N\ 69.
GOESSCME
COURANT#-
Maandag 30
J
Wj
De uitgave dezer Courant, geschiedt Maandags
en Donderdags avonds. De Prijs per Kwartaal
is f .1,75; Franco per Post f J ,90.
i
f
Gewone Adverlenti'èn worden a 20 ets. de regeiSk*
f Gewon
I geplaatst
V van J
Geboorte-, Huwelijks- en Doodberiglen
6 regels <t f d ,20, behalve hel Zegelregt,
D
X
KI EU W ST IJOIJSGE N
DU1TSCHLAND.
Baden-Baden den 24 Augustus. IIecfèn morgen
lu-eh een jonge Franse li m an zich hier, door middel van
een pistoolschot, van het leven beroofd. Aanzienlijke
verliezen door het speldie hem geruïneerd hadden
worden als de oorzaak van deze wanhopige daad ge»,
notmd. Een tweede zelfmoord werd heden avond in
de speelzaal zelve beproefd. Een jong menschin
deze streken woonachtig, die al zijn geld verloren had.
zette een pistool voor den mond en drukte af; geluk»
kig weigerde het pistool. De 'ongelukkige wierp nog
in wanhoop het wapen eenen croupier naar den kop
en werd daarop bewusteloos uit de zaai gedragen.
ENGELAND.
Londen den 27 Augustus. De Times wijdt een
vrij uitgebreid artikel aan de zaak van den hertog de
Praslin en zegt daarin, niet te twijfelen, dat deze her
to.', toen meti hem arresteerde, laudanum had ingenomtr
doch dat men hem naderhand rattenkruit! heeft vtr
schafrhetwelk hij in tegenwoordigheid van den lieer
ylllard zelf heeft moeten innemen. Dit blad geeft
het vermoeden te kennen, dat liet gouvernement dit ver
gif heeft versehafr en betwijfelt lier zeer of hetzelve
wel wiisselijk daaraan gehandeld heeft.
Aanstaanden [mandag zal de beroemde zanger s
Jenny Lind een concert te Lives pool geven. Het
verlangen, om haar te hooren, was zoo sterk, dat er
binnen weinige uren voor 1.900 bi/letten voor dit
concert verkocht zijn; enkele liefhebbers hebben eene
loge niet 30 a 40 btaald.
FRANKRIJK.
Parijs den 24 Augustus. De hertog de Praslin
ligt voortdurend ten prooi aan hevige kramptrekkingen,
liet schijnt dat het tegengif, na zijne poging tot ver»
gil'tiging, toegediend, tot dus verre de uitwerkselen
van het laudanum niet geheel heeft kunnen wegnemen.
De folteringen, die daarvan het gevolg zijn, hebben in
zulk eene hooge mate lier gestel van den hertog ver
woest, dat hij, volgens de verzekering van een pair,
die hem gezien heeftop eene schim gelijkt. De he-
schuldigde moet slechts met zeer veel moeite hebben
kunnen antwoorden op de vragen van den groot-kanse
lier die hem telkens aanspoorde om te rusten en met
duidelijkheid te spreken. Gedurende dit verhoor zou
de beschuldigde herhaaldelijk tranen hebben gestort.
Heden morgen moeten de heer Broussais en een
commissaris van policie op nieuw nasporingen hebben
gedaan, zoowel in het hotel iscbastianials ten huize
van twee jufvrouwen, die bii den lieer dc Praslin gou
vernante zijn geweest. Juffrouw Luzzi is niet buiten
toegang gesteld. Zij schijnt vl ij bedaard en niet de minste
vrees te koesteren voorden afloop der instructie, voor
zooveel baar zelve betreft.
Zoo op het oogenblik verneemt mendat de
hertog de Choiseul-Praslin heden avond ten vijf lire,
inde gevangenis van het Luxembourg, ten gevolge van
eene hoeveelheid rattenkruit], door hem ingenomen, is
overleden. De waarheid hiervan is door deskundigen
bevestigd.
Parijs, den 25 Augustus. Omtrent de laatste
oogenblikken van den hei tog üe Praslin zegt le Com-
merce liet volgende
Gisteren morgen heeft bij een ijsselijken kramp en
allerhevigste stuiptrekkingen ondervonden. De groot
kanselier, die zich roet de commissie ter instructie in
zijn vertrek had begeven, moest lot tweemaal toe we
der heengaan, zonder antwoord te kunnen bekomen.
De beschuldigde konóe naauwelijks eenige woorden
stamelen. Zijne spraak was geheel belemmerd.
