<4
ALLERLEI*
Menige gezégden van oude Spreukrijhe
Schrijvers.
- - I nr-w-i ii -i - r i i.:r>. -_ - y - - ■-■- - - -' --■ - -- - - - - -- mr i 11 Jii.ii-> r - r-i r- - - m
de kustvisscherij zich niet staande zal kunnen houden»
te minder, alzoo de Regering oovendien sints eenige
jaren de premie verminderd heeft. (Ltijds. Cour.)
'sHertooenbosch, den ia December,, Met leed»
wezen vernemen wij, dat eergisteren avond het beurt
schip van Amsterdam op Helmond, niet ver van deze
stad, aan de sluis no. 2 gezonken is, tengevolge van
een' hevigen stoot tegen de brug. Her grootste ge
deelte der lading scheen te bestaan in krtiide«iers-w3«
ren» Over de geledene schade wordt verschillend ge
sproken. Eenigen geven dezelve als zeer aanzienlijk op.
Middelburg den 13 December. Door den storm- f'
wind en bóoge vloed van II. Donderdag nachtis het
water in verscheidene huizen en kelders alhier, door
gedrongen. Door tijdige voorzorg is echter rneerdeie
schade 'voorkomen. Men verneemtdar men in Schou
wen en in het 4de en 5de Districthier en daar veel
heeft geleden.
Goes, den tg December. Bij den jongstenstorm,
waardoor-de vloed 2 ellen 40 palmen boven het gewone
hoogwaterpei! is, opgedreven, was men voor sommige
zwakke en sterk bedreigde punten in ons eiland, zeer
beducht. Dezelve zijn echter gelukkig behouden ge
bleven» Heden 'sm, 0,78 u, was het springtij*
Bath, den 13 DecemberGedurende de maand
November 1845, zijn aan het kantoor vau In- en
Uitklaring, Expeditie en Betaling alhier, de navolgen
de schepen
Ingeklaard 8 met brusseische-, porcelein-, pot- en
•vilveordsche aarde, 1 met boon en, 2 met evwien» 1
met gerst2, met houtskolen, 11 met hout en hout
werk, 1 met hop, met huiden, 1 met kalk, s met
meubelen, 11a met steenkolen, 1 met hennep stroo,
63 met hard stiaat-, zink en pujnsteen, 32 met-stuk»
goederen, 3 met tarwe, 1 met vaatwerk, 1 met ijzerwerk,
7 met zaad, 67 ledige te zarnen 317 schepen,' waar
onder 23 r onder Nederlandsche i onder Pniissische
en 85 onder Belgische vlag, alsmede 223 ledige .visch-
en mosselsehniien en 17 sioonibooten, waaronder 2
■onder F ranse he vlag.
Uitgeklaard s 7 met haard- en boonstroo asci), 2
met bier, 2 met boonen, 1 met dakpannen, p met
erwten, 26 met gerst, 1 met haver, 7 met hout en
Houtwerk, 1 met hoepels, 7 met hooi, 1 met huiden,
1 met jenever, 5 met kaas, 2 met koffii, 2 niet mee
krap, 11 met secreermest26 met stukgoederen 1
met tarwe, 1 met tufsteen, 5 met vaatwerk, 1 niet
vlas, 1 met haring. 15 met gerookte bokking, 2 met
slagtvee, 3 met stroo, 32 met versche groenten, 4 met
boomvruchten, 2 met wol, 4 met zaad, 148 ledig;
te zarnen 322 schepen, waaronder 232 onder Neder-
latidsche- en 90, onder Belgische vlag, alsmede 178
geladen visch- en ntosselschuiten en 14 stoombooten,
waarvan 1 onder Pniissische vlag.
BesSuvim «tl Qtbiiiiaïi.stVftHïi?.
