mid'denpri jzem
7M&&Ufain§-
Uit het dagboek eener reis
door Spanje,
door QUINET.
Van den d tol den .15 September d845.
Mefc inbegrip der Lapdelijke en Plaatselijke
Belastingen.
tfmrnm.|i mini urni T" mi »'3~.
broeder de tromp van bet geweer al spelende naar zich
toegetrokkenhet schot ging af en verbrijzelde het hart
van den jeugdigen knaap.
Utrecht, den 15 September. Het strekt ons tot
genoegen te kunnen melden, dar een van onzeach tens*
waardigste handelaren zich aan het hoofd moet hebben
gesteld van eene commissie, die aardappelen en andere
levensbehoeften uit andere landen zal doen halen, voor
eigene rekening en met het doelom die in den aan
staanden dringenden tijdzonder winst, aan,minver
mogenden in deze stad af te staan. Gewis is dit het
heilzaamste dat geschieden kan daar het den voorraad
vergrootde opdrijving van prijzen tegengaat en aan
de vennogenden niets dan eenige moeite en zorgen ver
wekken zal, die weldadiger zijn dan aanzienlijke giften
In geld-, in tijden van nood. Het is daarom te ver
wachten dat de rijken zich aan die commissie zuilen
aansluitenen dat zij veel navolging hl het vaderland
mogen vinden.
Goes, den 18 September. De oogst van rogge,
gersttarwehaver en erwten welke juist ter goeder
ure en bij goed weder begonnen was, is in drie weken,
waarin het weder voorddurend goed bleef, alhier voor
vefre het grootste deel binnengekomen, en heeft.bijna
niets geleden. Dit is in de bestaande omstandigheden,
dankbaar op te merkenvooraldaar er nu weder over
vloedige regens vallen. Hét beschot en de kwaliteit
der vruchten zijn mede voldoende.
Den landman wordt aangeraden, om hunne aar
dappelen niet om te ploegen, maar te laten uitdelven.
Dit geeft werk; en al zijn de aardappelen niet geschikt
voor dadelijke consumtie of bewaring, kan er meel uit
getrokken worden, en zoo zullen minstens de kosten
van delven vergoed worden. Het meel wordt gebruikt
voor koeken en brij, en er kan, voor bij ta.rvven-
meel gevoegd, goed brood van gebakken worden.
3§jc£tur£n jcw Gtbrniuistrotirts..
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
stad GOES, zullen op Zaturdag den 27 September
3545, des' middags te twaalf urenten Stadhuize al
daar, pubhek én aan den minstaannemendc trachten
aan te besteden
De Leverantie van de benoodigde STEENKOLEN
ten dienste van- onderscheidene Stedelijk ïnrigti-ngen,
gedurende den aanstaanden Winter; waarvan de Con
ditiën ter Stads-Grifiie ter lezing zullen liggen, van he
den af tot den dag der Besteding des vooraiiddags van
tien tot twaalf uren; volgens welke afzonderlijk zal
jnoeten ingeschreven worden, voor de Leverantie van
'Newcastehche- Sundcrlandsche* en Brabandschc Ko-
ien alle per raud.
Gedaan ten Sladhuiz.e van Goes den 16 September
1845,
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. C. van der MEER MQHR,
Ter ordonnantie van dezelven,
De Stads-Secretaris,
L. de F O UW, J z.
Iteftenbmft&itig. -
r De BURGEMEESTER van de Gemeente IJerseke
verwittigt de belanghebbenden, dat de MUM®® aldaar
dit jaar invalt Dingsdag den 23 September aanstaande,
eil eindigt -met Zaturdag den 27 September daaraan
volgende. Zullende er hoegenaamd geene Nadagen
zelfs niet de daarop volgende Maandag, in aanmerking
Nlt om en.
IJerseke, den f6 September iS4>
De Burgemeester,
«F. WJELSJEMSE.
In Spanje is de omwenteling eene daad van het leger
geweest. De schrijvers zinnen op1 haren ondergang.
Waar de theorie aan het despotism us den weg baant,-
daar'kan het wel niet anders, of het staat altijd voor
de deur.
De letterkundige wereld te Madrid.ontleenr haar leven
sari de denkbeelden onzer Fiansche Doctrinaires. Al
leenlijk komt men in Spanje ruiterlijk voor zijne bedoe
lingen de verdrukking van den volksgeest uit
terwijl men zich bij ons in nevelen bulr. Velen gaan,
wat zij e.en verlicht despotismus noemen, met eene
zeldzame rondborstigheid te gemoet. Ik mag er bij
voegen dat de smartelijke trots, waarmede zij overal
de woorden ons Spanjenuestra E span abezigen,
juist het tegengestelde is van de magistrale dorheid,
waarmede de onzen van dit "landct pays spieken.
