1862.
4!>' Jaargang.
Donderdag 23 Januarij.
(iOllNSCIIK
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag en Donderdag
avond, uitgezonderd op feestdagen.
De prijs per kwartaal is f 1,75, franco per post f 1,90.
BïflSEJiLASDSCHE BER1GTEN.
Gewone advertentiën worden a 20 ct. de regel geplaatst.
Gehoorte-, huwelijks- en doodberigten van 1-0 regels a f 1,20
behalve het zegelregt.
De inzending van advertentiën moet geschieden vóór drie uren des namiddags.
Onder het afdrukken van dit nummer, was de hollandsche
pust noch niil aan, 'l geen wij toeschrijven aan de moeijelijkc
oveilogt der veren.
Een tegcringslelfgram, gedagleekcnd Buitenzorg I 3 dec.
luidt: Bevredigende beriglcn van Banjertnassuig. Bemagliging
van Tonka: Hidajat schijnt-toebereidselen te 'maken om
uit zijn schuilhoek te voorschijn te komen. Üe schout-hij
nacht May is den 2 december aangekomen.
Betrekkelijk de ministerieële crisis worden nog steods uit
eenloopende geruchten medegedeeld met zekerheid kan
omtrent hel aanstaande ministerie nog niets vermeld worden
evenmin als van voorloopige combinatiën.
Gisteren 'is te Middelburg aanbesteed het onderhouden der
II. C G. Scliijvtiel te Eoosduincn en J. C liyckman te Rin-
sumageest lie zes eersten werden op het zestal, de drie
eersten op hot drietal gebragt.
liet prov kerkbestuur ran Zeeland heelt bij uitspraak
van 19 december 1861 twee diakenen der hervormde
gemeente Ie Oud-Vossemeer van deze.hunne kerkelijke be
diening ontzdt, wegens opzettelijke overtreding van de artt
6 en 7 van hel reglement voor de diaconie, door willens
en wetens en zelfs in strijd met een besluit van den ker-
keraad com: behoeftige weduwe niet te bedeelen.
Verleden vrijdag morgen is de stoomboot Telegraafvan
Antwerpen komende, lusschen Bathen Bergen-op-Zoom aan den
grond geraakt en zijn de passagiers te Woensdrechl aan land
moeten gezel worden om hunne reis per spoor over Bozendaal
naar Heiland te vervolgen. Kort nadat de conducteur in dien
provinciale waterstaats-werken gedurende 1862, 't welk is namiddag te Bergen-op-Zoom een vaartuig had gehuurd en
h r. iz. ntt'ir (in hunt nn warr nine linnml.i m.an nnnijeninon on ntnc
aangenomen door C. Holier
f 16 908,-
Cz. c, s. te Bruioisse voor
Wij waren gisteren getuigen van eene treurige plegligheid,
de ter aarde bestelling van onzen hooggeachten dr. It B van
den Bosch Hel lijk, dat in hel familiegraf te Wilhelminadorp
zou worden nedergelegd werd gevolgd duor betrekkingen
en vrienden, maar ook door eene schare van belangstellenden,
die gaarne rle laatste eer wilden bewijzen aan den duor
allen grachten medeburger die zich op zoo verschillend
gebied groote verdiensten verworven heelt. Onder die be-
lang-tellrndrn waren ook de leden van de Goesscbe Zang-
vere. iiigmgdie liet zich eene eer gerekend hadden het
lijk van hunnen liooggcschallen directeur naar deszelfs laatste
rustplaats tc dragen. Nadat bij de geopende gioeve door
dr. Moll en den heer H. K. Dominions tan den Bussche,
als voorzitter van het bestuur der Zangvereeniging woorden
van orkcnlfnis cn hu'de gesproken warenhief hel man
nenkoor een lied aan dat diepen indruk maakte op allo
aanwezigen. Het waren ook woorden, die de ontslapene
zoo gaarne hoorde, omdat zij de uitdrukking waren van
eene door hem diep gevoelde gedachte. Het was zeker
in zijnen geestdal die harmonische toonen klonken over
zijn graf. zij getuigden van de liefde die men den over
ledenen limit toegedragen. Eu terwijl in den schout der aarde
zijn overschot werd weggeborgen, blikte hel oog dankbaar
naar boven schuim door tranen bevochtigd cn alli r troort
was hel geloof, dat de geest die hier naar rust zocht
.„„ii-i.ii, i edelen man die ons zoo vroeg ontvieldie zeker vroeg
daar boven met alleen rust maar ook licht heek gevonden J6. j.., __B
naar de boot op weg was, hoorde men noodseinen en was
weldra de hoot die zich weder in beweging had gezet buiten
liet gezigt zoo men meende met schade aan de machine.
