N\ 3.
GOSSSCIIE
COURANT.
'Donderdag 8 Jemnürij
Vervolg uit de
Beginselen van
Ne-
derlandsch Staatsbestuur
IS 1 ij] U XV8T IJ m NG K jX
De ui/gave dezer Courant geschiedt. Maandags
en Donderdags avonds. De Prijs per Kwartaal
isfd,75Franco per l*ost f d,90.
5 f
A
"K'KiL^
HSMHt
mm
a ferV
stap
Gewone Advertcnli'èn worden, a 30 ets. de regel
geplaatst. Geboorte-, Huwelijks- en Doodberigten
van J 6 regels a f J,30, behalve het Zegelregt.
Voor degenen die de aankondiging van Regenten
en Regentessen van- bet Weeshuis alhier in liet vorig
Nummer dezer Courant met bijvul gelezen hebben
en het doel van een spaarpot voor de vreezen huldi
gen zal de herinnering van de volgende Dichtregelen,
welke als opschriften te Amsterdam in het Burger
weeshuis staan welkom zijn. Het eerste is van onzen
grooten' landgenoot Vondel het laatste van onzen
beroemden stadgenoot AiNTonides van der Goes,
wiens woörd thans zeer behartigenswaardig is.
-Geen armer wees op aarde zwerft
Dan die der weezen vader derft.
Der weezen vader derft hij niet
Die weezen troost in hun verdriet'.
Dies sla uw öogen op ons neer
Ons aller vader troost u weer.
FVij groeijen vast', in tal en last
Ons tweede vaders klagen.
O gaat nfet voortdoor deze poort
Of helpt een luttel dragen.
Geef van u w haaf
Ken milde gaaf
Ons arme weezen
Dij ons uw geld,
Op winst gesteld
Js buiten vreezen.
God geeft het weer
Kn nog veel meer
Dieren n idezen.
Deelt mild een aalmoes uit, die hier komt inge
treden,
Gij kunt nooit een geschenk met beter vrucht be
t/eden.
Want hoe wordt dl armoe ooitonnoozeler geleen
Dan onderloos te zijn en ivcereloos met een.
De behoefte der sehatkist heeft in de geschiedenis
onzes Vaderlands eene groote rol gespeeld. De heffing
van den tienden penning mag onder de nevenoorzaken
van onzen opstand tegen Spanje gerekend worden. In
de anti-stadhouderhjke Geschriften van het groote stad
houderloze tijdvak na den dood van Willem, wordt
onder de grieven tegen de Stadhouders niet voorbij
gegaan, dat zij 's Lands schulden hadden doen vermeer-
ren. Het is niet de geringste lof, die aan Jan de
"WITT wordt toegezwaaid, dat hij een goed financier
wasals een lichtend punt uit het zwakke stadhou
derloze tijdvak, in het begin van de voorgaande eeuw.
wordt gewezen, op de zorg, die men droeg, om de
renten te doen betalen, nadat men 's Lands-comptoir
bad moeten sluiten, omdat men door den oorlog uit
geput was. De vermindering van onze publieke schuld,
sinds Willem IV, heeft er toe bijgedragen, dar men
den lof en het nut der Stadhouderlijke Regering ver
hief de aanwas der schulden gedurende den Engel-
schen oorlog en de patriotsche twisten, waren in de
oogen van velen niet de minst nadeelige gevolgen daar
van; en zoo de afkeer van vreemde overheersching
eenen edelen grond bij de meesten beeft, de tiercering,
ons döor den vreemden dwingeland opgelegd, onder
steunt toch dien afkeer; en dat in de laatste jaren de
financiële toestand op nieuws eer.e groote rol beeft ge
speeld, behoeft geene herinnering.
Het voornaamsre middel, om orde, om duurzame
orde 111 de Financiën te brengen, is bezuiniging van
noodelooze uitgaven. Onze welvaart is zwaar gedrukt
door de lasten, die wij te dragen hebbenmeerdere
lasten zouden de welvaart geheel uit ons Vaderland
u jagen, en tcch hebben wij, naar den natuurlijken
loop der Geschiedenis, buitengewone omstandigheden,
en daardoor buitengewone uitgaven te wachten. De
•renten van onze schuld bedragen nog de .helft van alle
Staatsuitgaven. Men moet aanhoudend aan derzelver
'vermindermg en amortisatie denken, om liet Land te
behouden en de goede trouw voortdurend te kunnen
handhaven. Men heeft beweerd, dat de Grondwets
herziening geene groote bezuinigingen zal aanbrengen.
