T.
GOESSC
1845.
NIEUWSTIJDING EN,
Frankfort, den ai October. Het hier verspreide
gerucht, dat Ronge te Constat)?.'doodgeschoten zou
zijn is gebleken geheel onwaar te wezen.
Hambürg, den 21 October. Bij koninklijk besluit
van den 31, is de uitvoer van aardappelen uit Zweden,
te rekenen van 1 November, verboden.
Munchen, den 13 October. Gisteren heeft meil
in de koninklijke ijzersmelterij alhier, de borst gegoten
van het kolossale standbeeld van Bavaria. Aan dit
werk zijn 40 .000 ponden metaal verbruikten her vuur
is gedurende 40 uren moeren gestookt wordenom
de massa tot smelting te brengen. Omstreeks midder
nacht is het metaal vloeibaar geworden. De bewerking-
die door den heer Millervolgens de hem door zijnen
opm en voorgangerwijlen den beroemden Stiegel
maijer, nagelaten onderrigtingen is bestuurd geworden,
is volkomen wel geslaagd. De aansChmiwers van de
zen belangwekkenrien arbeid, hebben aan hunne'uit
bundige vreugde door luide juichkreten bot gevierd.
i)e borst der Bavaria is het grootste stuk hetwelk
tot dus verre in den nieuwen tijd in brons is uitge
voerddat is te zeggen, dat er nog geene zoo grooie
hoeveelheid metaal te gelijk is gegoten geworden. Na
dit stuk volgt de kroonlijst der fulii-ziii! tö Parijs,
welker gewigt nagenoeg 300 Centenaars bedraagt.
Londen, den 19 October. Te Oporto was een
man die uiterst bekrompen en schijnbaar arm leefde,
en wiens kostwinning in liet herenten van leder voor
de handschoenmakers besion-5in zijne woning dood
gevonden alwaar bij onderzoek eene som gouds
ter waarde van ongeveer twaalfhonderd ponden sterling,
ill een' hoek verborgen, ik ontdekt.
- Parijs den 20 October. Volgens een onzer dag
bladen geeft het Ccrcle\ da BUniversvroeger dc;
Ganachcs genoemdop de boulevard Mont-Marire
tegenover, de rue neuve Vivien 11edie voor de rijkste
publieke geze'schaps Zaal in Parys.gehouden wordt,
jaarlijks 75 000 lis. voor sp elkaarten uit.
Algiers, den 9 October. Bij gelegenheid dat het
overschot der afd. van 'Kolonel etc Montignacnaar
een heilige grafplaats-geweken door Abd-cl~Kader was
ingesloten, zond deze den gevangen Kapitein Dutertre
derwaarts, om de Fransche.aldaar tot de'overgave te
bewegen, met bedreiging, dat hij, zoo dit hem niet
gelukte, onthoofd zou worden. Dutertre ging, deed
het tegendeel, keerde terug en werd 0 ithoofd. De
Franschen noemen den man eenen Regulus.
Amsterdam, den 22 October. Naar men verneemt,
mag men de hoop voeden, dat de stoom- suikerraffi
naderij 'van de heeren Rupe en Zoon weder zal wor.
den opgebouwd, en alzoo aan vele arbeidslieden werk
zal verschaffen. Wijders verneemt men, dat de
heeren Rape aan hunne werklieden het arbeidsloon
eener geheele week hebben geschonken, en dat Z. K.
II. de prins van Oranje ten behoeve der noodlijdende
werklieden eene som van 500 heeft gezonden.
N°. 86.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandags
en Donderdags avonds. De Prijs per Kwartaal-
is f -tg5; .Franco per Post f d,90.
'I
Gewone sJdver/entiën worden a 20 cis. de regel
geplaatstGeboorteHuwelijks- en Doodberigten
van d 6 regels a f d,20, behalve het Zegelregt
D
Terwijl de Badensche regering het Duitsch-Ka-
tholicismus in hare Staten tracht te onderdrukken heeft
zij aan den anderen kant te kampen met openbaren te
genstand van den aartsbisschop van Freiburg tegen de
bestaande verordeningen omtrent de gemengde huwelij
ken. Deze kerkvoogd heeft namelijk eenen herderlijken
brief uitgevaardigd, waarin hij beveeltdat in alle voor
komende gevallen van zoodanige huwelijken, niet de
voorschriften der bedoelde verordeningen opgevolgd zul
len worden maar dat van hem de beslissing zal wor
den gevraagd, of de voltrekking des huwelijks al dan
niet kan plaats hebben. Het Badensche bewind heeft
- dit gebod voor nietig en van onwaarde verklaard; maar
daarop heeft de aartsbisschop, bij eene nadere aanschrij
ving aan zijne onderhoorige geestelijken,'de'stipte op.
volging van zijn bevel gelast. Laatstelijk heeft nu,
naar men meldt, her bewind den prelaat, in eene bij
zondere nota, eene strenge teregtvvijzing doen toeko
men. J.
