rv\ os.
G O E S S CIIE
COURANT.
Maandag 22 November
ftevt.i
frankrijk.
f De uitgave dezer Courant geschiedt Maandags
I en Donderdags avonds. De Prijs per Kwartaal 1
\isf J, 75; Fianeo per Post f .1,90. J
f Gewone Advertenti'èn worden a 20 ets. de
geplaatst. Geboorte-, Huwelijks- en Doodberigten
\van J 6 regels a f d ,20, behalve het Zegelregt.
I»'"
NI E U tVSTI JDING EN
DUITSCHLAND.
Frankfort, den 17 November. Gisteren avond
werd hier de tijding ontvangen, dat de stad Freiburg
gekapituleerd heeft. Volgens sommige berigien moet de
tegenstand hevig geweest zijn. Er zijn drie eedgenoot
schappelijke commissarissen voor dit kanton benoemd.
Het plan van den veldtogt volgens hetwelk Lucern
eerst na de inbezitneming van Freiburg zon aangetast
worden, is door eene onverwachte omstandigheid ver
ijiJéid. Een aristocraat van Bern heeft aan de bewind
voerders te Lucern dit plan vei raden waarop dek rijus
raad van dir kanton beslootde kantons Zurich en Aar
gau onntiddelijk aan te tasten. In den nacht van 12 Nov,
marcheerde een sterk korps over Hitzkirch scheidde
■zich daarna in twee kolonnes, waarvan de eene bij
Odenbaeh de schipbrug over devRettss forceren en de
troepen van Zurich in het amt Kronau afsnijden zoude.
Erie kowpagnhn Zurichers, nog in tijds gewaar
schuvvdnamen de brug aan den linkeroever weg
ooch moesten het eeltige uren achtereen tegen vier bat
taillons volhouden. De andere kolonne was bestemd om
bij Muri'er Vilmergen door te dringen, doch werd in
weerwil van een allerhevigste» aanval, met groot ver
lies teruggedreven. De geheele armee riep nu voor
waarts!" en de koniinanderende officieren besioten het
bewl van generaal Dufour niet af te wachtenmaar
op Lucein aan te rukken, hetgeen wel zal geschied
zijn. De troepen van het Afzonderlijk Verbond moe
ten een aanzienlijk verlies aan dooden en gewonden ge
leden hebbenmen spreekt van 200 man.
Een berigt uit Aargau meldt, betreffende dezen aan
val van de troepen van bet Afzonderlijk Verbond
het volgende De troepen van Lucern zijn binnen hun
ne bedekte wegen en mijnen teruggeworpen. De divi
sie Gmur is over den Lindenberg in het kanton Lucern
en van Kronau in het Kanton Zug binnengedrongen.
Zij heef: bet stadje Zugais een punt van geen belang,
links laten liggen en rukt langs verschillen le wegen
zoo voorzietig mogelijk, op Lucern aan. De inval van
den generaal Salis Soglio in Opper Aargau heeft niet
het gevolg gehad hetgeen men verwachtteen men
verzekert zelfs dat Dufour met voordacht bij Zottin
gen een open punt heeft gelaten om den vijand tus-
schen twee vuren te brengen. Volgens een dagb'ad
kommandeerde generaal Salis Soglio in persoon een der
beide kolonnes welke den 12 tot bij Rukenbach voort
gedrongen was.
Men zegtdat de levensmiddelen te Lucern rot een
buitensporig hoogen prijs ziin gestegen de prijs van
een be\jersch schepel haver kosi tegenwoordig ruim 40 fl.
Frankfort, den 18 November. In de zitting van
den Zwitserschen landdag van den 15 dezer, werden
o. a. twee adressen voorgelezen, liet eene van de Zwit
sers te Parijs, bet andere van 500 burgers van M inn
lieim, die den landdag met derzclver vaste bonding in
de ongelukkige geschillen geluk wenschen. Men ver
wachtte dat den volgenden avond, nadat de ee'genoot
schappelijke representamen zouden teruggekeerd zijn,
weder eene zitting zou gehouden worden en men tracht
de zaak vooral daarom te bespoedigen, ten#einde de zetel
van Freiburg in den landdag zoo spoedig mogelijk zou
bezet worden.
Te Freiburg is eene provisioneele regering benoemd.
Rilliet Constant blijft voorshands met het bevel over
de stad en het kanton belast. De landstorm wordt
overal gevangen genomen en ontwapend. Men 1 riemt
het gedrag der overwinnaars, die geene wraak hebben
genomen op de burgers en boeren, die van de daken
der huizen en uit de kelders op de troepen vuurden.