33£j»nbmaft/ttt0.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
stad GOES en ressörte van dienbrengen ter kennis
van de Ingezerefien dezer Gemeente
Dat de Edel Achtbare Raad dezer Stad, in deszelfs
vergadering vair den 8 dezer maand, aan den Edel
Achtb. Fleer J. Kakebeeke op zijn verzoek heeft
verleend honorabel ontslag als President Generale-
Brandmeesteren als Lid dtr Commissie van Directie
over de Stedelijke Weef-Fabrijk en in deszelfs plaats
beeft benoemd: tot President Generale Brandmeester,
den Edel Achtb. Heer J. W. van Kerkwijk, Wet
houder en Lid van den Raad en tot Lid der Com
missie van Directie over de Weef-Fabryk den Edel
Achtb. Heer Mr. J. J. van Deinse Lid van den
Raad; beide in functie te treden met den t Januarij 1846.
Verzoekende en vermanende een ieder, die het aan
gaat de benoemde Heéren in deze hunne betrekkin
gen te erkennen en te respecteren.
Gedaan ten Stadhuize van Goes, den 13. Decem
ber 1845.
Burgemeester en Weihouders voornoemd,
J. C. van der MEER MOHR,
Ter ordonnantie van dezelven
De Stads Secretaris
L. de F O U W fz„
Er is te Leipzig in een Duitsch dagblad een katalogus
verschenen, uit welken hef volgende blijktEr bestaan
in het geheel in Diiitschland 819. wetenschappelijke en
onderhoudendeen 1017 staatkundige en lokaalbladen.
Flet Duitscbe Oostenrijk bezit slechts 26 nieuwsbladen,
Pruissen 405, Berlijn 24, Beijeren 96, Wurtemberg 48,
SoHMikrijk Saksen 9.4, Hanover 24, enz* enz. Noord.
Amerika heeft er 10 en Rusland 12 in de Hoogduit-
sche taal. In het jaar 1589 verschenen in Duitschland
362 drukwerken, in 1617 reeds 731, in 1717 slechts
558, in 1789 daarentegen 2115, ia 1831 6389, in 1840
9776 en in 1844 bijna 11.000.
Wij deelen hieronder, uit een beroemd Franscli werk,
eens meening mede, voor welke, zoowel in Frankrijk
als andere landen van Europa, zelfs nog wel later dan
de 17de eeuw, bewijs-zou kunnen geleverd worden,
Zoo mgn tot allen prijs de geschiedenis der vol
ken in die der mènschen die hen bestuurd hebben
wilde besluiten zoude het beter zijnzich aan het
bestuur der ministers dan aan de regering der konin
gen te hechten. Indedaad, de ministers zijn meer da h
de vorsten, de onmiddellijke voorstellers,d^r gedachten
en der gevoelens van ieder tijdperk want her is ge
woonlijk hunne verdienste en het nutdar zij bevor
deren kunnen, waardoor zij tor het bestuur der zaken
worden geroepen. Dit gezigtspnnt aannemende, zou
het gemakkelijker zijn, zich een meer jitist en waar denk
beeld te maken van de geschiedenis-der 17de eeuw,
dan dat, 't welk men er in het algemeen van opvat.
"Hierna wordt gewezen op Sully, Richelieu»
Mazarin, Colbert, Fouquet, eene rij van namen
die veel herinneren.
Men leest in hetzelfde geschrift;
Vóór LodeWijk XIV had Frankrijk- Weinig zee-
ma gr. Richelieu wendde wel zijn oog hierop bij de
belegering van Roebelle, dat de Protestanten tegen hem
verdedigden maar andere bezigheden beletreden hem,
om al zijne aandacht op de Fransche zeemagt te be
palen, Inderdaadonder Lodewijk XIII geleken de
.oorlogschepen nog meer op de galeijen der middeleeuwen,
(hifi op de groote oorlogschepen, diewij-thans in onze
zeehavens beschouwen. Het eerste linieschip, dien
naam waardig, is gebouwd in 1657, door een eenvou
dig werkman, en wel in de verdeeling, welke then thans
aan een schip van 74 stukken geeft. De kiel-was iao
voeten, zijn groote mast xió voeten lang, Het voerde
76 kanonnen en werd genoemd la Couronne. De ge
zamenlijke zeilen hadden eene lengte van 50,-000 voeten,
zijn groote kabel woog 14.000 pd. en het groote anker
4,853 pd. De etat-major bestond slechts uit 3 offi
cierenten kapitein die 500 francs, een luitenant die
100 francs en een adelborst die 50 francs per maand
soldij trok. De ék'wipaadje beliep 650 man. Het schip
zelve koste 50,000 francs.