Het getal der Duits,ch-Katholijke gemeenten in
de Duitsche Staten is thans tot 291 gestegen.
(Jugsb, Ziitung.
Uiige ïatife.
JT ViïUÏSVÏlff.
(,Nederland Ion hem met Hambroek vergtbjkèn-,
Predikant op het eiland Tayouan of Formosa, in den
jure 1661, wanneer dit eiland eene Ncderlandsche be
zitting was.
Met zijne vrouw, zoon, dochter en nog 5 ambt-
genooten, door den Chinees Koxinfa gevangen geno-
men. werd Hambroek door hem gezonden orn de on
zen tot overgave van het lort Zeeiandia te bewegen.
Hij in het fort gekomen, moedigt integendeel allen aan
tot volharding en trouw, keert, in wearwil der tranen
en smeekingen van twee in liet fort achtergeblevene
dochters en al zijne vrienden aldaar terug naar den
vijand, en berigt hem dat de onzefi zich tot het uiter
ste zoucVn verdedigen. Waarop Koxinia hem en zijne
ambtgenooten' laat onthoofden, terwijl de vrouwen
deels vermoord werden, deels den vijand ten buit vie
len. 9
ülsburlanbcii.
's Gravenhage, den 24 OctoberBij besluit van
den 'I4dcn dezer j-1.-n°. 155, heeft Z. M. tot lid
van het collegie van Curatoren der hoogeschonl te
Leidenter vervanging van wijlen den Baron Coilot
d'Escurij van Heines,oordbenoemd jonkh. mr, rid
der van der Hcim van Duijvendijkestaatsraad
gouverneur van Zuid-Holland.
Blijkens de nader uit Limburg ontvangene opga
ven nopens den toestand der aardappelen, heeft zich
-in twee gemeenten de ziekte verbeterd, en' is dezelve
in 33 staande gebleven, in 10 toegenomen, en slechts
in eene gemeente zeer verergerd.
Over het algejnèen rekent men slechts op een derde
van den gewonen oogst intnsschen koestert men in
sommige gemeenten de hoop, dat de gerooide aardap
pelen zich gedurende den winter zonder verder bederf
we! zullen laten bewaren.
De prijs van dit levensmiddel blijft overigens, door
den veelvuldigen uitvoer uit het district Roermond
naar de noordelijke provinciën, en uit het district
Maastricht1 naar buiten 's lands, stijgende; zijnde de
gemiddelde marktprijzen der. aardappelen, over de
tweede helft der maand September, te Maastricht/ 3,80,
te Venlo 2,So en te Bergen 2,1a geweesr. Die
prijzen waren over de eerste helft der zelfde maand
3.22, f 2,so en 2,10.
Btj deze gelegenheid mag worden opgemerkt, da t
de aanvankelijk ingekomen en door de Staats-Courant
vermelde, meer gunstige berigten omtrent 'den toen-
maligen toestand van .liet aard appelgewas in Limburg,
later, van wege de commissie Van landbouw aldaar,
zijn gewijzigd geworden, ais zijnde toen gebleken, dat
het gewas aanmerkelijk was tegengevallen.
Wij verheugen ons, dat wij de onderstaande
alhier aangekomene en ons welwillend ter opneming
toegestane, meer geruststellende berigten over de ko
lonie aan de Saramacca kunnen mededeelen.
Een eigenhandig schrijven van den bestuurder van
den Brandhoffd. d. 26 Aug.alhier ontvangen,
opent het verblijdend vooruitzigt. dat, hoe veel de
kolonisatie aan de Saramacca door treffende verliezen
geleden had, men dc meeste hoop en verwachting
van het wel slagen der onderneming zelve bleef koes
teren. Men beschouwde de ziekte zelve als geen
gevolg van het klimaat, omdat daaronder duizende
Europeanen in de oude kolonie, en ook langs hunne
rivier, leven en gezondheid genietennoch minder als
een gevolg van den arbeid, want er was nog niet ge
arbeid. De ziekte had bereids hare kwaadaardige na
tuur verlorende geneeskundige hulp was volkomen
voldoende; loffelijk worden de namen gemeld van den
geneesheer Tijdtmandie zich inzonderheid, van den,
beginne af, de grootste» inspanningen getroost heeft,
alsmede van Wcgeman. JuttingSmidLandréenz.
welke hunne diensten vrijwillig aangeboden hadden.
