HM! UWPKI.
lid van hen door de tanden der werktuigen verminkt
worde.
Van den ób tot den 28 Februarij d845.
Met inbegrip der Landelijke en Plaatselijke
Belastingen.
HOFSTEDE nmt ,0 Bunders, 87 Roeden,
60 Ellen HOF, BOOMGAARD, WEIDE en
ZAAILANDENalles in de Gemeente van Tersektt
gelegen.
RENHUIS re s Gravenpoldermet
TUIN en ERVE, bevattende 7 Be
hangen Kamers en een KabinetjeKeuken
Kelder en ruime Zolder; aankomende Jonk
vrouw M. L. CH&TELAIN. zijnde dit
laatste inmiddels UIT de HAND te KOOP.
Te Go&s, kij F. Kleeuwens Zoon.
i
Ontvangt nu de werkman in het laatste geval eene
vergoeding, minstens in eestige verhouding met die welke
de krijgsman ontvangt, als'-prijs voor zijnen wel loffeiij-
ken maar altijd betrekkelijk onvruchtbaren(3) moed?
krijgt hij eene plaats in een invaliden-huis Neen.
Wat gaat dit het land aan? En indien de meester der
werkinrigting ondankbaar is t ,dan sterft de verminkte,
onbekwaam tot werkvan honger in eenen onbeken
den hoek.
Zonder twijfel heeft de fabrikant, wegens het ver
nuft, dat hij ten toon spreidt, de kapitalen, welke
hij waagt en de inrigtingen, wélke hij sticht, een wettig
regr op de onderscheidingen, waarmede men hem over
laadt maar waarom is de werkman ontn.ee doogend
uitgesloten van die belooningenwaarvan de werking
zoo heilzaam is op de massa's. (4)
Zijn de generaals en officieren dan de eenigendie
men in een leger beloont
i)it openlijk loslaten en minachten van de werklieden,
dat nog dikwijls verergerd wordt door het eigenbelang
en de boosheid van ondankbare meesters, maakt hun'
toestand lie klagelijk.
Sommigen leven niettegenstaande onoplioudelijken ar
beid met vele ontberingen en sterven voor hunnen tijd,
bijna altijd eene maatschappij vloekendedie hen aan
hun lot overlaat.
Anderen zoeken eene kortstondige vergetelheid hun
ner rampen in eene doorlende dronkenschap.
Een groot getal eindelijk, geen enkel belang, geen
enkel voordeel, geen enkele zedelijke of stoffelijke aan
sporing lubbendeom meer of beter te werken, be
paalt zich gestreng, van slechts zooveel te doen als
genoeg is, om het loon te verdienen. Niets hecht
hen aan hun werk omdat niets in hunne bogen het
werk verheft, vereert of er roem op kan doen dragen.
Niets beveiligt hen tegen de verleidingen der ledigheid,
en indien zij bij geval gedurende eenigen tijd de mid-
dfUn vinden om in luiheid te leven geven zij zich
weldra bijna geheel aan de gewoonte van lediggang en
uitspatting over fwaartoe zij dan onzedelijke middelen
zoeken). Meestal worden alzoo velen bij gebrek van
eene beschermende en billijke voogdijschap, welke hen
Slaande gehouden', en hunne eerste eerlijke en werk
zame pogingen ondersteund en beloond zou hebben
niettegenstaande zij weleer met eerlijken en goeden wil
bezield waren, doof slechte hartstogten voot altijd be
dorven en bezoedeld.
Men ziet uit deze Schets dat dezelve voornamelijk
op den toestand der in Frankrijk fabriekwerk verrig-
tende klasse ziet. Op ons land is dit over 't alge
meen niet zoo toepasselijk, waar doorgaans een meer aan
liet werk geeveimedigd en tot levensonderhoud vol
doend loon gegeven wordt, indien er-maar goed ge
bruik van gemaakt wordt, en de drank er nier te
veel van verslindt. Hiertegen worden echter thans
doeltreffende pogingen in't werk gesteld. Dewijl rog
thans ook bij ons de armoede toeneemt en deze waar
zij uit ledigheiden werkeloosheid ontstaat zeden ver
woestend en Onheilspellend is, zoo is men oveial
-schier bedacht op vermeerdering van werk om een
ieder, die werken kan, op den duur het te geven.
Daarenboven-zijn er bij ons nog vele inrigtingen van
weldadigheid, waardoor in het lot van hen, die trouw
dienden en niet meer werken kunnen wordt voorzien.
Hier behoeft niemand van gebrek te sterven. Einde-
luk is ook bij ons reeds ten deelc verwezenlijkt, wat
Sua aanprijst, namelijk eervolle belooningen voor
trouwe dienstboden en werklieden» De Maatschappij
van landbouw in Zeelanden de te Amsterdam op
gerigte vereeniging ter verbetering van den stand van
dienstboden .(zie ons vorig Nr.) geven er bewijs van.
