Maandag den 10 December.
1844.
GOESSCHE
COURANT.
N% 101.
Beriglen wegens de Koloniën der
Maatschappij van Weldadigheid.
z
r
NII3U W5Tf j DING KJV«
Landbouw.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandags uatniddags en Don
derdag avonds. De Prijs per Kwartaal is/1,75; franco per Post 1,90»
Gewone Advcrtenlien worden 20 cis. de regel geplaatst Geboor-
le-, Howelriks-en t•ondhprigten van t - 6 regels a 1,40.
Nadat de koloniale bevolking tot Augustus 1843
klimmende is geweest, is dezelve sedert bestendig af
genomen voornamelijk door eene beperking van de
opzending van bedelaars of liever van de zoodanige, t
-die zichter voorkoming van te moeten bedelen
-vrijwillig voor de bedelaarsgestichten aangeven waar
door het getal bedelaars-kolonisten in dén jaar tijJs
aanzienlijk is verminderd. De sterkte der geheele be
volking over het laatst vorige vierendeeljaars is geweest,
als volgt
•f?8l j
•qoion l do 0}qJ3lS
C-l
co
1851
1798
a
<J3
vH
1340
C4
4-
CD
CO
(M
CO
CD
O
BS
•U0p0[J0A()|
CO
VH
O
CO
•r*
CD
1
C5
IO
J*PJO01I9S0P0D|
•CO
IO
CM
O
rH
CA N
CO
1
CO
10
a -
Hs}Blqd0Sj0AQ
cN
co
co.
co
TH
vH
rH
co
rH
<M
4
to
<v
-*
sa 1
1
•U08B{S1U{)
1 co
h
I>
rH
CO
<rl
HO
rH
rH
co
CD
CO
AO
•9n.i0}
0
co
c*
rH
co
0iU0S0p uc^
ca
sj
a
-uaJoqaO
TH
X
«M
rH
h'
w
M
j
•u9inoiiaSj8A0
'<N
O
<r.
<N
l-O
IO
rH
O
AO
rH
•uouiottóSdQl
CO
co
O
CO
co
<N
CO
r-i
rH
O
IO
CD
CO
•tm
klnf I 4a aiq-isiS
.co
31
1817
1809
CD
«Cl
CO
rH
rH
co
rH
CO
CO
Cl
co
CO
G
CO
CD
o
Pd
a
o
xn
K
O
a
'O
r—I
O
W
O
CU
O
2
zT>
<M
s
H
o
o
a>
a
cj
a A
<u CJ
o
a c
CU Q
p 2 '5
a> la-
U CD fcö
0) tg 'O
-Q •-*
«D p 3
45s
'O
E-»
103
131
9
533
44
765
486
122
51
51
>1
De sterfte is alzoo gering geweest, hebbende er
danook geen buitengewone ziekten geheerschr.
De vermindering der Koloniale bevolking beeft ech
ter niet belet, in dit jaar, nagenoeg dezelfde opper
vlakte gronds als het vorig jaar te betelen.
Deze oppervlakte bestond uit:
818 Bunders met Rogge.
71 - Zomergerst.
Haver.
Boekweit.
Erwten.
Aardappelen.
Tuingrond.
Groenland.
Overstaarde Brem, terwijl er
Pleinen, Bossclien, Wallen, enz.
qi Onbeteeld en
107 Ongtcultivecrd waren.
Onder het bebouwde gedeelte bevonden zich 65 bun
ders met de eerste vruchtna de ontginning. De be-
teelde oppervlakte is 1709 bunders groot, en,dus 18
bunders klriner dan in 1843, en ook het groenland be
slaat 00 bunders minder; maar de oppervlakte met dit
jaar overstaande brem is, daarentegen, 158 bunders
grooter, zoodat er, met inbegrip van groenland en brem-
grond 2960 bunders onder den ploeg zijn hetgeen
in het vorige jaar maar 2840 bedroeg en het gevolg
is van den vooruitgang in den landbouwdaar de brem-
bemesting nog niet geheel op de verlangde en gewenschte
hoogte gebragt was.