Blasius, in zijne reize door Europisch-Rusland, geeft
deel Ibl. 49 op dat de bosschen in het gouverne
ment Woladga, eene oppervlakte van ia millioen bun
ders beslaanvolgens de opgaven van sommige be
ambten maar wel 30 volgens die van anderen. Daal
de regering bedrog vermoeddezoo heefr zij een corps
houtvesters van 25,000 man opgerigr. De zaak is er
niet door verbeterd; want nu moeten er zoo velen een
voordeeltje van hebbenen de bosschen leveren thans
veel minder op dan vroeger.
De weinige Israëlieten die tot dusverre bij deAIcade-
miën van Wetenschappen te Petersburg eenen prijs gewon
nen hebben, zijn door onzeAkademie met éénen vermeer
derd. Den 26 Mei 11. vierde dezelve namelijk de uitdeelïng
der prijzen, die jaarlijks voor de beste, in de Russische
taal uitkomende wetenschappelijke werken van «vege
den heer Demidof uitgedeeld worden. De heer S.
- Slonimski, een jonge Poofeche Israëliet, geboortig van
Bialystock, thans te Warschau, verkreeg den prijs van
2500 R. B. voor een door hem uitgevonden reken*
instrument. Tiet hoogst belangrijk berigt deswege,
werd den 26 Mei 11, in eene openlijke zitting, in te
genwoordigheid var. den Referendaris bij het ministe
rie van Volksverlichting, den Vorst Shirinski Schacht
matoff,de medeleden der Akademie van Wetenschap
pen, en van een aanzienlijk publiek, door den Secre
taris der Akademie voorgelezen.
1 Jan de Keizerlijke Jkadcmie van Wetenschappen
Berigt van de heeren v. Ft/sz en Bonjakcwskileden
•der Akademie, over her door den heer 6. S/onimski
uitgevonden reken-instrument.
De heer S. Slonimski, uit Bialystock, legde aan de
Akademie van Wetenschappen een door hem uitgevon
den rekeninstrument voor, waarbij hij eene uitvoerige
beschrijving voegde van de invigting en het gebruik daar
van, benevens de mathematische regelen, waarop het.
zelve gegrond is. Op uitnóodiging «ran den Secreta
ris der Akademie, maakte de heer Slonimski in de
conferentie-zaal, ten aanzien van de medeleden der
physiscb-mathematische afdeeling, verscheidene bere
keningen door middel van lier genoemde instrument.
De scherpzinnige uitvinding van den jongen mathe
maticus vond algemeenen bijval, zoo wegens derzelv;c
eenvoudigheid als de juiste behandeling die het ge
zochte resultaat oplevert.
