N% 95.
Maandag dei» 27 November.
GOESSCHE
COURANT.
KERK EN, STAAT.
NIEUWSTIJDINGEN.
Static.
Rome den 10 November (Uit de Kèuhche Zet-
tung.j Tusschen het Franschc Gezantschap alhier en
den Heiligen Stoel lieer,scht tegenwoordig een: zeer le
vendig verkeer, naar mén verneemt betrekkelijk tot de
zwarighedenwelke de Franschc geestelijkheid tegen
het openbaar onderwijs in dat land is beginnen te vo>
ren. Naar hetgeen omtrent die aangelegenheid vertéld'
wordt, moet het collegie van kardinalen de stappen
door de Fransche prelaten gedaanvolkomen gebillijkt*
hebben. Desniettemin zal men van hier zonder de
te allen tijde vascgehoudene beginselen op te 'geven,
aan de zaak eene zoo zacht mogelijke wending trachten
te geven, om niet de Fransche regering, die zöó vele*
bewijzen van welwillendheid aan den Heiligen Stoel
gegeven heeft, in verlegenheid té brengen. Hierover,
zegt menloopen ook eenighjk dc onderhandelingen.
In de betrekkingen met Ruslaad heeft zichWat het
wezentlijke betreft, niets veranderd. Van de openin
gen, welke de Heer Routenkf, die met buitengewone
volmagten bekleed is, maken zal, zal het afhangen,
of van deze onderhandelingen al dan niet eenige vrucht
te wachten is. De Keizer schijnt vast besloten te
hebben, de stelling der Katbolijken in zijn Rijk, ten
opzigte van den Heiligen Stoel en van zijne eigene
regering, zoo duidelijk slechts zijn kan,, aftebakenen.
Hoezeer nu de Curié om niet alles te verliezen, met
meer toegeeflijkheid dan men anders wel gewoon is,
aan dit oogmerk te igemóet zal komen,; zoo moeten
wij zeer in twijfel' trekkenof zij wel gelijk men te
Brussel den 20 \NoVemher. Het aantal hulpbe
hoevenden neemt hand over hand toe in Belgie. De
hoogerc overheid heeft de provinciale en plaatselijke
besturen aangeschreven om geene middelen te ver-
verzuimen, ten einde werkeloozen aan arbeid te hel-
helpenen .de kardinaal aartsbisschop heeft van zijne
zijde zijne onderhoorige geestelijkenonder dagteeke-
ning Van den to fNovember vermaand ,j om daartoe
dé behulpzame ha,nd te bieden.
Rotterdam den 24 November. De Vlissingsche
loodsboot n°. 6 gevoerd door schipper L. vein der
Eijkheeft den 20 dezer op de hoogte van Ostende
ontdekt een pleitscheepjeniet de vlag van top Waar-
mar zij oogenblikkelijk/toehielddoch alvorens het te
kunnen bereiken,'ïzohk het vaartuig, en was men al-
zoo buiten de mogelijkheid om eenige hulp ter red
ding te kunnen aanbieden. Nader komende ontdekte
men een jongeling van het scheepsvolkdie zich aan
de riemen vastgeklemd en alzoo drijvende gehouden
hadna door de jol van gemelde loodsboot opge-
vischt, op de boot gebragt en tot zicbzelve gekomen
te zijn zeide hij dar de genoemde pleit genaamd was
Commercegevoerd door kapitein H. J. Nickelens
en van Londen naar Antwerpen bestemd; dat zij des
morgens met eene belgische loodsboot hadden gespro
kendoch dat niemand daarvan was overgekomen,
v.zeer menschlievendenfdat doo? het zinken de kapi
tein en vier man der equipage hun graf in de golven
hadden gevonden. Deze jongeling is genaamd Johan
nes Jacobus Scheringsgeboortig van Antwerpen.
t— De arrondissements regtbank te Arnhem heeft,
in hare zitting van den at dezer uitspraak gedaan in
de zaak van den drukker en uitgever der Arnhemsche
Couranten verklaard dat de den beklaagde te last
gelegde daad geene misdaad, wanbedrijf, noch over
treding oplevert'en hem mitsdien van alle regtsver-
volging te dier azke ontslagen. (Men zegt dal dit een
stap is op den weg der constitutie.)
fin i '.TaiiT-n-
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandags namiddags en Don
derdags avonds. De Prijs per Kwartaal is fj,75 franco per Post/1,90.
