11
GOESSCIïE
O 1111A M T.
K'
mf
m
Donderdag 11 February.
NI H WST IJ f> I ft G K ft
AL L KKTEI-T""
Vervolg van den Dagwijzer.
Hoe ml li jssceeh overleden 1620.
f •-
«ear»
5i' "Hi
ga
y
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandags
en Donderdags avonds. De Prijs -per Awartaal I
is f .1,75; Franco per Post f J,90.
Gewone Adverlentiën wordend. 20 cis. de regel y
geplaatstGeboorte-. Bu wel]lts- en Doodheriglen
van J 6 regels a f J ,20, behalve het Zegelregt
ENGELAND.
Met' geheele zwermen k-> oen de dior honger
ui( !iun land verjaagde leren naar Bristol, Liverpool,
Glasgow en Greenock over. Te Li vei pool vooral gaat
dat alle verbeelding te boven, en ho' zeer de plaatse
lijke regering liefderijk alles toebrengt, om in den nood
dier arme lieden te voorzien, en hen ook krachtens
eene onlangs gemaakte wetsbepaling nif,r verwijderen
kan, heeft zij eergisteren door Lord Brougham bij de
Pairs een verzoekschrift doen inleveren, waarin zij den
toestand voorstelt, in welken zij zich bevindt. In
veertien dager, waren, zegt zij, niet mirrfer dan 11.104
ai men, die'bedeeling behoefden, uit Ie. land naar Li
verpool overgekomen den vorigen Donderdag hadden
zelfs twee sioombooten er in eens meer dan 1100 aan
g bragt, en men had grond om te berekenen, dat nog
verscheiden duizenden uit de afgelegener graafschap
pen van Ierland op weg waren, om hun levensonder
houd in Groot-Brittannie, en wel ten grootsten deele
en in de eerste plaats te Liverpool te komen zoeken.
Londen, den 6 February. Men schrijft ons uit
E.liiiburg in Schotland, het volgende:
De overkomst van Iersche armen te Glasgow is
eindelijk gestuit. Ongeveer 600 of 700 zijn gedurende
de laatste maand teruggezonden*
Te Inverness heeft het gebrek aan levensmiddelen
aanleiding tot onlusten gegeven; vijf wagens met graan
ziin door een volkshoop Maandag II. weggevoerd. Te
Evanton, Macduff, Bai ff, Gardenstown, Port Gordon
en Huntley, hebben dergelijke tooneeten plaatsgehad.
De schepen werden belet uit te voeren, boomen voor
de havens gelegd, enz."
FRANKRIJK.
Parits, den 7 Februari'j. Drie der legitivnistische
bladen, la Francela Quotidicnnt en VEcho Francais,
hebben zich vereenigd rot een enkel blad, hetwelk ver
schijnen zal onder den titel van PUnion AJonarchiqae
de enkele Gazette de Franceliet vierde legitiinistische
orgaan blijft nog op zich zeil.
Het fraaije buitengoed van den heer A. JDumas,
hii St. Germain, is voor schuld in beslag genomen.
II j heeft zich in persoon-verdedigden aangemerkt,
dat de ongelegenheid, waarin hij thans verkeertalleen
moet worden toegeschreven aan zijne zucht, om da
F ra sche officieren die nog bij de Arabieren ge
vangen waren, en welker leven in groot gevaar was,
t" redden; eerf" bedrijf, 't welk met den besten
uitslag is bekroond.
NEDERLANDEN.
Utrecht, den 8 Februari]. Even als te Leiden,
hèbb 11 ook hier eenige burgers zich gewend tot den
Stecielijken Raad, met het eerbiedig verzoek: „dat
de stedelijke begrooting, en rekening voortaan jaarlijks
gedrukt enalzoo ter kennis der bu-gerij gebragt worde,
met zoodanige verklaring of toelichtingals de Raad
noodig zal oordeelen." De a bessanten voeren tot
ondersteuning van dit verzoek voornamelijk historische
go uden aan, herinnerende, hoe zulk eene publiciteit
der stedelijke rekeningen oudtijds regel wasen hoe
Ook Koning Willem na de gebeurtenissen if) Bei-
git, liet getrouwe Noord Nederland met het uitziet
op ruimer deelneming aan liet bestier van plaatselijke
aangelegenheden scheen te willen verheugen." Dit
veizoeksclirift is door 19 ingezetenen onderteekend;
een tweede exemplaar van gelijken inhoud is ook reeds
met eenige namen voorzien en zal nog eenige dagen
ter teekening liggen.
