N°. 74.
GOESSCHE
COURANT.
(1
Donderdag 16 September.
De uitgave dezer Courant, geschiedt Maandags
en Donderdags avondsDe 'Prijs per Kwartaal
isf 1,75Franco per Post f 1,90.
Gewone jfdvertenti'èn wor den a 20 ctsi de r'egel
geplaatst. Geboorte-, Huwelijks- en Doódberigten
rS
«30
v
f«w 1 6 regels a f 1,20, behalve hel Z.egelregt
JVIE WST IJ D N CJ |S N
DU1TSCHLAND.
Berlijn, den 7 September. Er doet zich tegen
woordig een zonderling schouwspel op. Het matig
lieids genootschap is op het denkbeeld gekomen, om
haar doel te bevorderen, door reeds tijdig op de ge
moederen der kinderen en alzoo van liet opkomend
geslacht te werken. Ten einde zich hiertoe de gele
genheid te verschaffen, heeft zij eene van vijf onder
teekeningen voorziene circulaire in het licht doen ver
schijnen, waarbij alle knapen nitgenoodigd worden,
deel te nemen aan voor hen te organiseren militaire
spelendit aanloksel heeft zoo krachtig gewerkt, dat
er zich bereids over de 3000 als speel soldaatjes heb
ben doen inschrijven, onder welke men officieren en
onderofficieren gekozen heeft en ook^sommigen koste
loos voor de rnuzijk doet opleiden. Mui is hier niet
geheel vreemd van het denkbeeld, dat deze inrigting
niet blootelijk het tijdig aan de jeugd inprenten der
matigheid ten doel heeft, maar dat er bovenal een bij
oogmerk bestaat, om op de vorming der politieke ge
voelens der jongelingschap invloed uit te oefenen.
Frankfort, den 9 September. Ons stedelijk be
stuur verschaft den burgers zwaarder brood door een
ze. r eenvoudig kunstmiddel. Zij maakt wekelijks de
namen der bakkers békend, die het wigti'gsie brood
hebben gebakken. Hierdoor ziet elk, of zijn buurman
de bakker tot dit getal behoort.
Naar het zich laat aanzien, zal bij de geestelijk
heid in de Rijnlanden de krijg der aanhangers van Her
mes regen zijne regenstanders worden hervat. De jus
titie raad Stupp heeft openlijk aangekondigd, dat hij,
naar aanleiding van de laatste Pauselijke breve, eerlang,
in een bepaald daartoe ir.aerigt geschrift, den aard en
de strekking van de Hcrmesiaansche beginselen in het
breede zal uiteenzetten en verdedigen.
Oscar I. Koning van Zweden en Noorwegen,
heeft, bij besluit van den 24 Augustus, op het ver
jaarfeest der Koningin Josephineeene Noorweegsche
ridderorde ingesteld, zijnde de eerste, welke ooit 111 dat
land bestaan heeft. Zij zal den naam van St. Olaüs-
orde dragen, naar den Koning Olaüs, in het jaar 953
geboren en in 1000 overleden, die Noorwegen van
vreemde overheersching bevrijdde en als de tweede
stichter des rijks kan beschouwd wordenook was
hij de eerste, die de Christelijke wetgeving aldaar re-
gelde. Z. M. heeft zich zeiven tot grootmeester dier
orde verklaard.
Een der grootste en meest geliefkoosde Zweed-
sche dichters, Frans Michael Franzen, bissclmp van
Heruösaud, is aldaar den 15 Augustus overleden. Hij
werd in 17*72 te Uleaborg in Finland geboren.
- Uit Genua schrijft men van den 8 September
De Jesuiten partij alhier legt opentüik haren haat
tegen Pias IX aan den dag. Bij de prijsuitdeeling,
verlieten de Jesuiten de kerk toen het lofgezang op
den paus werd aangeheven. De generaal vicarius Cu-
al(0 reikte de prijzen over, en bood zijne hand ter
kussing den overwinnaar aan. Doch toen de jongeling,
welke den nieuwen paus had geroemd, dtn prijs ont
ving, weigerde de vicarius hem zijne hand.
Deutsche Zeit.~)
Keulf.n den 12 September. Ons daablau geeft
een middeltje aan de hand om van de steenkolen in de
kagchels meer warmte te hebben. Men legt op de steen
kolen een klein ijzeren deksel, die 2^4 duim in door»
snijding kleiner is dan de doorsnijding van den kagchel.
Door dezen deksel worden de vlugtig brandende deelen
der kolen gedwongen, door het vuur te gaan, en aan
het einde van den deksel in vlammen te verbranden
welke de wanden van den kagchel gloeijend maken
terwijl anders het grootste deel der brandende kolen of
sttalende warmte in het midden van den kagchel vèr-
joien gaat.
