IV0. 75.
Dofiderdêg 18 September.
Tl
GOESS C.HE
(De uitgave dezer Courant, geschiedt Maandags
en Donderdags avonds. De P-rijs per Kwartaal
is f dg 5; Franco per Post f d.90.
COÜtlMT.
(Gewone jfdvertentiën ■worden it SO ets. de regel\
geplaatst. Geboorte-, Huwelijks- en Doodberigten I
van d 6 regels a f d,20,J)ehalve het Zegelpegt. I
NIEUWSTIJDING EN
9uit9(hl«nb.
Berlijn, den 13 September. Uit Warschau meldt
men, van den 7 dezer, dat de oogst in Polen, wat
de boekweit betreft, min gunstig, wat de rogge aan
gaat goeden wat de aardappelen aanbelangtzeer
overvloedig uitgevallen isen het laatste wordt ook
van de overige zeer schoon staande veld- en tuinvruch
ten, met uitzondering van ooft, gehoopt. Eenige rij
zing, vooral in de boekweit, was ontstaan, nadat de
Engelsche öerigten wat ongunstiger begonnen te luiden,
(hetgeen sedert weder ten'gunste veranderd is").
Dusseldorp den 8 September. De Provinciale
Qvcrijsselsche Courant meldt thansdat eenige land
lieden in de gemeente Genemuiden het middel hebben
aangewend, om de aardappelvelden te eggen, o-f den
grond los te maken, dat de. beste gevolgen gehad
heeft".
Uit Aken wordt' gemelddat de speelbank al
daar gedurende twee zomermaanden eene som van
200,009 th. heeft gewonnen. Toen de koning van
Pruissen er onlangs vertoefde verwijderde men de
speeltafels uit de redoute, waar deze tak \/an industrie
anders beoefend wordt; denkelijk, om voor tekpmen,
dat de wanordedoor dezelve gesticht, Z. M. niet
soms te sterk in het oog zoude vallen.
€£iu)clati&»
Londen, den 13 SeptemberDezeï dagen is een
exemplaar van den eersten volledigen druk van den
Engelschen Bijbel in 1555, bij Mijles Coverdale
gedrukt,' op eene zonderlinge wijs gevonden; te weten,
in den dubbelen bodem van eene oude eiken kist, te
Holkhatn hall nabij Norfolk den zetel van den graaf
van Leicester. Er zijn verscheidene onvolkomen
exemplaren van dezen druk des Bijbels voorhanden
als een in het Britsch museum eert ander in de boe
kerij van de hoogescboo! van Cambridge, enz.maar
het thans gevonden exemplaar is in den meest volle
digen staat, De eigenaar van Holkham heeft hetzelve
in zijne keurige boekerij eene plaats gegeven.
- Gisteren heeff de heer Green weder eene Inch-
reis gemaakt met zijnen ballon Nassauen wel dit
maal iq gezelschap van- 2 luipaarden, die in een schuitje
onder het zijne geplaatst waren; na eenige malen tot
zekere hoogte gestegen te zijn, heeft de heer Green
zijn beestachtig gezelschap aan land gezet, en is toen
met een elftal personen bij zich opgestegen; de hevige
wind heeft zijne opstijging zeer belemmerd.
Sedert eenitg maanden heeft de herrog van Wel
lington twee of drie honderd vossen uit Frankrijk
laten komen en dezelve op-züne landgoederen te Strath-
fieldsaye losgelaten. De boeren, zegt de Morning»
Croniclezullen niet zeer vereerd zijn met deze gril
Van den edelen lord,
Parijs, den 11 September. Te Augonlêmeis eene
ontdekking gedaan, welke voor de Fran,scire boekhan
delaars van het grootste gewigt mag worden genoemd.
De policie van Parijs, derwaarts ontboden, heeft het
geluk gehad eene geheime drukkerij te ontdekken; dui
zenden boeken, vooral de beste werken voor opvoeding
en onderwijs, werden lner gevonden, en men vond er
zelfs nadrukken van de werken van Lamartineja van
Thiers'' laatste werkHistoire du Consulat ct de
V Empire.
JSdgic.