Men komt voorts de arbeidende klasse te hulp en zoekt
ben vrij te waren voor armoede door spaarkassen
door inhouding van her loon voor een kwaden dag, door
ziekenbussen, al hetwelk we! te wensehen ware dat,meer
door die klasse behartigd en als in hun belangfgeschieden
de begrepen werd. Ilier en daar heeft men ook een pa
tronaat voor de armen of arbeidenden opgerigt. Men
zorgt niet alleen dat zij werk hebben of bedeeling
krijgen maar men houdt ook toezigt over hun huisselijk
leven en hunnen zedelijkeu toestand. Men wendt
zelfs bestraffings middelen ter hunner verbetering'aan.
Men laat hen in éers woord niet aan zich zeiven over.
Dan eerst kan men hun lot verbeteren en doer men
de maatschappij dienst, terwijl men bij verzuim hier
van fabrieken kan opftgten, zoo veel men wil, ruime
bedeelingen doen enz maar bij het eind zal men er
meer kwaad dan goed van zien.
Hij vermeldt elders- dat de vrouwelijke han
denarbeid slechts 4 franken nog geen 2 guldensj
5s weeks doorgaans 'oplevert cn rekent uithoe be
zwaar lijk daarvan in de hoogste noodwendigheden
kan voorzien worden.
(2) Wij moeten hierbij opmerken dat de schrij
ver hier onaangeroerd laatdat hieraan verwaar-
loozing van huisstlijke en zedelijke opvoeding mede
haar aandeel heeftDe verbetering hiervan zou
qnzes 'inziens wel behoor en tot de voorbehoed midde
len van kwaaden ook bij geringe belooning van den
arbeid daarin doen volharden. Hoe betreurenswaar
dig het te dien opzigte in F. gesteld istoont onder
anderen het hierboven onder de berigtcn vermeldde uit
de Revue de Paris aan Sue zelf laat Gabriel la-
ter zeggen dat er op het platte land veel onkunde is
en dat daardoor de zcdeljke toestand der landbou
wers zeer ellendig is. tij geeft op eens andere plaats
op dat de jeugdige werksters wegens hei geringe loon
niet voor eene behoorlijke of liever weelderige kleeding
kunnen zorgen en daarom zich liever aan eene le
venswijze overgeven Waardoor zij in dit opzigt aan
haren smaak kunnen voldoen. Tegen dien verkeer
den smaak moet dus iets anders dan verhooging van
loon aangewend worden.
En wat eindelijk het nadeel der menigvuldige rust
dagen of zoogenaamde feestdagen {de zondag natuur
lijk uitgezonderdj aangaatvan welken aard die
ook zijnzoo stemmen wij volkomen toedat dezelve
hoogst nadceliger invloed uit oefenenMen werkt
niet men wint nietmen verteert bovendien op één
dag meer dan men in 6 dagen verdient. Men krijgt
smaak én zekert liederlijkheid cn krijgt alzoo tegen
zin in d'en arbeidwaaraan men hot tentoonig die
voor sommigen is gewoon moet blijven cn waarin
men.uit pligtbese f volharden moet. De nadcelige re
sultaten der rustdagen voor de armoede kan men
zien uit de opgegevcne statistiek \an Zwitserland in
ons Nr. 3 van 9 Jnmtarj 11.
Ter afschafing van door de werklieden* eigenden-
kelijk ingevoerde rustdagen is men in Amsterdam en
elders nuttig werkzaam ook 'door de uitbetaling der
W-crkhonen op anclcre dagen dan vroeger geschiedde.
(3) Sterile. Dit enkele woord doet ons ziendat
Sue den krijgsmansstanddien hij anders nog al laat
ui tkomen niet wil believenten 'koste der waarheid
en dat hij geen voedsel geeft aan dien verkeerden
Franschen volksgeest die het nationaal geluk bovenal
in krijgsroem zoekt.
(4) IVj mogen hierbij niet onvermeld laten eene
handelwijze onzer voorvaderendie in vele opzigt en
zoo goed voor diegenenzorgden die hen tin dienst
haddi n gestaan.
Bij de Oost-Indische compagnie was bepaald, dat
de volgende vergoedingen gegeven werden aan degenen
clie in derzelver dienst hunne gezondheid of eenig lid
verloren haddenals voor V verlies wan den regter
arm f 800, van den linkerarm f 500, van één been
f 6co van beide bcenen f 1200, van één oog f 400,
van beide oogen 1200 van de linker hand ƒ400 van
de regter f 600van de beide handen f 1200.
Bijzondere kooplieden loofden zelfs eene jaarIjksche
bezoldiging uit aan dégenendie hen gedurende, een
aantal jaren trouw gediend hadden cn vele anderen
kochten hunne oude dien'tb oden eene plaats in een
proveniershuis of op een zoogenaamd hofje.
In ons vorig No. moeten de woorden op kolom 6,
Wij hopendat dit plan bijval en onhelders navol-
volging vinden zalf) geplaatst worden op kolom 5, on
der de Statuten der Sociëteit ter betere inrigtiog van
den dienstbaren stand.
