GOESSCIIE
1845»
COURANT*
Mcïandêg 15
**33teifflsae5
-t \J J
Frankfob t den 6 September. De Duitsch-Katho-
lijke hervormer Rouge, kwam des avonds van den 30
Augustus te Tamowitz in O'pper-Silezie aan ter
stond schoolde een opgeruide hoop gemeen volk, welks
fanatismus nog door brandewijn opgehitst wasvoor
het logement te zantenwaar hij zijn intrek had ge
nomen. De woede van het gepeupel was vreesselijk
onder den wilden kreet: Ror. gdmoet sterven 1" wer
den al de vensters van het logement met steenen in
geworpen. Niet dan met de grootste moeite konden
'verdere gewelddadigheden verhoed worden. Des ande
rendaags 's morgens zeer vroeg, reisde Ronge van
Tamowitz af. De op dien dag voorgenómene gods
dienstoefening der Duitsch-Katholijke gemeente, kon
onder deze omstandigheden geen' voortgang hebben.
Londen den 4SeptemberAlhier is eene pracht
editie in 'tlicht verschenen, inhoudende afbeeldingen
en beschrijvingen van dé voornaamste plaatsen en ge
bouwen welke Hare Majesr. de Koningin op hare reis
naar Duitschland bezocht heelt.
Hull den 5 September-. Een landman bij het
iiitstropijen van guano op zijnen akker, eenig stof daar
van ingeadc-md hebbendeis gevaarlijk ongesteld ge
worden, cn men heeft bevonden dat de stof vergif in
zich bevatte.
Parijs den 9 September. Zekere Schwartzeen
Duitsch werkman in bijouterie» alhier, die zich gedu
rig in den drank te buiten gingen daardoor dikwijls
oneenigheid met zijne vrouw had, werd den 5. dezer,
nadat hij zich weder gedurig naar den kroeg had be
geven, deswege door zijne vrouw verwijtingen gedaan.
Door den drank verhit, grijpt hij een zware schaar en
wil die de vrouw naar -het hoofd werpen zij, dit
ziende, duikt neêr en de schaar treft een werkman,
die achter haar stond aan den hals en doorsnijdt een
slagader, zoodat de ongelukkige binnen weinige mi
nuten was doodgebloed. Schwartz, nu radeloos, gaar
ongemerkt naar boven en snijdt zich met zulk een
geweld met een scheermes den hals af, dat men het
hoofd voor een goed gedeelte van den romp vond af
gescheiden en dan vindt men nog lieden die de pen
dui ven opnemen om den sterken drank te verdedigen
Brussel, den 10 September. Men verzekert, dat
Aniwerpsche kooplieden schepen zullen uitzenden, om
in het Noorden, in Spanje.,en elders, waar de aardap
pel wel gelukt is, voorraad daarvan te halen.
Brussel, den 12 September. Hier *e lande, waar
de aardappelziekte, zoo ai niet het eerst opgemerkt,
dan ten minste zeer uitgebreid in hare werking ge
weest is en in hare gevolgen allernoodlottigst wezen
kan, blijft dit onderwerp het publiek en de dagbladen
levendig bezig houden. Men kent reeds de maatrege
len, door de regering genomen, om de gevreesde schaarscii-
te van levensmiddelen te voorkomen. Sommige onzer
dagpa pieren verlangen, bij den vrijgestelden invoer,
ook het gevaarlijke middel van algemeen verbod van
uitvoer-gevoegd te zien. Andere willen, dat de rege
ring het maken van zetmeel uit aardappelen, welke
stof in onderscheiden fabnjken gebruikt wordt, ver-
biede. Hiertegen verzet zich het Aniwerpsche blad
le Précurseurhetwelk beweert, dat het vrijlaten dier
vervaardiging juist het middel zijn kan, om hetgeen
er nog van den aardappel oogst goeds kan overblijven,
te behouden; aangezien, wanneer men veroorlooft om
uit de door ziekte aangedane aardappelen, hetgeen zeer
gevoegelijk geschieden kan, het zetmeel te trekken,
deze van de goede afgescheiden zullen worden en door
hunne aanraking dezelve niet bederven zullen. Zelfs
zon de regering de slechte aardappelen, in plaats van
die te vernietigen, gelijk thans op sommige plaatsen
geschiedt, ze voor geringen prijs kunnen opkoopen,
voor eenigzins hongeren aan de fabrijkanten verkoopen,
en de dus verkregen wisest tot onderstand der hulpbe
hoevenden kunnen bezigen. Wat overigens den aard
zelve der ziekte betreft, schijnt men het thans hier
en in Frankrijk eens te zijn, dat zij niet aan het daar-
zijn van champignons of andere cryptogamen te wij
ten is, alzoo niikroskopische onderzoekingen bewezen
hebben, dat er, in her inwendige der zieke aardappelen,
riet de minste vezelen van zoodanige planten, maar
alleen eene bruine, korrelachtige stof .gevonden wordr,
welke de oorzaak of liet teelten der ziekte schijnt te
wezen.