Brussel, den 10 September. Te Hamme, bij
Termonde, heeft een landman, die in den aanving
van het saizoen zijne pootaardappelen uit eene kamer
genomen en vervolgens takkebsssen daar nedergewor-
pen had, dezer dagen, van die laarsten willende gebruik
maken, bevonden, dat eenige weinige daaronder ver-
getene aardappelen als een nieuw plantsoen waren
opgeschoten. Het loof daarvan was toen frisch en
gezond, doch werd binnen 24 uren zwartachtig, ver
droogd en verlept. Dit verschijnsel gaat al de tot
dusverre voorgestelde t.heonën -der aardappelenziekte te
buiien.
Brussel, den 14 September. In Doornik is de
prachtige hoofdkerk met eene geheeie vernieling be
dreigd* geweest; gelukkig is door tijdige hulp dit
ongeluk voorkomen. Zaturdag omstreeks 12 uren
bespeurden vreemdelingen, die deze kerk bewonderden,
dat het tweede dakwerk van de zuidelijke dwarszijde
des gebouws branddeen deelden dit aan de juist
voorbijgaande vicarissen Voisin en Descamps mede.
Dadelijk kwamen op het gegeven alarm de buren tot
blussching toeschieten en aan deze spoedige hulp had
men het te dankendat men binnen weinige oogen-
blikken den brand, welke reeds verscheidene ellen van
het dakwerk had aangetast, meester werd. Ten half
twee ure was alle gevaar verdwenen.
Dit ongeluk wordt wederom toegeschreven aan de on-
voorzigtigheid vau eenige loodgietersknechts, die in de
laatste dagen aan dit gedeelte -des gebouws eenige solde
ringen maakten gelukkigdat het ongeval niet des
nachtsmaar midden op den dag plaats had.
Onder de steden welke zich onderscheiden
om de behoefte ir. den aanstaanden winter zoo veel
mogelijk tegen te gaan, behoort Antwerpen. Men zal
aldaar verschillende grootë werken ondernemen, welke
vele handen zuilen bezig houden. 1
De stoomboot the British Queen is eindelijk
voor eene som van 270,000 franken, aan den heer
ll&ijmvit verkocht,
Antwerpen, den 1 3 September. Dank aan de
maatregelen door ons bestuur genomen, om den vrijen
toevoer van levensmiddelen te begunstigen, heeft reeds
gisteren de stoomboot Soho 41 zakken aardappelen
van goede kwaliteit uit Londen medegebragt. Dit is
de eerste, lading van deze aardvrucht, welke; wij uit
Engeland ontvangen. - Op onze markt van gisteren
werd de prijs voor de inlandsche aardappelen tusschen
de 22 a 30 stuivers het meuken bedongen. Er zijn
ook drooge erwten en boonen uit Holland en Bremen
ingevoerd. Men verzekertdat dezelve van goede
kwaliteit en tegen redelijken prijs te bekomen zijn
zoodar zij op vele tafels de mislukte aardappelen zullen
kunnen vervangen.
iJlubiCrïfttsbjÊI!,
's Gravenhage den 12 SeptemberMen verze
kert, dat het standbeeld te paard van Willem den Zwijger
dat thans te Parijs geëxponeerd is en aan Z. M. onzen
Koning toebehoortzal geplaatst worden voor een der
bogen van het thans in aanbouw zijnde gedeelte van
het Koninklijk paleisin het Noordeinde.
's Gravenhage, den 16 SeptemberMet den 15
September eerstkomendeworden de invoerregten van
de navolgende goederen verminderd tot op het bedrag,
bij iederderzelve uitgedrukt: Aardappelen, 5 cents de
10 mud; Gierst, r cent de 100 pond; Rijst, 1 cent
de 100 pond; Boonen, Erwten en Linzen, 10 cents
het last; Gort, Grutten en gepelde Gerst, 3 de 100
pond; Meel, 5 de 100 pond; en zulks voor alle
partijen, welke op of na den 15 'September ten invoer
zullen worden aangegeven.
Ofschoon de aardappel reeds vroeger hier te
lande werd geteeld, heeft zijne cultuur in de 16de eeuw
eene zoodanige uitbreiding erlangd, dat hij thans als
het meest algemeen en meest noodzakelijk voedings
middel voor de lagere, en zélfs voor een gedeelte der
middelstanden in Nederland te beschouwen is. Zon
der noodeloos hooger op te klimmen, is het niet on
dienstig beleend te makende opbrengsten der twee
laatst verloopen'e jaren.
Delevering was als volgt: 1843. 1844.
