iiiEBinnif.
ALLERLEI.
JONGELINGEN" 'welke genegen zijn
over te gaan tot de LATITNSCHÊ- en FRANSCHE
SCHOLEN, binnen deze Stad, worden verzocht
zich aan te melden bij den ondergeteekendeLid en
Secretaris der Plaatselijke School-Commissievoor of
uiterlijk op den 17 der loopende maand.
V
ziji) uirgenoodigd, zich hebben laten bewegenhunne
betrekking als zoodanig, met behoud vau den direc
teur, te continueren.
Mr. de Marcasadvokaat te Amst.heeft zich
door 't bewerken dezer verzoening zeer verdienstelijk
gemaakt.
CoRTGENE,(eilandNoord-Beveland) den Augustus.
Uit de donderbuijenwelke op Zondag den 4 dezer
over dit eiland dreven is des avonds omtrent 7 ure
de bliksem nedergeslagen in de schuur eener hofstede,
bewoond bij A. van Leeuwen in deze gemeente, ten
gevolge waarvan dat gebouw in minder dan een uur
geheel is afgebrand. Ofschoon de brandspuit van
Wissenkerkealwaar men den brand terstond heeft kun
nen bemerkenspoedig was aangekomen en ook die
var Cortgene op het eerste berigt was toegesneldis
alleen bet woonhuis der hofstede behouden kunnen
blijven.
DE BANK Vx\N LEENING.
De bank van Leening is de bankier der armende
eenige kapitalist, die het spreekwoord logenstraftdat
men alleen aan rijken leent. De bank van leening hul
digt het stelsel van eene algemeene menschejfiiefdevan
ti-ne weldadigheid jegens de armen welke hun niet meer
dan 10, 12 en somtijds 15 pCt. afneemt!
Niemand wane echterdat de bank van leening een
'woekeraar isVerre van daarWoekeren is geld uit
zetten tegen hoogeren intrest, dan de wet vergunt;
maar daarvoor wacht zich de .gemelde inrigting. Zij
neemt u geenen penning meer af, dan haar geoorloofd
is en hare schuld is net nietdat die hooge intrest
haar is vergund geworden. Zij heeft derhalve niets
gemeen met den vreesselijken roofvogelwelken wij
gierigheiddie men bij wijze van schouwspel konde
verwekkenmaar overigens er volkomen van afzag
hen immer tot eenig wezenlijk nut te doen dienen
in dat vierjarig tijdvakzeggen wijheeft er in Europa
en welbijzonder in Frankrijk, eene ware razernij voor
luchtreizen geheerschteen ieder moest ballonnen
doen opgaanhet was eene wedijveringwie de
zonderlingstede gevaarlijkstede onbezonnendste
de dolste, maar alle steeds even vruchteloos verble-
vene proeven in de kunst van dezelve te besturen,
zoude wagen.
Gedurende dat vierjarig tijdsbestek was de lucht
steeds zwart van duizende vliegwerkenvan alle mo
gelijke gedaantenmet alle mogelijkeonoverdachte
middelen werkende, die geenzins beantwoordend wa
ren aan de geheel exceptionnele nog onbekende ver*
eischten der luchtvaarten.
De oplossing van het vraagstuk in weerwil van
al deze proefnemingen, niet gevonden wordende, zoo
gebeurdewat er Tiet natuurlijk gevolg van moest
wezen. De ballons werden meer dan verwaarloosd
zij vervielen bijna in minachting, en zij die er zich
nog aan durfden wagenwerden bijna als krankzinni
gen beschouwd.
Omtrent vijftig jaren bleven zij in dezen staat van
verachting en vergetelheid, maar in 1837 verschijnt
er zeker Heer Sansondie, het bespottelijke trotse
rende hetwelk er in gelegen kon zijnvan zich met
zulk een onderwerp bezig te houdenverkondigtdat
het hem, na een studie van vijf en twintig jarenge
lukt is, het vraagstuk eindelijk op te lossen, en dat
hij het steunpunt in de luchthetwelk men voor de
luchtbollen benoodigd had gevonden heeft. liet pu
bliek en ook zelfs de geleerd-en, sloegen aanvankelijk
weinig acht op deze aankondiging, die in het tijdvak
tusschen 1783 en 1787, de wereld in rep cn roer ge-
met den naam van woekeraar aanduiddenten zij door
bankhouders of handlangers misbruiken en afwijkingen
bevorderd worden.
Onder de bestaande banken van leening iszonder
twijfel, eene der beste, de bank van Straatsburg; want
daar strekken alle vooideelen alleen tot het bijeenbren
gen van een kapitaalwelks inkomsten allengs den
intrest der beleening zullen verminderen. Te Montpel*
lier en Toulouse vindt men banken van leening, welke
Volstrekt geenen intrest nemen; ook elders worden
dergelijke waarlijk goede inrigringen gevondenmaar
■dezelve worden alleen gewettigd door de plaatselijke
"besturen zonder dat zij ook door het gouvernement zijn
erkend geworden.
