N°. 72.
48^' Jaargang.
1861
Donderdag 19 September.
IKXTSKF ^wie^artr&asaaau&ixtaaxxsaa
mmm
COURANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag en Donderdag
avond, uitgezonderd op feestdagen.
De prijs per kwartaal is f 1,75, franco per post f 1,90.
De inzending van acvertentien moet geschieden vóór drie uren des namiddags.
Gewone advertentien worden a 20 ct. de regel geplaats.
Geboorte-, huwelijks en docdberigten van 1-6 regels a f 1,2'
behalve het zegelregt.
PLAATSELIJK BESTUUR.
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN GOES,
brengen bij deze ter tennis van de ingezetenen dezer gemeente.
Dat de PATENTEN over het dienstjaar 1861 (loopende
van 1 mei 1861 tot ultimo april 1862) aangevraagd bij
de primitive beschrijving en gedurende het eerste kwartaal
van dat jaaringevuld gereed liggen en tot derzclver afgifte
ter secretarie zal gevaceerd worden, tot den 5 October e. k
uitgenomen des zondags, dagelijks van des voormiddags
negen tot des namiddags twee ure.
Wordende de belanghebbenden vermaandom die afhaling
in persoon te verrigten en zich den bepaalden tijd ten nutte
te maken, ten einde van alle kosten bevrijd te blijven, ver
mits, volgens art 2 van Zijner Majesteits besluit van den
17 October 1820de onafgehaalde patenten of de afschrif-
t;n van dezelve, door eenen deurwaarder der directe be
lastingen, onverwijld aan de patentpligtigen moeten worden
Uitgereikt, tegen betaling van tien cent; waartoe dan ook
den 7 October en volgende dagen zal worden overgegaan.
Gedaan ten raadhuize van Goes, den 14 september 1861.
Burgemeester en wethouders voornoemd
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
H. C. P I L A A R.
BIJiNEHLANDSCHE BERIGTEN.
In de zitting van dingsdag jl. heeft de heer mr. J. A.
Philipse het voorzitterschap der eerste kamer van de Staten
grneiaa! aanvaard.
Dienzelfden dag is in de zitting van de tweede kamer
de lijst opgemaakt van candidaten voor het voorzitterschap
gedurende de aangevangen zitting. De heer van Reenen
j. tol eersten, do heer Üullerl tot tweeden en do heer
van 'iolslein tot derde cadidaat gekozen welke lijst den
koning zal worden aangeboden.
Volgens heden ontvangen berigt uit 's Dage heeft dhr mr.
C. C. J. van Reenen het presidium aanvaard. Zijn ingekomen
ontwerp van wit lot terhooging van hoofdst III, begrooting
en gelijk ontwerp tot opheffing van het staats-collatie-regt.
Pc commissie, benoemd tot het ontwerpen van een adres
van antwooid op de troonrede, bestaat uit dhrn Delprat,
MeeussenGollsteinLuijben en Reh.
Dc voorbereidende arbeid van de zaak der spoorwegen,
is thans zoo ver gevorderd dat de werkzaamheden van
opneming enz. bereids worden of eerlang zullen voortgezet
worden ook voor de sectie Woensdrecln Goes De be
trokken prov. en gemeente-besturen, directien van den water
staat enz. zijn overalop verzoek van den min, van binn
zaken uitgenoodigd tol de zaak dier opneming met allo
ban ten dienste staande middelen le willen medewerken
Uit het door Z E. den minister van binncnl. zaken
uitgebragte verslag aan den koning, over don toestand der
telegrafen in Nederland over 1860, blijkt, dat te Middelburg j
werden verzonden 3936 cn ontvangen 3494 bcrigten
zuivero opbrengst 2320,62; te Neuzen verzonden 1211
en ontvangen 710 berigtcii, zuivere opbrengst f 469,75;
te Vlissingen verzonden 3807 cn ontvangen 1594 berigtcn,
zuivere opbrengst 1994,703; te Zierikzee 15 julij ge
opend) verzonden 955 en ontvangen 770 berigtcn, zuivere
opbrengst 566,975; te Goes verzonden 1273 cn ont
vangen 1550 bcrigten, zuivere opbrengst 745,22.
