GOESSCHE
COURANT.
\o. 93.
44su' Jaargang,
OPENBARE VERGADERING
GEMEENTE-RAAD TE GOES,
IP»*"'
m tb
&%>EG-E:J,;Er
.1 v
V K
De uitgave deter Courant geschiedt Maandags en Donderdag
avondsuitgezonderd op feestdagen.
De prijs per kwórtaal ts f .3,75, franco per post .3,90.
Dr intending
(ievotte udrerlentien worden d $0 ets. de regel geptaatèl j
Geboorte-, Innerlijks- en doodberigteu. ran 6 regel» a f .1yj>0
behalve het segelrrgt. >f'
van advertentieu moet geschieden róór drie uren des uamiddtigs.
AIAAHHAC; 30 NOVBAIBKH.
PLAATSELIJK BESTUUR.
De GEMEENTE-RAAD van GOES heeft gemeend, in de
bijna algemeene medewerking der burgerij gedurende vijf
aren, het overtuigendste blijk te mogen zien van hare
goedkeuringdat het zoogenaamd nieuwjaar-wen-
i c h k n der armen aan de huizen der ingezetenen worde
vervangen door eene uitdeeling van eetwaren en
brandstoffen aan die ingezetene armen, die zich
lot zoodanig bedelen welligt anders zouden verlagen.
Gaarne voldoet de raad voorzeker aan veler wensch en
uoodigt II mei aandrang bij vernieuwing uit, op den aan
staanden nieuwjaarsdag gcenc handreiking van centen aan
us\e huizen te doen en ecne gilt beschikbaar te stellen,
die door de leden van den raad binnen veertien dagen
na heden zal worden opgehaald
De raad vertrouwt, dat liet nut en de doeltreffende
werking van dezen maatregeldoor de burgerij zoodanig
is erkend, dal de aansporing tot onbekrompene bijdrage
bijna overbodig zal zijn.
Gedaan te Goes, den 2i November 1857.
M P. BLAAUBEEN, voor-JUer.
II. c. PILAAR, secretaris.
der weczen eigenaardig aan dat bestuur, dal aan liet hoofd
staat van den algemeenen armen.
Hetzelfde is waar ten aanzien der goederenzijn deze in
aard en herkomst armen goederendan Kan of ma# het beheer
over die goederenover het emplooi hunner inkomsten
aan liet algemeen armbestuur niet onttrok ken worden want
a. het algemeen armbestuur is, qua talis, voor die goe
deren en hunne revenuen verantwoordelijk, omdat het
armen goederen zijn, en
h. het heeft hij het beheer dier goederen en liet emplooi
hunner revenuen een regtstreeksch belang, omdat hetgeen
de behoeften van het weeshuis minder vorderen dan het
bedrag dier revenuen, in de tweede plaats moet strekken
ten behoeve der algemeene armen niet in het weeshuis
opgenomen.
Bij het bestaan van een bestuur dat het algemeen arm
wezen in deze gemeente regelt, schijnt het tn strijd met het
wezen en de roeping van zoodanig bestuur, het toezigt over
de personen van een deel dier algemeene armen en over
het gesticht, waarin dal deel verpleegd en opgevoed wordt
De Voorzitter bedankt den heer van den Bosch voor het
nieuwe gezigtspunt waai uit door hem deze belangrijke aan
gelegenheid wordt beschouwd, want wrijving van denkbeelden
leidt tol de waarheid; er bestaat echter legen de door der»
heer van den Bosch voorgestelde vereeniging een bezwaar,
namelijk dat het gasthuis, na'eene korte poos met de andere
annen-instellingen vereenigd te zijn bestuurd, reeds van 1633
tot den huidigen dag steeds een afzonderlijk bestuur heeft ge
had; ofschoon wel is waar gast- en weeshuis, sedert 1824 door
één collegievan regeulen zijn bestuurd, werden nogtans de
goederen afzonderlijk beheerd en afgescheiden gehouden van
alle andere.
Dit is niet zoo ten opzigte van 'tweeshuis. Men heeft
gevoeld, dat er, hoewel dan ook met een goed doel, onregt
was gepleegd, door al de armen goederen ten jare 1824 aan
het weeshuis toeteschikken, men heeft dus de goederen terug
willen brengen tot hunnen oorsprong, en uit dat bezit zoo
wel als uit het besluit der vorige vergadering, vloeit de
combinatie van weeshuis en armen als van zelve voort.
