14.
Donderdag den IS Februarif,
GOESSCHE
COURANT.
JNIICi; WSTIJDIVGIiiN
V.
■•MlKMfMtMMlMMlM* i
■r*
i it uitgave dezer Courant geschiedt Maandags namiddags en Doti-
dètdags avonds He Prijs per Kwartaal is /"f,75 franco per Post/1,90.
Gewone Advertentie» worden a 20 ets, deregel geplaatst Gehoor»
te-. Huwelijks en Doodberigten von 1— 6 regels a i,2o»
Hoe men thans in ons Land over het
kwaad in onze Letterkunde zoo wel
als in onzen staatkundigen en zedelijken
toestand schrijften het hierdoor Ver-
ergert.
Ër is een tijdperk in onze geschiedenis geweest,
waarin wij Nederlanders reeds aan het dalen waren
tn waarin men echter eigen lof luid uitbazuinde, zoo-
dat wij hiermede over en over zijn verzadigd geworden.
Gebreken werden zelfs tot deugden verhemeld. De
vroegere roert) van or.s volkdat eenmaal anderen voor-
Uit was, verblindde, en het was, of men nog roem
waardig was 'toen men op die lauweren rustte. Men
sloot de oogen.voor den vooruitgang van anderen, en
Weende dat dc tijd die zoogenaamde vorderingen wel
ft) have ijdelheid zou openbaren. Die meening heeft
gefaald-, en nu is men tot een ander uiterst» vervallen.
at onzeXctterkunde'betreft, welke wij eenmaal be
zaten, toen die van andere volken nog moest geboren
Worden., zoo heelt men die Letterkunde pogen te her
Stellen door het navolgen van vreemden. Men erkende
dat onze Letterkunde vervallen was, maar dit was het
goede middel niet om het kwaad te genezen. Want
men vólgde de vreemden niet zoo na, ais dezen het
O! ze vaderen hadden gedaan van wie zij de kunst
hadden afgezienzoo als Milton van de Groot
nitar er was tevens oorspronkelijkheid in de navolgin
gen. Dat was het bij ons niet, toen men ging navol
len, en dat is het nog niet. Het zijn vreemde plan
ten die in den Hollandschen tuin niet tieren. Die dit
inzagen hebben er sterk op afgegevendoch zoo als
f die vervallen toestand niet tc sterk kon afgemaald
worden als of dezelve reddeloos was. A ia Barbier
(maar zoo fiks nier) heeft men klagten aangeheven,
waai bij wij nog dieper zonken, en de overgeblevene
Vrachten geheel ontzenuwd werden. Men wees het
it'vwad aan mer overdrijving en gaf geene middelen tot
berst tl aan de hand, men gaf niet iets beters. Daarbij
n oest men wel denken aan her indrukwekkende woord:
Eene natiewelke aan zich zelve wanhooptgaat
harm ondergang te gemoet. Zoo is het gegaan inde
Lct^rkimdcdl niet anders ging het toe, waar er
van onzin staatkundigen toestand sprake was. Deze
is sedcfï de 17e cenw veel veranderd en gedaald, etl
ook in onzón leeftijd lieeft zij veel van hare zelfstan-
ache-id verloren. Doch dit weet men niet bovenal aan
(n u loop der omstandighedendie niet te keeren was,
Laar aan de onhandigheid onzer Staatslieden, en aan
j e.c!e opgewondenheid des vclks in sommig* opzigtcn',
tn aan deszèll's onverschilligheid in andere. Sommigen
gij,jun zelfs zoo vérre, dat zij den spot dreven niet
de vaderlandsliefde des volksin 1830 183a betoond,
Lij wezen op den schuldenlast, die hieronder vermeer
derd w aszij wezen op de verijdelde hoop van het
volk in 'ralgemeen, en van vele individu's in 'tbij
iorder, wekten ontevredenheid en verergerden" het
Vvaaei. Dit deden zij vooral door het kwaad als on-
fhiMtibsar voor tc stellenden toestand des lands,
11 ut schulden; verzinkendeals reddeloos af te schil
iiven, zxodat geene offers er meer aan baten konden
t twijl die niét; goed zouden besteed worden. Dus is
hit volk, dat nog wel bij magte was, om hec land
lit der zelfs finantiële ongelegenheid te redden, voor-
iugci.oir.in gemaakt tegen alle voorgestelde middelen v;an
herstel, die men zeil» onzedelijk noemt, en men
Rciut.fi dat verval onzer zedelijkheid aan onze instel-
'vyto n toé. Doch gelijk-de Tijdgenoot onlangs te regt
puieik tezoo vergeten zij darbij-, dat zijdie zoo spre
ken ui de eerste plaats de onzedelijkheid bevorderen