Dezelfden middag omstreeks 4 ure, werden de kramp,
trekkingen zoo ijzingwekkend, dat men den dood als
zeer nabij kon beschouwen. Er is een geestelijke ge-
ïoepeu, doch hij heeft de biecht des henogs niet kunnen
hooren; de grootkanselier, de procureur generaal, de pro
cureur des kytiings. de prefect van policie, de groot refe
rendaris en de commissarissen voor de instructie, zijn
achtervolgens aangenomen, en zonder een woord :e
kunnen uiten, heeft de hertog, onder de ijsselijksre fol
teringen, den geest gegeven. Zijne ledematen waren
geheel in elkander gek''om pen, zijne gelaatstrekken wa
ren verwrongen en hadden schier niets menschelijks
meer, en zijn ligcliaam scheen niet grooter dan dat van
een kind.
Het overlijden van den hertog de Praslin is giste
ren onmiddellijk naar het kasteel van Eu berigt gewor
den. Gisteren avond en heden den gansclieii morgen
heeft er eene onophoudelijke drukte gehmsclu ill het
Luxembourg en aan het ministerie van justitie.
De heer Pasquier Was heden morgen ten 10 ure
reeds bij den grootzegelbewaarder, den minister van
justitie. Men heeft naast het lijk van den herrog een
crocifiks en twee brandende waskaarsen geplaatst en
er wordt bij hetzelve gebeden. De lijkopening beeft
lieden morgen ten 4 ure plaats g.-liad en de hertog zal
morgen vroegtijdig begraven worden. Behalve den
heer Allardt 11 onderscheidene van zijne agenten, moet
men ook een kamerdienaar van den hertog in hechtenis
hebben genomen. Er zal een onderzoek plaats hebben,
ten einde te weten te komen, door wiens toedoen en
op welke wijze de heer dc Praslin, die zoo streng
bewaakt werd, is vergiftigd geworden.
Het geheele proces zal 1111 naar de gewone regtbank
worden verzonden, ten einde voortgezet te worden ten
opzigte van jufvrouw de Luzzidie van medepligtig-
heid aan den moord der hertogin beschuldigd is. Men
verzekert, dat de oude maarschalk Scbasiiani in dea
loop van Zondag de ontzettende tijding vernomen heeft.
Parijs, den 26 Augustus. Dezen morgen heeft
men op eene deur der gevangenis van de straat Vau-
g.uard, liet navolgende opschrift, met wit krijt ge
schreven gevondenToevlugtsoord voor woordc'
naars F
De heitogin van Orleans is nog altijd ongesteld,
ten gevolge der uitwerking, wlke de mededeeling
van de misdaad van den hertog de Praslin op haar
heeft gehad. De dood van dezen hertog verbetert
zeervolgens la Rójormeden toestand der bladen
welke sedert een drietal dagen in beslag zijn genomen.
Gisteren avond was er een oploop bij de ge
vangenis. De menigte liepHij is niet dooden
poogde in de conciergerie door te dringen om het lijk
te zien. De gewapende magt moest aanrukken 021
de menigte uiteen te drijven; er zijn ettelijke personen
in hechtenis genomen.
Het hof der pairs is regen Zaturdag middag ten
1 ure bijeengeroepen, om te beslissen of hetzelve het
reg'sgeding omtrent den moord der hertogin de Pras-
lin aan zich houden of naar de gewone regtbank ver
zenden zal. De dood van den hertog heeft den regts-
ingang tegen jufvrouw de Luzzi niet opgeheven.
Er schijnt hier in de gemoederen nog eene sterke
gisting te heerschen. Men is er niet vreemd van om
dat overlijden op rekening van het gouvernement te
stelleneven ais men op vroegere tijdstippen den
dood van Pichegru en de ontsnapping van de heeren
dc Lav niette en Sidney Smith aan de toenmalige
gouverneinenien heeft toegeschreven.
- De Pntsiesprekende over de waarschijnlijkheid
eener tweede vergiftiging van de Praslinlaat zich
aldus uit:
Men begint met te zeggendat de hertog een
fl schje laudanum heeft ingezwolgen; de geneesheeren
die hem omringdenbleven bij hem ongetwijfeld om
de uitwerkselen van het bedwelmende middel gade te
slaan. On lertusschen volgde er eene overvloedige
braking, terwijl de laudanum geene neiging tot bra
ken veroorzaakt. De behandeling van deze kwaal
welke van uur tot iinr veramert, is zeer vreemd;
den eenen dag gaf men den zieke bouillon en wijn
en den anderen dag liet men hem eene groote hoeveel
heid ijs gebruiken.