Noordbraband mudden 2,333,793 1,993,197
Gelderland, 2,897,701 2,504,527
Zuidholland1,981,197 1,536,907
Noordholland, 27 5,975 533.250'
Zeeland, n 805,464 764,888
Urrecht, mudden 453.841 344,79a
Vriesland, 2,126,157 1,830,006
Overijssel, 1,116,390 1,348,830
Groningen, 1,395,247 1,349-533
Drenthe, 622.957 650,777
Limburg, 753-85.° 695,263
Het gezamenlijk bedrag was derhalve in 1843»
14,462,571 mudden, jn 1844, 13,552.030 mudden.
Zij werden geteeld op eene uitgestrektheid gronds
van nagenoeg 75,000 bunders.
Voor het ioopende jaar is de hoegrootheid der op
brengst op dit oogenblik nog niet te bepalen. Uit de
ontvangen bescheiden, door de Regering ingewonnen,
blijkt inrussebpn. dat de bepoote bundertallen en het
vermoedelijk bederf is als volgt:
bundertal roeide ziekte besmet
Noord-Braband 10,676 10,661
Noord-Holland 2,287 1,121
Zuid-Holland 12.310 10,943
Zeeland 4,686 3,748
Vriesland 10,816 7,998
Overijssel* 7-3^6 4 5,461
Limburg 7,113 2,254
Van de andere provinciën zijn de berigten tot dus
verre niet ingekomen en ook de aangeduide zijn ten
deele niet volledig (van Noord-Biaband bijv. ontbreken
nog de opgaven van 48 gemeenten.) Het schijnt intus*
scben zeker te zijn, dat er dit jaar buitengewoon veel
aardappelen werden gepoot, maar teven dat zoo niet
-f van liet gezamenlijk product tot dusverre aau de rot
ting, die het gevolg der ziekte is, onderhevig werd.
Stelt men nu, gelijk het gesteld kan worden, dat er
2§ mudden per ziel worden verbruikt, en het overige
in gewone/tijden tot voedsel van varkens en ander vee„
voor de jenever- en stroopbranderijen, en voor den
uitvoer wordt verbruikt, dan blijkt het, dat indien de
besmette bundertallen als verloren moesten bëschouwd
worden, er een aanmerkelijk tekort, alleen op het ge
bruik tor levensonderhoud der ingezetenen, zal ont«
Staan. Intusschen is, in afwachting van den afloop
van den oogst, niet te zeggen, of het kwaad werkelijk
zoo diep zal doordringen. De betere keer, flien het
weder onlangs nam, kan het kwaad lenigen en mindert
ongunstige uitkomsten opleveren dan men tot heden
vreesde.
In 1844 was de oogst hier te lande van de verdere
meest voorname voedingsmiddelen als volgt: Rogge
circa^.000,000mudden: Tarwe circa 1,300,000 mud
den; Gerst circa 1,250,000 mudden;- Boekweit circa.
1,000,000 mudden; Boonen circa 300,000 mudden;
Erwten circa 150,000 mudden. De opbrengst vari
dit een en 'ander zal vermoedelijk dit jaar in doorslag
niet minder zijn.
Haarlem, den 15September. De proeven, dezer
dagen met de Leeghwater genomenzijn gunstig uit
gevallen en openen het vooruitzigt, dat dit krachtige
werktuig, tot droogmaking van de Haarlemmermeer,
aan het oogmerk zal voldoen. Het was eene groot-
sche maar toch eenigzins hagchelijke onderneming,
welke echter de onzen tot- eer verstrekt, daar uien
theoretisch vrij zeker was.
Andere proevendie zelfs bij vreemden reeds ge
slaagd waren, zijn, bij ons overgebragrwel eens
mislukt.
Texel, den 12 September., Dezer dagen had bin
nen deze gemeente het volgende treurige voorval plaats.
Zeker landman, vader van verscheidene kinderen, keert
des namiddags van de jagt terug, en zet zijn geladen
geweer in de rustin een' hoek der schuur waar juist
zijne twee zoontjes, van 4 en 6 jaarzich al spelende
ophielden. De vadef begeeft zich naar zijne vrouw ia
ene naast bijzijnde kamer, doch pas daar gekomen
hoort hij een geweerschot. Hij snelt dadelijk naar de
schuur, en vindt zijn jongste zoontje uitgestrekt op de
plaats, waar hij het pas weinige oogenblikken geleden,
als een toonbeeld van gezondheid en bloei, in het ge
not van kinderlijke vreugdeverlaten had. Zoo veel
men vag het oudste kind vernemen kan, had zijn jongste
