IV. 99.
Maandag den 11 December.
GOESSCHE
COURANT,
bukek Xk
-:Ew®m M
TE li
Dcfccubtuftfcfttg.
Burgemeester en Wethouders voornoem.-!,
J. KAKEBEEKE,
Ter ordonnantie van dezelven.
De Stads-Secretaris
L. DE F O U W, Jz*
iSgftenbm&king-
A LEER LEI.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maaudags namiddags eu t/ou-
derdsgc avonds De Prijs per Kwartaal is f j,75 franco per Post/i ,90,
Gewone Advertentie!) worden a 20 ctg. deregel geplaatst Geboor
te-, Huwelijks en Doodberigten van 1 6 rebels a/i,2&.
DISPENS ATIëN VAN VERGELIJKENDE
EXAMENS VAN SCHOOLONDERWIJZERS.
Onder dit opschrift geeft de Arnhemsche Courant
van 6 Dee. n° 24a het volgende artikel:
De handelingen ten opzigreder dispensatiën zijn
wegens de zaak van den heer C. A. ThIeme uit
gever van de Arnhemsche Courantthans een onder
werp van alle gesprekken geworden. Sedert sden jare
1830 zijn die dispensation ook menigvuldig verleend
ten opzigte van die schoolonderwijzers-betrekkingen.
Van tijd tot tijd is men in deze van de stellige en
bepaalde voorschriften en wetten afgeweken. In het
jaar 1842 zijn er van de schier honderd openvallende
onderwijzers-posten bijna tweevijfde, en dus bij de
veertig vervuld zonder vergelijkend examen. Het
besluit van a Januarij 1841 neemt daaromtrent het
stilzwijgen in achtdoch uit den geest van hetzelve
is ligtèüjk op te makendat de vergelijkende examens
steeds regel blijvenof arr. 7 mag men erkennen
dat niet toegepast kan worden. De aankondiging van
6 Januarij 1817, het extract uit het register der han
delingen en resolutiën van den minister voor het pu
blieke onderwijs de nationale nijverheid en koloniën
van den 28 Februarij 1819 n®. .40, en het besluit van
a November 1823 n°. 161schrijven daaromtrent stelli
ge voorschriften voor. In laatstgenoemd besluit komt
deze zinsnede voor: Ten overvloede en ter wegne
ming van allen twijfel te verklaren, dat in vele provin
ciën, alwaar de wet van 3 April 1806 en de daarop
gegronde verordening nopens het lager schoolwezen in
werking zijnde toelating of aanstelling van onder
wijzers zoo lange deswege geene andere verordeningen
zuilen worden daargesteld bij voortduring behooren
te geschiedenuit kracht der autorisatiendaartoe
telkens door het departement van het publieic onderwijs
te verleenen na ontvangst van htt verslag van het exa
men der sollicitanten." In den jare 1824 is de handhaving
dezer voorschriften nog nader aangedrongen in eene nota
van hetgeen binnen de Noordelijke provinciën is in acht te
nemen bij alle schoolvervullingen zonder onderscheid
roet uitzondering alleen van die van kleine kinderscholen.
Het besluit van Z. M. van 13 Augustus 1831
bepaaltdat de vergelijkende examens steeds regel blij
ven zelfs van de bijzondere scholen der tweede klasse
doch dat in enkele gevallen, waarbij een vergelijkend
examenalleen voor die soort van scholennamelijk
der tweede klasseniet doeltreffend en alzoo aan be
denkingen onderhevig geacht mogt worden ook zon
der vergelijkend examenmagtiging tot toelating zal
kunnen verkenen doorliet departement van binnenland-
sche zaken. Wij vragen nu: wat is er van dien re
gel geworden Bijna f der scholenmeetendeels open
bare scholer.zijn vervuld zonder vergelijkend examen.
Thans zegt men, wordt er weder, onder het oog van
Z. Exc. den ministerin Ijet vorstelijk 's Gravenhage
gewelkt aan eene dispensatie, bij het vervullen van
eene der stads-scholen. Wij willen het nadeel niet
schetérn, dat het onderwijs hierbij lijdt; wij willen
niet treden in de schier algemeene ontevredenheid welke
deze handelwijze bij onze jeugdige en zeer bekwame
ouderwijzéfs en- hulp-onderwijzers verwekt, waardóór
hun alle gelegenheid ter bevordering benomen wordt
wij willen niet wijzen op riiarinendie zoodanige on
wettige handelingen in de hand werken, en btvarde-
ren, maar alleen herinneren aart de wetten en he.