Men bemerkte later, dat het geen laudanum meer,
maar dat her rattekruid was. f jij had er eene groote
hoeveelheid van ingenomen en de voornaamste genees
heeren de heeren OrfilaAndral en Louisheb
ben er niet het minste van vermoed Zij gaven hem
wijn en ijs 1 Die verschijnselen van vergiftiging door
rattekruid zijn dan zeker zoo weinig bestudeerd, dac
die geneesheeren zich daarin konden bedriegen?
Hoe het ook zijna den 20Sten werd de hertog
beter. Dien dag kon hij in zijne kamer door den
regter van instructie verhoord en den volgenden dag
naar de gevangenis van het Luxembourg overgebragc
worden.
Den 22Sten was hij merkelijk beter hij was in
staat om met den grootkanselier en den grootreferen
daris te sprekenen hij onderhield zich den ganschen
dag met zijnen geneesheerdie op 's Uertogs verzoek
was gemagtigd geworden om hem te verzorgen. Die
merkbare beterschap verdween echter eensklaps. Den
23Sten herhaalden zich de toevallende brakingen
werden overvloedigeren zijn toestand werd zoo
hagchelijk, dat hij naauwelijks in staat was een paar
woorden met den grootkanselier te wisselen.
Hebt gij uwe vrouw vermoord?" vroeg hem deze.
Om die vraag te beantwoorden," sprak de hertog,
„zou ik tijd en kracht moeten hebben, en beiden ont
breken mij."
Maar," hernam de kanselier, „er is niet veel tjjd
of kracht noodig het is slechts ja of neen
Ik heb de kracht niet om te antwoorden."
Ziedaar den korten inhoud van de beide verhooren
in de gevangenis van het Luxembourg. Hij heeft niets
bekend; niets bepaalds geantwoord. Op de vraag van
den groot-referendaris, die hem drong te zeggen op welk
oogenblik hij zich vergiftigd en wie hem het gegeven
had, antwoordde de beschuldigde, dat hij het genomen
had in zijn hAtel. Hij zegt niet wie het hem toebe
reid en gegeven beeft.
Men vraagt zich af, of de verwoestingen, die door
het rattekruid op het natuurlijk gestel worden teweeg
gebragtzich zoo weder op nieuw vertoonen kunnen,
na drie dagen te hebben opgehoudendan wel of de
eerst genomen dosisdie de hertog in zijne kamer ge
bruikt heeft, niet voldoende geweest zijnde, hij in de
gevangenis van de kamer der pairs er geene tweede
genomen heeft? De zaak is des te natuurlijker, om
dat hij daar niet metr bewaakt werd door den heer Allari
en deszelfs agenten. Ze is in allen gevalle ook hec
waarschijnlijkste, tenzij de scheikunde bewijze, dat het
rattekruid zoodanige eigenschap! heeft, gelijk beweerd
wordt door hendie den dood toeschreven aan het op
den 18 ingezwolgen vergif.
Den 24*s morgens ten 9 urehad de groot-kanse
lier een geestelijke laten roepen. Deze haastte zich naar
de gevangenis, werd bereidvaardig door den zieke ont
vangen en is tot half 12 ure bij hem gebleven. Ten
2 ure is hij er andermaal heen gegaan, en na zich op
nieuw met den hertog te hebben onderhoudenheeft
hij hem de H. olie toegediend. De gtoot-kanselier was
daarbij met de grootste aandacht nedergeknield. Op het
oogenblik toen de geestelijke zich gereed maakte hent
te verlatendrukte de hertog hem de hand en zeide
met ontroering O wat hebt gij mij goed gedaan."
Vervolgens verzocht hij den pastoor hem zjjn crucifiks
te laten. Een halfuur later, was hij reeds voor den
Oppersten Regter verschenen.
NEDERLANDEN.
'sGravenhage, den 27 Augustus. Het heeft Z.
M. den Koning behaagdaan den heer Staatsraad
Gouverneur van ZeelandJhr. Mr. Evan Vreden-
burch. bij gelegenheid dat door denzelven de functien
van Gouverneur in de provinciën Noord-Braband en
Zeeland, op den a8sten dezer, gedurende een tijdvak
van 25 jaren zullen zijn vervuldte verleenen den
titel van Baron, overgaande op zijne mannelijke afstam
melingen bij regt vau eerstgeboorte. (W. R. C.)
Rotterdam, den 28 Augustus. Volgens het IIan.
delsblad zijn ook te Amsterdam valsche nieuwe gul«