UOESSCHE
No. 62.
•45"" Jaargang,
1858.
GEMEENTE-RAAD TE GOES,
Verkort verslag1 van den toestand der
Provincie Zeeland', door Gedepu
teerde Staten uitgebragt aan de
Provinciale Staten, in de zomer
vergadering van 1858.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag en Donderdag I a i Gewone adverte7itien worden d 20 etsde regel geplaatst
avonduitgezonderd op feestdagen. I MAANDAG 4 O AUGUSTUS» Geboortehuwelijks- en doodberigtenvan J6 regels d f 0^59
De prijs per kuartaal is f J,7A franco per post J,9ö. I behalve het zegelregt.
De inzending van advertentien moet geschieden vóór drie uren des namiddags.
yxn dek
DEN 14 AUGUSTUS 1858.
Afvrezitflde' heeren inr. de Knokke v. cl. Meulen van de
Putte en iur. Saaijinans Vader uitlandig, alsmede de heereu
mr. van Voorst Vader en van den Bosch.
De notulen der vorige vergadering zijn gelezen en gear
resteerd.
De Voorzitter stelt aan de orde de ontworpene verordening
voor de plaatselijke commissie van geneeskundig toevoorzigt,
die bij de leden van den raad is rondgezonden. Tegen de
algemeene strekking heeft niemand bedenking. Tot de behan
deling der afzonderlijke artikels overgegaanworden dezelve
allen en daarna de verordening in haar geheel) zonder dis.
cussie gearresteerd.
Wordt gelezen het verzoekschrift van den heer J. Dekker Lz.
om een gedeelte wal loopende achter zijne erven buiteu de
hleekveldsche barrière, groot 20 r. 13 e. en daaraan grenzend
moeras groot 17 r. 96 e. van de gemeente te koopen tegen
f 300,om dat terrein ten zijnen koste gelijk te maken
en afteheinen zulks met vrijlating van eenen bekwamen
uitweg voor den tuin van den heer J. Koomau.
Burgemeester en wethouders stellen voor, dat verzoek
ioelestaan daar de gevraagde grond nu weinig of geen
toordeel aan de gemeente geeft.
Waartoe zonder discussiemet 5 stemmen tegen 1die
van den heer Soutendamwordt besloten.
Nog wordt gelezen een adres van P. B. Schaap, herbergier
thans te Wemeldinge, verzoekende de huiten gebruik zijnde
14 roeden en 30 ellen grond van het plein bij deganzepoort
tegen ƒ1,de.roede op erfpacht te mogen hebben, om
daarop een logement eu stalling te bouwen eu mits de ge
meente de daarop staande hoornen roeijc.
De Voorzitter zegtdat hij burgemeester en wethouders
geen bezwaar bestaal tegen de gedeeltelijke inwilliging van
het verzoek, namelijk, oui aan hem in erfpacht aftestaan
voor zoo langen tijd als het erfpachts-contract van het perceel
van Adamus Meijler nog loopt, 9 r. 15'/, el, met vergunning
om op het niet afgestane gedeelte de hij hem stallende wagens
le plaatsen; dat evenwel in dezen niet kan gevolgd worden
het gein nik om dien grond voor f 1,— de roede aftestaan,
dewijl hij uu met opgaande hoornen beplant is, wier groei-
waaide ad —,30 per hoorn bij de jaariijksche erfpacht
herekeud moet worden, zoodat burg. en weth. voorstellen
de erfpacht-som op 20,te stellen.
lletgCeu met algemeene stemmen wordt goedgevonden.
De Voorzitter herinnert, dat nu kort geleden bij de leden
van dezen raad ter kennisneming is rondgezonden het ver
zoek aan Z. M. den Koning door IJ. Suermond c. s., inge
diend tot het hekomeu van concessie tot het aanleggen van
spoorwegen, terwijl daarop door adressanten beschikking is
ontvangen, «lat de regering den spoorweg van Vlissingen
wel nuttig oordeelt, doch dat de schatkist niet toelaat
daarvoor nu reeds oudersteuning en garantie toetezeggen.
Als lid der commissie tot het bevorderen der belangen
van Zeeland bij den aanleg der spoorwegen, doet de Voor
zitter het voorstel dat de raad aan Z. M. den koning een
adres indiene, om voorden aanleg van den zeeuwschen
spoorweg bijstand van liet rijk te verkrijgen.
