185a
DONDERDAG I# DECEMBER*
Bimiiii 4 amwmtmimi
BEKENDMAKING.
De uitgave, deter Courant geschiedt Maandags en Donderdags avonds. De. Prijs eer Kwartaal is f d,7A Franco per Post f d,90.
Gewone Jdvertentien worden d 20 ets. de regel, geplaatst. GeboorteHuwelijks- en Doodberigien
van J—6 regels a J ,20 behalve het Zegelregt.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES,
van het Bureau van Stemopneming aldaar ontvan
gen hebbende de Processen-Verbaal van inlevering der
Stembriefjes en het opmaken der gedane herstemming
in de Gemeente Kattendijketer benoeming van een
Lid der Earner van Koophandel en Fabrieken te Goes,
gehouden den I 5 en 16 dezer maanduit welke laatste
blijkt, dat de lieer JOHANNES CORNELIS KA
KÈBEEKE is benoemd.
Brengen overeenkomstig art. IS van het besluit van
Heeren Gedeputeerde Staten van Zeeland van den 20
Augustus en 1 September 1852, No. 36 ter ken
nis van een ieder die het aangaat dat afschrift van
laatstgenoemd proces-verbaal ter gewone plaatse in
deze Gemeente is aangeplakt en dat gelijk afschrift
voor een ieder ter inzage, ter Secretarie is neder
gelegd, waar hetzelve dagelijks, uitgenomen des Zon
dags in den voormiddag «au 10 tot 2 ure voor
handen zal zijn.
Aldus gedaan ten Raadhuize van Goes den 16
December 1852.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN,
De Secretaris,
li. C. PILAAR.
INGEZONDEN.
De berigtgever in de Goessc/te Courant van 2 de
zer zegt naar waarheid nopens het in 1853 te vie
ren Muzijkfeest dat te Middelburg én door Kerk
voogden én door den breeden Kerkeraad het ver
zoek om een der Kerkgebouwen is gewezen van de
hand. Hij voegt er bij, te vertrouwen dat, bijal-
dien dat feest te Goes mogt gevierd worden de
«ware Godsdienstzin van Kerkvoogden en Eerken-
raad aldaarwars van kleingeestige orthodoxie
gaarne het Kerkgebouw zal afstaan enz.
Er ligt in deze laatste bijvoeging een scherp ver
wijt aan de Kerkelijke authoriteiten te Middelburg
dat, hoe verdiend ook, onzes indens echter eenen
verkeerden grond heeft. De berigtgever namelijk
schijnt de weigering toe te schrijven aan orthodo
xie {het epilhélon kleingeestige is in den regel
altijd op de orthodoxie toepasselijk en wordt er van
zelfs bij gedacht)doch het is niet waarschijnlijk
dat men daarin de oorzaak der weigering te zoeken
hebbe. Door orthodoxie toch wordt gewoonlijk ver
staan een stijf en sterk vasthouden aan zekere leer
stellingen die eeuwen oud zijn al zijn ze honderd
en duizendmalen door de wetenschap en hel gezond
verstand wederlegd. Zij betreffen meest diepzinnige
opvattingen van sommige stukken der christelijke
leer waarmede het christelijk leven weinig of niets
gemeens heeft, dan alleen dit, dat de eerste aan het
laatste onberekenbare schade toebrengt. Onder de
begrippen echter die de orthodoxen drijven, behoort
niet, zoo ver ons bewust is dat men geen kerkge
bouw zou mogen afstaan voor een Muzijkfeest. Er
staaf daarvan niets in de belijdenis-schriften of ge-
loofs-formulieren en ofschoon de geheele rigting
van hunnen geest wel kan doen vermoeden dal zij
er niet zeer mede zullen ingenomen zijn zoo zou
men toch aan den anderen kant met eenigen grond
mogen veronderstellen dat zij bij het ontbreken
van een stellig verbod welligt tot toegeven zoude
te bewegen zijn. Neen orthodoxie (zij het zelfs
kleingeestige orthodoxie kan de rede der weige
ring niet zijn.
Maar wat dan? Onverstand, dweepend p'étis-
rne kleinmoedige vrees gebrek aan zelfstandig
heid maar boven alles gebrek aan ware kunst
zin Hoe! Gods heilige tempel af te staan om
er violen en pauken en trompetten in te brengen
een theater te laten timmeren en misschien wel
met vlaggen te versieren; welk een heiligschennis-
«Dat is, het kerkgebouw onttrekken aan zijne be-
stemmingstille Godsvereering op de tijden
voor de openbare Godsdienstoefeningen bestemd
dat is een aaiikweeken van minachting voor deze
heilige plaats en hare hooge bestemming als of in
deze iigtzinnige eeuw deze minachting niets reeds
groot genoeg ware Ergernis zal er door gegeven
wórden aan vele weidenkenden en daarvoor moet
men in dezen fel bewogen tijd vooral waken
Deze en soortgelijke overwegingen hebben met
méér waarschijnlijkheid tot eene weigering geleid.
En als dat zoo is dan is het onverstand des Ker-
kenraads allezints te betreuren. Er is volstrekt geen
sprake geweest van onttrekking des KérKgebouws aan
zijne bestemming want geen enkele Godsdientoefe-
ning zou er om moeten stilstaan. De bestemming
van het Kerkgebouw blijft onveranderd men wilde
slechts in de dagen, dat het ledig stond een nut
tig gebruikmaken van de ruimte die het aanbood.
