Maandag 28 September.
(0
lS'. 78.
GOESSCIIE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandags
en Donderdags avonds. De Prijs per Kwartaal
is f d,75; Franco per Post f J.90, J
TE 1
'MELEN
4
COÜRAJ T»
•t
|C
C
f Geiv'one Advertent ié rt worden d QO c/s. de vege
f geplaatstGehoor te-. Huwelijks- en Doodherigten
van J 6 regels a f J,%0, behalve hel Zegelregt.
'l I
NIËU VTSTIJD S N ii K N
istküic.
Brussf.l den 23 September. Ons Journal dit
Commerce hetwelk onlangs eene geschiedkundige no
ta van den Belgischen geleerdeden Heer Dupuis
Delcourtover de luchtreizen mededeelde geeft in
zijn nummer van den iaden 11» eenen brief van den
Heer JobardDirecteur van het Museum van Nijver
heid over dirzelfde onderwerpwaaruit wij de vol
gende belangrijke aanwijzingen overnemen
Het is blijkbaar voor den mensch voorbehouden
zich in de lucht te kunnen verheffen en eenmaal in
dien onmetelijken oeeaan zonder rustpunten te kunnen
reizen. Het Opperwezen heeft er ons de middelen
toe verschaft, door gaz-stoffenligter dan de atmos.
pherische lucht' ter onzer beschikking te stellen. Zoo
wij de kunst om de lucht te bevaren niet gelijktijdig
hebben uitgevonden met de kunstom zillks het wa
ter te doen, zoo is dit een bewijs, dat alie voort
gangen ons niet in eens maar achtervolgend moeten
gewordendit is wederom eene van die vaderlijke
zorgen van de Voorzienigheid, die wil, dat elke vrucht
ter bekwamer tijd zal rijpen en alles te zijner tijd ge
schiede.
Niets overtreft de weefsels zaamgesteld uit draden
van Gutta percha en met een vernis van hetzelfde
bestanddeel bestreken. Het nethetwelk op diezelf
de wijze gemaakt is en da' terwijl het den ballon
omgeefttevens dier.r om het hieht-voertuig vast te
makenzal er de hechtheid van vertienvoudigen en
tevens al de oorzaken van bederf wegnemen die de
zijden stoffen en bet touwwerk waarvan wij ons tot
dusverre moesten bedienen, konden aandoen.
Een ballon van Gutta percha zal onderhevig zijn
noch aan scheuring, noch aan verstikking en zal een
gezin verscheiden geslachten lang kunnen dienen, het
is zelfs waarschijnlijk dat de voorraad gazdie er in
opgesloten zal zijn, nimmer geheel vernieuwd, maar
slechts van tijd tot tijd aangevuld zal behoeven te wor
den. Tot het bewaren der gevulde ballonnen zal tnen
huisjes en schuren hebben zoo als men die tegen
woordig voor de rijtuigen en stoomslepers der ijzeren
stroomwegen heeft. Zij zullen slechts ecnigzins rui
;::er en met de opening van boven moeten zijn de
ondervinding zal dit aanwijzen. Dan wat bier ook
van zij noch de regennoch de zonnoch de vorst
zullen eenigen schadelijken invloed op die voorwerpen
kunnen oefenen.
Die nieuwe voertuigen 0111 zoo te zeggen altijd
ingespannen zijndezal men er ieder ©ogenblik van
den dageener. toerof een uitstapje in den omtrek
mede kunnen maken en bij die gelegenheden ver be
neden de wolken kunnen verblijven, of wel, wanneer
'men verdere afstanden wil bereiken zal men de daar
toe dienstige itichtstroomen opzoeken. Deze laatste
togten zal men bij nacht, even veilig als bij dag kun
nan doen. En hier zullen wij eene belangrijke opmer
king maken; stel bij voorbeeld, dat gij van Brussel
naar Parijs wilr reizen zoo zult gij dir met volle
veiligheid kunnen doen onder twee tegenovergestelde
omstandigheden, te weten, om het even of de land
wind er u henen drijft of wel dat hij er u van terug
stoot in het laatste geval zal het voldoende zijn
zoo lang in de hoogte te stijgentot dat gij den te
gi novergestelden luchtstroom ontmoetwant er bestaat
noodwendig een hcogere luchtstroom die tegengesteld
is aan den lageren zonder dat zou het evenwigt in
den lucht-oceaan verbroken zijn. Een wind die eeni-
gen tijd lang van denzelven kant waait, veroorzaakt
noodwendig eene ledige ruimte die volstrekt weder
aangevuld moet worden.