Wij vestigen nogmaals de opmerkzaamheid op deze
inrigting en de voorgestelde ^tatuten. Voor eenen gerui-
men tijd toch hadden wij in ons blad opgegeven,
dat er iets dergelijks te Carlsrt/he bestond en hadden
daaryan eenigé bijzonderheden vermeld, terwijl wij toen
reeds tevens den vvensch uiteden dat deze zaak in
ons 'and belangstelling trekken mogt. Bij deze verwe
zenlijking hiervan bevelen wij deze zaak bij vernieu
wing aan.
Roitinfeïjnfi* £Hbcr!,"mbrurihc Caferg.
PRIJZEN VAN IOOO EN DAARBOVEN.
Trekking der Eerste Klasse.
3de Lijst. No. 7974, een Prijs van 1000.
4de Lijst. No. 3424een Prijs van f 20,000.
No, 19548, 16139 eu I7I3°» iec'er €en Pf8s van
f 1000.
5de Lijst. Geene.
6de Lüst. No. '20582 een Prijs van f 2500.
No. 17739, ^so, 18208 en 2851, ieder een Prijs
van f 1000.
7de Lijst. No. 20288 en 6906 ieder een Prijs
van f 1000.
8sre Lijst. No. 12717, 8958^120987, iedereen
Prijs van f 1000.
mj)DENPRI JZEN
be uMgcnbc te ©oe#-
Tarvve ƒ5,00. Rogge 4,45. Vroege Gerst f 4,40
Late Gerst 4,40. Boekweit 3.90. Haver f 2,05
Witte Boonen 0,00. Witte Erwten 0,00. Groene
Erwten f 4,05. Graauwo Erwten f 0,00. Tarwe
Meel f 7,00. Rogge Meel ƒ6,10. allen per Mudde.
Boter f 0,67 cs. Noord-Hollaudsche Kaas 50 cs. Stolk-
sche Kaas 40 cs. Leidsche Kaas 30 cs. Witte Brood
26 cs. Tarwe Brood 155 cs. Rogge Brood 12s cs. Osse-
V-leesch 60 cs. Koei-Vleesch 60 cs. Kalfs-Vleesch
50 cs. Scha pen-Vleesch 35 cs. Lams-Vleesch 35 cs.
Verscji Varken-Vleesch 65 cs. Gemokt Varken-Vieeschr
75 cs.allen per Ned. Pond. Vroege Aardappelen
f 0,00 Late Aardappelen f 1,45. de Mudde. Jenever
f 60,00. per Vat. IJpen Hout f 7,50. Esschen Hout
ƒ7,00. per Wisse. Groote Takkebossen 11,50.
Kleine Takkebossen f 7,00. de Honderd. Steenkolen
2,80. de 100 Ponden. Turf 80 cs. deditbb. Mudde
Kool O'ie f 38,00. Lijn Olie 40,00. het Vat.
Koolzaad 0,00. Lijnzaad 0.00. de Mudde.
Kaarsen 65 cs. het Ned. Pond.
91 bucvtentisMv
De|Voorjaars PAARDEN en VEE
MARKT, zal te Middelburg in Zeeland] ge
houden worden op Donderdag den 3 Apr:
Op Woensdag den 12 Maart 1845,.des namiddags
te 4 uren precies, in de Herberg op het Dorp Ter-
seke zal P I E T E R BAAS, Landman aldaar
publiek en aan de -meestbiedende zoo in Perceelen als
in Massa presenteren te verkoopen Eene Kapitale
Op Vrijdag den 14 Maart 1845, ^es morgens te
10 uren precies, op boveng noemde Hofstede: 4
WERKPAARDEN. 9 MRLKKOEIJEN, 1 VARE
KOE, 5 RUNDERS en KALVERS, VARKENS,
HOENDERS en EENDENBOUW-MELK-
GEREEDSCHAPPEN en MEUBILAIRE GOE
DEREN.
En op Woensdag den 19 Maart 1845, des mor
gens te 10 urenten verzoeke van FRANCOIS
JACOB S E, op de Hofstede genaamd het stee,
mede in Tcrsekevan: 7 WERKPAARDEN, 2
JAARLINGEN, 12 MELKKOEIJEN, 8 RUN
DERS en KALVERS, VARKENS. HOENDERS,
EENDEN en KALK HOENENh BOUW- en MELK-
GEREEDSCHAPPEN en wat er meerder zal wor
den opgeveild.
Informatien zijn te bekomen ten Kantore van den
Notaris A. SMALLEGANGE, te Goes.
PUBLIEKE VERKOÖPING. ten over
staan van den Notaris LEONARD DE FOUW.Jz.
op Dingsdag 25 Maait 1845, des avonds 6 uren,
in de Stad Goes, in het Logement de Prins van
Oranje.
1. Van een WOONHUIS en ERVE
te Goesaan den Aprel naar de Kaai, Wijk
B. No. 10; geschikt voor Handel en
Winkelneringaankomende den] Heer
H. le CLERCQ.
2. Van een in 1840 Nieuw Gebouwd HEE
UIT de HAND te PACHTEN, om
dadelijk te aanvaardenEene HOFSTEDE
onder Kruiningenmet een gedeelte LAND onder
Nieuw landete zamen ter grootte van ongeveer 4a
Bunders; te bevragen bij den Ontvanger D O M
NICUS.