Het gasthuis evenwel is meer een verplegings huis waar
alsmede hel beheer der goederen en revenuen, uit welke j men tegen betaling, hetzij zich kost en inwoning voor zijn
dat deel in dat gesticht onderhouden wordt, op te dragen j leven, hetzij bij ziekte verpleging en hulp kan verschaffen;
aan een afzonderlijk collegie, geheel buiten en afgescheiden maar ook voor de gealimenteerden, die daar voor rekening
van gedacht algemeen armbestuur. j van het algemeen armbestuur werden verpleegd, werd 2,40
Hel kan toch niet opgaan, het algemeen armbestuur j 's weeks betaald; daarenboven zijn er in dat huis verschei-
lijdelijk aanschouwer te maken van de zedelijke en maat- dene proveniers; het is dus niet een zuiver armen gesticht,
schappelijke vorming en opleiding der weeskinderen, van de maar voor een groot deel eene plaats waar particulieren zich
vax dex
DEN 2G NOVEMBER 1857.
AFwezig de heeren Soulendamuitlandigmr. Saaijmans
Vaderongesteld en Smallegange.
De notulen der vorige vergadering zijn gelezen en gear
resteerd.
Aan de orde is het voorstel van burg. en welli. ter vorige
veigadering gedaan en strekkende:
1". het beheer van het gasthuis optedragen aan een afzon
derlijk collegie van regenten.
2«. het weeshuis te stellen voor zoo veel de comptabiliteit
betreft, onder beheer van het algemeen armbestuur en voor
zoo veel de dagelijksche dienst en huishoudelijke administratie
betreffen, onder beheer eener afdeeling van gezegd armbestuur.
3°. voor beide gestichten te behouden een afzonderlijk
collegie van regentessen.
Uit de daarbij gevoegde en voorgelezene memorie van toe
lichting blijkt hoofdzakelijk
Bij bet verslag, den 5 Junij 1856, door burgemeester en
wethouders betiekkelijk den oorsprong der goederen en fond
sen vroeger behoord hebbende aan de gecombineerde admi-
nistralien van het algemeen arminiddel en de godsbuizen
aan den gemeente-raad van Goes ingediend, is uit authentieke
bescheiden, onder meerderen, aangetoond en bewezen:
dal het weeshuis, krachtens besluit van burgemeester en
schepenen van 12 December 1626, door en uit den armen
gesticht en primitivelijk door eene jaarlijkschc subsidie uit
de goederen van den armen onderhouden steeds geweest
is en nog is een onderdeel (species) van den armen (genus.)
Dat de bemaking van den heer pjeter jasperse, hij testa
ment van 28 November 1581 is geschied aan de armenaan
de regeerders ende meesters van de armen der stede Goes, ther
behoefte van dezelve armen dus aan het genus waaronder
toen directe lijk behoorden de weezen-armenvoor welke
destijds nog geen afzonderlijk gesticht bestond en dat
de bemaking van mr. pieter rimmeiand, ten jare 1716, beeft
plaats gehad now het gecombineerd arm-en weeshuis, toen deze
één waren één niet alleen als gestichten maar als in één
gesmoltene urmen, zoo als dan ook arm- en weeshuis gecom
bineerd is geadministreerd van 1689 tot 1824, als wanneer
men, om bekende speciale redenen, het weeshuis feitelijk
van den armen heelt afgescheiden, door alle de armen goe
deren als weeshuis goederen te doen voorkomen en heheeren,
en de inkomsten dier goederen uitsluitend ten bate van het
weeshuis te doen strekken.
4 Deze feilt lijk afgescheidene administratie kon noch niogt
regtens den oorsprong,den aard dier goederen veranderen,
deze bleven niettemin armen goederen gelijk de weezen
(weezen armen) een onderdeel van den algemeenen armen
eene species van het genus.
Op deze onomstootelijke stelling rustte het voorstelbij
bestuit van den gemeente raad in zijne laatste zitting, met
meerderheid van stemmen aangenomen, orn (met uitzon
dering der van oudsher bekende gasthuis goederen) de overige
armen goederen te doen strekken, in de eerste plaats
ten bate der weezen, in de tweede plaats ten behoeve der
algemeene ai men die armen namelijk, welke, noch door
de kerkelijke- noch door de bijzondere instellingen van lief
dadigheid worden ondersteund.
Maar ook diezelfde stelling lag ten gronde van het ander
voorstel door ons in diezelfde vergadering nopens het beheer
van het weeshuis gedaan en thans aan uwe beraadslaging
onderworpen.