Deze omstandigheid is tot dus verre te regt aange
merkt geworden als her vvezentlijk bezwaar tegen de
luchtvaart: wij zullen hier bijvoegen, dat al de meer
der of minder vernuftige behandelingen die beproefd
zijn geworden, door eenige vermaarde mannenzoo
als de broeders AJontgolficr Charles en RobertPi~
tatrc des Rosiers en Rotnain McttnurZambeuari
Robertson LenoxMargate en Green in een woord,
dat al de pogingen die men ach'er volgens heeft aan
gewend, om zich van dit bezwaar te ontheffentot
dus verre zonder vruch' zijn verbleven»»
Dit gewigtig vraagstuk is thans evenwel opgelost en
het is een onzer landgenootenDoc tor van Hecke
aan wien men deze fraaije uitvinding verschuldigd is.
Het zal in zijne magt staan, zich 111 t het oog op
den barometer, en de hand aan het roer, op de ver
langde hoogte te handhaven, of naar goedvinden hon
ger t<j stijgen of te dalen, even Zoo gemakkelijk als
de visch zulks in het water doet en dit met de en
kele werking van zijne handdat is te zeggen dat
hij zijnen ballon, naaf goedvinden, zwaarder oflistrer
zal kunnen maken, en wel tn zoodanige evenredigheid,
van steeds meester over desze'fzeifs natuurlijken re
genstand te wezen. Het is op deze wijze dat hij z.lfs
eene onweêrsbui zal kunnen ontkomenniet met «oor
dezelve uit te vlugten maar door of wel daarboven
te stijgen of tot op den grond te dalén om zich
later weder in de hoogte te begevenook zal het vrij
staan het juiste punt te kiezen waar men wenscht
neder te komen en daar men later aankomst-steigeis
en stallingen voor zijne ballonnen zal hebben, even ge
lijk men er thans voor de spoorwegdiensten heeft
zoo zal men de gelegenheid li ebben om na er uitge
stapt te zijn, zijnen ballon in de naast getenene stal
ling te brengen en er voorraad in re nemen»
De ongelukken bij de luchtreizengelooveiï wij,
dat oneindig minder zullen zijn dan die bij land- of
zee- reizen.
Daar eer. ballon wanneer dezelve eenmaal met gaz
gevuld is langen tijd zal kunnen dienen zoo zullen
de ballon-reizen voorzeker de goedkoopste van alle
manieren van reizen zijn. Wij verwachten nietdat
zij nog in langen tijd het gebruik der rijtuigentot
het vervoeren van zwate lasten zullen vervangen
maar alzoo niets verhinderd heeftdat men van het
ligre schuitje tot de groote linieschepen gekomen is
en daar het in de lucht niet aan de ruimte ontbreekt,
zoo zal men waarschijnlijk in later tijd ook könvooijen
van groot-ere ballons daarstellen, die een aantal inenschen
zullen kunnen vervoeren 5 dit is echter iets, dat voor
onze achter-naneven bewaard blijft. Wat ons betreft,
ons voegt hetvan den vrede gebruik te makenom
het werk voor te bereiden dat ons van tolkantoren
paspoorten enz. beviijden zal.
Hier verdiept dc briefschrijver zich in het
groote nuthetwelk de vrijen handel in latere
tijderi van de luchtvaart zou kunnen trekken
en daarna gaat hij weder aldus voortd)
Alvorens te besluiten, moeten wij het publiek ge
rust stellen omtrent de vrees, van bij het overtrek
ken van eenigen oceaan in liet Water re storten men
zou daarom nog niet verloren zijnwant de ballon
is ondoordringbaar voor het water, en liet voertuig,
waarin men g.-zeten zou wezen heeft niet de min
ste opening; liet zou volkomen bovendrijven, en de
passagiers zouden hunnen togr kunnen voortzetten op
een vlot oneindig zekerder dan dat van de Medusa.
En wij houden het er voor,-dat de tijd niet meer
ver af is, waarop men met minder vrees een' togije
in een bailondan een toenje in een kabriolet za(
onderneme,n.
Later zal men nrk luChtkaarfen maken, waarop men
naatiwkeurig de groote Itichtstroomen of passaatwin
den, die over dé oppTvlakte der werd i heerscheti
aangeteekend. zal vinden en met welker behulp de
verre togten met wonderlijke snelheid en behendigheid
volbraet zullen worden. Het is zelfs niet onwaar
schijnlijk dat men in weinige dagen rondom den
aardbol zal kunnen zweven.
In afwachting van deze schitterende toekomst, die
het hart van menig reiziger, financier en,vrijhandelaar
moet doen kloppen, herhaleii wij, dat de wetenschap
cu de materialen gereed zijn.
ülcbcrUtibett».
