rage
tot de geschiedenis der
Aardappelen.
Philipps' Vuur-Annihilator.
BELGIE.
Brussel, den 26 October. Bij de jagtpartijen, die
in de jongstverloopene dagen te Bligny-sur Ouche heb
ben plaats gehad, werd eer. dier blijken van moed ge
geven, die bij de jagtvermaken zoo zeldzaam zijn. Den
10 dezer werd een wild zwijn onvermoeid gedurende
een half uur vervolgd, dan het bleef plotseling s'aan
en wachtte zijne vervolgers af. Etienne de Mommort,
die een der ijverigste jagers was, steeg stout van zijn
paard, en liep reg.tstreeks op liet dier aan, en sloeg er
zijne armen om heen. De jager en het wilde zwijn
vielen ter aarde en rolden eenige malen heen en weder,
waarop de heer Montmort eensklaps geheel ongekwetst
opstond, terwijl zijne kleederen slechts een weinig op
zijne borst gescheurd waren. Tweemalen liad hij zijn
jagtmes in het hart van zijn' gevaarlijken vijand ge ire
ven. Zijne vrienden, die gedurende de korre worste
ling hevig ontroerd er nabij hadden gestaan, weuscfmn
hem hartelijk geluk met den gelukkigen uitslag zijner
vermetele poging, en bragten hem in zegepraal naar
zijne woonplaats terug.
Bij koninklijk besluit wordt eene subsidie van
500 fr. verleend aan de commissie, belast met de op
i'igting van een standbeeld voor wijlen den heer Uil
lerns, te Gent.
NEDERLANDEN.
's Gravenhage den 1 November. Men verze
toert, dat het Z. M. den koning dezer dagen zou be
haagd .hebben aan den heer K. van Hulst boek
drukker te Kampen die zich thans in de gevangenis
re Zwolle bevindtgratie te verleenen van den ver
dean straftijddien hij nog, wegens lier uitgeven in
1845 eene-r Kritiek der Troonredezou hebben moe»
ten ondergaan. (ylmst. CtA
De stetirharingvissclierij, die zoo vele bedriivig
lveid te weeg brengt en waarvan zoo veel afhangt,
blijft steeds bijzonder gunstig. Sedert den 25 tot en
met den 31 de;- verleden maand zijn niet minder dan
16 schuiten, respectivelijk uitgerust door de reeders
T. de Jager Gzn., lioogenraadG. de Jager
A. Krul, J. van DttyncPzn. A. MosC. Pronk
IV. Pronk. A. Beejdiuyzcn H. van DuyneII. P.
Scholten* G. Hoogerirrtad, ,A. Pronk en van vttej. de
Wad. A. van der Harst te Scheveningen aangekomen.
Zij bragten gezamenlijk 1.004,000 stuks aan. Diie
derzelve, een van den reeder A. Moseen van den
reeder/. lioogenraad en een van den reeder A. Pronk
zijn twee maal op de visscherij g-°weest en hebben
thans reeds eene derde reis ondernomen, zijnde die van
den heer J. lioogenraad binnen den tijd van vijf da
gen met eene lading van 69,000 stuks aangekomen.
Men herinnert zich den tijd niet, dar men zich gedu
rende de maand October met eene zoo gezegende vangst
ntogt verheugen. (js Grav. Nieuwsb
Rotterdam den 2 November. Men verzekert,
dat binnen kort een aanvang zal gemaakt worden met
de uitgave van een nieuw dagbladonder den titel
van Hollanddar te Amsterdam driemaal 's weeks
zal worden uitgegeven, ter verdediging der staatkundige
beginselen van de behoudende partij. Reeds is een
proefnonuner onder de aandeelhouders verspreid.
De bc-moeijingen van den nienweren rijd, om de ge
schiedenis der aardappelen meer op te helderen, hebben
rot de uitkomst geleid, dat noch den Engelschen ad
uTiraal Frans Drake (gestorven in 1396), noch zij.
nen opvolger in het bevel over de vloot, sir Walter
Raleigh (gestorven in 1618) de eer toekomt, van
de aardappelen in Europa het eerst ingevoerd te hebben.
Thans blijkt her veeleer hoogstwaarschijnlijk te zijn,
dar de aardappelen uit Amerika (door vvien, is niet be
kend) het eerst naar Spanje en van ddiir over Italië
naar Duitschland en elders kwamen. De kruidkundige
Clusius (de l'Ecluse) beschrijft namelijk, ineen in
1601 te Antwerpen verschenen werk. die plant, en
verhaalt daarbij, dat hij in hei jaar 1588 te Weent n,
alwaar hij toen opzigter van den Keizerlijken kruidtuin
was, twee knollen dezer vrucht, onder den naam van
Tdratouffli (waaruit later het woord „Kanoftel" ont
staan is), uit Italië ontvangen heeft. De kruidkun
dige Oasper Bauhinus gaf, in zijne Phytopinax
(Basel, 1596) aan de plant den naam. welken zti nog
heden in her stelsel draagt, namelijk Solanwn tuberosum.
