3SmnenfanÖscf)e toigten.
liutenfanö.
„De corlservatieve partij" zoo schreef de heer Groen in een zijner
vliegende bladen, „wordt medegesleept door het liberaal beginsel,
door de gemeenschappelijke locomotief." De beeldspraak is aardig
maar stelt zij eene waarheid voor? Zoodra het liberaal beginsel de
locomotief wordt der conservatieve partij en deze zich laat voort
trekkendan houdt zij op conservatief te zijn, schoon zij ook
slechts in schijn liberaal is. Die locomotief leent zich echter niet
om al de diligences en waggons, die men er willekeurig wil aan
haken voortteslepenmaar zij is wel bestemd om de beweeg
kracht van allen te worden, wanneer allen haar als zoodanig heb
ben leeren kennen. Intussehen late men zich niet wijs maken
dat de conservatieven werkelijk zijn medegesleept. De laatste
maanden hebben bewezen, dat zij zich liever door de anti-revo
lutionaire trekschuit lieten medenetnen. Uit den aard van hun
beginsel volgt toch, dat de stoomkracht hun vrees in moet boe
zemen en zij meenden zekerder tot hun doel te komenlangs
de trekvaart met al hare hogten en kronkelingen, dan langs den
regten spoorweg, die hier en daar nog stuit op onhandelbare
eigenaars. Van daar bijvoorbeeld dat de heer de Brauw de
conservatief bij uitnemendheid (in de oogen van sommigen) bij
sommige debatten in de kamer wel niet door het liberaal beginsel
werd medegesleept, maar toch achteraan sukkelde, terwijl hij bij
de laatste verkiezing op den anti-revolutionairen snorwagen plaats
nam, omdat de voerman beloofd had hem ter bestemder plaats
te zullen brengen ware het ook niet zonder gevaar, in zeer ge
mengd gezelschap eu met een voorspan van suspect aanzien. Zeker
is het, dat de heer Groen zijne lijdelijke volgers niet vleit, want
zij moeteu de oogen naauwelijks durven opslaan als zij lezen,
dat zy, die nu zich lieten voorttrekken door een anti-revolutionair
leider, kort te voren met een liberaal beginsel waren voortgesleept.
De heer Kruin heeft door zijn merkwaardigen brief aan den
heer Groen aanleiding gegevendat de natie voortaan scherp zal
toezien op de politieke moraliteit, vooral van hare vertegenwoor
digers. Of dat tot een gunstig oordeel leiden zal over sommigen,
die men als onmisbare leden van de kamer heeft aangeprezen en
met allerlei aangehangen kwaliteiten wist te doen kiezen? Wij
durven het betwijfelen. Daar is onder anderen de beruchte heer
de Brauw. Hij behoorde tot degenen die het woord Christelijk
in de wet op het onderwijs goedkeurden. Hij deed dat, wij mogen
het immers vertrouwenuit beginsel. Maar juistdat staat
hem in den weg om de stemmen der anti-revolutionairen te
kunnen winnen. Het besluit is spoedig genomen en hij schrijft
aan de kiezersis het waardat het woord Christelijk misbruikt
wordtdat het wegvalleik heb er vrede mede. Men lette wel
op deze handelwijze. Wanneer iemand op grond eener gewijzigde
overtuiging meent een ander beginsel te moeten voorstaan, dan
hy vroeger deed niemand zal hem van onzedelijkheid beschuldi
gen maar hoe moet men het noemen wanneer hij met zekere
onverschilligheid zegtof dit beginsel valt of behouden blijft
ik heb er vrede mede. En wat te denken van eene politieke mora
liteit die toelaat omten aanzien van de gevvigtigste punten
met iedereen te transigeren. Art. 164 van de grondwet zegt
ieder belijdt zijne godsdienstige meeningen met volkomen vrijheid.
Zal nu de heer de Brauw ook niet kunnen zeggen is het waar
dat daarvan misbruik gemaakt wordtdat. de woorden volkomen
vrijheid wegvallen, ik heb er vrede medeDie met het eene spelen
kan, kan het ook met het andere, en welk vertrouwen te stellen
in iemanddie des noods zijn eigen beginsel over boord wil
gooijen, als een ander zegt, dat daarvan misbruik wordt gemaakt.
Er is niets zoo goed, waarvan geen misbruik gemaakt kan worden
en werkelijk gemaakt wordt. Indien dat dan de maatstaf is van de
waardering van beginselen, die men bij zijne vertegenwoorders moet
anderstellen, dan wete. men, dat zij alles kunnen prijsgeven aan
den eersten den besten, die bewijst, dat er van eenige zijde mis
bruik plaats gegrepen- heeft. Tot politieke moraliteit behoort
ook vooral, dat men, niet als weerhaan met alle partij wind zich
iaat omwenden.
Het dagblad, dat onze ministers liever desnoods door den dood
■iOU opruimen, dan- ze ongemoeid te laten besturen, doet we
derom eene poging, om de goede berigten omtrent de gezond
heidstoestand van den minister van de Putte te laten betwijfelen.
Jn zijn n 193 zegt het, dat de A'. Botterdamsche Courant wij-
lelijk verzwegen heeft," dat de minister eene goede gezondheid
geniet. Het moet iedereen in het oog vallendat niet anders
dan lage' en onedele bedoelingen hier in het spel kunnen zijn.
Wy zoudeu er dan ook met de diepste verachting van zwijgen
indien wij niet meenden, dat het velen aangenaam zijn zal, uit
een zuiverder bron dan die van het dagblad, de verzekering te
ontvangen, dat wat het orgaan ook zegt of laat denken omtrent
den ongunstigen gezondheids toestand van den minister van
koloniën, dat het enkel leugens zijn.