Den 17 dezer is voor den lioogen raad der Nederlanden
behandeld geworden hel beroep in cassatie ingesteld door
Adriaan Polderman tegen het arrest van het provinciaal
geregtshof in Zeeland van den 3 julij jiwaarbij hij is
ter dood veroordeeld wegens inoedwilbgon doodslag met
voorbedachten rade, op zijne huisvrouw Maatje Kodde
Nadat in deze zaak rapport was uitgobragt door den
raadsheer mr. Noorduin, is de voorziening in cassatie door
den advocaat mr. D. van Eek loegolicht Na vooraf Ic
hebben verklaard niets te willen afdingen op liet gruwzame
der gepleegde daad en na het bewezen zijn van den voor
bedachten raad, waaromtrent hij ovenwei de beslissing van
het hol eerbiedigdete hebben in twijfel getrokken zijn
door hem twee middelen van cassatie voorgedragenals
4.o schending van art. 185, eerste lid van het wcthock
van strafvordering, als zoude niet zijn gebieken uit het be
klaagde ariestdat na het hooien der getuigen aan den
beschuldigde zoude zijn gevraagd geworden of hij op hunne
verklaringen iets had aan le merkenen 2.° schending
van art. 434in verband met art. 427 van het wetboek
van strafvorderinguit hoofde het hof regt zoude hebben
gedaan op do verklaringen van getuigen, die de feiten,
waarover hunne getuigenis liep, zeiven niet gehoord of ge
zien hadden, doch van anderen hadden vernomen.
De conclusie door het openbaar ministerie zal op den
25 dezer maand worden genomen door den procureur-
generaal mr. van Maanen.
Dhr. mr. A. D. Meijer, advocaat te Amsterdam, heeft
op nieuw een adres aan de tweede kamer gerigt, onder
geleide van zijn adres van 27 mei jl. aan de regering
ingediend houdende de uiteenzetting zijner bezwaren tegen
de staats-lolcrijdie hij wenseht afgeschaft te zien en van
zijne plannen daaromtrent, die in der tijd bij eene commis
sie afkeuring hebben ondervonden.
Uit Breda wordt gemeld, dat men eene groote daling
in de prijzen der aardappelen te gemoet ziet Als eene bij
zonderheid en wel zeldzaam in dit jaar wordt uit Grams-
bergen berigt, dat zekere H. aldaar nog nimmer van de
zelfde uitgestrektheid land zooveel aardappelen heeft gerooid
als hij dit jaar kan oogsten.
Uit Schagen schrijft men als een staaltje van de vigilantie
der ambtenaren te Amsterdam, dal or niets, hoegenaamd
niets, hunne aandacht ontgaat, chene het volgende:
Zekere jufvrouw verhuizende inet haar gezin, van uit de
provincie Overijssel (Deventer) naar Noord-Holland (Schagen),
en wier inboedel te Amsterdam moest worden overgescheept,
kwam aldaar met dc hoeren ambtenaren in aanrakingal
het huisraad werd gevisiteerd, doch niets gevonden, dat aan
'srijks- of stadsreglen onderhevig was; eindelijk trok eene
cenigzins verborgen hoedendoos hunne aandachtzij eisebten
de opening; de dame weigerde, op grond, dat de doos gecne
contrabande bevatteeen der ambtenarendoor de weigering
aangevuurd, opende de hoedendoos, stak er, ir. woeste drift dc
hand in, en greep in eene verzameling.gebruikte kinderluijers.'
JOHANNES ab UTRECHT DRESSELHÜIS.
IY.
Wie kent niet de Wandelingen door Zuid- en Noord-
Beveland Dat hoekje klein van omvang cn als leesboek voor
de scholen uitgegeven maar rijk van inhoud en voor
velen ook buiten de scholen eene bron van kennis en genot.
Niemand heeft het ooit in handen genomen zonder den
omvang van oudheid en historie kennis tc bewonderen
die in zulk een klein bestek zoo veel te zamen brast.