Ondertusschen was het weder in dit jaar zeer ver
schillend met verleden jaar, en op verre na zoo gunstig
nier. Sterk afwisselend winterweder met veel voch
tigheid een droog en schraal voorjaar tot in Julij
hagelslag in Mei over Veenhuizen en een uitermate
natte nazomer, die de meeste veldgewassen beschadigde
en den oogst zeer vertraagdedoen dit jaar onder de
nunstgtinstige rangschikken.
De rogge althans heeft maar een half goed gewas voort-
gebragt, bestaande uit 9029 mud of n van het bun-;
der. Vele planten waren uitgegaan en de aren waren
óok niet best geladen behalve dat er van het zaad hog
een beduidend gedeelte geschoten is. Men is er dan
ook op oedachtorn het zaaizaad voor een volgend
gewaszoo veel mogelijkniet alleen van het onkruid,
maar ook van alle ligt zaad zorgvuldig te zuiveren.
Het zomergraan levert meer op, als hebbende de
gerst van 65 bunders, daar er 6 groen aan lier vee
vervoerd zijn, ïaió mud, datis, tegen bijna 19 mud
Van het bunder opgebragt.
- Van de 92 bunders haver is 2855 mud verkregen
dat is tegen 31 nuid van het bunder, welke opbrengst,
als van een goed gewas bedragende nog beter vol
doet. Ook van dit graan is een gedeelte groen afge
voerdterwijl van een ander gedeelte, aan de vrijboe
ren toebehoorendede uitkomst nog niet bekend is.
De boekweitwaarvan het meevendeel op gebrand
veen en overigens op,zand, gedeeltelijk op verslagen
en ondergeploegde rogge verbouwd is, zal van 131
bunders, nagenoeg 1510 mud opleveren, zijnde tegen
ruim 11 mud van het bunder. Met uitzondering van
de rogge, is het graan dit jaar redelijk zwaar.
De aardappelenoogst zal waarschijnlijk niet minder
opleveren dan verleden jaar.
Dat ruim aardappelgewas, bij eene kleinere bevol
king zalgelukkig kunnen te gemoet komen in eene
mindere hooivvinningdie maar 1300 voer bedragen
hee.fr i een gevolg van de schraalheid des voorjaars..
Er is ook eenig klaverzaad gewonnen, tot eene proeve,
waarvan de uitkomst later zal kunnen worden medege
deeld zijnde het hiervan te verwachten klaverstroo niet
mede gerekend.
Bij dat hooibenevens een gedeelte aardappelen en
ruim strooheeft er ook nog eenig hooi moeten wor
den aangekocht, daar de veestapel thans 950 runderen,
115 paarden en 2050 schapen telt, benevens 177 var
kens welk vee steeds van bijzondere ziekten bevrijd
bleet.
Was het weder dit jaar minder gunstig, het najaar
was tot dus verre vrij gezegend, ook voor het rogge
zaaijen, waarmede en met het aardappelen rooi jen men
zoo druk bezig isdat schier alle fabrijkarbeid tegen
woordig stil staat.
Middelerwijl wordt de katoenspinnerij te Feenkuizen,
waaraan men in Augustus jl. een ongeval ondervond,
hersteld, zoodat deze, benevens de verschillende we
verijen eerst in het begin der volgende maand weder
om in werking zullen komenwaarvan wij eenen vol
genden keer meer hopen te zeggen.
Ook het turfgraventot eigen gebruik mede voor
de stoomspinnerij en gazverlichtingtot eene hoeveel
heid van 1000 dagwerk heeft dit jaar, in weerwil
der afgenomene bevolking, geheel door kolonisten
kunnen geschieden.
Blijven de stoffelijke middelen van verzorging en
opleiding der duizendtallen behoeftige» in de koloniën
alzoo met zorg en inspanning aangewend worden
thans mag men zich verheugen eene belangrijke en
langgewenschte verbetering in de geestelijke te zien
daarstellen door den aanbouw eener kerk en pastorie
voor de Roomsch Katholijken in de gewone koloniën
en van eene kerk voor de Protestanten te O mm er-
schans in vervanging van de bekrompen en onge
schikte localenwelke tot hiertoe voor een en ander
hebben gediend. Dank zij aan Z. M. den Koning
toegebragtvoorde sommen van 7000 en 13000,
welke hiertoe respectivelijk zijn verleend geworden.