De Kerk is eene heilige plaats zoolang de Gemeente
er verzameld is om God en Christus te vereeren
maar zoodra de deuren gesloten zjn is het een ge
bouw van hout en steen ais eik ander, en hoe men
hout en steen ontheiligen kan, door er de voortref
felijkste kunstgewrochten van onsterfelijke geniën op
te voeren dit moge de wijze Kerkeraad beslis
sen Maar zou de Kerkeraad alleen door vrees om
ergernis te geven tot zijn besluit geleid zijn? Niet
waarschijnlijk hij is althans niet terug gedeinsd voor
de ergernis, die hij door deweigeting heeft gegeven,
en die zeker aigemeener is, dan die door toeslemming
zou zijn te weeg gebragt. Ergernis] men kan ze niet
ontgaan men moet ze geven of nemen want iedere
verandering of verbetering op het gebied van het open
bare leven, iedere nieuwe leer, iedere ontdekking,iedere
stap tot vooruitgang in zedelijkheid in njverheid
in staatshuishoudkunde, of wat ook geeft ergernis
aan den een of ander. Maar dan is het de pligt
van de verstandigen om de zwakken en onkundigen
van hnnne dwaling te overtuigen en langs den weg
van onderrigl alle ergernis weg te nemen. Dit zou
ook te Middelburg een voortreffelijker werk voor
Leeraar en Opziener geweest zijn, dan om door eene
flaauw gemotiveerde weigering Middelburg een
groot voorregt en een groot voordeel te ontnemen.
De Kerkvoogden die aanvankelijk niet ongunstig
gestemd schenen voor de inwilliging van het ver
zoek, hebben zich, naar het schijnt, door den Ker
keraad laten bang maken. Zij hebben hun onaf
hankelijk standpunt verlaten om zich geheel aan de
piétistische partij over tegeven; zij hebben den moed
niet gehad, om deflaauwe argumenten van den Ker
keraad te ontzenuwen en te toonen dat bet belang
en de eer van de Stad de bloei der edelste kunst
hun even goed ter harte gaal dan de zorg voor de
keikgebouwen en het beheer der geldmiddelen.
De edelste kunst! Zou dat in het oog van de
leden des Kerkeraads en der Kerkvoogden wel waar
zijn? Muziek maken is immers eene zaak van lief
hebberij van vermaak van tijdverdrijf. Muziek
wordt gehoord op de kermis, bj den dans, bij p.-O'
fane of zelfs ruwe volksfeesten Zij blijve geweerd
uit de heilige plaats der Christelijke zamenkomsten
Neen zóó ver geiooven wij niet dat die Eerw.
Heeren van het gezond verstand en de ondervinding
van alle tijden zijn afgedwaald, dan dat wij zoodanige
overleggingen bij hen mogen veronderstellen maar
nader bij de waarheid zal het welligt zijn aan te
nemen, dal de ware kunstzin, de regie hoogschatting
der kunst hun vreemd is. Zij denken er niet aan
hoo hoog in achting, ook als middel tot Godsdien
stige opleiding, die kunst bij de Hervormers Luther
en Zwingli stond hoe hoog het hulpmiddel der
Toonkunst ter verWjiting van het hart tot God en
tot den Hemel in de Hervormde en de geheele Pro-
teslantsche Kerk wordt gewaardeerd hoe in de
voornaamste steden prachtige en kostbare orgels zijn
gebouwd en thans in aiie kleine gemeenten, waar
het maar eenigzints kan geschieden worden inge
voerd om door die kunst het godsdienstig gezang
te veredelen het gemoed te verwannen en te ver
heffen. Die kunst zoo hoog geschat in de vader-
iandsche Kerk stoot men onbarmhartig voor het
hoofd door haar de plaats te weigeren waar zij
zich méér dan elders kan doen hoeren in al hare
voortreffelijkheid eene plaats die hater zoo geheel
waardig is en waar zij ofschoon onder eenig
zints andere vormen gewoon is haar gebied te voeren.
Doch genoeg om te bewijzen dat orthodoxie geen
schuld aan de weigering heeft, zoo als de berigtgever
in de Goessche Courant schijnt te ineenen.
De orthodoxie heeft genoeg te lijden ai wordt ze
niet onregtvaardig aangevallen maar de weigering
zelve is en blijft desniettemin een treurig teeken des
tijds.
Arm Middelburg! hoe aangenaam was uw vooruit-
zigt weinige weken geleden
Gij hoopte! in Junij wanneer vele uwer aanzien
lijke inwoners op hunne buitenplaatsen wonen, of op
reis zijn, en uw trage handel meer dan in eenig onder
deel van het jaar zijn ziekelijk leven voortsleept
uwe doodsche straten vervrolijkt en verlevendigd te
zien, door het uitzigt opeen heerlijk feest dat de aan
dacht van eert groot getal belangstellende vreemdelin
gen zou trekken, waardoor werk en vertier aan uwe
nijvere volksklasse zou ten deel vallen en veel geld
zou in omloop gebragt worden tnaar die hoop is
vervlogen! waarom? vraagt hel aan uwen Breeden
Kerkeraad.
GOES den dó December.
Bij de opening der Stembiljetten voor een Lid
van de Kamer van ijfctphandel en Fabrijken in plaats
van den Heer 1. 0^^/. van den Bosch die be
dankt had, werden te Kattendijke, c. a. ingediend
12 biljetten waarvan een in blanco. En hebben
verkregen de Heeren f C. Kakebeeke 8, G. Her-
tog L. Korstanje en N. P'ervenne ieder 1 stem,
zoodat eerstgemelde benoemd is.
Door den Ooslenrijkschen vice-consul alhier, den
heer Reems is thans weder van wege het K, K.
zee-gouvernement te Triest ontvangen en aan de com
missie tot inzameling van liefdegaven voor de nage-
bievene betrekkingen der 9 verongelukte zeelieden van
Hellevoetsluis aldaar overgemaakt, eene som van/1500,
als bijdrage ter ondersteuning der bedoelde ongeluk
kige 8 weduwen en 26 weezen. Deze som maakt met