Omtrent den geneesheer der kolonisten leest tnen
of!ze doctor de Jong toont, dat hij zijne vereerende
„betrekking ten volle verdient; ook deze gunr zjcli
„geene rust, cn elk geeft Jiern den verdienden lof,
Ik ben hoogst voldaan over hem en geef gaarne eere,
„dien eere toekomt." Aan oppassing had her in gee-
nen deele ontbroken. Het gouvernement te Parama
ribo en de ingezetenen wedijveren in menschlievend-
heid, om het lot der lijdenden te verzachten; dit wij.
zen. ook andere particuliere berigten uit. Van den
Br andhof schrijftf eden morgen ontving ik op
„nieuws eene rijke rémbnor-Iading ververschingen ea
groenten van de Heeren Roux, de JagerFiers Sme-
ding Zaal en vele andere Surinamers. Wekelijks
zal ons eene dergelijke lading toegezonden worden,.
vele planragie eigenaren en administrateuren hebben
zich vereenigd, om elk het Irunnè daartoe bij te dragen."
Zulk een liefderijk hulpbetoon bad (ie gunstige wer
king op de stemming'der gemoederen gehad. De ko
lonisten zeiden algemeen: „Als wij de ziekte maar"
te boven zijn, dan za! alles wel gaan." De gestorve
nen waren henen gegaan in de volle overtuiging, dat
voor hunne achterblijvende betrekkingen liefderijk ge
zorgd zoude worden. Van den Brandhoff en geheel
zijn gezin, mitsgaders zijnetrouwe medehelpers, de
Heer van den Grampcl en de architect Copijnble
venTie beste gezondheid genieten; hij zag daarin een
wenk om trouw en onbezweken voort te gaan. De
waarnemende gouverneur de Iianterjwier. een burger
kroon met der. vurigen dank voor zijnen welwillender»
en onvermoeide» ijver in het belang der kolonisten toe
komt, voldeed aan alle aanvragen van den bestuurder;
in alles heerseiu overeenstemming en medewerking;
er was nu in twee maanden meer verrigt, dan in de
twee jaren, met de voorbereiding der kolonisatie zoo
jammerlijk verspild. Alles wordt nu." zegt van den
Brandhoff. in den geest van den minister bestuurd."
Post Groningen kreeg een geheel ander aanzien, wer-
vvaans de woningen van Voorzorg overgeplaatst wer
den. Ook was men nu bezig om de woning van den
bestuurder op te slaan. Bii 65 negers, die thans werk
zaam waren, zouden met i°. September nog 70 kom»
mando-negers gevoegd worden.
„Terwijl ik dit schrijf," lezen wij, „hoor ik het
„verdoovend, doch voor mij zoo aangenaam geraas en
„geklop, van een 40 timmerlieden op verschillende
plaatsen."
Voorzorg wordt bestemd voor den grooten landbouw?
van rijst en tabaksteelt; achter post Groningen hacf
men, langs de Schulprits, den bodem uitnemend ge
schikt voor den tuinbouw gevonden; van den Brandhoff
had dit persoonlijk met den verdienstelijken Heer Leers
onderzochtdie zich lang. op de post opgehouden
heeft, om alles te regelen, en vele werkzaamheden
heeft helpen verhaasten.
De laatste bezending vee uit het moederland hadf
den kolonisten een groot genoegen verschaft; de run
deren graasden op Voorzorg en zagen er allen welge
daan uit. Door het opdroogen der kreekgn naderde:,
het wild meer en meer de oevers van de rivier, zoo
dat men ook op Voorzorg wilde zwijnen gezien had.
De Indianen voorzagen de kolonisten, tegen kleine
snuisterijen, aanhoudend van hertenvleesch. Aan het
aanzoek van den bestuurder, om Voorzorg door een
pontveer met Groningen te verbinden, zoude onmid
dellijk door het koloniaal gouvernement voldaan wor
den. Wat vroeger, uit het plantenrijk van Cayenne
aangevoerd was, had men vsrwaarloosd, doch de olijf-
boom en, uit bet moederland overgevoerd, waren le
vend overgekomen cn hadden zelfs op de reis blade
ren en takj,es geschoten. De godsdienstoefeningen
hadden steeds geregeld plaats gevonden, hetzij in eene
loots, hetzij in de schaduw van het geboomte; er
heerschtc dan ook de beste godsdienstige stemming