Wij stelden namelijk, ten aanzien van het weeshuis voor,
om ditvoor zooveel de regeling der comptabiliteit betreft,
ouder beheer te stellen van het algemeen armbestuur, en
wat aanging de dagelijksche dienst en huishoudt lijke admi
nistralie, onder beheer eener afdeeling van datzelfde arm
bestuur.
Zijn toch de weezen armen nu een onderdeel van den al
geineeuen armer»dan behoort het toezigtt over de personen
opname van weezen in bet gesticht, van de huishouding en
en onderhouding van hetzelve en van het beheer der goe
deren en revenuenin afwachting of een aan hetzelve
vreemd collegie dat 'beheer zoodanig zal inrig en, dal er
iets of niets voor zijne overige armen overschiele.
Burgemeester en wethouders achten het algemeen arm
bestuur alléén cn uitsluitend verantwoordelijk voor het
weeshuis, als deel makende van het algemeen armwezen,
zoo zelf, dai, naar hun inzien, de comptabiliteit van het
weeshuis begrepen moet worden in die van liet algemeen
armwezen, immers daarmede in verband behoort te worden
gebragt.
Die verantwoordelijkheid vordert van zelve eigene regeling
en beheer, en zal het daaruit ook duidelijk worden, zonder
io nadere bijzonderheden te, treden waarom burgemeester
en vvelhouders bet hoogst bedenkelijk zouden achten, het
beheer over het weeshuis en de goederen en revenuen waar
uit het in de eerste plaats moet onderhouden worden, aan
tegen betaling eenen gerusten ouden dag verzekeren.
In den aard is dus dit gesticht zeer verschillend met het
weeshuis en al dadelijk rijst de vraag of het gasthuis uit
sluitend als armen gesticht bekend, daardoor niet zou lijden
en in de toekomst schade doen?
Aan het verlangen van den heer van den Bosch zou
welligt grootendeels kunnen worden te gemoet gekomen
bij het maken der reglementen voor die gestichten, waarbij
er, zonder geheele amalgamate, welligt zoodanige bepalin
gen te maken zijn, dat er tusschen de verschillende deelen
een regtstreeks verband ontstond. Hij erkent dat eenheid
van bestuur, dat centralisatie wenschelijk is, maar ziet er
nog al bezwaar »n dit op de wijze te doen zoo als de
heer van den Bosch heeft aangegeven. Vervolg later.)
BITïïfENLAffDSCHE BERIGTEN.
Naar men verneemt zal in de eerste helft der maand
nifr ander colleKie. huilen dat armbestuur, op te dragen. a l aanataanrle Hnnr He reHeriiVers ltamer VnndeV
De Voorzitter brengt het 1» punt, (de regeling van liet i december aanstaande door de rederijkers Kamer t ondel
bestuur over liet gasthuis) in beraadslaging. j alhier, eene openbare opvoering worden gehouden zijn
wij wel onderrigtvan de navolgende stukken
Trouwe in OntrouwKennemer legende van hofdijk.
Het draf onder de Linden van denzelfden.
/tan een Apostel des Ongeloofs bij hel portret van
Dr. D F. Strauss.
Bij de wieg van een kind des Armen, door jan van
be Rits,
en De Pinxierbloem, door mr. j. van t.ennep.
Dhr van den Bosch zegt dat het zijne bedoeling niet is
geweest, toen hij berg. en weth. uilnoodigde hun voorstel
toetelichten, eene adstructie van dat voorstel te mogen ont
vangen maar wel om de bezwaren te mogen kennen die
tegen eene vereeniging onder één bestuur van heide gestichten
en den algemeenen armen hestonden wat burg. en weth.