Wel geloof ikdat zij er op uk zijnoux het hunne
te verdrukken; maar ik bén zeker, dat zij het niet
zoeken te vernederen. Wanneer men op dat punt bij
hen aandringtkomen de meêsten er zonder metaphysi-
scbe omwegen voor uit, dat zij van hunne begooche
ling teruggekomen desenganados zijn. Dat woord
komt gedurig in hunne gesprekken terug. Er zijn er
zelfsdieom alles uit te schuddenzich in de her
inneringen van Filips IIals in eene vesting hebben
teruggetrokken.
Te midden dier tegenstrijdigheden vraag ik mij zeiven
af, van waür toch de adem des levens gekomen is die
Spanje doortintelt. Die adem is noch uit de schrijvers,
noch uit den boezem volks, uitgegaan. Napoleon
heeft, zonder het te weten, de omwenteling achter
zich gezaaid. In den onafhankelijkheidskrijg heeft de
Spaansche natie zich zonder haren koring gered. Zoo
heeft zij geleerd dat zij iets uit zich zeiven doen kan.
Hare eigene kracht is haar geopenbaard in die veldsla
gen,» waaraan de Monarchie ontbroken beeft. In die
heldhaftige verlatenheid heelt zij haar eigen leven, haar
recht, hare souvereiniteit gevoeld, en, vreemdaartig
verschijnselstrijdende voor haren koningheeft
de afgoderij des konmgscliaps verloren.
Vraagt niet wie Sppnje beroert; het is geene hand
eens menschel!. Mier is geen Rousseau of Miraeeau,
wieri gij alles wijten kunt. Men ziet den schok zonder
de oorzaak te bespeurente onweders'taanbaarder, naar
mate hij geheimzinniger is. Het volk ondergaat dien
schokzfinder hem uitgelokt te hebben. Van zoo vele
omwentelingen de eenige, die slechts God tot aanvoer
der heefr.
Twee wégen openen zich voor de Spaansche otm-
wenteiing, eene van bloote navolging, de andere oor-
spronkelijk. liet eerste stelsel is reeds geheel uitge
werkt: den grond van maatschappelijke gelijkheid uit
roe ijendie in de zeden voorhanden is, den oorlog
der verschillende klassen in het leven roepen en voeden,
zich slechts op ééne steunenalles van het geld af
hankelijk makende armen door den trots der rijken
verpletteren, de rijken door den haat der armen benaau-
wende vrees voortplanten en vooral de nationale
fierheid des volks tmdoovenom bet te beter te over-
heersche». Die wegreeds elders in zwangis de
gemakkelijkste, want zoo men het er roe brengt, het
hart van Spanje re verlagenbehoeft de regering het
volk niet langer te vreezen. Eenige forten rondom
Madrid en de voornaamste opene sjedenzullen voor
de rust eener bedorvene e» vernederde natie borgstaam
Die nieuwe kunstgreep, om eene natie te verguizen,
ten einde haar te beter te regeeren wordt in onze dagen
niet zonder eenig gevolggebezigd bij een volk, vóór
eenige jaren niet van fierheid ontbloot, en thans nog,
machtiger dan Spanje.
De tweede weg ei'schr eene koninklijke ziel, en toch:
men zij slechts Spanjaard. Het geldt de aanvaarding
der rijke dentókratische erfenis, die de oude Spaansche
monarchie heeft nagelaten, en die daar zekef vooreenig
groot oogmerk bewaard blijft. Zich té bezielen met
de oorspronkelijkheid dier zeden, die alle klassen in
een'zelfde verbond tot elkander brengen; die levende
verbroedering in de wet over te brengen; .de algemeene
ellende ie baat nemen, om de heerschippij van het
goud bij den wortel af te snijden; de Spaansche natie
te laten blijven wat zij is, adelen volk tevens, in sfede
van haar tot een wfnstzoekend burgervolk te verlagen;
Europa te verbazen, in plaats van het na te bootsen;
vooruit te gaan in stede van te volgen; en zoo aan
wie Het nu verachten, een volk te toonen, dat in voor
ouderlijke gewoonten de kracht heeft gevonden ter ver
wezenlijking van war elders, na eene eervolle poging
gewaagd te hebben, schandelijk verloochend wordt of
verlaten.
Het is echter waarzoo Spanje al, juist in zijne
armoede, ongewoon? voordeden vindt, er is ééne zwa
righeid, die voldoende is, 0111 nog lang het genot dier
voordeden Uit te stellen. Alles is omvergeworpen,
behalve het beginsel der oude Godsdienst. Op den
bodem der nieuwe waarborgen is de middelecuwsche
onverdraagzaamheid gebleven. Niemand, bij voorbeeld,
mag in eenig blad een woord schrijven over godsdien-
stitte onderwerpen, zonder goedkeuring der geestelijk
heid. Ziedaar reeds terstond alle grootsche ondervver-
- pen verboden, én de gedachte aan banden gelegd. Hoe
zal zich op dien grondslag van geestelijke slavernij het
gebouw verheffen der staatkundige vrijheid? Ik zie
een-groot volk de toekomst té gemoet snellen met ge
kluisterde voeten. Vandaar,eene omwenteling zonder
revolutionaire denkbeehjeir. Eene menigte kloosters
zijn omvergeworpen en in brand gestoken; maar te
midden dier bouwvallen blijft de oude onverdraagzaam
heid ongeschonden; men beeft slechts steenen gekastijd.