Zij heeft evenwel in den daaropvolgenden nacht, hij hel opkomen
van liet water en na vooraf door twee liglers van een ge
deelte der lading te zijn ontdaanzonder letsel de reis
naar Rotterdam voortgezet.
Uit den staat, aanwijzende hel getal portbelalende brieven,
welke gedurende de jaren 1848 tot en met 1861 hier
te lande met de post zijn verzonden blijkt dat in laatst
genoemd jaar dal getal bedroeg 19,708,261 legen 6,157,856
in 1848.
Wij vernemen dat eene commissie van vvege het dames
hoofdcomité, tot oprigting van een gedenkteeken voor Z. M
den koning, dezer dagen het model, door den heer Lacombé te
's Gravenbage vervaardigd, heeft bezigtigd
De commissie heelt hare tevredenheid over het kunstgewrocht,
dat werkelijk een meesterstuk belooft, aan den kunstenaar te
kennen gegeven.
Uit Tliolen wordt ons berigt, dat de gemeente plan heeft,
voor hare rekening in 1863 die gemeente met gaz te verlichten
R. B. VAN DEN BOSCH.
Met diepen weemoed vatten wij nog eens de pen op
orn een woord te wijden aan de nagedachtenis van den
cn in hel rijk een onverstoorbare harmonie en eeuwige, liefde
honger volmaking is tegemoet gesneld.
Naar wij vernemen bestaat bij de zangvereeniging alhier
het voornemen om eerlang eene opvoering te geven, als
uitdrukking van hare hulde aan den vroeg ontslapenen
talentvollen, ijveriger! directeur, Dr. li. B. van den Bosch.
Bij die gelegenheid zou onder meer anderen het Requiem
van Mozarl worden uitgevoerdonder de leiding van de
liccren dilettanten Evers en Blaaubeen Wij juichen zulk
een plan toe en hopen dat al dc leden der vereeniging
zich beijveren zullen om daar aan deel te nemen en alzoo
te toonendat de ingenomenheid met den inan die zoo
vele jaren alles opofferde om goede zangers te vormen
niet alleen in woorden heeft bestaan. De band tussehen
de leden dezer vereeniging moet naauwer worden toegehaald,
als men in den geest des ontslapenen zal handelen, en zal
men zijne nagedachtenis ook in dat opzigt, in eere houden,
dan moet hel verbond tht duurzame zamenwerkingtot
voortzetting van het werk van van den Bosch als boven zijn
graf worden gesloten.
Bij dr. S. Piccardt schijnt op nieuw het voornemen te
bestaan om in den loop van dezen winter nog enkele voor
lezingen te houden, eenigzins in den geest van die ten vorigen
jare. Hceds zou de inteckenlijst met een aanzienlijk getal
prijken cn zien wij terug op de belangstelling die zijne
vroegere lezingen moglen ondervinden ook nu nog bij de
uitgave derzelvedan durven wij ZEd. wel weder eene
talrijke schare van hoorders voorspellen.