Voorzeker is de hoop ijdel van hen, die denken, dat
zij door eene Grondwetsherziening eene d;tdc!i|ke ver
mindering van Jasten zullen erlangen; de G ondvvets-
herziening, hoedanig ook ingerigt, kan, wil men de
regelen van een goed Bestuur behouden, geene dan
betrekkelijk geringe bezuiniging dadelijk aanbrengen,
waarschijnlijk geene drie ton; e» wat is die som bij
de 53 milnoenen, die de Natie aan belastingen moet
opbrengen zij staat gelijk met 4 opcenten op het per
soneel.
De Nederlandsche Natie is in staat, groote, verba
zend groote geldsommen bijeen te brengen, Wanneer
het voor iets 'degelijks is; maar zij is afkeerig van
ai'e geldverspilling. De anecdote van den man, die
zijne dit nstbode beknorde, om Jat zij een'lieelen zwa
velstok gebruikte, om de kaars aan testeken, daar zij
het met een* huiven koude doen, en eenige oogenbl'tk-
ken later eene hoogstaanzienlijke gift in eene collecte
gaf, teekent het karakter der Nederlanders. Bij uit
gaven van duizenden plagt men op de duiten naauvv-
keurtg te letten, en men doet het nu nog.
Weenen, den 22 December. Daar het drinken
van brandewijn en andere Sterke dranken in Bohemen
meer en meer toeneemtwaarop de zedeluke en lig-
chameltjke verzwakking vaneen geheel geslacht en eene
onvermijdelijke verarming volgen moetheeft de Re»
gering besloten alle middelen aan te wenden, om aan
dit verderfelijk kwaad paal en perk te stellen. Men
zal eene verhoogde belasting op die dranken stellen
en de beiasting op het bier geheel afschaffen.
HhïitscMimb.
Berlijn den 27 December. De hoogleeraai B.
heeftaan liet slot zijner onlangs gehouden voorle
zing den Isis sluijer opgeügr, daar hij (volgens een
berigt der Magdenburgcr Zeit.j aanmerktedatals
men een druppel meuschenbloed door een hydrogeen
mikroskoop, die 20,000,000 veigroot, onderzoekt,
men daarin de diersoortendie. tegenwoordig op den
aardbodem bestaan of gedurende de onderscheidene
scln-ppings' tijdperken sedert millioenen jaren bestaan
hebbenkan waar nemen. In het bloed van een ge
woon tn'ensch verkeeren al deze tot in het oneindige
miniatuur-gedierten vreedzaam en rustig onder elkan
der; maar in liet. bloed van eenen zieke zijn zij woe
dencivoerende onderling een' dollen strijd. Het be
toog dezer waarneming moet den professor dienen tot
staving van zijn stelsel, dat de mensch de oorspron
kelijke grondstof van het heelal in zich omdraagt.
Vooits beweerde hij nogdat als men eene doode
kat in een'emmer met water legdeen daarin tot ver
rotting en geheele ontbinding liet overgaan men in
een' druppel van dat water alle soorten der tot bet
kattën geslacht behoorende dieren zoude ontwaren
welke tot dus verre ooit op den aardbol hebben ont
staan en we] bepaaldelijk zou men deze dieren in
een' dollenwoedendenen elkander fel bestrijdenden
toestand zien. De ligchamen der lagere diersoorten
waren uit animqlculaceven als zij zeivenmaar
was daarentegen het weuscheüjk hgchaam uit alleop
een' lageren trap staandeschepselen te zamengesteld.