Reeds vroeger had onze Rbesseluuis in het Maandboekje
dat oudtijds liier werd uitgegeven eene menigte stukken
geplaatst betrekkelijk den voormalige» en tegenwoordige!)
toestand van ons eiland, en allerlei bijzonderheden uit do
geschiedenis van Goes aan hel licht gebragt Daar bad
hij sommige punten meer uitvoerig besproken en ook de
bronnen, waaruit hij putte, aangewezen, terwijl toch dal
werk, hoeveel geleerdheid liet bevatte, door dcszelfs vorm
beweesdat hel niet uilsluitend voor geleerden was ge
schreven, Die stukken bezitten blijvende waarde, niet alleen
voorden geschiedschrijver VanGoes en Z u i d - He v el a n d,
maar voor allen die in hel eiland cn de stad belang
stellen Ik mag veronderstellen, dat een en andar bij de
mccstcn van onze lezers bekend is, en wie er nog vreemd
aan bleef zal zich de moeite niet beklagen als hij ze zoekl
in handen te krijgen '1 Is evenwel niet genoeg dal men
leze wat rijpe cn rijke vruchten, zijn geest om achter liet
De billijkheid vordert, dat wij opmerken, hoe die vrucht
rijpte en welke hare waarde is
Gelijk Dresseluuis eenmaal, toen hij aan gene zijde der
Schelde woonde, hel district Sluis naauwkcurig beschouwd
en beschreven had, zoo was het ook, van dep. oogenblik
af, waarop hij in Z -11 e v el a n d kwam Hij stelde er hoogen
prijs oji om den grond dien hij bewoonde in deszelfs eerste
ontstaan onderscheidene lotwisselingen, en tegenwoordige
gesteldheid te Icercri kennen Iedereen begrijptdat het
maanden cn jaren van studie gekost moet hebben, om de
bouwstoffen voor enkele bladzijden te verzamelen
Maar, geen plek van liet eiland bleef door beul onbezocht,
geene bijzonderheid hoe klein ook, ontging zijne aandacht
nu eens doorsnuffelde Dij do oude bescheiden die hij Dier en
daar soms ii l'insu der bezitters vond, dan weder zocht hij
de ouderen van jaren op, om uit hunnen mond mededeclingcn
te hooreii, die hem konden dienen Gaarne was iedereen hem
ter hulpe bereidvaardig werden bijzondere verzamelingen
ontstolen, want ieder waardeerde dc pogingen vanden ijverig™
in geleerden landgenoot, wicn Del om de cere van zijn land te
doen was. De beiden, boven reeds genoemde, door DrbsseibihJ
uitgegeven werken, zijn ten bewijze en van het uitnemend ge
bruik, dat daarvan door hem werd gemaakt Hij is op d<
oude burgten, die hier in het eiland waren zoo goed tt
huis, als hadde hij ze in alle hunne heerlijkheid aanschouwd.
Hij spreekt over oude gebruiken, instellingen, reglsplcging
en wat niet al meer, even duidelijk en aanschouwelijk, al:
gaf hij ons eigen waarnemingen over. En waar hij de bij
zonderheden mededeelt die eene rustclooze inspanning hei
omlrenl Goes had verschaft, zoo blijkt het daaruit ook, da
elk hoekje van de stad door hem als doorkropen werd. opda
niets hem mogt ontgaan, maar alles zoude ontdekt en toe
gelicht en naar waarde gekend cn beoordeeld worden Maai
het zou eene betrekkelijk kleine hulde zijn indien wij alleen
spraken van hetgeen door Dresselhuis omtrent onze stad
en ons eiland in druk werd uitgegeven. De bescheiden ge
leerde bewaarde nog zooveel onder zijne schatten, hij had
nog zooveel in zijn brein, dat niet algemeen bekend of in
druk uitgegeven werd. Dat zullen alle onze stadgenooten
zich herinneren, dat hij, altijd gereed om zooveel hij maar
kon alle vragen te beantwoorden, ook steeds met bereidwil
ligheid en vaardigheid zijne meening mededeelde, waar men
hem raadpleegde over onze oudheid en onze geschiedenis.