Zoo-toont de Spaansche omwenteling, wat in onze
'dagen eene omwenteling zijn kan, die zich binnen den
ringmuur van het Katholicismus besloten houdt. Be
wegingen vol geestdrift, pogingen vol bezieling, stooten
als van stierenhoornen, ridderlijke bedoelingen, groote
taWitende waarachtigste redenaars van den tijden
misschien de eenigezoo welsprekend zijn en harten
roeren één ismaar geene wijsbegeerte mogelijk, geen
gevormd p'an, geene theorie, die rechtstandig uit den
boezem des volks opschiet, geen opbouwend genie,
geen moed van denkbeelden en inzigten, en vandaar
in den loop der zaken eene schrikkelijke onvruchtbaar
heid die door al het bloed der partijen niet wordt
weggenomen. Men gaat bij sprongen vooruit, zonder
zón toestand ooit regt te leeren kennen. Binnen het
Katholicismus besloten, stoot de omwenteling bier en
(laar het hoofd tegen zich zelve. Die geest van alge
meenheid on; breekt, die de moeder is van alle groote
plannen. Niets kan de kracht vervangen die eene zaak
-geven zou", welke tevens de zaak van het geheele men-
sclveiijke geslacht ware. Men spreekt voor Spanje,
niet voor de menschiieid. De nieuwheidde onme
telijkheid van het gevaar, versterkt de'strijders niet,
en .daar men slechts voor zich schijnt te strijden geeft
niemand aan hetgeen hij doet het belang eener daad
waaraan het lot der wereld hangt. De menschen zijn
klein zegt geneenmaar zij zijn gedrukt en neer
gebogen door hunne stelling. Men verspilt zijne po
gingen, om de vrijheid te zaaijen op een dogma, dat
het regt van onderzoek loochent; in stede van vrijheid,
keert het oude geweld terug dan slaat men over tót
wanhoopde zwarigheden worden bovenmenschelijk
geachten razende werpt men zich weder in de armen
van een geheimzinnig verleden, Verborgen ónder de
trekken eener jonge vorstin, en noemt gematigdheid,
wat niets is dan afmatting.
&(*n tralgetibje Qlvtihelm tc
Tarwe ƒ8,25. Rogge 6,75. Vroege Gerst 5,27
Late Gerst f 4,78. Boekweit 0,00. Haver 0,00
Witte Boonen 0,00. Witte Erwten 0,00. Groene
Erwten 11,38. Graauvve Erwten 0,00. Tarwe
Meel f 10,25. Rogge Meel ƒ8,40. allen per Mudde.
Boter f 0,75 cs. N 0 ord-1 foil and - ch e Kaas 50 cs. Stolk-
schèKaas 40 cs. Leidsche Kaas 30 cs. Witte Brood
3 f5 cs. Tarwe Brood 19 cs. Rogge Brood 15 cs, Osse-
Vleesch 60 cs. Koei-Vleesch 60 cs. Kaïfs-Vleesch
50 cs. Schapen-Vléesclr 35 cs. Lams-Vleesch 35 cs.
Verse li yarken-Vleesch 65 cs. GerooktVarken-VÏeesch
75 cs, allen per Ned. Pond. Vroege Aardappelen
f 4,63 Late Aardappelen 0,00. de Mud-de. Jenever
f 60,00. per Vat. IJpen Iiout 7,50. Esschen Hout
f Per IVissc. Groote Takkebossen 14.50.
Kleine Takkebossen 7,00. ch Honderd. Steenkolen
2,50. de 100 Ponden. Turf 0,70 dedubb. Mudde
Kool Olie f 38,00. Lijn Olie 40,00. het Vat
Koolzaad f 11,75. Lijnzaad 0,00. de Mudde
Kaarsen 65 cs. het Ned. Pond.
De Ondergeteekende zijne GERST-
PELLERIJ in gebruik hebbende ge
steld verwittigt zijne Land- en Stadgenooten dat
hij voor aannemelijk loon ïl S X P L X
alsmede bij hem alle soorten van GORT voor
ecu civiele prijs te bekomen zijn. Verzoekt een ieders
gunst en belooft eene goede bediening.
Ook Bestellingen en Informatie te hek omen hij
A. van de VELDE op de Kleine Kaai te Goes
alwaar ook T WE Ijl GHUTSTJEEN E N
te koop zijn.
'VÏLHELNIWA-DORP F. 1M
Molenaar.
UIT de'HAND te KOOP eene-uit-
muntend gedresseerde EZELIN, met
eene Jarige Veulente'bevragen bij de Uitgevers dezer.
Te Goes, bij F. Kleeuwens Zoon.