'sGUavenhage, den 11 September. In de Staats
courant wordt thans medegedeeld het verslag nopens
den staat van het armwezen over 1843, 'twelk, ter
voldoening aan art. 226 der Grondwet, aan de Sta-
ten-generaal is aangeboden. Om voor te komen dat
daaruit verkeerde gevolgtrekkingen worden afgeleid
wordr in genoemd dagblad het volgende aangemerkt:
Amsterdam, den 30 Augustus. Behalve onder
scheidene andere gewigtige beraadslagingen en beslui
ten, in verband met hef doel der Maatschappij van
Toonkunst, is in de laatste algemeene vergadering be
paald cn vastgesteld:
Utrecht, den 11 September. In een onzer vo»
rigen lubben wijden landman aangeraden, om in Sept.
of October aardappelen te poten, ten einde gedurende
den winter aardappelen te hebben. Wij hebben hier
over brieven ontvangen, 0111 nadere inlichting. Reeds
i;i vorige jaren is deze winterbebouwing door deskun
digen aangeraden, en hoe gemakkelijk is daarvan proe
ven te nemen?' Men verneemt van meer dan eenen
kant, dat de aardappel beter in kouder dan in warmee
gewesten groeitbeter in zand dan in kleiaarde. Ia
SchotlandZwedenNoorwegen cn andere koudere
landstreken, is de aardappel dit jaar het best geslaagd,
en van daar wordt dan ook voorraad verwacht. Hier
uit zou kunnen blijkendat de aardappel in October;
en November zeer goed' zal gtoeijenen dat men i»
Januarij of Februarij daarvan vruchten zal kunneni
oogsten. Men heeft in ons vorig berigt gezien, dat
men den winteraardappel iets dieper dan anders moet
poten. Gewoonlijk doet men zulks 7 h 8 duim (oude
maat), maar i;u wordt aangeraden 10 12 duim. Men
neme daartoe liefst grond, waarop geene aardappelen
gestaan hebbenof heeft men dien niet, dan spitte
of ploegc men de aarde vooraf ombemest dezelve
mei kalk of kalkwaterof met verdund zwavelzuur
(1 deel op 100 deehn water), en gebruike gezonde
pootaaydapprienliefst van zandgrond. Zoodra de
vorst invalt strooit men stroo of mest op den grond,
met ascli of droog zand gemengd. Volgens deskundi
gen blijft de aardappel gedurende de vorst groeijen
daar dezelve niet tot die diepte in de aarde dringt»
Men beproeve iier, en de uitkomst leere wat er van zij»
Groningen, den 11 September. Met belangstel
ling ziet men tegenwoordig in de nabijheid dezer stad,
op de landerijen van den hoog welgeb. heer mr.
Hora Siccama van de Harkstedeeen geheel nieuw
dorsclnverktuig, waarmede men op dit oogenblik bezig;
is wit mostaardzaad te dorschen, doch welk werktuig
even zoo voor het dorschen van koolzaad op het veld
zoude kunnen dienen. Het wordt door 5 of 6 paar
den voortgetrokken; het te dorschen zaad wordt ill
een' bak vóór aan liet werktuig ingeworpen en daac
gebragt tusscben twee cilinders, welke, even als de
daarachter ornloopende dorschvlegels, of liever dwars
liggende riorschbalken, alle te zamen in beweging ge*
bragt worden door het omgaan der groote raderen,
waarop het geheels werktuig rust. Het uitgedorschte
wordt opgeschud, waarna de korrels door houten lat
werk in een' bak, achter aan het werktuig geplaatst,
nedervallen en het uitgedorschte stroo uit den wagen
wordt uitgewoipen. Aanvankelijk verneemt men,
dat dit werktuig zeer goed aan het oogmerk voldoer.
N°.
iLinajmrSi*
JDe uitgave dezer Courant geschiedt Maandags
en Donderdags avonds. De Prijs per Kwartaal
\is f dj75; Franco per Post f J ,90.
Gewone Advertenti'èn worden a SO ets. d,e pegel
geplaatst. GeboorteHuwelijks- en Doodberigjgh
van J 6 regels a f «/,£0, behalve het ZegeCrégt.
NIEÜ WSTIJDfNG R N.