Door het bedanken van ds. J. A. ten Bokkel Huinink,
heeft de kerkeraad der hervormde gemeente te Wcmeldmge
op nieuw beroep uilgebragt, op den heer A. P. A.du Cloux
pred te 's Grcvclduin-Kapelle Op het twaalftal stonden met
den berocpencn de hoeren predikanten II Mcerdinli te Gaast,
II. Men.se te Voorthuijzcn, G. G Moorrees Ic Kockengen,
G. M llogerzcil tc 's lieer Abls- en Sinoulskerkc, W. Klucver
tc Wolfaartsdijk, II van Griethnjsen te Poortvliet, S Hogeneil
te Bei kei, II Maepherson te llantum, Slothouwer te Doornspijk,
rijpte voor hoogcr leven. Het stoffelijk deel van van den
Bosch is in den schoot der aarde geborgen, maar zijn geest
leeft in liooger sfeer, en moge onder ons duurzaam blijven
voortleven niet slechts door dankbare herinneringmaar
vooral door dien invloed, dien het alleen aan zulke geesten
gegeven is uilteoefenen. Nog slaat zijn beold ons voor oogen,
nog zweeft op aller lippen de erkentenis van het groot ver
lies dat wij leden wij mogen ons dus voorstellen dat
gaarne aller gedachten nog eens naar den ontslapenen worden
gerigl. Het ledig dat zijn heengaan onder ons verwekte
zal z ch hoe langer zoo meer doen gevoelen zijne plaats
wordt met gemakkelijk vervuld; zijn gemis zal, op onder
scheiden gebied, nog menigmaal ecrie klagt doen hooren;
reeds dat is eene welverdiende hulde die hem mag worden
gebragt. Maar hel is niet minder een pligt die op ons
rust, om in zijne vele verdiensten uilteweiden. Niet om eene
lofrede te schrijven op den mensch wiens eerste en groote
deugd nederigheid was. Het ware niet in zijnen geest
gehandeld indien wij slechts de pen opvatten om hem te
verheffen. Maar wij herinneren ons gaarne wat hij was en
deed, en zoovelen hem geken I hebben, is het eene behoefte
van hem te getuigen en allen toe te roepenlaat ons de
gedachtenis bewaren van oenen edelen onder de menschen,
wiens naam aan de nakomelingschap moet worden overgebrogt.
Reeds vroeg deed van den Bosch de gegronde hoop
koesteren, dal hij een geniaal man zoude worden. Die hoop
rustte op zijnen lust tot onderzoek, op zijnen volhardenden
ijverop zijne vroege ontwikkelingdie rijke vracht deed
verwachten.
Te Rotterdam geboren (31 October 1810), bragt hij een
doel zijner eerste levensjaren te Neuwied doorwaar zijn
verblijf op het instituut der Broedergemeente eenen beslis-
senden invloed op zijne vorming uitoefende. Daar reeds
leerde hij het leven van eene ernstige zijde beschouwen
daar ontkiemde in Item de ingenomenheid met de studie der
natuurdaar werd aan zijn muziekaal gevoel eene rigting
gegeven, die zich door al zijn volgend leven zou openbaren
Naauwelijks aan den ing.in^pm^studif'. riie hem levens-
laak en levensgenot was, «évoaljfc fij. zich geroepen, om
voor eenen tijd eene geheel! andepfrtftpjihaan te kiezen. De
Belgische omwenteling deed uolc pöff ftud'eredde jongeling
schap de wapenen opvatten cn\ANTj^"mpsqtf aarzelde geen
oogenblik, om zich onder de baniw4tei^êéidsche Academie
burgers te scharen. Die hein slechts oppervlakkig kenden,
zouden het vreemd kunnen vindendat hij het woelige
krijgsmansleven koos, hij die student was in de ware belee-
kenis van het woord; maar juist die keus was karakteristiek
in den man, die het later zoo duidelijk bewees, dat hij niet
alleen voor zijne medeburgers nuttig wilde zijn maar dat
hij ook als staatsburger het vaderland met al zijne krachten
wilde dienen. Even gat-ree als hij de wapenen daarvoor had
opgenomen, legde hij die in 1832 neder, om zich tot eene
andere taak te bekwamen. Reeds in 1837 werd hij tot
doctor in de geneeskunde bevorderd, en bevoegde beoordee
laars hthben hem immer den lof gegeven dal hij op dit
gebied uitmuntend was toegerust en zijnen welverkregen roem,
als voortreffelijk practicus handhaafde. Van den Boscb
was in alles en dus ook in dit vak de man van grondige
kennis. Ten onregte heeft men wel eens gemeend of
beweerddat de geneeskundige studie en praktijk voor
hem slechts bijzaak zoude geweest zijn Naar aanleiding van
deze dwaling werd hij welhgt door sommigen niet geroepen,
die anders zijne hulp zonden begeerd hebben. Maar zeker
is het dat de man, die geene wetenschap beoefende, dan*
om in hare geheimen door te dringendie veri;e ver
wijderd was van alle halfheid geneeskundige was in den
vollen zin des woords, dat hij, daartoe geroepen, eenen
leerstoel in dit vak, met eere zoude bekleed hebben, en
dat hij menigen lijder ten zegender kunst ten sieraad
is geweest.