Feb. JJ. Amsterdam krijgt van Max1 MIL1 a an T
de Keizerlijke kroon op zijn wapen. 1 489.
J2. Sluiting van het verbond tusschen
Frankrijk en Engeland legen de
Nederlanden1672.
o it an li a G ra ij" onthoofd 1554.
J3. Maria vaiouiigon bie, dochter
van Kari.l'den Stouten gebor. 1457.
Jean ijs Lahaüie overleden 1674.
Keizer
JE
ferjjjnan o I vraagt aan
Pans p its s 1F voor het volk het
gejb'ruiJt van den Aelk bij hel Avond
maal en voor de Priesters het
Huwelijk 1564.
O eet tan Coligny overleden. 1571.
Het onderstaande, het begin uitmakende eener recensie
in een der 'jongste Nummers van den Gids over liet
Tijdschrift ter bevordering van Cliristelijken zin in
Neerlandsch Indie, achten wij, der bijzondere opmerk
zaamheid waardig, gelijk wij die mede vestigen opdat
Tijdschrift zelve.
YVi-e alleen den strijd gadeslaat, die inde laatste ja
ren zoo vaak door de werenschap, hetzij meer .open
of meer bedekt, tegen het Christendon! gevoerd is,
zou het zeker uaauwelijks kunnen gelooven, wat echter
de Onwraakbare getuigenis der geschiedenis als zekere
waarheid leert, dat de wetenschap slechts bloeit op
den akker,-dien liet Christendom besproeid jieeft; dat
de beginselen van liet vrije onderzoek slechts gekend
worden, w.iar eerst de beginselen van her Christelijk-
geloof liaa len wortel geschoten. Het Christendom
heeft de grove zinnelijkheid en de zedeloosheid bestre
den, en daardoor liet hait ontvankelijk gemaakt voor
de zucht 1.1 de liefde tot de waarheidhet Christen
dom heeft alle krachten des menscfidoms veredeld, en
op het hooge' en eeuwige gerigt, en het onvermoeide
streven naar de kennisse Gods en de wetten zijner
sclu-ppirig is daardoor opgewekt en geprikkeldbet
Cluisiendom heeft alle dingen trachten dienstbaar te
maken aan de uitbreiding van Gods Koningrijk, en
heeft in de wetenschap een krachtig wapen gevonden
tot aanval en tor'schutsweer, dat liét zorgvuldig heeft
ondeihouden en gescherpt; her Christendom eindelijk,
verontreinigd en door het besef zijner verontreiniging
gedrukt, heeft het niet beneden zich geacht zich te
louteren door de wétenschap, en onderwerpt ook thans
nog gaarne de stellingen, in zijnen boezem geopperd,
aan de werking van haren.smeltkroes, mits het gezag
van zijnen Stichter a:s Koning in het rijk der waar
heid worde erkend en- geëerbiedigd. Men kan, wel
is waar, ook buiten het Christendom eenige sporen
van wetenschappelijke ontwikkeling aanwijzen. Maar
hoe beperkt was de wetenscnap bij Grieken en Ro
meinen, hetzij wij het 002 slaan op den omvang van
den kring harer onderzoekingen, hetzij wij den blik
vestigen op het aantal harer h oefenaars! Hoe onein
dig stond niet de wetenschappelijke ontwikkeling dei-
oude wereld bij hare aesthetische vorming ten achte
ren En wil men ook van de wetenschap bij Jood
en Muzelman gewag maken, met vertrouwen vragen
wij, waar men ze vindt, anders dan aan den leiband
der traditie, teil zij ze in sommigen door den invloed
der Christenwereld is geëmancipeerd Daarom wilden
wij zoo gaarne der wetenschap toeroepen, eerbied te
hebben voor het Christendom, dat haar gevoed heeft
en gekoesterd, dat hare wankele schreden heeft gerigt,
enj haar den weg gewezen naar den tempel der waar
heid, en dat zijnen eigen kweekeling niet heeft ver
smaad, maar in eere gehouden daarom wilden wij zoo
gaarne, dat zij, alvorens het Christendom aan te tan
den, ernstig aan zich zelve de vraag ngtte. of zij
waarlijk hoog en krachtig genoeg is opgewassen, en
uit haren aard immer opwassen kan, om zich zeiven
te kunnen genoeg zijn, hare voedster te kunnen ont
beien, en haar gemis aan de wereld te vergoeden.