Te Munchen worden de Jesuiten meer en meer
verwijderd. Dr. Doe!lingereen der hoofden der Je-
suïteti aldaarheeft ais professor in de welsprekendheid
zijn ontslag bekortten'.
ENGELAND..
Londen, den 11 September. Men kondigt het hu»
wel ijk aan van Jenny Lindde beroemde zangeres,
met een Engelsch bankier ie Stockholm woonachtig.
De trouwplegtigheid heeft te Manch ster plaats gehad.
De vei koop der goederen van D. O'Connell heeft
te Dublin onder een-groot en roevloed van menschen
plaats gehad. Men heeft daarbij de groote eenvoudig
heid van zijn inboedel opgemerkt.
Prins JValdema-r van Penissen heefr eenige da»
gen geleden op eene voor vorsten ongewone wijze
gereisd roen hij graaf Fitz William op diens land
goed VVentworth-House bezoeken wilde. Aan het sta
tion te Worley, vroeg hij postpaarden om zijne reis
te vervolgen, maar naardien deze niet voorhanden waren,
bood men, met den hoogen rang des reizigers onbe
kend hem eene boerenkar aan van welke hij en de
heeren van zijn gevolg gebruik maakten. Het aardig
ste is dat liet prachtige rijtuig van den graaf, met
vier paarden bespannen, hetwelk door dezen naar Wort
ley gezonden was om den vorstelijken bezoeker af
te halen, de kar op den weg passeerde, zonder dat
de voerman der kar de liverij van den graaf herkende,
of de heeren, welke in dat rijtuig zaten, op het ver
tnneden kwamen dat de prins dien zij gingen afha
len op de boerenkar zat.
NEDERLANDEN.
's Gravenhage, den 12 September. Gisteren had
in de zaal Diligentia alhiereen wezenlijk letter
kundig feest plaats wij bedoelen de viering van het
75-jarigr bestaan der tegenwoordige afdeeling van de
Hollandsche maatschappij van fraaije kunsten en weten
schappen, Kunstliefde spaart geen Vlijt. Genoodigden
van andere letterkundige vereenigingen, zoo vanbinnen
als buiten deze stadwoonden deze plegtigheid bij.
De heer D. Veegcns herinnerde het ontstaan en de
lotwisselingen dezer maatschappij, gesticht in den tijd,
toen Nederlands letterkunde zich weder uit een maar
al te langdurigen staat van matheid ophief, toen Bil
derdyk en Bellamy nieuwe vlttgt zouden geven, van
der Palm veerkracht en smaak aan het proza bijzet
ten, van Ka ij enScharp en zoo vele anderen tot op
bouw der Vaderlandsclie letteren werkzaam zouden
zijn. Onder hen, welke bepaaldelijk deze vereeniging
geschraagd hebben, beboeren twee nog-levende getui
gen, namelijk de graaf van der Duin van Maasdam
die het feest bijwoonde, en de heer II. Tollens Cz.,
die daarin door ongesteldheid verhinderd werd.
Na den afloop der redevoering droeg de heer mr.
A.Bceloo een krachtig dichtstuk voor, waarin het stich-
tinejaar der maatschappij, 1772. hem aanleiding gaf
om liet oog op de merkwaardige jaren van twee eeuwen
vroeger, 1572 en 1672, te vestigen. Diep was de
indruk, door de redevoering en liet dichtstuk gemaakt,
en beiden werden luide toegejuicht door de talrijk op-
gekomenen, ter bijwoning van dit feest, dat aan zoo
schoone en luisterrijke herinneringen onzer letterkunde
gewijd was.
Rotterdam, den 14 September. Men schrijft
uit Staphorst aan het blad Overijsseldd. 9 September:
Het aantal muizen is verbazend, vooral te Rouveen.
Na eerst de rogge voor meer dan f gedeelte afgemaaid
te hebben, gaan zij thans bij myriaden op de haver,
de boekweit enz.met verdubbelde woede los, en
schijnen er niets van te willen overlaten. Het weêrs*
gestel is hun daartoe bijzonder gunstig, alzoo de boek
weit, hoewei van stam, niet naar huis wil, daar zij
niet rijpt en droogt, zoodat velen den opgebonden bos
groen van den akker moeten opladen, en elders op het
land wtêr neerzetten, om nog iets te sparen.