Tot pastoor bij de Roomseh-Katholieke gemeente alhier is ter
vervanging van wijlen den heer P. Tliielings, benoemd de heer
J. A. Enersteijnthans pastoor te Katwijk aan den Rijn.
Omtrent de kinderziekte te Wemeldingen meldt men ons, dat
sedert 1 tot 15 Aug. 31 personen werden aangetast zoodat het
getal lijders nu tot 231 is geklommen. Van dit getal waren
153 niet gevaccineerd, zijn er 8 overleden en 32 nog onder be
handeling of althans lijdende, daar bij het nu meer goedaardig
karakter der ziekte niet ieder geneeskundige hulp inroept. Men
heeft opgemerktdat bij de gevaecineerden de ziekte ook een
veel korter verloop had en dat de weinigen ouder hendie zwaar
aangetast werden, altijd diegenen waren, by wie de vaccine reed»
voor vele jaren en soms zonder succes «as toegepast.
Te Rilland zijn er sedert de laatste opgave 16 bijgekomen; het
geheele cijfer bedraagt aldaar nu 301. Te Bath is er slechts één
bijgekomenaldaar hadden 108 gevallen plaats. Te Krabben-
dijke kwamen 21 lijders sedert ons vorige mededeeling, waarvan
19 niet gevaccineetd; van de 282 lijders zijn daar nu nog 16
onder behandeling.
Te Yerseke zijn van 1 February tot 15 Aug.van dit jaar 46
gevallen van poklijders voorgekomen slechts 4 van deze waren
vermoedelijk gevaccineerd. Hersteld zijn thans 41 waarvan
.3 gevaccineerd, overleden 1 lijder van 49 jaren, in zijne vroege
jeugd vermoedelijk zonder goed gevolg gevaccineerd en 3 nog ziek.
In genoemd tijdvak hebben 60 personen zich laten vaccineren.
Te 's Gravenpolder klaagt men over het weinige en gebrekkige
toezigt op deze ziekte. Sedert het ontstaan dei zelve in dit
eiland, blijven de pokken in die gemeente steeds heerschende.
In dpn nacht van Vrijdag op Zaturdag heeft het in de omstre
ken van Breda weder sterk gevroren. De soldaten die den nacht-
post hadden konden zich te naauwernood met loopen verwarmen.
De Staats-Courant deelt het volgmde verslag omtrent de verwachtingen
gan den oogst in de provincie Zeeland over Ib64 mede:
„Ofschoon de tarwe, vooral wat de vreemde soorten betreft, door het
-winterweder veel heeft geleden, beloofde men zich nogtans daarvan eenen
tamelijkcn oogst. Kr heeft zich echter, vooral in het noordelijkste gedeelte
der provincie, bij deze vrucht eene soort tan made vertoond, welke de
'korrel verteert en den halm vóór den tijd doet sterven, 'tgeen natuurlijk
een ongunstigen invloed op kwaliteit en kwantiteit zal uitoefenen.
„De rogge, beter tegen de koude bestand, is goed opgewassen en belooft
een middelbaren oog3t.
„De wintergerst heeft mede van de konde geleden, en ofschoon zij zich
later daartan ccnigcrmate heeft hersti'ld zal hare opbrengst beneden het
middelmatige blijven. Van de zomergerst wordt eeue ruimere opbrengst
verwacht.
„Van de haver eu de paardenboouen wordt, over het algemeen, een ruimen
oogst te gemoet gezien.
„Hetzelfde kail van de witte- en bruineboonen worden gezegd.
„Ook de erwten geven hoop op een goed beschot. In Schouwen en
Duiveland is echter aan dit gewas door de Inis veel schade veroorzaakt.
„De opbrengst van het koolzaad zal mecrendeels beneden het middelma
tige blijven.
„Het vlas staat over het algemeen te dun; de verwachting daaromtrent
is dan ook niet hoog gespannen
„De drie en tweejarige meekrappen hebben veel van de vorst geleden.
Ds opbrengst wordt geacht beneden het middelmatige te zullen blijven.
„Ook de eenjarige meede heeft bij en na de planting de nadeelige ge-
volgeu van de konde ondervonden; haar groei is echter door het latere
warme weder zeer bevorderd, zoo dat zij thans zeer goed staat.
„Onder de aardappelen heeft zich in de laatste dagen weder de bekende
ziekte veitoond; blijft deze zich, zoo als tot nog toe, bij het loof bepalen
zonder den knol aan te tasten, de opbrengst van deze aardvrucht zal dan,
zoo al9 men zich vleit, zeer bevredigend zijn.
„De toestand der graslanden, vooral die der hoog gelegene, is zeer on
gunstig, ook de lager gelegene lijden veel door de aanhoudende droogte.
De opbrengst dezer landen en van die welke met klaver zijn bezet is, over
het algemeengering. De wortelgewassen daarentegen houden zich goed,
zoo dat men hoopt dat hierdoor het gebrek aan hooi in den aanstaanden
winter zich minder zal doen gevoelen."
In de volksthing te Kopenhage heeft de afgevaardigde Hage
voorgesteld eene commissie te benoemen van vijf leden, in wier
handen ten fine van onderzoek de vredespreliminairen zouden
worden gesteld. De heer Klein stelde een amendement voor
strekkende om de commissie uit de vijftien leden te doen bestaan,
die reeds vroeger over de internationale kwestien rapport uitbragt.
Het voorstel werd, gelijk het geamendeerd was, met 56 tegen
20 stemmen aangenomen.
Bij het deensche leger heeft eene groote promotie plaats gehad.
De krijgsgevangenen keeven achtervolgens in hun vaderland terug.