In het gemis van dendoor den dood ons ontval
lenijverigen en verdienstelijken J. H. van Wolda,
als opziener over de koloniale scholen isdoor de
bevordering van eenen der oudste en eerste onderwij
zers in de koloniën, den Heer J, H. Geraerts
tot die betrekkingzoo goed mogelijk voorzien.
Onderscheiden in- en uitlanders bezochten dezen
zomer de koloniën. Opmerkelijk was de verrassing,
die de meesten over hurjne bevinding lieten blijken;
aangenaam de tevredenheid waarmede zij de koloniën
verlieten. Mogtcn er velen derwaarts gaan 0111 zich
van den aard en de gesteldheid eener nationale inrig-
ting te overtuigendie zoo zeer in eene behoefte
van het maatschappelijk leven voorziet.
15 October 1844.
rJuïtedilmtiïJ.
Munchen den 3 December. lm weerwil van de
doelmatige voorzorgen der regering, moet j'naar het
berigt van een gisteren hier aangekomen koerier, de
veepest toch naar Beijeren doorgedrongen zijn. Iu
Viechtach moeten zich reeds onderscheidene ziekte
gevallen opgedaan hebbenzoodat men den toegang-
tot die plaats afgesloten heefr. Indien dit berigt be
vestigd wordtzoo zullen de vleeschprijzen en met
deze die der overige voedingsmiddelen spoedig weder
tot eene hoogte stijgendie voor de arbeidende klas
sen liorigst nadeelig zijn zal.
Breslau deu 4 December. Aan den Rijn wekt
eene door de Hoogleeraren Gieldenmeister en yOn Sybel
uit Bonn, geschrevene brochure, waarin de onecht
heid van den heiligen Rok op archaeölogische gron.
den bewezen wordt, veel opziens.
Uit Zwitserland den 7 December. Plorselijlc
is Zwitserlai d in eene crisis gezetdie de zorgelijks re
van alle schijnt te zijn, welke dit land sedert de jongste
tien jaren heeft door te staan gehad. Wij schijnen
namelijk op het punt te staan, een' strijd te zien ulr-
brekelidie het karakter eens rehgie-oorlogs zal voe
ren cn waarvan de uitbarsting reeds sedert eenigen
tijd te vreezen stond.
Heden ontving de R. K. priester, [oh. Rouge,
een fraai bewe rkten oeker welke hem door onder
scheidene Roomsche en Protestantsche ingezetenen
van Hamburg ten geschenke werd gezonden. Boven-
dien ontving hij nog twee groote gouden medailjes.
iilcbctflrttibcau
's Gravenhage den 4 DecemberOp de hofstede
Groencndaalnabij de residentie, houden zich nog
twee ouijevaars op't geen in dit winter jaargetijde
een zeer ongewoon verschijnsel is.
Koudum den 3 December. Als eene bijzonder
heid kan gemeld wordendat men gisteren alhier twee
ooijevaren heeft zien komen aanvliegen, wal bij men-
schen geheugen zekerlijk nog nimmer heeft plaats ge
haden wonderlijk is, vooral bij het tegenwoordige
koude jaargetijde.
Men verneemtdat de heer mr. Sevenstern
Procureur generaal bij het hof van Groningenbenoemd
is tot minister voor de zaken der Rootusch-Katholtjke
Eerediensr. (Gron. Cóur.)
fcksGeceu jciï £!bmuuc>tvatmt.
De COMMISSIE van LANDBOUW in ZEE
LAND bij hare laatst gehoudene vergadering in aan
merking hebbende genomen, dat de, ten verledenjare,
uitgeloofde premien voor het Spitten der Bouwlanden.*
ai ge meen en bijval en medewerking hebben ondervonden,
zoowel om dat daardoor de vruchtbaarheid der gron
den wordt bevorderd, als om dat de aanwending daarvan
onder de best doeltreffende middelen behoortwelke
tot tegemoetkoming kunnen strekken in de armoede deV
arbeidende Uasse ten platten lande
Heeft dientengevolge besloten de uitloving dezer
premien ivederom voor het volgende jaar 1845 te doeh
'plaats hebben, en zulks in de jaarlijksche algemeeh,
verspreid wordende voorstellen bekend te maken doch
beeft tevens bepaald, dar hiervan eene voorloopige 111e.
tfedeeling in de Zeeuwsche Couranten zal plaats he bi