Zhtttecftlftnb»
Ofschoon" de scheepvaart dit jaar zeer laat geo
pend iswaven in het laatst der vorige maand te
Hamburg 500 schepen meer dan in het vorige jaar
op gelijk tijdstip aangekomen. Deze vermeerdering is
- het "gevolg niet alleen van den grooten aanvoer van
spoorweg stavenruw ijzer en steenkolen, maar ook
van de uitbreiding van het handels-verkeer met andere
werelddeelen. Men heeft overal handelskantoren, ge
lijk voorheen de Nederlanders die nu slechts schepen
verhuren aan hunne handels-maatschappij.
Gitgciauft»
De Times deelt uit het American Paper de vol
gende aanprijzing der guano mede: Het zoontje van
een' pachter ging dezer dagen in de schuur om te spe
len; overvallen door een hevig onweder, moest hij er
blijven; hij ging liggen opeen' zak met guano. Toen
liet onweder bedaarde, liep de pachter over de binnen
plaats, om zijn zoontje te zoeken, maar plotseling zag
hij tot zijn' schrik een reus van acht voeren voor zich
staan. Wie daar riep de vader; wat zoek je
hier?" „Ik ben het, vader!" piepte de reus,
„ken je dan je Toontje niet meer?" „Ben jij her,,
mijn jongen!" riep de vader, zich de oogen uitwrij
vende, "hoe drommels ben je zoo groot geworden?"
Wel, vaderhernam de Goliath met kinderstem,
„ik ben gaan liggen op den zak met guano, dien je
in de schuur hebt: daarvan en van het weerlicht komt
het; maar mijn wambuis is gescheurd en de schoenen
klemmen mij zoo." (Merkwaardige groeikracht!)
JfVaniirttft»
Volgens de laatste berigten uit Rome verneemt
men, dat.de gezondheid van den Paus meer en meer
wankelend wordr. De ziektewaaraan hij lijdende is,
zijnde de kanker aan den neus maakt met eiken dag
vorderingen en doet spoedig het ergste vreezen. Gre
gorius XVI tMaur. Capelhiriis den 18 September
1765 te Belluna geboren, den 2 Februatij 1831 tot
Paus verhevenen den 6 van die maand-gekroond en
telt thans 80 jaren.
Uit eene statistieke opgave blijkt, dat in onder
scheidene mijnen van Europa in de laatste tien jaren,
zevenduizend mijnwerkers zijn omgekomen.
iSelgie.
iSlcfojcrlfttifcim.
Men heeft in de laatste rijden, zoo ill openbare
geschriften als op andere wijzen, de meening geuit,
dat de bedeeling der armen hier te lande meer dan
.twintig millioe» gulden in een jaar zoude kosten;
daaruit is alverder opgemaaktdat op de natie zoude
drukken eene armenbelasting van ongeveer 8 per
hoofd. Zulks schijnt daaruit ontieend te zijn, dat,
volgens de openbaargemaakte verslagen, de uitgaven
en ontvangsten der onderscheidene instellingen van
weldadigheid ieder ruim f 20,000,000 hebben bedra
gen. Voor de instellingen van weldadigheid of voor
de armen is p. m. 3 mill, guldens besteed.
A. Dat de voornaamste Afdeelingen in de gelegen»
beid zullen worden gesteld tot liet oprigcen van Or-
gtl-Sc holen
B. Dat de Maatschappij een deel har er inkomsten
zal afzonderen rot het stichten eener algemeene instel"
ling ter ondersteuning van hulpbehoevende Inlandschet
Toonkunstenaars en hunne nagelat ene betrekkingen.
Men leest in den 's Gravenhaagschc Nieuwsbode;
Naar wij van goederhand vernemen, zal eerstdaags*
vanwege ons gouvernement, een krachtige en weldoende
maatregel (welke?) uitgaan, ten einde vooral voor de
midden- en lagere volksklasse den druk te lenigen, die
uit het nagenoeg geheel verloren gaan van den aardap
pelen-oogst geboren wordt.
Thans wordt aangeradeni°. 0111 de nog overge
blevene aardappelen zoo lang in den grond te laten
als de weersgesteldheid zulks toelaat en'bij droog we
der te rooi jen 20. men neme voor het volgende jaar
gezonde pootaardappelen uit zandgronden30. men
poote liefst op rijen, om het gewas met den aanaard-
piot g behoorlijk te kunnen ophoogen; 4.0, men ver
brande het loof der zieke aardappelen dadelijk na de
ï'ooijiug op het veld ten einde geen kiem der ziekte
cp het land overblijve50. uien zuivere of bemeste
den grond met kalk of kalkwaterof verdund zwa
velzuur.
T Men heeft het plan om de kusten en waddei}