paiimen. ter bevordering van die kennis aan al die
wetten eri besluiten verheugt het ons, dat er eerlang
eene verzameling van al dezelve in het licht verschijnt
bij den heer Oomkens te Groningen. Wij hopen, dat
geen onderwijzer noch onderwijzers-gezelschap nalaten
zal die «nderneming re ondersteunen en te onderschra
gen al ware het ook maardat men bekend wierd
met de afwijkingen, Jispensarien die er zoo menig,
vuldig tegen kennelijke verordeningen plaats hebben,"
Wij hebben,dit artikel in zijn geheel overgenomen
om dat het, bij waarheid ten grondslage, eenen ver
keerden indruk kan maken op lezers, die op het gezag
ucr Arnh. Caur.ook de opgaven der verleende dis*
pensatien aannemenals geheel overeenkomstig met de
waarheid, waaraan wij evenwel óp goede gronden mee»
een te mogen twijfelen. Of er gedurende 1842 hon
derd scholen opengevalicn zijn weten wij niet, en wij
hebben ook geer. lust om er naar te onderzoeken. Wij
willen het eens aannemen; maar dap zijn onder dit ge
tal zeker eene menigte bijzondere'scholen van de 2de
klasse begrepen waarbij dispensatie verken 1 mag wor
den; a'smede Israëlitische, welke ifi dezelfde termen
vallen- Wie nu weet wat er lifer en daar ren opzigte
van die bijzondere scholeii der a Jé klasse plaats h?eft,
dien zal het niet bevreemden dat veie er van of te gron
de moeten gaan of zónder vergelijkend examen ver
vuld worden. De Stedelijke Besturen zijn volgens art.
I van het Besluit van 27 Mei 1830, „bij magte auto
risatie te verleenen tot het oprigten van lagere scholen.
Wat doen nu sommige van die Besturen? Wijvviizen
op Noord-Braband. Daar had V bkriogenboschin
1842 op eene bevolking van 19,000 zielen. 7 open
bare scholen 1 bijzondere hste klasse en 5 bijzondere
2de klasse, Bredaintegendeel óp 13,000 inwoners
behalve eene kostschool en eene sta isarmenschóol3
bjzondere scholen tste klasse, 12 b jzondere scholen
ade klasse voor jongensen nog 4 dergelijke voor
meisjes! Er warén er onder met 5 snet 13 en met 15
leerlingen. Kan men nu voor zoolanige sC-iol.'ri sol
licitanten oproepen Doét men het wordt het niet
eene loutere formaliteit? niemand toch biedt zich aan,,
behalve de persoon dién meq begunstigen wilen dte
onder schijn van op risico den post te aanvaarden wel
weet van waar hem het noódige zal toevloeijeo.. Erts
dan geene informaliteit en de Minister kan niet wei
geren de gevraagde magtiging te verleenen. Maar waar
toe al die nuttelooze omhaal? Dispensatie doet hier
geen nadeelmaar de staaf van zaken doet nadeel.
Wanneer Provinciale Commissie» accen van algemeene
toelating geven aan Onderwijzers en Onderwijzeressen
die geene genoegzame bek waa ah'e'id bezitten zaid .it daar
er overvloed van ranghebbenden is eri er zich overal kun
nen nederzetten wanneer voorts PI latselijke B sturen
en Gedeputeerde Staten ook al spoedig vergunning ge
ven tot liet oprigten van nieuwe scholendan ziet
men aidra ook overal naast de openbare si hol en bij
zondere scholen van de i .le klasse verrijzentot groot
nadeel van het onderwijs en de jeugd béide; en dan
moeten ook uit den aar! der zaak de dispensatie» rot
het houden Van vergelijkende examens talrijker worden
De schrijver in de Arnh. Cour. gaat evenwel nog-wat
verder en verzekert, dat de scholendie zónder ver
gelijkend examen vervuld zijn geworden meer endeels
openbare scholen waren. Hier is dan stellige én her
haalde overtreding der wetten geweest, door de Stede
lijke en Plaatselijke Besturen die als grrégcigden de
dispensatie vroegfcn door de Heeren Gedeputee de
Statc'it en de Districts schoolopzienersdie deze ver
zoeken ondersteundenen door den Minister van Bin-
nenlandsche zaken die dergelijke dispensation heeft ver
leend En dat overtreden der wetten is zoo zeer alge
meen geworden dat f dér vacant wordende plaat jen óp
die wijze vervuld zijn geworden! Wie zou zich niet