Een daartoe strekkend adres dat wordt voorgelezen, wordt
gearresteerd en tot inzending beslotenalsmede daarvan
aan de ministers van binneulandsche zaken en financiën
afschriften te zenden.
De Voorzitter deelt mede; dat door de vaste commissie
voor de strafverordeningeneenige wijzigingen in de be
slaande en een paar nieuwe verordeningen zijn voorgedragen,
die bij de leden van den raad zullen worden rondgezonden.
Van heeren gedeputeerde staten is met geleide brief goed
gekeurd terug onlvaugeu de rekening der dienstdoende
schutterij over 1857 en begrooting voor 1859.
Die aan den schuttersraad zullen worden toegezonden.
Door Borg. en Weth. is op verzoek van den heer Rijser,
nieuw benoemd ontvanger der registratie enz. vergunning
verleend aan den heer J. H. van den Bree om het oude
sclioollocaal1, nu buiten gebruik, aan eerstgenoemden heer
tegen hetaliug van huur aftestaan en daartoe van gemeen-
tens wege eenige kleine herstellingen te doen uitvoeren
ten bedrage van plus minus f 15,
Hetgeen wordt goedgekeurd.
De verzoeken om kwijtschelding vau hoofdei ijken omslag
sedert de vorige vergadering ingekomen, worden gedepo
neerd, tot na den afloop des dieustjaars.
Eenige ingekomen! staatsbladeu worden gedeponeerd en
daarna de vergadering gesloten.
[Vervolg).
Hoofdstuk VT.
Kerkelijke zaken.
Het getal vau de crkcudc kerkelijke gemeenten eu daarbij dienst
doende leeraren of geestelijken, onderging iu 185? gcenc verandering.
Alleen wordt vermeld dat aan den pastoor der room6ch-katholijle
gemeente te Kwaddrndnmmc fJToe.dckeftsP'êrke) weder ren kapellen
is toegevoegd wegens de uitgestrektheid en toenemende bevolking der
gemeente.
Ten opzigte van het bestuur der hervormde kerk wordt medege
deeld; dat den lsten Julij 1857 eenige door de algemeene synode vast
gestelde en voor zooveel noodig1 door den koning, goedgekeurde
reglementenin werking traden wel dat op de vacaturen op de
algemeene weduwen beursvoor de diaconienvoor de kerkeraden
en voor kerkelijk opzigt en tucht en voor de behandeling derkerkelijke
geschillen.
In verband met art. 71 van dat op de vacaturen isvolgens de
koninklijke goedkeuring der predikants-beroepingenvoor zooveel de
hervormde kerk betreft met den lsten Julij 1Ö57 vervangen door
eeue erkenning van de beroepen predikanten als geregtigd tot het
landstractement en andere voordeelen van 's land wege.
Voorts zijn bij 's konings besluit van den 15 Augustus 1857, op
verlangen der synode voornoemd, de bepalingen omtrent den uitkoop,
bij weigering tot aanneming of bij het willekeurig verlaten tusschen-
tijds vau kerkelijke bedieningenvoorkomende in de provinciale regle
menten op de kerkelijke administratie en de kostèn van de eerediens
bij de hervormde gemeentenbuiten werking gesteldvoor zooveel de
ouderlingen en diakenen betreft.
De invoering van dit reglement in de vereenigde hervormde gemeente
van 's Heer Arendskerke en Baarsdorp, werd, bij koninklijk besluit
van 10 december 1857 voorgeschreven. De goederen van Baarsdorp
zullen alsnu voortaan tc zamen met die van 's iïcer Arendskerke
door één eollegie van kerkvoogden worden beheerd. Met betrekking
tot het bestuur der roomsch-katholijke kerk waren de voor de paro
chiale kerkbesturen in de bisdommen van Haarlem en Breda vastge
stelde reglementen in Zeeland nog niet iu werking getreden.
Hoofdstuk VIL
Onderwas, Kunsten en Weteusehappen.
a. Scholen voor lager onderwijs.
Het getal scholen bedraagt 160, hiervan zijn 137 openbare, 4 der
1 stc klasse en 19 der 2de klasse bijzondere scholendie bezocht
werden door 20388 leerlingen, zijnde 12523 jongens en 7865 meisjes.