Naar eene nieuwere ontdekking van den heer Volz,
praeceptor in Stuttgart, b hoort 0>k Wurremb Tg tot
de landen, waarin de aardappel plant reeds in de tó 'c
eeuw werd ingevoerd.
In de (latijnsdie) beschrijving van het blad Boll
van Johan Bauhinus, de broeder van Casper Bau
hinus (Mömpelgard, 1598), worden namelijk onder
de buitenlandsche planten, welke toen in den tuin van
den graaf Rudolf van Helfenstein in Wiesensteig
aangekweekt werdenook de aardappelen aangehaald,
onder den naam van Papas zoo als zij door de in
hoorlingen in Amerika genoemd werden. In de Duit-
sche vei taling van dit werk door Förter (Stuttgart,
1602) luidt de plaats aldus: Pappas weclist in des
„Welgeborenen Graffen zu Wiscnsteig Garten und bat
„eine Wurzel, die garlieblich zu essen ist. Caspar
Bauhinus nennets Knodicht Nachtschatt."
De menigvuldige tegenstrijdighedendie zich in de
oude geschriften bevinden ten aanzien van de vraag,
wanneer en door wien de aardappelen in Europa inge
voerd zijn verklaren zic/i groo'endeels wel uit eene
vroegere verwisseling van onderscheidene gelijksoortige
Zuid-Amerikaansche knolvrucliten daarbenevens de
eigentlijke aardappelen, ook r.og de knollen der pataten
convolvules batatesde zoete aardappelen) en de To
pinambour hdianthus tuberosesde aardpeer) dooi
de Amerikanen en sedert de laatste jaren ook door de
Europeanen gegeten worden
Geheel onderscheiden van de vraag over den tijd
waarin de eerste aardappelen naar Europa kwamen
is voor het overige de vraag, wanneer hunne aankwee
king in Europa zich verbreidde en algemeen werd
In allen gevalle moet men dien tijd 100 tot 200 jaren
lain- stellen; ja, in vele streken van Rusland is hun
verbouw nu nog onbekend, en de uitbreiding van den
aardappelen-verbouw is de voornaamste poging der al
daar in den lateien tijd ontstane landhuishoudkundige
genootschappen. Merkwaardig blijft in de geschiede
nis der aardappelen de omstandigheid lme overal de
invoering dezer nuttige vrucht den grootsten weder
stand ondervond van den kant der boeren. Ja, in vele
streken werden zelfs dwangmiddelen in aanwending ge-
bragten toch waren liet altijd eerst nood en honger
jaren, die den aardappelen het burgerregt gaven. Zoo
rlagreeketit b. v- voor Wurtemburg de algemeeue ver
bouw der aardappelen eerst van het hongerjaar 1771
voor Italië zelfs eerst van de duurte des jaars 1817.
Een zekere Piiilipps, te Londen, heeft een middel
uitgevonden, om zonder aanwending van water, brand
te blusschen. De machine, welke hij totdat oogmerk
gebruikt, noemt hij Vaur-annihilatorzij is met een'
gasvormigen damp gevuld, die eene grootere verwant
schap heeft tot de zuurstof der lucht, dan deze tot de
water- en koolstof bezit. Het wezen van deze zelf
standigbeid is echter tot nog roe lier geheim van den
uitvinder. Daar nu liet vuur, inde gewone opvatting
des woords, door de verbinding van zuurstof (de be
mid le'aar der verbranding) mer waterstof (de hoofdstof
dtr vlam) en koolstof (de hoofdstof des lichts) te weeg
gebragt wordt, zoo is het voorduren des vuurs zond. r
de zuurstof onmogelijkweshalve dan ook het
blusschen des vuurs met de snelheid des bliksems plaats
heef:, als in de vlam een straal niet buitengewone lm
vigheid wordt uitgeworpen uit de machine, waarin de
damp zich bevindt. Die blusscliing gaat zóó snel,
dat een schip, hetwelk Philipps ten behoeve van deze
proef, op den Theems liet in brand steken, binnen den
tijd van eenige seconden geheel en al gebluscht was.
Men ziet al dadelijk in, welke buitengewone ontwen
teling deze ontdekking ten aanzien van alle tegenwoor
dige bluschmiddelen zal te weeg brengen. De ma
chines zijn aanwendbaar zoowel in liet groot, bij bran
den, die reeds in uitgestrektheid gewonnen hebben,
als in het klein, voorliet gebruik in huis tot hetoogen-
blikkelijk blusschen van ontstanen brand.
EXTRACT uit de Registers van den Bur
gerlijken Stand der Stad Goes, gedurende
de maand October 1847.
Gehuwd
Leen de Jonge en Elisabeth van Belois.