En het goede, dat hij daardoor heeft gesticht, bepaalt zich
niet tot de voorlichting die hij den geschiedschrijver heeft
gegeven, maar zoovelen diende hij van raad Ier bevordering
hunner bijzondere belangen, zoovele nuttige zaken werden
door zijne kundige medewerking tot stand gebragt Dan
hoe kan het ook anders? Wie, door zijne geschriften toont,
zóóveel te weten en zijn licht zóó laat schijnen voor de
menschen, van hem mag het gezegd worden, dat hij meer
is dan een schitterend vernuft, dan een groot man, dan
een sieraad van zijnen tijd, dezulken verdienen den naam
van weldoeners van hun vaderland, zij zijn een zegen voor
de maatschappij
Als ik alles vermelden zou, wat Dresseluuis over Goes
en Zuid-Beoeland heeft geschreven, ik zou te breed uit
weiden en naar ik meen een onnut werk doen. Men kan
en mag het niet ignoreren, dal Dresseluuis behalve de
bovenvermelde werken, nog zooveel voor onze geschiedenis
deed. Hij gaf dien arbeid in periodieke geschriften, waardoor
hij de waarde van dezen hielp verhoogenen populair
schrijver als hij was, werd hij langs dien weg onder alle
standen gekend en gevierd. Zoo mogen wij ook niet on ver
meld laten, wat bij voor onze kerkelijke geschiedenis deed,
en gewagen wij van zijne schetsen der Goessche Gemeente en
van de Waalsche Kerk zooals die vroeger hier bestond.
Ook hierin vinden wij de overvloedige bewijzen, niet alleen
voor het geduld en den ijver waarmede Dresseluuis alles
verzamelde maar vooral van de groote naauwkeurighcid
waardoor al zijn werk gekenmerkt wordt.
Doch, gelijk wij reeds zeiden, het is niet genoeg, dal wij
alleen opsommen wat Dresseluuis heeft geschreven, het ware
slechts het mindere deel zijner verdiensten opgenoemd. Voor
al dient het gezegddat bet hem bij alles te doen was
om de eer van zijn land cn de bevordering van hel geluk
van allen Liefde tot den geboortegrond aan te wakkeren
was zijn doel en langs dien weg zocht hij allen op te wekken
om door aanwending van vereende krachten het algemeen
welzijn te bevestigen. Daarom ontwierp Dij zijne wandelingen
door Walcheren en Zuid-Beveland Reeds Dij het opkomend
geslacht wilde hij den grond leggen om de verdiensten van
het voorgeslacht te waardecrsn, om wijsheid te putten uit
liet gebrekkige van vroegeren tijd Reeds vroeg wilde bij
de zucht opgewekt hebben om le onderzoeken, wat er voor
den bloei van liet gemeenschappelijke vaderland kan worden
gedaan. Want schoon bij wel overtuigd was, dat niet allen
daartoe óver gelijke krachten beschikken kunnen, het lag
in zijn geest om ook de geringste krrchl te erkennen cn
daarvan parly te trekken En waar hij slechts iels kon doen
oin ieder in zijnen kring tc doen medewerken, daar sloeg
Dij immer den rcglen toon aan. daar gaf hij den beschroomde»
moed cn sletde zich den zwakken ten steun, zonder le doen
bemerken, dal bij liet was, die liet werk in beweging bragi.
Kon Dij door deelneming aan nuttige instellingen den bloei
daarvan bevorderen of derzclver instandhouding verzekeren
Dij bleef niet achter, hij had er alles voor over en was
vaak dc ziel van eene inrigling of vcreeniging, die zonder
hem waic ineengestort. Zijn pen zijn lijd alles had bij
ten boste voor Zeeland in het algemeen voor ons eiland
voor deze stad Eu moge ook liet nakroost zijn beeld niet
bezitten, liet zal dc vruchten van zijnen arbeid plukken en
mag zich gelukkig achicn als hel bestuurd wordt door zijnen
geest
Daartoe heeft bij ook in anderen kring \eel gedaan, bovenal
in zijne betrekking als Schoolopsteller, als groot voorstander
van hel verlicht degelijk volks-ouderwijs. Voorwaar ik
behoef hier niet met vele woorden le zeggen, wat hij als zooda
nig heelt verrigt. Daar is een lal van onderwijzers die
er van getuigendat bij ook voor hen met zeldzame gaven,
mei niet geëvenaarde humaniteit voor ben werkzaam en
niillig zocht le zijn. Het was dan ook zoo lang zijne
klachten het toelieten zijn lieveling* vvêrk in de scholen
le zij», met de onderwijzers le raadplegen ovlr de hoogo