Men meldt van den 22 December: Tusschen
den Franscben zeeschilder Gudin en den bankier Ja
cobs is eer. reg'tsgeuiug aanhangig, hetwelk waarschijn
lijk ten voordeele van eerstgenoemde zal uitvallen. Do
heer- Jacobs had voor 10,000 IV. eene schilderij be
steld doch het onderwerp aan den schilder overgela
tendeze vervaardigde nu eene schilderijvoorstel
lende de stad Genua, in nevel gehuld, welke de lieer
Jacobs thans niet Cvil ontvangen,
De gezamenlijke broodbakkers te Reims hebben
besloten, dit jaar geene zoogenoemde nieuwjaarskoe
ken aan hunne klanten te zc-nden maarin plaats daar
van 1400 kil. brood te bakken, en aan de" behoefti
ge n der stad uit te doelen ten einde daardoor eenig-
zins bij te dragen tot leniging van den heerschenden
nood der armen die door de duurte der levensmid
delen steeds dringender wordt.
iXefojct'L-mfeaj.
Rotterdam den 2 JanuariWij zijn in staat
gesteld het gerucht, medegedeeld in het dagblad Ne
derland, van densden Januarijdat Zr. Ms. stoo u-
schip Vesuviusvan Amsterdam naar Bataviain de
-nabijheid der Kanarische eilanden met man en muis
zou zijn vergaan te verklaren van allen grond ont
bloot te zijn. N. Rot. Cour.
- Wij ontvingen .dezer dagen uit Middelburg het
navolgende belangrijke schrijven
De storm en hooge vloed van den 12 December,
had voor de Provincie Zeeland geene noemenswaardige
gevolgen, intusschen bereikte her water eene verbazende
hoogte en kan gerekend worden, gemiddeld maar 2.
palmen beneden den vloed van 1825. te zijn gebleven. -
Behalve de gewone schaden'aan de zeeweringen die
wij mogen het herhalen, betrekkelijk onbeduidend zijn
is aan den polder van Schouwen de zeedijk aan zijn
kruin over eene lengte van omtrent vijfhonderd ellen
beschadigd, heigeen daar eenige versterking van het
dykligchaam ten gevolge zal moeten hebben. Ook
aan de dijken van Walcheren, is dit aan de zuiti-
watering op een enkele plaats het geval. Beide soort
gelijke rampen doen ons op zoodanig bedreigde punten,
de behoeften aan de op nieuw ingevoelde Stakctwerken
klaarblijkelijk inzien, en is bet dus te wenschen, dat
het middel krachtdadig worde voortgezet. Voorts is
op laatstgenoemd eiland, aan de Oost Watering, een
dijk bezwekenmisschien wel te# gevolge van het
minder oelang hetwelk men in liet behoud daarvan
stelde, en dat men welligt tegen de kosten van eene
verhooging eu verzwaring opzag, pm der wille van
de onbeduidende grootte der daarachter gelegene gron»
d mdie nog geen veertig bunders grond bevatten.
Onze zeeweringen bevinden zich overigens in een goe
den staat van onderhoud, en het is ons een bijzonder
genoegen te mogen vermelden, dat de informatica daar
óp néér komendatblijft men voortgaan de aan
genomen wijze van defensie te bestendigenweldra
het vroegere vooroordeel, alsof Zeeland tegen de gol
ven onbestand wasgeheel za] verdwijnen. Dit
belangrijke onderwerp levert evenwel veel stof ter over
weging op, en vvi) vleijen ons dus, nu en dan daarop
terug te zuilen komen. Ongelukken aan schepen of
woningen hebben wij mede niet te betreuren gehad
en over het algemeen mag men de schadedoor het
volloopen van eenige kelders of bewaarplaatsen, als
betrekkelijk zeer gering opgeven.
(Dit berigt, voorkomende in liet 2tie procfnummec
van liet dagblad Nederlandschijnt ons toe te gerust
stellend en niet volkomen juist te zijn. Er had een
doorbraak, plaats aan het Hellegat. Aan den bedoelden
dijk fn Schouwen, zijn voorts reeds, sedert de storm
schade van den 12 December, 3 400 man aan 'c werk,
terwijl op andere zwakke punten ook in Zttid-Beveland,
welke veel hebben geledenwel buitengewone kosten
noodig zullen zijn. Hoewel er nu geene meerdere
doorbraken hebben plaatsgehad, waardoor natuurlijk
zeer groote sc'.iade zou zijn veroorzaakt, zoo kan men
echter de schade aan de dijken zelve niet gering noe
men hetwelk wel blijken zal. Bij nieuwe stormvloe
den welke yr dit saisoen zich herhalen kunnen t rwijl
de noodige herstelling™ nog niet gedaan zijnis men
tiet zonder re-Jen beducht.)
t