door het onzedelijke aantepredifctn en met eenen schoonen
gVin p te bedekken, te weten het maken van een ban-
I.u ti. 'ils of het mode is geworden bij zedelijken en
01 zedelijken', om over de onzedelijkheid te klagen,
naar wij herhalen het: dit is het middel tot herstel
niit. Dit verergert de kwaal. Wel kenne men het
1 wandeu wijze het aan, tnaar men make het niet
•<.jper„ ^an liet is. Altijd zijn er zulke fclagten aange-
even. L.n geacht geschiedschrijverQii«r'dagen zegt;
dat er zelfs in vroegereom zedel-ijktaid later hoog
geroemde dagen sterk over onzedelijkheid is geklaagd
maar toen poogde men het kwaad tevens te stuiten"
en het goede werd met kracht voorgestaan. Zoó is
ons land .menigmaal uit netelige toestanden gered. Dat
moge ook thans zoo zijn. Door het'tegenwoordige
te donker ja geheel zwart aantezien wordt men ontmoe
digd maar door hetzelve te beschouwen, zoó als het
is zal men nog wel enkele lichtpunten vinden, men zal
moedgrijpen om er op aftegaar. en zoo zal er welligt
een meer helder verschiet opdagen. Dit is het stand
punt, waarop wij jeloovendat onze Regering tn
de meerderheid onzer vertegenwoordigers staan. Ieder
burger plaatse er ziph op, werfce mede, om hst
kwaad vvegtenemen, betrachte naar onze instellingen
zijne pligten en brenge eerlijk zijne offers, als die ter
redding des lands gevraagd worden.
Wij eindigen met een woord, dat onlangs een on
zer bladen mededeelde.
De menigte wil hier, gelijk meestal, het onuitvoer-
lijke. Zij wil regeling der financiendekking der te
korten handhaving van het crediet, vermeerdering
van welvaart en rijkdomnieuwe bestaanbronnen
ontwikkeling der volksnijverheid, zonder buitengew.
belasting. Zij Wil al wat voordeel en niets wat na
deel aanbrengt. Zij juicht eiken spreker tegen de
nieuwe belasting toe maar zwijgt stil c» de vraag
wat dan?
Niets verergert meer onzen toestanddai. de pogin
gen 001 de natte diets te maken, dat het niet noolig
is, nieuwe offers van haar te vergen; dat zij ook niet
meer dragen kanen dat er wel andere middelen zijn
om in de behoeften te voorzien.
Er worden offers gevorderd 0111 het verledene te
herstellen en de toekomst te Verzekeren, doch dit doel
is ook groote offers waardwant ons volksbestaan
hangt aan deszelfs bereiking. Zoo wij met moed en
standvastigheid onze nationale belangen regelen, doet
zien een heerlijk verschiet op voor Nederland. Wij
zullen het ons zeiven te wijten hebben zoo wij te
gronde-gaan want wij hebben nog gr'oote voorregten
die onze voorvaderen bij hunne niet vrtichtelooze kracht
inspanningen om zich uit het ongeluk en liet verval
op te beuren, ontbraken. Zoo aan Nederland iets blij-
ken moge te ontbreken het zou Nederlanders zijn.
Het is volstrekt noodig, dat 's Rijks financiën her
steld en geregeld worden. De vermogenden in den lande
moeten dit voorval bedenkenwant zoo de tegenwoor
dige toestand voortduurt, worden zij in de eerste
plaats bedreigd. De minste maatschappelijke schok
die het gevolg is van instortende financiën bij een volk
kan hen het tienvoud doen verliezen van hetgeen, tij
dig opgeofferd, nog redding had kunnen aanbrengen.
Laat hen daarom de'Regering te gemoet komen zij
zullen er overvloedige vruchten van plukken. Wordt
het staarscrediet niet door buitengewone offers gehand
haafd dan ztllfen de kapitalisten veel meer dan i?- pCt.
hunner bezittingen Verliezen-, wordt daarentegen door
die offers het crediet bevestigd, dan zullen zij in de
rijzende waarde hunner bezittingen gedeeltelijkemis
schien zelfs geheele vergoeding van het opgeofferde
vinden.
Wij geven echter toedat de buitengewone belas,
ting niet voidoende is tot herstel der financiën. Zij
zal de schatkist aanvullenmaar dat is niet genoeg
de reetwaardoor 's Rijks penningen ontsnapt zijn
moet gestopt worden, anders zal dc schatkist bet wel
bekende vat der Danaïden gelijken.
3uiiacli!Aii«i.
