00MRVAT1S Dl» OOGEi.
verstaan wat liet iscarrousel te rijdenop alle ma»
nieren, in allerlei wendingenbogtendraaijenven
slingeringen, naar de maar van Stümpffs voortref!ijk
orchest; sn toen nu bet opgetogen publiek, en die
breede daraesrijen, zich in ondubbelzinnige toejuichiugs -
blijken dankbaar hadden betuigd voor het hier verschaft
genot, toen en dit is al wederom zeer natuurlijk
toen werd het feest beslotengelijk alle ordentelijke
zaken in deze materiële eeuw eindigenmet vork en
met mes, met flesch en met glas; en zij, die zich
in de renbaan als echte ridders gedroegen, toonden ook
innig doordrongen te wezen van de wetten Aer'table
ronde. Toen de dageraad de gazvlam kwam doven
ging de feestkring vriendelijk uiteen; - maar de her
innering aan dezen avond wordt niet uitgedoofd, zoo
laag één der feestvierders nog over zal zijn.
Dr. W.
ds Polen tn Frankrijk.
De beer de Larochejaquelein, heeft in de ka
mer der afgevaardigden van Frankrijk betoogd, dat,
zoowel onder de voormalige Monarcbij als onder het
Keizerrijk, Polen steeds naasr Frankrijk gestreden heeft.
Sedert 14 jaren hebben zich voor de Poolsche nationa
liteit wenschen in de kamers doen hooren, welke ech
ter tot niets hebben geleid. Men heeft de ongelukkige
ipolen aangezet, doch hen sedert verlaten. De rede
naar verlangde, dat het Fransch bewind tusschen bei
den zou komen, om een einde te maken aan de wreed
heden, welke begaan zijn. en opdat in Gailicië niet
langer eene exceptionele regtsbedeeling- moge oestaan.
De minister van buitenlandscbe zaken, de heer Gui-
zot, heeft den redenaar beantwoord. Hij betwistte
de daadzaken in Gailicië, zoo als die door den heer
Larochejaquelein waren voorgedragen. Wat Po
len betreft, zeide de minister, dat, door telkenmale
de stem ten behoeve van dat ongelukkige land te ver»
heffen, men aart een' nationalen wensch voldaan heeft.
Thans nog heeft men jegens hetzelve twee pligten te
vervullen. De eerste bestaat hierin, om het niet met
hersenschimmen in slaap te wiegen. Een tweede pligt
vordert, aan de ballingen al die hulp te verkenen,
welke met het volkenregt overeen te brengen.is. Daar
toe zullen nieuwe opofferingen moeren gedaan worden.
Men zal tiet ongeluk, maar niet den opstand te hulp
komen. Wat zou men zeggen, indien mén vernam,
dat eene buitenlandscbe Mogendheid aan Abd el-[$a
der krijgsvoorraad, aanmoediging en geld zond
Frankrijk moet steeds eene wijkplaats voor ongelukki
gen, geen verblijf van zamenzweerders zijn.
BORNEO.
II.
ïTet scheen dus dat de Engelschen sedert iang van
alle vestiging op Borneo, en zelfs op de Sooloo-eilanden,
voor goed hadden afgezien. Doch in 1843 verscheen
een ÈngelschmanÈrskine Murray met twee ge
wapende schepen te Koetie op de oostkust, om eene
factorij te stichten (1). Hij |laagde evenwel niet, maar
bekwam strijd met de inboorlingen zoodat hij bene
vens eenige zijner landslieden omkwamen, terwijl de
overigen zich met de vlugt redden. Dit voorval ver
wekte in Nederland gegronde bekommering en de
dagbladen maakten opmerkzaam op het gevaar, dat
onze koloniale belangen bedreigde indien de Engel
schen zich op dat punt vestigden (2).
Intusschen had zich een ander Engelschman, james
srooke reeds in 1839 in bet distrikt Scrawak (3)
op de noordwestkust gevestigd. Hij gaf in 1842 een
stukje uit, waarin hij het belang voor Engeland be
toogde om een der eilanden bij Borneo proper te be
zitten terwijl hij verlangde dat zïitie kleine vestiging
sloor de Engelsche regering wierd in bescherming ge»
nomen, om de kern te worden van eene nieuwe kolo
nie op het vaste land van Borneo. De plannen van
Brooke schenen in Engeland veel bijval te vinden
de tijdschriften hielden er zich herhaaldelijk mede be
zig en in Julij van het vorige' jaar lazen wij in onze
dagbladen uit die van Singapoer overgenomen het
berigt, dat de Engeische regering besloten zoude heb
ben een etablissement op een der eilanden nabij Bor
neo aan te leggen. Vokerrs dat berigt, zoude de En
gelsche kapitein betbuné die belast was met het
in Odgensciiouw nemen der plaatsen zich verklaavd
hebben ter gltnste van. bet eiland Laboan, waar, zoo
als wij hierboven zagen, de Engelschen in de vorige
(1) Zijne onderneming itiordt inde Staats Courant
Van 14 Mei 1R44 vermeld; hij ging van Honkong met
gewapende schepen naar eene Nederlan'dsche Kolonie.