bedroeven over eene zoo algemeene fontüarding van het
Nederlandschë karaknr? —Maar stelt u gerust Zeeu
wen! zoo erg is het nog niet; of bus gewest maakt
eene zeldzame uitzondering ten dezen. Eeivpaar maJeif
moge er, om bijzondere fedénen, door Plaatselijke Be
sturen die de wetten niet kenden dispensatie zijn ge
vraagd van de yerphgting tot het houden, van vergelijk
kende examensdie verzoeken zijn door Zeelari Is Ge-
d-'putecrJe Staten niet opgezonden., en de Heer Minister
is dus van uit onze Provincie niet niet in verzoeking
gebragt om dispensatie te1 verleenen. Daar wij dit nu
zien in onze nabijheid, zoo fpógen wij het er voor
'houden dat het op vele andere plaatsen' pok wel zoo
heel erg niet zal zijn. Dat er thans in sommige stre
ken met het onderwijs geknoeid wordtis zeker. Dat
er regenten zijndie van, hunne »na»V4psbruik maken
óm zekere oogmerken ,:e bevór^fèn* ontkennen wij
niet. Maar wij bevveréri tegen B. in dè Arnh. Cour,
cfat bef geene' goede'bcdócluifccri verraadtwanneer men
hetgeen enkeiep doen als algemeen voorsteltmet wei
nige woorden op al de Nederlandsche Gedeputeerde
Staten den vlek van wets verachting werpten inzon
derheid poogt eenen Minisrer in verdenking te bren
gen die getoond heefif iet met het onderwijs ten rnins*-
ten wel te meenenal hebben zijne maatregelen de
goedkeuring van geene der partijen kunnen verwerven.
iacóluceti cit ClömmistrAlica.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS t»«*
stad GOES r' -ssorte van dien, brengen bij dezé
ter kennis van* i.. ingezetenen dezer Stad en Gemeentes
Dat de Parenten over het Dienstjaar 1843 (loopende
van 1 Mei 1.343 tot ultimo April 1844:) aangevraagd
gedurende het tweede kwaitaal van dat jaar, ingevuld
gereed liggen en tot derzelver afgifte ter Stads Griffie
zal gevaceerd Wordenvan heden af tot den 23 de zei?
maanduitgenomen des 'Zondagsdagelijks des voor-
middags van tien tor twaalf uren.
Wordende de belanghebbenden vermaand, om die
afhaling in persoon te verrigte» en zich den bepaalden
tijd ten nutte te matenten einde van alle kosten be
vrijd te blijven, daar Hun Ed. Achtb. verpligt zijn,
volgens Arr. 4 van Zijner Majesteits besluit van den
17 October 1820, om de onafgehaalde Patenten of
de afschriften van dezelvedoor eenen Deurwaarder
der Dir, cte Belastingenonverwijld aan de PatentpUg-
rigen re 'doen uitreiken tegen betalen van tien Cent';
waartoe dan ook den 47 December eerstkomende en
volgende dagen zal worden overgegaan.
Gedaan ten Stadhüize van Goes den 9 December
1843.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS deb.
stad GOES en ressorte van dienontvangen heb
bende het besluit van de Ed. Groot Achtb. Heereji
Gedeputeerde Staten dezer Provincie van den 17 No
vember 1843, No. 5 Provinciaal Blad No. 114:)
met bijgvvtn gden staathoudende opgave van de Stie
ren houders en van den uits'ag der in de maand Sep- -
tem.ber te voten plaats gehad hebbende keuiing der
Springsiieren in deze Provincie; brengen ter kennis
van een ieder die het aangaat: dat de persoon van Jan
Kriekaardin deze Gemeente, houder is van "een
twee en een halfjarige zwartbonten Stierbij de gc-
dun- keuring als teer goed erkend.
Wordende voorts de belanghebbenden vermaand
tot de getrouwe naleving der bepalingen van het pro
vinciaal Reglement op de Spi'mgstieren goedgekeurd
bij Z iner Majesteits Besluit van den 13 Augustus
1835 No. 87 Provinciaal Blad No. 87
Eu zal hieraan op de gewone wijze publiciteit ge
geven worden.,
Gedaan ten Stadhüize van Goes den 9 December
1843.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
J. KAKEBEEKE
Ter ordonnantie van dezelven
De Stads-Secretaris
L. DE FOUW, Jz.
AAN DEN KONING*
SireDe roeping der Koningen is zoo verheven
dat de menschelijke natuur daarvoor naauweüjks be
stand en toereikend is* Een volk verwacht zijn geluk
ran' den 'Vorst. En echter zijn de' 'monarchen iiï