De late zandhoek weit en voornamelijk de veenboek-
weit is lang zoo goed niet geladen als voorleden jaar
de gerst is uitmuntend, doch de haver beneden een
gewonen oogsr. De aardappelen staan tot heden on
eindig beter dan het vorige jaar, en toen ging het met
dat gewas alhier, in vergelijk van andere plaatsen, re-
deliik wel; de weidelanden leveren gras genoeg. De
bevolking is hier dagelijks in de weer met het opma
ken der slooten, daar zulks om de droogte goed kan
plaars hebben, hetwelk met altijd her geval is. Deze
arbeid is bier nog al kostbaar, wanneer men, ter we
derzijde van eene strook lands, een tot twee uren lengte
moet opmaken.
Rij gelegenheid dat de muizenplaag verscheidene ge
deelten van or.s land teistert, en van verschillende zijden
middelen daartegen worden voorgeslagen, is het mis
schien niet ondienstig aan bet middel te berinneren,
hetwelk door den heer J. Girardin in zijne scheikunde
voot den beschaafden stand en hei fabrijkwezen wordt
opgegeven. Handelende over het zwavelwaterstof zuur9
zegt hij
In oen staat van gas kan het bij uitnemendheid
dienstbaar zijn tot verdelging der schadelijke dieren,
die onihr den grond huizen. De heer Thénard, deken
van de faculteit der wetenschappen te Parijs, en een
der beroemdste scheikundigen van onzen tijd, heeft deze
toepassing niet beneden zicii gerekend, en zulks tot
groot voordeel van de landbouwers en al de degenen,
die magazijnen van eetbare waren bezitten, waarin de
ratten soms een schrikbarend snelle verwoesting aan-
rigten. Niets is gemakkelijker dan de uitvoering van
het middel, waarvan Thdnard zich heeft bediend, om
legioenen van rotten,' die de plaag van onderscheidene
gebouwen waren, geheel te verdelgen.
Als men de gaten heeft opgespoord, die tot uit
gang dienen voor de onderaardsche wegen dezer lastige
gasten, vergiftigt men ze allen door in dezelve gezwa
velde waterstof te doen stroom en. Tot dat einde be
dient men zich van getubtileerde retorten van eene
halve kan, waarin men vooraf een mengsel van zwa«
velijzer en water heefr gedaan. Boven in den retort
wordt eene gebogen buis geplaatst; door deze giet
men langzamerhand verdund zwavelzuur. De hals
der retorten wordt in de gaten gebragt, alwaar men
hen nut pleisters bevestig'. Fier gas ontwikkelt zich
in overvloed, verspreidt zich in alle gedeelten van de
holen, en doet in weinige oogenblikken al de daarin
verscholenc dieren omkomen.
Indien de gaten dezer holen al te talrijk zijn, kan
men niets beter doen, dan ze digt stoppen met eene
dunne Jaag plejster of kleide ratten wroeten hier
weldra doorheen, en verraden zoo hun oponthoud en
maken, dat men met zekerheid kan te werk gaan.
Dezelfde handelwijze is ook van toepassing op de
verdelging van mollen, veldmuizen, vossen, bunsings,
marters, wespen, en in liet algemeen van alle schade
lijke dieren, die vervolgingen weten te ontkomen, door
de wijk te nemen in onderaardsche min of meer diepe
gaten of holligheden."
Donderdag 11. heeft het provinciaal geregtshof
van Gelderland uitspraak gedaan in de zaak van J. A.
Mensinktapper, te Groenlo woonachtig, beschuldigd
var. den 19 April 11. voor de arrondissements-regtbanlc
te Zurpbi.-n valsclie getuigenis te hebben afgelegd in
zake van Jan ter Linde. De beklaagde is schuldig
verklaard en dien ten gevolge veroordeeld tot eene ge
vangenisstraf van 5 achtereenvolgende jaren en eerloos
verklaring gedurende dien tijd.
Dtn 10 dezer is het eskader, onder bevel vant
Z. K. II. Prins Hendrik der Nederlanden, van zijnen
kruistogt in de Noordzee in Texel binnengekomen.
Goes, den 16 September. Gisteren middag ont
stond er, ten gevolge, zoo men zegt, van een onver
wacht opgekomen en even spoedig voorbijgegaan ón-
weder, brand in eene schuur, behoorende tot eene
Plof stede op bet naburige dorp Biezelinge. Door spoe
dig aangebragte hulp, vooral van twee onzer stads*
spuiten mogr bet gelukken den verderen voortgang
van den .brand tegen te gaan doch kon men, bij de
ijverigste pogingen, niet verhoeden, dat de schuur,
met de daarin voorbanden oogst, eene prooi der vlam
men is geworden. Nadere bijzonderheden dienaangaande
zien wij w geiio.-t.