(2.) Hij zonder deed dit het. Rotterdamsche Handels
blad van, 19 Augustus 1844.
(3) Zit over Scrawak dc Indische Bj te stuk bl.
142—146.
eeuw reeds een' korten tijd gevestigd waren geweest.
Omtrent het etablissement van broojck zeiven ver
melden de dagbladenook de Staats Courant van 20
November 11.het volgende
Volgens berigt van Sambas, heeft de Engelsche
reiziger james brooke zich in het begin van dit
jaar, vergezeld van den Pangerang moeda hassiem
van Sera wak naar Borneo pioper begeven en is aldaar
vriendelijk ontvangen geworden.
Het resultaat van dien togt zou zijn geweest, dat
hem vrijheid is gegeven om aldaar handel te drijven,
en dat zijne vestiging te Sera wak door den Vorst van
Borneo proper erkend en gewettigd is geworden waar
tegen aan genoemden Vorst de bescherming van het
Britsch gouvernement zou zijn toegezegd.
Zoo als door geloofwaardige inlanders verzekerd
wordt, bevinden er zich s'echts vijf Europeanen, van
welke drie met den handel, een met natuur-ondérzoe-
kingen en een met de goud- en diamantgroeven zich
onledig houden.
Het gcheele etablissement bestaar uit vijf woningen
en een pakhuis, zonder eenige versterking.
De bevolking van Sera wak wordt geschat 00 7000
zielen, waaronder 300 Maleijèrs en aoo Chinezen;
de overigen zijn Daiukkers.
De Heer èrooke bepaalt zich alleen tot her drijven
van eenen ruilhandelzonder éenig gezag uit te oe
fenennoch opbrengsten te varderen. De door hem
aangebragte goederen warden veelal tegen antimonium
en stofgoud afgestaan."
Het zijn deze punten, welke in de vergadering der
Staten Generaal van 4 December II., bij gelegenheid
der beraadslaging over de wer betrekkelijk de koloni
ale geldmiddelen, zijn vo va -komen. De Heer van
rijckevorsel beeft vooral opmerkzaam gemaakt op
het nadeel, dat uit die vestiging vanJïngelsche facto-
rijen voor onzen kolonialen handel te duchten staat en
tevens de onbevoegdheid der Engelsche regering, om
zich van die punten meestér re maken, betoogd.
De opheldering, door den Minister van koloniën
gegeven omtrent het eerste puntnamelijk de onder
neming van erskine jiurray te Koetie, zijnallezins
geruststellend.
Het kabinet van Londen" zegt hij, „verklaarde
de aanranding van ersiune murrAy voor de daad
van eenen bijzonderen perso n; ontkende bet voor-
nemen te hebben om eene militaire expeditie naar
Koetie te zenden en betuigde zijnen eerbied voor
de erkende en gevestigde reg'ten van Nederland."
Wat betreft de vestiging van brooke '111 bet dis
trikt Sera wakverklaarde de Minister, dat onze re
gering zich die niet had aangetrokken: „Want,"
zegt Z. E. „de plaats waar hij zich vestigde lag bui-
„ten hare onraiddeUike souvereiniteiten zijne daad
„had geenerhande officieel karakter."
Van de vrees, dat die vestiging in eene werkelijke
koloniedoor de Engelsche regering daar te stellen
zoude overgaanen dat deze ook een etablissement
op Laboan zoude aanleggen spreekt Z. E. als van
„geruchten van allerlei aard." Doch voegt hij et-
bij Hoe onbestemd die ook zijn s heeft zij (de
Regering) er echter aanleiding uit genomen 0111
zich andermaal te wenden tot het kabinet van Lon
den." En hij verklaart ten slotte, „dat zij de Ne-
derlandscbe regten steeds met klem en waardigheid
zal" handhaven."
Zie daar-den tegenwoordigen staat van dit onder
werp.
De kust van Borneo proper en de Sooloo-eilanden
zijn de verblijfplaatsen van de stoutste en gevaarlijkste^
zeeroovers, welke in den laatsten tijd meermalen ook
Engelsche schepen hebben aangevallen. Hun bedrijf
wordt des te ondragelijker, naarmate de handel op
China zich meer uitbreidten hieraan is het gewis
toe ie schrijven, dat de Engelsche zeemagt zulke krach
tige ondernemingen gedaan heeft om de zeeroovers
van Borneo-proper te straffen. Wij hebben in een
vorig nummer (4) de bijzonderheden medegedeeld van
den togt, die in Augustus 1844 plaats gehad heeft,
toen de Engelsche vaartuigen de rivier Batang Lupar
zijn opgevaren. Onlangs lazen wij in de dagbladen,
dat de Admiraal Cochrane, die de Britsche zeemagt
in China kommaodeert, niet een eskader, uit niet min
der dan een linieschip, twee korvetten, eene brik en
drie sroombooten bestaande, eene expeditie volbragt
heeft tegen' de zeeroovers in de Maloedöe baai, de
noordelijkste' op die zelfde kust (5); waarbij men
weder tot diep in het land is doorgedrongen, en groo»
ten wederstand te overwinnen heeft gehad.