De fanatieke woede der bezetting van Frtiburg was
zoo groot, dat zij hunne aanvoerders om het leven wil
den brengen en officieren, die in banden der eedg-noot
schappelijke troepen gevallen waren, moesten tegen de
volkswoede beschermd worden, Appenzell bmerrhoden
heeft nu zijn contingent mede or beschikking van den
landdag gesteld.
Volgens berigten uit Bazel van 27 dezer, was de
divisie Burckhard daags te voren Bern gepasseerd en
voor de grenzen van Lucern getrokken. Vijf divisien,
sterk 60,000 man zijn op laatst genoemde plaats in aan-
:ogtWaarschijnlijk zal de uaauwere insluiting van
Lucern eerst den 20 of 21 en de eigenlijke belegering
eerst den 20 of 24 dezer beginnen.
De kweekelingen der Jezuiten, die uit Freiburg ge»
vlugt zijn, zijn te Straatsburg aangekomen. Zij wor
den op kosten van den staat onderhouden.
ENGELAND.
Londen, den 17 November. De bevolking der
Vtreenigde Staren is dit jaar met ongeveer een kwart
millioen personen vermeerderd. Te New York alleen
zijn dit jaar 160 000 landverhuizers en :e Quebec
94,000 aangekomen. In drie maanden tijds-zijn 7,140
personen bij hunne overtogt aan boord overleden.
Parijs, den 17 November. De stad Freiburg
heeft den 14 dezer gekapituleerd. Na een bloedig ge
vecht op den 13. verzocht^de stad een wapenstilstand
van 12 uren, welke vverd toegestaan waarop zij zich
den volgenden dag overgaf en door de eedgejfo itschap
pel ijk e troepen bezet werd.
Eene circulaire van den Vororr, geiagreekenl 14 No
vember, geeft aan al de kar.'Ons van deze gebeurtenis
kennis, alsmede van den tekst van de kapitulatie
welke dus lui Ir
De regering van Freiburg snijdt alle betrekkingen
niet het Afzonderlijk Verbum! af; de eedgeno uschap
pelijke tioepeu zullen de sra 1 m den loop van den dag
bezetten; de stad zal de troepen volgens de bondge
nootschappelijke reglementen van het noodige voorzien;
het gouvernement van Freiburg zal ziin? troepen .af
danken de wapenen van den landstorm zullen in liet
tuighuis worden gedeponeerd en er zal een staat van
opgemaakt worden, om aan de bondgenootschappelijke
regering te worden medegedeeld; de eedgenootschap-
pclijke troep-n zullen alle posten bezettende veilig
heid van personen en bezittingen waarborgen en krach
tig medewerken tot behoud van de wettige orde; bij
zwarigheden van geen militairen aard, zal de landdag
beslissen.
In den avond van den dag, voorafgaande van dien
waarop de aanval heeft plaats gehad v beeft generaal
Dufour de navolgende proclamatie aan zijne soldaten
uitgevaardigd
Soldaten! Vereenigd onder herzelfde vaandel, gaat
gij strijden voor de handhaving van het wettig gezag
en de wetten van het eedgeno •rsch.ip. Ik reken op uwen
moed en uwe getrouwheid. De toekomst van het va
derland is in uwe hand. Gij zult dezelve redden door
uwe dapperheid en aan de wereld toonen dat de Zwit
sers nog niet ontaard ziin. De overwinning verbeidt 11
toont u dezelve waardig door de wiizewaarop gij er
gebruik van maakr. Spam de overwonnenen; bewijst
dat gij even menscii Ijk ais. lapp-r zijt.
Soldaten! Ik reken op u op dezen grooten dag; re.^
kent ook op mij, Gehoorzaamt aan de bevelen ttwir
officieren; volgt hun voorbeeld; zij zullen uwe leids
lieden zijn op den weg van den pligt en der eer.
NEDERLANDEN.
'sGravenhagiï den 19 November. Bij de Tweede
Kanier is in de zitting van den 9 November ingeko
men een ontwerp van wet rol regeling van iiet Neder
landsche muntwezen. Daaruit nemen wij liet volgende
over
's Rijks muntspeciën zijn standpenningenpasmunt
en Jiegotiepcnningen.
Standpenningen zijnde guldende rijksdaalder
of 2gulden en de halve gulden.
Zilveren pasmunt zijn hef stuk van 25 cents, van
10 cents en van 5 cents.
Koperen pasmunt zijn de cent en d- halve cent.
Negotiepenningen zijnde gouden Willem en de
gouden ducaat.
Op de Zilveren pasmunt zal aan de voorzij le 's Ro
llings borstbeeld en aan de keerzijde 25, 10 en 5 cents,
tusschen twee eikentakken worden gevonden, alsmede
het jaartal.