De loop der omstandigheden gaf vervolgens aanleiding, dat hij
zich niet uitsluitend bij de beoefening der geneeskunde bepaalde.
Bij zijne voorbereiding daartoe, tot de beoelening der k r u i d-
kunde geleid, voelde hij zich later door deze bijzonder aange
trokken. Hij beoefende die wetenschap, om haar zelve,want
elke wetenschap was hem iets hoogersdan middel tot
bereiking van materiele oogmerken maar ook daarom
vooral lachte zij hem aan, omdat hij volkomen begreep, boe
de natuurstudie tot de meest practische resultaten kan leiden.
Ofschoon hij later in meer dan ééne maatschappelijke betrek
king eenen uilgebreiden werkkring vondzette hij zijne
kruidkundige studie immer onafgebroken voort. Weinigen
weten het, hoeveel hij opofferde om zich daaraan te kunnen
wijden. Nimmer pralende met zijne gaven, sprak hij daarover
niet, dan in den kring dergenen, die hem konden begrijpen.
En toch behield hij zijne resultaten niet voor zichmaar
maakte ze aan de uitbreiding der wetenschap zelve dienstbaar.
Daarom zeker de tijd zal het leeren zal de wereld
der geleerden zijn vroegtijdig afsterven betreuren, want de
naam dien hij zich als Botanicus verworven hadklonk
door geheel ons werelddeel. Wij zeggen niet te veel. Want
niet alleen bewijst daarvoor zijne uitgebreide correspondentie
met voorname kruidkundigen in onderscheiden landen van
Europaniet alleen wordt ons oordeel daardoor gestaafd
dat hij meermalen voor het Hoogleeraar-ambt in dit vak in
aanmerking kwammaar zijne uitgegeven werken zijn de
meest sprekende bewijzen. In 1857 vatte hij met den heer
van der Sande ia Coste het werk op van de heeren Mol-
kenboer en Dozy beiden vroeg gestorven kruidkundigen
en hielp de Bryologia Javanica voltooijcn. Daarna gaf hij,
als vrucht van langdurige studie zijne beschouwingen over
de Hijineno-phylaceae Javanicaeeen werk dat niet alleen
de Koninklijke Akademie van wetenschappen de openbaar
making overwaardig keurde, maar waarvan de uitgave door
eene belangrijke bijdrage van het hooger bestuur werd
ondersteund. Onvermoeid in dezen arbeid, werd aanstonds
een nieuwe door hem ondernomen. Dn dood verhinderde
liern dat te voltooijen. Maar zal liet laterdoor anderen
vooilgczet in het licht verschijnen, wij twijfelen niet of het
zal zijn naam handhaven en den rouw over zijn afsterven
vergroolen.
Wij hebben voorts den naam van van den Bosch slechts
te noemenom in Zeelandin geheel ons vaderlandja
ook daar buiten, de herinnering oplewckkon aan een talentvol
beoefenaar der toonkunstdie voor cn in haar scheen te
leven, als ware zij alleen alles voor hem geweest. Wat
hij ter bevordering van haar in Goes heeft gedaan,
behoeft hier niet gezegd te worden want wij nicenen dat
zij in ons midden geene beoefenaars teltdie niet door
hem werden gevormdof althans door hein hare ware
beleekenis leeiden kennen. De Zeeuwsche vereeniging voor
Met gelukkig gcmlg zette hij daarna zijne studiën aan het muziekfeesten werd leu deelc door hem in het leven
Gymnasium te Middelburg voort en reeds vóór 1830 was geroepen, en een groot deel van het kunstgenot dal door
hij ais student te Leiden ingeschreven. j ,)ie feesten werd verschafthad uien aan hem te danken.