Gep.0I!EN
Den 'yden. Maria Levina dochter van Michlcl
Bonman en Catharina Wolters. den (den, Cornelis
zoon van Janus IVestsirate en Tannetje PVestveer.
den 7den. Cornelis Hermanus Franciscus ylntonius
zoon van Gerard de Leeuw cn Catharina Jatoba Ar-
nouta Johanna van Tejlingcn. den <yden. yJnloinclta
Marie Sophiedochter van Henricus Schaapman cn
ylmoinetta Maria Sophia van der Schricck. den j 1 den,
Ma/inus zoon van Jacob Verburg en Neelt je JVest
strate. den 1 yd en. Cornelis Johannes, zoon van Cor
nelis Boom en Cornelia Johanna Zaaijers. den 1 eldest.
Willem Hendrikzoon van Willem Mijnsbergen en
Johanna Christina den Boer. den 17den. Adriana
Machelinadochter van Johannes Baas en Magdalena
Molhoek, den 21 sten. Laurus zoon van Johannes
Melse en Cornelia Schipper, den oysten. Thomas, zoon
van Kartl Broes van Dort en Elsje Snoep. - Fran-
cina, dochter van Pieter Sanderse en Catharina Duij-
vewaard.
Dus 7 van het mannelijk cn 4 van het vrouwelijk
geslachtin het geheel 11
Overleden:
Den eden. Willem van Nakkeoud 7S jaren.
Adriana Johanna ottd 22 maanden dochter van Jan
de longe en Wilhelm/na Kloosterman, den 12'den.
Johan Fredcrikoud 5 maandenzoon van Pieter
Dirk Rjkaard cn Sara Ilajjner. den lyden, Corne
lia van Boxcloud 58 jat en. Jacobus, oud 3 maan
den zoon van Joseph Anionic Brusketio en Maria
Crombeen den \6c1cn. Karei F rede rik, oud 1 jaar
zoon van Willem Hordijk en Johanna A'nlonia Fokker,
den 1 ejden. Mariaoud 2 jaren, dochter van Fran-
pois van Hoeve cn Clasina le Frcu. den 21 sten. Cor
nelis van Kléijnputtc, oud 48 jaren. Jan de IVaard,
oud 61 jat en. den22Sten. Johanna Maria, oud circa
7 maandendochter van Iman Pieper en Neeltje
Munc. den 24 'ten. Jan Martinus Potvliet, oud 56
jaren, den 2jstcn. Dirkjeoud 6 weken, dochter van
Gerard Valerias Koets en Adriana Schippers, den
2?'sten Aagje Goeree oud 59 laren, den 2(>sten. Tan-
netje oud ruim 2 maanden dochter van Adriaan
Wi Beboer cn Maria de Jonge. - Paulina oud 22
maandendochter vaüi Heinrich Sigg cn Maria de
Zwarte, den 30sten. Johanna Maria de Witoud 53
jaren weduwe van Michicl Engels, den yisten. Cor
nelia Derto, oud 32 jaren huisvr. van Johannes de
Jonge.
Dus 7 van het mannelijk en 10 van het vrouwelijk
geslachtin het geheel 17.
Koninklijke Nederlandsche Loterij.
prijzen van f jooc en daarboven.
Trekking der Derde Klasse.
1ste Lijst. No. 11504, een Prijs van 5000.
No. 12880, 4916 en 17319, ieder een Prijs van
1000.
2de Lijst. No. 438, een Prijs van 25000. No.
4445, een Prijs van f 2500. No 8364 en 2120,
ieder een Prijs van 1250. No. 1012, 2799, 19912
en 11635 ieder een Prijs van f 1000.
3de Lijst. No. 12818, 14385 en 12987, ieder
een Prijs van f 1000.
- -■■■■'r-- r- r t 5 S ,,a
ADV ER TENTIEN
UI ÜilAiMiiiu vEiLinuurinui
Op Dingsdag den 16 November 1847, des
avonds ten 6 ure in het Logement bij den
Heer Breker op de Groote Markt te Goes,
zullen de Weduwe en Kinderen van wijlen den Heer
C. M. ME JOütiSt, ten overstaan van den Notaris
H. K. van den Sussche in het openbaar
ter verkoop veilen:
1°. Een WOONHUIS en ERFop de Groote
Markt te GoesWijk C. N°. 64 Kadastraal
Sectie D. N°. 303.
2°. Met zware Olmen Boomen beplantte WEIDE,
onder 'Ktoetingetusschen den Heerennissen
Weg, Zeedijk en Steile Weg, Kadastraal be
kend Sectie 'A. N=. 133, BOUWLAND
1 B. 64 R. 80 E.
Sectie A N°. 139, DITO. 0 31 40
139''", WEILAND 1 37 90
Zamen3 B. 34 R. 10
3°. Onder Kappelle, in Welhoek, BOUWLAND,
met een gedeelte WISSK-BOSCH, Kadastraal
bekend
Sectie A N°. 37, BOUWLAND 1 B. 86 R. 80 E.
37èls, WEILAND 0 09 50
Zamen1 B. 96 R. 30 E.
4°. Onder 's Gravenpolderin de Ooster-Zwake
op bet Hooge Schorremet zware Kanada-
Populieren beplant BOSCH, Kadastraal bekend
Sectie C. N°. 54, ter groote van 0 B. 48 R. 52 E.
Te Goes, bij F. Kleeuwens Zoon.