Hiervan waren 17988 op de openbare en 2400 0p de bijzondere
scholen. Het getal onderwijzers was 154, als3 van den lsten
102 van den 2den, 42 van 3den, 5 van den 4deu cn 2 zonder rang. I
Dat der ondermeesters bedroeg 108; als*. 23 vau den 2den, 59 van
den 3den 25 van den 4den cn 1 zonder ranghet getal kweeke-
lingen 61, benevens 7 schoolhöuderessen en 8 secondantes, zoodat
het totaal van het onderwijzend personeel was 338 welks bekwaamheid
en godrag met slechts hoost geringe uitzondering als goed en zeer
goéd wordt aangegeven. Ook de staat van het onderwijs was voor
verre weg het grootste gedeelte zeer voldoende, zoowel als die der
schoollokalen1, van welke slechts 15 als matig eu 12 als ongeschikt
worden opgegeven.
In verhouding tot de wettige bevolking der provincie op 1 Jauuarij
1857, bestaande uit 162,947 zielen, gingen, op de 1000 zielen, in
den winter 118, in den zomer 87,9 ter school. Het doorloopend
getal stond als 139 tot 1000 inwoners.
Het onderwijs blijft meer verbreid onder dc mannelijke dan onder
de vrouwelijke bevolking. In den zomer daalt dc verhouding voor de
jongenswaarschijnlijk omdat vau dezen of vroegeren leeftijd in het
landbouwers bedrijf behulpzaam zijn. Geheel of ten dèele werden
kosteloos onderwezen op 15 January 6269 van de 19253 leerlingen
cn op 15 Julij 4471 van de 14320 leerlingen.
Opmerking verdient het meerder getal leerlingen in 1857 dan in
1856 dat bedroeg over alle scholen op 15 Jauuarij 1514 cu op
15 Julij 1232 In verhouding van 1856 was er ecu gunstig verschil
van 8.5 ten 100 iu den winteren van 9.4 ten 100 in den zomer.
De provinciale commissie van onderwijs was van gevoelendat de
vermeerdering van het getal scholen met éénniet wel als oorzaak
van die van liet getal schoolgaugers kan worden beschouwd maar dat
zij welligt te vinden is in de meer'algemeen verspreide welvaart
van de landelijke bevolking in Zeeland, omdat in het getal schoolgan-
gers van de bijzondere scholen der tweede klasseveel minder voor
uitgang werd bespeurd dan in dat dergenen die de openbare scholen
bezochten, tot welk laatste soort schier alle plattelands scholen behoo-
ren en zulks niettegenstaande cene armen- en weezenschool te Goes,
vroeger onder de openbare scholen begrepen en in 1857 gemiddeld
170 kinderen tellende, onder de bijzondere scholen van de eerste
klasse werd gebragt. Wel was in het getal bedeelden en minvermo
genden vermeerdering, maar naar het oordcel der commissie, niet iu
die mate,- dat daarvoor alleen het verschijnsel wordt opgelost.
De verhouding vau het onderwijzend personeel tot het getal leer
lingen was op de gezamenlijke scholen den 15 Jauuarij als 1 tot 57
cn den 15 Julij als 1 tot 42, dc verhouding van scholen tot onder
wijzers als 100 tot 211.
De inkomsten van do openbars' school-onderwijzers wareuten
gevolge van het vermeerderd getal scholieren, in 1857 stijgende.
Sommige in bekrompeue omstandigheden verkecreude onderwijzers,
ontvingen tegemoetkoming.
Buiten het onderwijzend personeel op de scholen waren er nog 18
huisonderwijzers eu 4 huisonderwijzeres9en.
De schoolopzieners cn plaatselijke commission bleven het onderwijs
met ijver cn belangstelling gadeslaanvolgens de mededeeling der
prov. commissien van onderwijs waren de districts- en plaatselijke
berigten aangaande den staat van het onderwijs op dc opeubare scholen
gunstig cn, gaan de onderwijzers over het algemeen voort, het onder
wijs aan de verstandelijke ontwikkeling cn de zedelijk godsdienstige
vorming der kinderen dienstbaar te maken ook met het oog op
hunnen volgenden stand in het maatschappelijk leven.
wordt vervolgd.)
Gelijk aan onze lczcr9 bekend is, werd dezer dagen het bouwen
eener nieuwe roomsche kerk te Ovezan.de aanbosteed.
BIHHENLANDSCHE BERÏGTEH.
GOES16 Augustus.