Uit het theoretisch onderzoek van het instrument,
door de heeren v. Fusz en Bonjdkewski gedaan, ne
men wij nog het volgende over:
Het geheele instrument bestaat uit een vlak houten
kastje, dat veel overeenkomst met een schaakbord
beeft, 16 duimen lang, 13 duimen breed en 2 hoog
is. Op het bovenste gedeelte zijn elf rijen van ope
ningen. In iedere opening vertoont zich bij het ge
bruik van het instrument eene cijfer of ietter. De
letters vertoonen zich alleen in de 2de of 3de rij, van
onderaf gerekend; deze zijn de sleutels van het in
strument en geven de behandeling bij de oprèlling van
eenige som te kennen; alle de overige rijen zijn alleen
voor de cijfers bestemd. Binnen in het kastje, even
wijdig met deszelfs lengte, zijn acht cylinders of rol-
U ijes aangebragt, welker oppervlakte nier rijen van
cijfers of letters, naar eene bepaalde orde beschreven
is. Al deze cylinders worden, behalve de kleinste
aan den regter kant, op eene bijzondere wijze b wo
gen. Behalve de ronde beweging, heeft de oppervlakte
van iedere- cylinder nog eene schuivende beweging
heen en weder, naar de rigting der as. De tweede
beweging wordt door middel van zeven, schroefjes ver
oorzaakt, die op de oppervlakte van het platte boven
gedeelte, tusschen den tweeden en derden rij der ope
ningen, van onder-af gerekend, aangebragt zijn. De
letters met de onderscheidene exponenten die zich in
deze twee rijen vertoonen, bepalen hoever men den
cylinder bewegen moet.
Deze weinige deelen maken het geheele rekeninstru
ment van den heer Slonimski uit. De inrigting is
zoo eenvoudig, dat men het instrument, naauwelóks
eene machine noemen kan maar het voortreffelijkste
van hetzelve,! zijn de mathematische regelen waarop
her gegrond is.
Dit rekeninstrument wordt tot vermenigvuldiging en
deeling van groote getallen, alsmede tot het trekken
van kwadraatwortels gebruikt. Volgens de grootte
van het ons voorgelegde instrument kan de vermenig
vuldiger uit zeven cijfers bestaanmaakt men echter
meer van deze instrumenten» zoo kan de vermenig
vuldiging, met welke groote getallen men ook wil* 1
gedaan worden.
Behalve dit instrument heeft de heer Slonimskiden
6 Junij 11. nog een ander, voor de zamentelling en
aftrekking, aan de Akademie voorgesteld, hetwelk ook
algemeen bijval vond en waarvoor, zoowel als voor
het andere, de heer Slonimski waarschijnlijk octrooi
zal verkrijgen.
Hij was ten vorigen jare in Pruissen en toonde
daar zijne instrumenten aan de beroemdste geleerden,
welke er met grooten lof van spraken en hem hunne
hartelijke deelneming betuigden over deze uitvindingen,
terwijl ook de koning van Pruissen hem „zijne bewon
dering te kennen gaf.
v
Zet de tering naar de nering.
Goe winste maeckt vette zoppen, Een winnende
hand magh ook wel een milde hand wezen; want van
groote blocken houwt men groote spaenders. Doch
die het kostjen maer van passé rapen kandar hij
juin in piaets van kappoenen ete, Elck moet hem
aenstellen naer de staetdaer in hij zich bevindt.
Die geen kalck en heeftmoet met kleij of leem
metselen.
Een klein winstje een Zoeh winstje.
Lichte winste maeckt zware burzenzoo ziet,
dat de hinne graentje bij graenfje de krop vol krijgt,
en dat een roijte rieurgaens bij d'ander gelegjit, een
stuyver en daernaer een gulden wert. 't Goed, dat
men allenghskens met de handen wintghedijdt beter
en streckt verderals dat zelden en in «en groote
masse teffens komt. Een klejne hinne leght alle
daghedaer een strujs maar eens 's/aars en leght.
Veèl kleintjes maken een groot.
Quack-schulden werden, 'teynde van 't jaar pack-
schulden. Als, men langhe opkerftzoo moet men
eens rekenenen dan bevindt men dat kleyne re*
ghentjes doordringen en groote plassen maken. Dat
leeren die wel weten, die in de schaduw van de tap
pen en de wijn-kranen haer leven slijten. Pintjes
maken quacd ghelach.
Te Goes, bij F. Kleeuwens Zoon.
I