Het vermoeden, dat de Engelschen dezen zeeroof
wenschen te beteugelen, eti tevens handelsbetrekkingen
■;->
(4) Z. bl. 236 van dezen Jaargang.
(5) Zit; onder anderen Arnh. Cour. 29 Novcmb.
en Amsterd. tlandelbl. 2 Dcccmb, 1845.
daar te stellen met her uitgestrekte en vruchtbare land
van Borneo-proper is dus volkomen gegrond. En
indien men de beiigten in dc dagbladen gelooven moesr,
zouden ook de geruchten, waarvan de Minister spreekt,
niet meer zoo onbestemd zijn. Immers wordt stellig
van een' tweeden togt van kapitein Bethune gespro
ken, waarbij zich James Brooke zoude bevonden
hebben, met oogmerk om met den sultan van Borneo,
proper een verdrag aan te gaan omtrent den afstand
van Laboan en liet verlof om zich te vestigen op de
vaste kust. Men verhaalt zelfs bijzonderheden welke
bij het voltrekken van dat verdrag zooden hebben
plaats gehad (6). JVervolg en Slot hierna
(6) Zie onder anderen Rott. tlandelbl. 10 De*
ccmh. 1845; Amsterd. tlandelbl. 12 Novcmb. 22
Decernb. 1845.
Mëiimklnke ^tbcviinï&sthc £atcvg.
prijzen van iooo en daarboven.
Trekking der Derde Klasse.
5de Lijst. No. 18667, een van f 25.000.
No. 1350 en 5314, ieder een Prijs van 1000.
6de Lijst. No. 7439, een P/ij's van f 2500. No.
7353 9 ee" Pi'Üs van 1000.
7de Lijst. Geene.
Qfeöesttfimis-sn.,
L* Heden beviel voorspoedig van eenen ZOON
L. J. P. VADER, veel geliefde Echtgenoot van
J. P. KAKEBEEKE.
Goes, 22 Maart 1846.
DeOndergetekendenDIRECTEU-
REN df.r ONDERLINGE BRAND
WAARBORG-MAATSCHAPPIJ, gevestigd te Am*
sterdamberigten door dezedat ook de Heer
J. KOOMAM AZ.als hunnen ©OlïjRES-
jPffiSISSSSKI' te Goes en omstreken is aangesteld, en
bij ZEd. alle verlangd wordende inlichtingen boven
genoemde Maatschappij betreffendete bekomen zijn.
Zij maken gaarne van deze gelegenheid gebruik
om meergenoemde Maatschappij, aan de voortdurende
belangstelling en het vertrouwen dat'haar in zoo
ruime mate ten deele valt, bij vernieuwing aan te
bevelen.
Amsterdam 23 Maart 1846.
DE JONG Comp.
De Voorjaars PAARDEN IRüflSjÉf
N en VEEMARKT, zal voor»
éèstAAns -aat) te Middelburg in Zetland
gehouden worden op den laatsten Donderdag der
■maand Aprils en alzoo in dit jaar op den 30Stendier
maand.
Jiögju UIT de HAND te KOOP, TWEE
pj!?H en EiRVEN5 het eene in
izlit&Si (je Range Kerkstraat, Wijk C. No. 28, en
liet andere buiten de BleékveldSClie Poort, Wijk E.
No. 7. Te bevragen bij W. HERPUS in de Lange
Kerkstraat, te Goes
|g> Wordt te KOOP AANGEBODENeen
By zoo goed ais' Nieuwzeer ligt en modern
ÏWBKBASkS-WACElïïJE
op Veren, bijzonder geschikt voor één Paard. Te
bevragen'bij den Wagenmaker J. BAL, in de Nieuw»
straatte Goes.
De Gezigtkundige J, GUDENDAGvan Dus
seldorfberigt bij deze, dat'hij alhier gearriveerd is
niet een fraai assortiment ©P'B'ESCKE ISTSTRïT-
MEKTBW in het bijzonder beveelt hij zijne nieuw
uitgevondene AVOSTSJ-BlinLiEjEBr van Bergkristal;
zal gedurende eenige dagen te spreken of te ontbieden
zijn bij den Heer Breker, Korenbeurs.
Van de LEERRIJKE BESCHOUWING
over den moord in 1840 te hoedekenskerkè
gepleegd, bij de Uitgevers dezer Courant in'tlicht
verschenen, nog eenige exemplaren voor handen zijn ie,
wordt dezelvezoo lang de voorraad strektvoor den
verminderden prijs van 50 eenten verkrijgbaar gesteld.
De opbrengst is, gelijk vroeger geschieddeg Trice-
lijk tot een weldadig einde bestemd.
Te Goes, bij F. Kleeuvvens Zoon.
