviaasch Handelsblad
ontleenen wij het volgende
„Het gewigtigste en tevens treurigste nieuws der laatste veer
tien dagen wordt opgeleverd door de Westkust van Borneo. De
opstand aldaar werd door de regering weinig geteld, en de
herhaalde aandrang van den militairen commandant, den luitenant
kolonel de Neve, om versterking, werd afgewezenwaarschijnlijk
omdat men zijne berigten van overdrijving verdacht, en niet ge
zind was eene nieuwe expeditie te ondernemen, dan in het geval
der uiterste noodzakelijkheid.
„Die noodzakelijkheid is nu echter gebleken te bestaan, want
de Dayakkers hebben zich tegen de onzen met groote hardnek
kigheid te weer gestelden henvolgens de laatste berigten
in het fort Sintang ingesloten', datzonder spoedig ontzetwel
niet tegen den overmagtigen vijand bestand zal zijn. Zoowel de
militaire commandant als de resident Wijnen, benevens vrouwen
en kinderenbevinden zich in het fortgelukkig biedt de daar
aanwezige stoomboot Celebes in het ergste geval eene veilige toe-
vlugt aan. Bij het laatste gevecht zijn achttien der onzen, waar
onder twee officieren, gewond en drie gesneuveld. De stoomboot
Kapoeas, die door haar vuur onze troepen beschermde, geraakte
door laagwater in de rivier Malawie vast, en daar er geene ge
noegzame magt ter plaatse aanwezig was om haar tegen den
vijand te verdedigen, zagen de onzen zich genoodzaakt, haar in
brand te steken.
„Van Java alleen ditdat de heer Jhr. mr. H. C. van der
Wycktot algemeen leedwezen, zijn ontslag als lid van den raad
van Indië heeft genomen; dat aan de heeren Cores de Vries c. s.
concessie verleend is voor het aanleggen van een weg tot vervoer
van goederen en producten van Samerang naar Magelang en van
Magelang naar Djocjocarta (dus een concurent van den aan te
leggen spoorweg)dat de cholera zeer aan het afnemen isdat
de rijstoogst over het algemeen goed is geslaagd; en dat de gou
verneur-generaal gratie van de doodstraf verleend heeft aan den
veroordeelden Floris. In China hebben de keizerlijken een be
langrijk voordeel op de rebellen behaald door de inname van
Nanking".
De Javabode bevat een belangrijk ingezonden artikel over de
aangevangen werkzaamheden der eerste spoorwegen op Java.
Daaruit kan blijken, wat men te denken heeft van al de in de Haag-
sche leugen-fabriek verzonnen geruchten], dat de geconcessioneerde
spoorweg niet zal gelegd worden, of, zoo al gelegd, met veel
grqotere offersdan men in den aanvang meende; dat de actie
houders hun geld kwijt waren; dat er geene arbeiders in genoeg
zame mate te verkrijgen waren enz. De schrijver heeft zich door
persoonlijk onderzoek van den stand der werkzaamheden overtuigd,
en kan thans berigtendat voor iederdie een zekeren bin
nenweg heeft gereden, die van af Ambarawa langs de Toentang-
brug naar Tempoeran loopt, de gansche wilde natuur vol hin
dernissen een raadsel is. Trouwens, de commissie van de ver
voermiddelen maakt er juist geen geheim van, dat zij een tracée
voor den weg heeft gevonden, waarin de grootste helling 1 j„ bedraagt.
Bij deskundigen wordt de overtuiging steeds levendiger, dat,
ten spijt van de heeren Groen en Stieltjes, de geconcessioneerde
spoorweg niet alleen mogelijkmaar zelfs zeer uitvoerbaar en
volstrekt niet moeijelijk zal zijn.
Met genoegen berigten wijdat de boekerij van ons depar
tement der Maatschappij tot nut van het algemeendeze week
weder wordt opengesteld. Donderdag aanstaande IS October zal
de directie tot afgifte van boeken vaceren in het lokaal boven de
beurs, des namiddags van 12'/j tot 1ure.
Niet zonder de grootste moeite is de bibliotheek thans in een
ander lokaal overgebragtop nieuw gerangschiktuitgebreid en
de catalogus daarvan bijgewerkt, zoodat men, bij de beschikbare
middelen alles heeft aangewend wat mogelijk was, om deze in
stelling nuttig en aangenaam te maken. In vorige jaren werd
daarvan steeds veel gebruik gemaakt en wij hopen dat ook hierin
vooruitgang zigtbaar zal zijn en dat het aantal lezers ook dezen
winter weder zal toenemen. Opscherping van den geestuit
breiding van kennis, mededeeling van heldere en practische denk
beelden, in één woord, verspreiding van licht is het doel waar-
i mede de boekerij werd daargesteld en ieder zal gaarne zien, dat
dit doel bereikt worde. Wij bevelen deze hoogst nuttige zaak
aan de belangstelling van hen, die door hunne gaven haar kun
nen uitbreiden en alzoo haar oogmerk bevorderen maar vooral
ook aan de aandacht van zoovelen in onze stad, die langs dien
weg eene aangename tijdkorting voor de winteravonden kunnen
verkrijgen en wat meer zegtzich kunnen oefenen in alles, wat
het ware leven ontwikkelen en bevorderen kan.
Met genoegen vernemen wij, dat mej .Augusta Bornholdt, de bekende
kerkzangeres, het voornemen heeft, zoo mogelijk, ook hier een kerk-
1 concert te geven. Deze zangeres uit Kopenhagen heeft in ver
schillende steden van ons vaderlandals 's HageRotterdam
UtrechtDordrechtHaarlem Groningen, Leeuwarden, Zwolle,
Kampen enz. den ongedeeldsten lof ingeoogst en alle berigten zijn
volkomen eenstemmig over de kracht, volheid, omvang en buig
zaamheid van hare stemover haar warme en juiste voordragt.