Berlijn, den 6 Februari;. Deze hoofdstad heeft
bij een getal van 350,000 Evangelische inwoners., 18
evangelische parochie kerkenzoodat voor elke kerk
gemiddeld bijna *0,000 zielen komen. lutu$$chen zijn
daarbij parochiën die voor 40,000 en 30,000 ziek»
slechts éène kerk hebben. Om die re ien heeft men»
sedert jaren de noodzakelijkheid ingezienom eenige
parochiën te vcrdeelen en eene tweede kerk voor de
zelve te bouwen. De gemeente heeft dan ook zelve
gelden voor eene kerk bijeengebragtwaartoe de Ko
ning ook eene belangrijke som heeft bijgedragen, en
eene plaats op liet Kopnickerveli heeft geschonken»
De roomschgezindendie, met de militairen mede ge
rekend, in Berlijn bijna 12,000 zielen tellen hebben
7 kerken, en zullen ook eene nieuwe kerk bekomen»
De bouwing dezer kerken is in Berlijn geen weelde
om meerkerken tc hebben, maar noodzakelijk bij de
steik toenemende bevolking. (In Parijs is er voor
iedere 30,000 zielen eene kerk.)
In welke mate de Russische industrie bloeijen-
der wordt, kan men daaruit opmakendat Moskau al
leen op den 1 Jan. 1843 niet minder dan 649 fabrie
ken telde*, met 823 Russische en 136 buitenlandsche»
jneest Duitsche meesters en 30,299 arbeiders; en dat
de waarde van de door die fabriekeu in omloop ge-
bragte waren 24,143,000 zilveren rnebeis bedroeg.
Triest, den 30 Januarij. De brieven uit Athene
zijn van den 21 dezer. Den 17 heeft de nationale ver
gadering hare beraadslagingen over de voorgestelde staats
regeling van Griekenland voortgezet, en de volgende
punten aangenomen: O Destaats-godsdienst van Grie
kenland bestaat in de Oostersche Christelijke kerk»
Elke andere godsdienst wordt geduld en derzelver uit
oefening niet verhinderd, daar elke derzelve onder de
'bescherming der wet is gesteld. 2) De orthodox-Griek-
sche kerk, alzoe zij Christus als her hoofd erkent»
is dogmatisch vi&eenigd met de groote Christelijke kerk
van Konstantinopel en met elke andere gemeente dier
kerkzoodat zij gelijk deze de apostolische en syno
dische Canones en de heilige leer opvolgt; zij is ech
ter vrij en onafhankelijk van ieder* kerk, ten opzigte
va« haren sraatsregrelijken toestanden wordt door
eene bisschoppelijke synode bestuurt. In de constitu
tie is ten opzigte der troonsopvolging nog eene wij»
ziging gebragt, namelijk, dat de-kroon, bij gebrek
aan mannelijke nakomelingenop de vrouwelijke linie
overgaat doch dit zal alleen voor de kinderen van Ko-
-ning Otto geldende zijn.
In brieven uit Konstantinopel, gedagteekendf
den 17 Januarij, wordt zeer geklaagd over den nieu
wen terugkeer tot. het vroegere stelsel van dweeperijl
en onverdraagzaamheid, welke dagelijks meer bij de
Pone werd ppgemerkr. Als een nieuw, bewijs daar
van wordt aangevoerdeen aan de boekverkooperfc
geheim uitgevaardigd bevel, om geene boeken aan
óngeloovigc»zoo dezelve over godsdienst handelen*
te vérkoopen. Ook bemerkte men in alle takken van
bestuur een streven om zoo spoedig mogelijkalle
plaatsen, welke door Europeanen bezet zijn, door
Turken te doen vervangen.
Uit onderscheidene gedeelten van Duitschlancf
vrtornamleijk uit de hoogere gedeeltenBeijeren en
Tyrol, ontvangt men tijding, dat aldaar ontzettende
sneeuwmassa's vielen. Op sommige plaatsen lag de
sneeuw rot 30 voeten hoog. Op vele punten waven
de groote wegen geheel ontoegankelijk, en was de
gemeenschap belemmerd.
Recensburg, den 4 Februari/. De waarneming',
dat in onze dagen vele jonge lieden aan kortzigtigheid
en andere oogkwalen lijden, heef: te weeg gebragt»
dat op allerhoogst bevel met opzigttot de openbare
leergestichten voorschriften tot bewaring van het
gezigt uitgevaardigden in- druk uitgegeven zijn,
éen maatregelwelks heilzaamheid door alle vrienden
der jeugd ongetwijfeld mei de grootste dankbaarheid
zal erkend worden. Deze voorschriften bepalen, on»
der anderendat de muren derleergestichten licht
groen of licht bhauw zullen aangestreken worden det
de vensters met groene gordijnen zullen Worden voor
zien en dat de schoolbanken zoodanigerwijze zullen
worden geplaatst, dat hetgezigt der leerlingen nimmer
re$tftrcek* 'tegen dc venters gcrigt js. Pc leerboeken