Het is echter onze wensch, zoo weinig als onze
roeping, het vrije onderzoek te belemmeren, en door
ha gezag dei Christelijke leer bififleu zijne grenzen
terug te wijzen. Naar ons inzien, zou het ongerijmd
zijn liet gebied af te perken tusschen gelooven en we
ten. en a priori te willen bepalen, dat nimmer de we
tenschap ontdekkingen zou doen, die zij met een ge
rust geweten als waarheden zou kunnen aankondigen,
op het gebied, waarop het geloof zich laat gelden.
Is het Christendom inderdaad, gelijk het zich aankon
digt, de absolute waarheid, dan moet en zal het door-
eigen kfaebt de valsche wetenschap overwinnen en
beschamen, terwijl liet de ware niet zal behoeven te
vreezen. En daarom geene beperking van liet we»
ïenschappeHjk strevenmaar bedachtzaamheid
maar heilige ernst, maar zorgvuldige zelfbeproeving
en waardering zijner krachten, maar afstand vait alle
ligtvaardigheid en vermetelheid en overmoed 1 Want
wie de wereld haar geloof ontneemt op schoonschij
nende, maar valsche of ontoereikende gronden, heeft
wel geene schade aan het Christendom toegebragt, maar
inmiddels duizenden van het.spoor geleid, en in eigene
rampzalige dwaling medegesieurd.
Voor ons, wri ontveinzen hft niet, dat elke strijd,
dien de wetenschap tegen het Christendon) voert, ons
-pijnlijk aandoet en verontrust, nier uit vrees voor onze
eigene Christelijke overtuiging, want, plooibaar als die
is, en ongenoegzaam als zij aan velen welligt mogt
toeschijnen, wij gelooven niet, d3t eenige menschelijke
wetenschap in staat is hare grondslagen te schokken,
of eene overtuiging te weeg te brengen, sterker dan
die subjectieve, welke-wij geloof noemen, en instaat,
0111 daar met goed gevolg regen te worstelen maar
omdat die strijd, noodzakelijk voorzeker en onvermij
delijk in de ontwikkeling, der menschheid voorbestemd,
voor het oogenblik echter de verderfelijkste gevolgen
voor veler zedelijke vorming en ontwikkeling met zich
sleept. Aangenaam daarentegen is liet ons. Christen
dom en wetenschap in verbond aan te treffen tot in.
tellectuële en zedelijke opheffing der volkeren, en tot
uitbreiding dier echte beschaving, welke zich evenzeer
kenmerkt door zucht naar waarheid en door heiligen
mtnsr. als de valsche beschaving zich aankondigt door
liefde voor wat de zinnen streelt en het haken naac
vlugtig genot.
ARMWEZEN.
Wat kan elk Nederlandseh burger doen, om dc toe
nemende armoede grondig te genezen onder dezen
titel plaatste Prof. P. Hofstf.de de Groot een ver
toog 111 de Groninger Courant van den 15 jan j, 1.,
waaruit wij ons haasten het volgende over te nemen
De armoede schijnt re ontstaan,uit drieërlei gebrek,
gebrek aan kracht gebrek aan werkof gebrek aan
zedelijkheid.
I. Gebrek aan kiacht is aanwezig bij (weduwen
en) we-zen, ziekelijke!) en ouden. Deze soorten van
menschep houden nooit op te bestaan en de Diaconiën
zijn doorgaans bij niagte om dezulken genoegzaam te
ondersteunen.
II. Maar uit gebrek aan werk omstaat een veel
zwaardere last voor Europa's volliep. Er zijn in ons
land te veel beoefenaren van hetzelfde bedrijf, vooral
in gróote steden. Er zijn Te veel smed- n, timmerlie
den tinnegieters, te veel apothekers (in Groningen
20, tti Goes 10), geneesheeren, adspiranten voor amb
ten enz. Velen dier menschen moeten lang na hun'
volwassen leeftijd nog door hunne ouders onderhouden
worden, en ook het oprigren van fabrieken geneest
de kwaal der maatschappij niet, want, zullen zij een
bestaan opleveren dan moeten zij bestendigen aftrek
lubben. De werkinrigtingen zelfs dienen slechts otu
in tijdchjken nood te voorzien. (Zie Mees over armen
inrigtingenj.
Er is slechts één bedrijf waarin mentf« noods bijna
geen aftrek behoeft. De landman namelijk heeft slechts
eenig verbouw te gelde te maken, maar kan overigens
bestaan van eigene producten. Zoo leven er nog in
De en the, horiderde gezinnen, en in zóóverre rust der
halve de kolonisatie der Maatschappij van Weldadig
heid op een' goeden grondslag.