's Gravenhage den <20 September, 'f,. EXc. dfi
Minister van Finaiuien heeft, b;j missive van den f
dezer, No, 25, aan de gouverneurs der provinciën
mcdedeeling gedaan, dat toen zich de aardappelen ziekte
in den jare 1845 voorliet eerst voordeed, dezelve aan
7'. Exc» toescheen, niet zonder grond te kunnen Wor
den gerangschikt, onder die onvoorziene lampen, Wel
ke volgens de bestaande verordeningenop kwijtsCheL
ding of afslag van grondbelasting aanspraak geven
doch datdaar dezelfde ziekte zich thans weder hief
en daar vertoontzij bezwaarlijk kan gezegd worden,
ook nu nog het karakter van eene onvöirziend famp*
in den zin der Wet te bezitten en dat gemelde minis
ter aizoo zicli moet bezwaard achten om Voor hetgeen
thans meer den naam van misg was möet dragen etl»
in zooverre niet verschilt ondrr anderenvan het dit
jaar in vele streken en in sommige zelfs vrij hoogeti
graad ondervonden misgewas der roggeeene gunst te
doen genieten, welke de wet voor dergelijke onheileii
even weinig heeft toegekendals zij bij buitengewóón
rijke oogsten meer belasting Vordert»
Bij Zr. Ms. besluit van den ijdeti Julfi 11.
no. 117, is aan den heer W. M. Logeman te Haar
lem octrooi verleend voor den tijd van vijf jaren, op
de uitvinding van een' verbeterden electro-magnetischtti
telegraaf. Deze inrigting (de eerste, welke in Neder
land naar Nederlandsche vinding is re za men gesteld)
beveelt zich. naar het oordeel van alie deskundigen,
die zieli met de vervaardiging hebben bekendgemaakt,
ten hoogs'e aan, boven alle vroegere inrigtingen, door
eenvoudigheid van zamenstelling, gepaard met de hoogst-
mogelijke zekerheid van werking. De uitvinder heeft
reeds voor eenige maanden de eer gehad deze telegraaf
te doen werken voor den heer Staatsraad Gouverneur
van Ewijck en eenige leden Gedeputeerde Staten en hij
stelt ziclivoor zoo spoedig mogelijk het modelwat
toen daar gediend heeft en waaraan later nog belang
rijke verbeteringen door hem zijn aangebragt, geheel
af te maken en voor iederen belangstellende ter bezig-
tigii'.g te stellen» Ook denkt de hger Logemanzoo
dra zijn telegraaf zal zijn afgewerkt t daarmede in deze
stad te komen.
Goes, den 24 September. Vo'gens eetiheden oer
Overland post particulier berigt te 's Gravenhage ontvan»'
gen, van Batavia den 26 Juli) 1846, is onze expeditie naar
Balie op eene luisterrijke wijze ten einde gebragt
zijnde Balie door de Nederlandsche troepen op den 28
Junij 11.na een hardnekkig gevecht van zes uren,
genomen. Officieren, matrozen en soldateu hebben
allen gewedijverd om het hunne bij te dragen tot deze
zoo volkomene overwinning. Hierdoor zijn alzoo onze
hoop en onze wensch vervuld in ons Nr. 75 uitgesproken.
Vroeger hebben wij reeds het gewigt van Balie voor
den handel en voorts den plaatselijken aard van dat
eiland en van het nabij gelegen Lombok doen kennen,
en bij het staatkundige belang daarvan zullen wij wel
niet noodig hebben stil te staan. Een blik op do
kaart foólit het aan, liet is een der sleutels hot onze
voornaamste Oosthidische bezittingen, tot de Tavasche
zee en liet verzet aldaar, het hoonen vatl Ne°rlands
v'a:', kon niet langer geduld worden, zonder wel he£
grooisie op het spel re zetten dien zedelijken invloed-a
die omwigt geeft. De kracht om met gematigdheid
te werk te gaan, werd reeds verkeerd geduid. Boven
dien het tegenwoordige wapenfeit staat meer dan op
zich zelve heeft eene hoogere beteekenis, hei bewijst,
dat schoon de omstandigheden der Were'd, Nederland
bij lange niet meer doen zfin wat het weleer geweest
is, er steeds wil en kracht bestaat omdat gene wat de
heldenmoed en eindelooze opofferingen onzei' voorvade
ren hebben verkregen, te behouden»
Gromngen, den 24 Septembert Ten aanzien vatl
de aankondiging, dat den 2jisten October e.k. te Am
sterdam in 't openbaar zal worden verkocht cle helft
in den eigendom van de Nieuwe Artistcrdamschc Cot.ti
rant en Algemeen Handelsblad, leest men in de Prov,
Gverijsselsche en Zwe/schc Courant liet volgende;