Vau de uit deze provincie aan Z. M. gerigfe adreBaen,
betrekkelijk den zecnwscht» spoorweg, kennen en doelen
wij iu zijn geheel mede
1°. dat van de kamer van koophandel en fabrieken
alhiervan den volgenden inhond
u Sire 1
De Kamer van koophandel en fabrieken te Goet, in
kennis gesteld zijnde met het antwoord van Zijne
Excellentie den Minister van Binnenlandsche Zaken
op de gedane aanvrage om concessie voor den Zeeuwsch
Limburgschen-Spoorweg, meent daaruit, tot haar leed
wezen te moeten opmaken, dat Zeeland niet zal deelen
in de gunsten aan andere deelen van het Rijk toege
dacht immers ziet de kamer in het bedoelde antwoord
eene verschuiving van de uitvoering van dit werk, welke
voor den handel en de nijverheid in deze provincie,
die, in vergelijking van andere, reeds zoo vele hulp
bronnen moet missenaller noodlottigst kan worden
en dit nog wel niettegenstaande de regering de nuttig
heid van die spoorweglijn erkent.
Waarmede, zoo vraagt men zich af, heeft Zeeland
verdiend aldus te worden achtergesteld en opgeofferd
aan de vermeende belangen van andere streken en plaat
sen zelfs aan die van Antwerpen Zijn de Zeeuwen
minder dan anderen gehecht aan het regerend Stamhuis
of achterlijk gebleven in het bevorderen van den bloei
van Vaderlandsche instellingen in het betoonen van be
langstelling en hulpvaardigheid bij algemeene nooden
De overtuigingdat de Zeeuwen zich deswege niets
te verwijten hebbengetuige daarvan de geschiedenis
des vaderlands geeft hooptdat Uwe Majesteit niet
zal gedoogen dat Zeeland alléén aan zijn lot worde
overgelaten en met ter zijde stelling van alle overige
argumenten als welke voor de uitvoering der voorge
stelde werken pleiten en die aan Uwe Majesteit van
onderscheidene zijden zullen medegedeeld en volkomen
bekend zijn waagt deze kamer het Uwe Majesteit
ootmoedig te verzoekendat het Hoogstdezelve moge
behagenbij eene voordragt van wet nopens den aau-
leg van spoorwegen, den Zeeuwsch-Limburgschen-Spoor-
weg dadelijk te begrijpen en te doen deelen in dezelfde
voorregten als aan andere lijnen worden toegekend.
't Welk doende etc.
2°. dat bij de gemeente-raden in dit eiland circulerende,
luidende:
De Gemeente-raad van
dat, nu het daarstellen van spoorwegen in Nederland,
eene nationale zaak wordt, men met belangstelling uit
ziet naar eene verbinding van zeeland met andere
provinciën
dat deze verbinding, niet ten onregte, wordt geacht
te zijn onmisbaar voor de welvaartbloei en ontwik
keling van zeeland en tevens in het belang van het rijk
dat daarom met vertrouwen van Uwer Majesteits regering
mag verwacht worden, dat zeeland thans niet zal worden
voorbijgezien
dat ook de billijkheid medebrengt datnu Uwer
Majesteits regering bereid is krachtige ondersteuning
van rijkswege toetezeggen aan ondernemingen, zeeland
niet worde uitgesloten van het voordeel dat aan de
andere gewesten zal ten deel vallen, door het verkrijgen
van spoorwegen
dat evenwel minder gunstige berigten de vrees doon
ontstaan, dat, de onderneming voor zeeland vooreerst
geene ondersteuning zal erlangen terwijl de overige
provinciën uitzigt hebben op spoedige hulp
dat dit den gemeente-raad noopt den troon Uwer
Majesteit te naderen met het dringend verzoekdat
Uwe Majesteit, voor het minste toch, de inwilliging
gelieve te bevorderen van het verzoekdat den 4J,U
Augustus laatstleden, is vervat in een adres, aan Uwer
Majesteits regering gerigt door de aanvragers óm con
cessie opdat ook ondersteuning worde toegezegd voor
de lijn van vlissingen tot roozendaal.
terwijl wij gaarne bij inzendig ook een plaatsje aan
de overigen toezeggen.
Van 'af morgen zal voor belangstellenden bij de
uitgevers dezer ter teekening liggen een adres van
adhaesie aan bovenstaande door de kamer van koop.
l handel ingediend.