Men zou onmogelijk het nut der banken van leening
luimen betwisten, wanneer dezelve anders waren in
een at. Men moest niet, uit een geldelijk belang, ge
noodzaakt zijnom den nood en ellende der armen te
bezigen, tot .eene zoo laag mogelijke bcleening van hun
ne panden, terwijl er geen intrestof slechts zeer wei
nig, van hen genomen moest worden. Er worden echter
maatregelen genomen om deze inrigting allengs beter
te makentc Parijs is reeds de intrest met 3 pCt.
verminderd. Men moet zich'daar echter niet beroe
men op de bepalingdat de voordetien der bank van
leening alleen voor de hospitalen wordt aangewend:
wat is dit andersdan den eenen arme iets geven wat
menden anderen heeft ontroofd? Dit is gelijk iemand
teregt zeide, iemand gedurende zijn leven het bed laten
betalen, waarop hij eenmaal zal liggen te sterven.
Te Parijs heeft de directeur der bank van leening
ecite nieuwe en aliezins lofwaardige inrigting daargesteld:
eene stortingskas namelijk, waarin de eigenaar bij ter
mijnen stortenen aldus zijne panden inlossen kan.
Hierdoor wordt ten minste menigeen nog in de gele
genheid gesteld, cm zijnen eigendom te behouden,
welken hij anders alleen door een wonder terug zou
hebben kunnen bekomen. De vermindering van intrest
en deze stoningskas, zijn inderdaad twee zeer voortref,
lelijke maatregelenom de vreesselijke daadzaak allengs
te keer te gaanclat- men den nood en de ellende der
armen te baal neemtom hentegen zoo weinig geld
mogelijknog van alles te berooven.
Zijn de Stoombooten tn de Stoomwagens niet te traag
en te langzaam voorden handelen moet er dus
niet met der haast eene snellere ballonnendienst
in het ruime zwerk worden georganiseerd
Op deze vraagdie vroeger niet dan spotlust ver
wekt zou hebben is thans in allen ernsr de algemeene
aandacht gevestigd, en aan een der dagbladen ontleenen
v.'ij het volgende daaromtrent
Tusschen het jaar 1783, zijnde het tijdstip, waar
op de gebroeders Montgolfier het middel uitvonden
0111 den meuschinde lucht te doen opstijgen, en tus
schen 1787, als wanneer men "na ëene schitterende,
maar voorbarige hoophet stelsel der ballonnen zich
weder zag beperken tot het voldoen derijdele nieuws
De Heer Sanson blijft desniettemin volharden van
tijd tot tijd beginnen enkele dagbladen een gunstig ar
tikeltje over hem re plaatsen; van lieverlede beginnen
zij de werkjesdie hij over de luchtvaart uitgeeft
aan te prijzenen nog onlangs gewaagden zij met lof
van zijn geschrift: Over de aéronautica voor de
groot e wcteldvei handeling over hét bestieren der
luchtbollen. In dit werkje wordt op eene koddige
wijze beschrevenhoe de bcau-monde zich eerlang
niet anders dan per ballon zal komen bezoekenen
de deftige ingangen der huizen niet meer op den grond
maar aan de daken zullen zijn.
Dit werkje is door de geleerden, aan welke de Heer
Sanson het opgedragen heeft, geenzins'als eene lou
tere spotternij opgenomenmaar schijnt integendeel
nog al ophef onder hen gemaakt te. hebben en onder
hen de drift, die op de eerste uitvinding van de Mont
golfier s gevolgd wasweder op te wekken en wel
ditmaal onder meer gunstige voorteekenen en met het
voordeel van de ondervindingdie men uit de veel
vuldige vroegere proeven heeft mogen opdoen.
Buiten en behalven den Heer Sansondie eene in-
teekenlijst, waarop reeds vele inschrijvingen zijn ge
daan, geopend heeft, tot het vinden van vijftien of
achttien duizend frankendie hij noodig heeft om ge
volg aan zijne uitvindingen te gevenzijn er nog on
derscheidene andere personen, die zich ten ijverigst
bezig houden met het op nieuw aan de orde van
den dag gekomen ballonnen-stelsel. De muren van
Parijs zijn bedekt met aankondigingen daaromtrent en
met de afbeeldingen van luchtgevaarten van allerlei
vormenen zulks bepaalt zich niet enkel tot Parijs
maar ook te Florence in Engeland en in Noord Ame
rika, ziet men beroemde natuurkundigen «ich met de
zaak bezig houden.
Meer dan dit alles, zal evenwel misschien de kunde
van den beroemden Aragohet welslagen der zaak
eindelijk verzekeren.