ten aanzien van het weeshuis enden armen zeggen, beaamt
hij volkomen, maar wensch (e den kring nog verder uit te
breiden en in die eenheid ook het gasthuis oplenemenhet
pligtmatige dat de weeskinderen in de eerste plaats uit de
revenuen der armen goederen zullen worden onderhouden en
verpleegd en in de tweede plaats de inkomsten zoodanig
beheerd, dat hetgeen overschiet ten bate der algemeene armen
zal verstrekken, zal wel doorniemand tegengesproken worden,
maar hij wensch te dit niet alleen beperkt te zien tot het
algemeen armbestuur en vermeent op goede gronden dat het
weeshuis, gasthuis en armen onder een toekomstig centraal
armbestuur even goed zouden kunnen beheerd worden, als
dit gedurende dertig jaren mogelijk is geweest, van gast- en
weeshuis alleen hij herinnert dat hij de behandeling der
zaken van het armwezen de wenschelijkheid van centra
lisatie door dezen raad is erkend, opdat één maatstaf voor
de geheele armverzorging zou bestaan, alles naar dien maatstaf
zou worden geregeld; men kan toch niet verwachten zegt i
spreker, dat daar waar verschillende ligchamen besturen,
eenparigheid van handeling zal bestaan men heeft gezegd j
dat in de le plaats de weezen tot de arinen hehooren, maar
ook dit zelfde geldt zeker wel van behoeftige zieken, ouden j
I van dagen en dergelijke, zoodat ook eenparigheid van ban
deling in die gewone zaken wenschelijk is en decentralisatie j
aanbeveelt. Veelal toch gebeurt het dat de geneesheer of
heelmeester met de armenverzorging belast, niet altijd bij
de armen vindt wat in de le plaats noodig is tot herstelling
of doelmatige verpleging bestaat de zaak zoo als nu, dat
ieder een afzonderlijk belang heeft, dan is het de vrees voor
eene te groote uitgaaf die den armen weerhoudt de zieken
in 'tgasthuis te doen verplegen; in buitengewone omstandig
heden zou het gesticht dienstbaar kunnen gemaakt worden
voor besmettelijke ziekten; kan men dus een verhand brengen
tusschen een en ander, dan zal men eene hetere en organische
eenheid verkrijgen met de overige armverzorging; stelt men
het gasthuis daarentegen onder afzonderlijk bestuur, dan
emancipeert men het van het algemeen belangwant door
die afzondering zal het bestuur in de le plaats de belangen
van het gesticht behartigen en die zullen niet altijd één zijn,
met die der overige armverzorginghet denkbeeld om ook
het gasthuis in de eenheid optenemen dringt nog te meer en
Op morgen (1 december) wordt te Roozendaal
(Noord-Braband) een telegraaf-kantoor geopend met
beperkten diensttijd, van hier te berekenen it 50 cent,
per enkelvoudig berigt.
De arrondissements-regtbank te Middelburg heeft
uitspraak gedaan in de zaak van den broodbakker J. IK F.
beschuldigd van het mengen van vergiftige bestanddee-
len in het brood en het in de bakkerij aanwezig hebben
van twee kruiken met aftreksel van blaauwe vitriool.
De regtbnnk heeft hem schuldig verklaard aan het hem
ten laste gelegde feit en hem veroordeeld tot eene ge
vangenisstraf van Z jaar en eene geldboete van 200t—
De arrondissements-regtbank te Amsterdam heeft
bij vonnis beslist, dat hij, die bewijst een loterij-briefje
te hebben verlorenwaarop een prijs was gevallen
de betaling van dezen prijs, tegen stellen van zeker
heid van den onderteekenaar van bet briefje kan
vorderen. De beslissing der regtbank berust op de
stelling dat de verbindtenis niet te gaatdoor het
verlies van den titel en op de analogie van art. 193
en 203 van het wetboek van koophandel, waarbij wordt
bepaald dat hij die een wisselbrief vermist heeftde
betaling kan vragen van den acceptant en trekker
mits hij zekerheid stelle.
Uit Dongen wordt van den 23 gemeldDe
landbouwer Cornells Drussen had eene partij guano-
-f «.„«de da.™.™ M™,™» gebru,k
door den algemeenen armen werd betaald van 5000,- j maken, door het te zaaijen, toen hem o zilveren munt-
a f 6000.is gekomen op de helft; «lit is dus het verlies stukken in handen kwamen, 2
eener inkomst voor het gasthuis, die doet voorzien dat er zoo
voortgaande een tijdstip zal geboren worden dat het gasthuis
subsidie zal behoeven ook daarom zou het wenschelijk zijn
de drie onderdeelen onder een bestuur te vereenigen be-
nagenoeg van de grootte
van een hollandscheri gulden en het andere ter grootte
van een dubbeltje. De muntstukken dragen het jaartal
1857 en zijn afkomstig van dc repiibliek Ihlibiairt
houdens administrative regeling om b. v. de verkregene regten Amerika.- Voorwaar eene zonderlinge zaak! De beide
van titularissen te waarborgen. grootsten hebben aan den eenen kant eene becldtenis