Op de Koperen pasmunt zal aan de voorzijde de
gekloonde naamletter des Konings, benevens het jaar-
tal, en aan de keerzijde hét wapen des Rijks, tusschen
de cijfers 1 'C, en C.
Niemand is verpligt zilveren pasmunt (stukjes van
25, 10 en 5 cents) tot een hooger bedrag dan van
tien, of koperen pasmunttot een hooger bedrag dan
van één gulden in betaling aan te nemen.
Niemand is verpligt valsche muntspeciën, of zulke,
naar de wet van 28 September 1816 en !ater,e wettefi
vervaardigd, en tevens eenigzins vervalschtin waarde
verminderd, verminkt of geschondenaan te nemen,
en 's Rijks schatkist zal die weigeren.
Zulke muntspeciën worden op 's Lands kantoren aan
gehouden en 11a het afgeven van bewijs van aanhou
ding naar de munt opgezonden worden. Aldaar ook voor
vervalscht enz. verklaard, worden ze doorgesneden en
zóó den aanbieders terug gegeven. MiddCour.)
Daar Zwitserland thans aan de onie van den dag
is, deelt de Militaire Spectator van October de vol-
geilde bijzonderheden over dat land mede:
Uit de in het jaar 1837, ten gevolge van het land,
dagsbeshiit voor -Je eerste maal gedane volkstelling is
gebleken, dat de bevolking bestond uit 2,188,009 zie
len waarschijnlijk is zij nu. tot boven de 2,200,000
geklommen.
Deze bevolking leeft in 24 kantons, met inbegrip
van Ncuclutd. De in 't vaderland zijnde Zwitsers be
rekent men op 922, die buitenslands ziji: op 51 en
de vreemdelingen op a§§ van de bevolking.
De verschillende kantons tellen Bern 407,913 zie
len, Zurich 231.576, Waadt 153.582, Aargau 182,755,
St. Gall 158 853, Lucern 124.521, Tessin 113,923,
Freiburg 91,145, Graauwbunderland 84,506, Tliurgau
84,124, Wallis 75 798, Stad Bazel24 321, Bazelland-
schap 41,103, Solothurn 63,196 Geneve 58,666, Neu-
cliatel 58.676 Appenzell, buiten 41,080, Appenzell,
binnen 9,796, Schwjjz 40,650, Schaffhausen 31,125,
Glarus 29 348, Unterwalden op dem Walde 12,368,
nid dem Walde 10,203, Zug 15,322 en Uri 13,519
zielen.
Met betrekking tot hunne afkomst, verschillen de
Zwitsers even zoovee! als de grond dien zij bewonen,
liet grootste gedeelte stamt van de Duitscliers af, de
overige van de Fratischen en Italianen. Doorgaans zijn
de Zwitsers krachtig, welgebouwd en volhardendmet
betrekking tot de godsdienst bebooren tot de katho-
lijke en tot de evangelisch-hervormde kerk.
Ieder Zwitser is dienstpligtigop den duur der ver-
pligte krijgsdienst'bestaat echter geen vaste regel voor
alle kantons geldendezoowel dienstijd als dienstouder-
dom verschillen in ieder kanton. Het geheele bonds-
leger bes'aat1) uit de troepen, die te velde trekken 2)
uit de reserve, welke de eerstvermelde dienst volbragt
heeft3) uil de landweer, of die manschappen, welke
den diensttijd in het leger uitgediend, doch hunne dienst
verpligting nog filet gelïeël vervuld hébben.
Volgens de bepalingen van 1841, heeft het bonds-
leger dat te velde trekt, de volgende sterkte:
a) Linie-infanterie 51864 man, in 429 kompagniën-,
Scherpschutters 4200 42
bKavallsrie 1504 3
(jagers te paard)
c) Artillerie 5751 en wel 24 komp.
veld artillerie, 2 kompagniën berg artillerie, 10
kompagniën voor positie-geschut, 5 park-kom-
pagniën.
d) Genie, 700 mante weten500 sappeurs in 5
kompagniën, en 200 pontonniers 2 kompagniën.
De contingenten bedragenvoor Zurich 3700 man,
Bern 5824, Lucerd 1734, Uri 236, Schwijz6o2, Un
terwalden 382, Glarus 482, Zug 250, Freiburg 1240
Solothurn 904. Bazel 918, Schaffhausen 466, Appen-
z 11972, S\ Gall 2630, Graauwbunderland 1600, Aar
gau 2410, Tliurgau 1520, Tessin 1804, Waadt 1*9,64,