In het Verslag aan ds-.Staten van Zeeland leest men:
De kommissie van landbouw is door ons gemag-
tigdom premien uit te loven aan degenendie een
deel van hun landelijk bedrijf (met uitzondering van
moezenieringenboomkweekerijen en dei gelijke, die
gewoonlijk dusdanig worden bearbeid} met de spade in
plaats van met de ploeg zullen doen bewerken. Hier
mede wordt beoogd1) door betere omroering van den
grond, deszelfs vruclvbaarheid te bevorderen, 2) en
behoeftigen, in het voor her. ongunstige jaargetijde, werk
te verschaften. (Wij wenschen dat dit plan algemeen
bijval vinden zal.)
CONSUMTIE FAN SUIKER EN KOFFIJ
IN DUITSCHLAND.
In het geheele Tolverbondwelks bevolking onge
veer uit 28 millioenen zielen bestaat, worden thans
jaarlijks 70jniliioenenpondenkoffij verbruikt, hetwelk
voor den persoon 2| ponden beloopt. Voor 10 jaren
bedroeg het gemiddelde getal voor den persoon, skch-s
2 pondenen men ziet dus hoe het verbruik der Icoffij
is toegenomen. Zoo is het ook met het verbruik van
de suiker gegaan. In het Tolverbond komt op den
persoon jaarlijks 5 ponden waaronder een pond beet*
wortlsuiker in Oostenrijk ongeveer 2 pd.in Frank
rijk 6| pd.waaronder a pd. beetwortelsuiker, maar
in Engeland 1617 pd.
CONSUMTIE FAN ZOUT IN EUROPA.
Europamet een bevolking van 241,253,000 roen-
sehen, verbruikt jaarlijks 34,831,000 centenaars zout.
Jaarlijks worden 44,660,000 centenaars gewonnen. Door
elkander gerekend, verbruikt elk persoon 14 ponden
zout. De Duitscher verbruikt de minstedeNoorwe-
ger de grootste hoeveelheid.
STOOMWAGENS OP GEWONE WEGEN.
Dezer dagen.zullen, op den straatweg tusschen Nancy
en Metz. proeven worden genomen, met een'stoomwa
gen. De eerste proefnemingom gewone wegen met
stoomwagens te berijden werd in 1808 in Londen
gedaan ,v maar bleef zonder gevolgen. Sedert 1831 wer«
den die proeven hernieuwd en zijn thans volkomen ge
lukt, De snelheid van zulk een stoomwagen, is twee
maal grooter, dan die der postwagens. Men her
innert zich hierbij de.proefnemingen in der tijd door
wijlen den hoogleeraar Stratingh alhier gedaan.
Men leest in het Fransche dagblad La Pr esse:
De tegenwoordige beheerscher van Marokko, Mulei
Abdeurahman, is zijnen oom, Mulei Souiman, op.
gevolgd den 28 November 1822. Hij is geheel onaf
hankelijk van den Turkschen Sultan en regeert met de
meeste willekeur. Hij beiioorl tot den stam van Ma
homet, welke in 1557 de koningrijken van Fez en
Marokko onder éénen schepter bragt. Zijn oom had
hulptroepen aan de Egyptenareii geleverd, bij hunnen
weêrstand tegen de Franscben desniettegenstaande zond
hij in 1806 eenen gezant naar Napoleon.
Zoodra te Marokko den Keizer een zoon geboren
wordt, laat hij hem bij een' der rijkste Muzelmannen
van het land brengen, die belast wordt, den Keizer
lijken telg met dezelfde zorg, als ware het zijn eigen
zoon, op te voeden. Op zijn twaalfde jaar wordt'het
kind eerst bij den vader terug gebragt. Alsdan laat
de Keizer hem een examen afnemen, over het dogma
tische gedeelte van den Koran. Valt dit onderzoek goed
uitdan worden aan den opvoeder kostbare geschen
ken gegevenvalt het slecht uitdan wordt hij ouder
vreesselijke pijnigingen van het leven beroofd.
De Keizer heeft ongeveer 25,000,000 fr. inkomen,
meestal afkomstig van het hoofdgeld door de [oden te
betalen van de cijnsen door kleine vorsten op te bren
gen en van den tienden penning, of heffing op het
kapitaal der inwoners. De Franschen zeggen te oor
logen om de volken te beschaven.
Goesden 5 Augustus 1844.
H. C. PILAAR.
De ondergeteekende is voornemens bij inschrijving
onderhandsten zijnen huizeaan te besteden het
Bouwen van het afgebrande gedeelte der, hem en zijne
mede eigenaren behoorendeMEESTOOF
Holland, te Wilhelminadorpwaarvan het bestek
ter lezing ligt in de Herberg aldaarbewoond door
G. Hector.
Gegadigden gelieven hunne Inschrijvings-Biljetten
franco en verzegeld in te zendenvoor of op Maan
dag deb ipden dezer, des middags ten twaalf ure,
op welken dag des morgens ten tien ureaanwijzing
in loco zal geschieden terwijl de teekening inmiddels
ter visie ligt bij den ondergeteekendenbij wien ook
nadere informatien te bekomen zijn.
Wilhelminadorp7 Augustus 1844.
I. G. J. van den BOSCH.
Te Goes bij F. Kleeuwens Zoon,