Gewohe Advertentien worden a 20 ets. deregel geplaatst Geboor
te-Huwelijks en Doodberigten van 1 - 6 regels a/i,2o-
Zijn wij vroeger met velen bekommerd geweest
voor de verdeeldheden in de Hervormde Kerk, en
heboen wij gemeenddat de Regering zich te veel
met het. zuiver Kerkelijke bemoeidewij kunnen thans
riet nalaten te betuigendat de Handelingen van de
Synode der Hervormde Kerk ons welwillend mede
gedeeld eene aangename gewaarwording bij ons heb
ben doen .ontstaan, zoowel met opzigt tot de voor
naamste Besluitendoor de Synode genomenen den
goeden geest van onderlinge jmedewerking, om liet on
derzoek naar Evangelische waarheiden vrijheid en
vrede in de kerk te handhaven waardoor de Hooge
Kerkvergadering dit jaar, ook bij verschil van inzigten
der Leden gekenmerktwasals ook inzonderheid
roet opzigt tot de deelneming des Ministers van Eere-
dienst aan die Vergadering, die ons is toegeschenen
geheel binnen de juiste grenzen zijner betrekking be-
perkt te zijn geweest. Wij verheugen ons, dat die
verhouding tusschen Kerk en Staat bij de- Hervormden
meer en meer daargesteld wordtwelke ook wij meer
malen wenscheltjk beschouwd hebben en heeft nu de
Tijdgenoot vroeger met nagelaten aan te wijzen wat
hij in de handelingen der Synode der Nederlandsche
Hervormde Kerk anders géweiischt had, en voor het
geen, wattegen de juiste verhouding van Kerk en Staat
streedgewaarschuwden daarbij ook de handelwijs
van den Minister niet onaangeroerd gelatende Re
dactie wil thans niet nalaten ook het goede op te mer
ken waarover de Nederl. Hervormde Kerk zich aan
vankelijk mag verblijden.
Eene enkele opmerking mogen wij niet verzwijgen
het geldt het verleenen van dispensatie van Kerkelijke
Reglementen door de Regering. Wij erkennen gaarne
dat al de Kerkelijke Reglementen niet ineens kunnen
veranderd worden doch naar ons inzien is het ver
leenen van dispensaiie, b. v. van de bepalingdat een
Predikant twee Jaren op zijne eerste standplaats zal
verblijven, zoo zeer in strijd met de beginselen dooi
den Minister zeiven verkondigd in zijn merkwaardig
.Rescript van 1 Julij1842 dat de Regering proprio
mdtuvan dit regit, haar bij de Reglementen toege
kend afstand moest doen."
Wij nemen dit bovenstaande vit den Tijdgenoot
overomdat onzes inziens dit bondig oordeel over
de handelingen der laatst gthoudene Synode zoo juist
is. Altijd hoorden wij gaarne den Tijdgenoot over
dergelijke aangelegenhedennamelijk over Staats-Kerk*
regt en over of liever tegen die factiëndie geheel
de verhouding tusschen Kerk en Staat vit het oog
verliezenen de eerste geheel aan alle toezigt en in
vloed des Staats villen onttrekkenja de Kerk boven
den Staat stellen. Het doet ons zelfs leeddat
den Tijdgepoot in den laatsten tijd deze punten
veel minder aangeroerd heeft dan hij vroeger deed
om dat wij het van hoog belang beschouwendat
deze aangelegenheidthans onafscheidelijk van de po
litiek gematigd en onpartijdig door niet kcrkelij-
kin in tin geaccrediteerd politiek blad behandelt
wordt, lrttusschèn kunnen wij ons niet altijd met de
meentng van den Tijdgenoot vereenigen en hebben nu
en dan onze bedenkingen daartegen ingebragt. Wij
veroorloven ons zulks ook heden ten aanzien van de
door dit blad aan het slot van het hierboven over
genomen artikelgemaakte aanmerking.
De Tijdgenoot wil dat de Regering afstand doe
van het verleenen van dispensatie van de bepaling
dat een Predikant tWce jaren op zijne eerste stand
plaats zal verblijvenals zijnae dit in strijd met het
Ministerieel Rescript van 1 Julij 1842.
Vooreerst merken wij opdat in het door de Sy
node ontworpen en door Koninklijk besluit van 23
Nov. 1826 gesanctioneerd gerevideerd Reglement op
de vacaturen enz., bij art. 91 aan den Koning is
opgedragen van de onderscheidene bepalingen van dat
Reglement dispensatie te verleenen. Hiervoor beston
den bij de Synode goede redenen. Het regt der Kerk
oj van den oorspronkel-ijken Wetgever werd hierdoor
niet verkort. De Hoogleer aar Roijaards in zijn
Hedendaagse!» Kerkregt I 195 merkt hierbij aan
datdaar de veranderingen in dit Reglement aan
de Synode blijven aanbevolen de Klerk alzoo zelfstan
dig en vrij hare belangen bestier!Iff ij beschou
wen dus het verleenen dier dispensation of als bchoo-
rende tot het der Regering toekomende jus circa sacra,
of tot het der Regering ten 'nutte der Kerk opgeef ra-
gene regt.
Verder merken wij op dat hj Koninklijk besluit van
24 Nov. 1829 de Minister van Staat belaft niet
de directie der zaken van de HerV. Eeredienst is ge
autoriseerd tot het verkenen van dispensatieop art.'
35153 en 55 van dat reglement'en dus 'ook totr
het verleenen van dispensatie var) de bepaling dat een
Predikant op zijne eerste standplaats 2 jaren blijven zal
Kan nu de Minister zonder intrekking v'ati dat be
sluit zonder verzoek der 'Synode zonder verandering
van dat Reglementen wel bijzonder van art 91', van
dat hem opgedragen regtZoo maar afstand doen
Het schijntdat men het in den tegenwoordigen stand
van zaken nog aangeenkerkelijk collegie kan opdragen.
Eindelijk Voeren wij nog aan de Mimsteriecle dis
positie van Nov1840, omtrent clc clhpenshlie
van het bedoelde bij art 55 waarbij wordt vastge
steld dat die dispensatie niet:, kan verkend worden
dan om bijzondere en beer gewigtige redenen door
het klassikaal bestuur ontwikkeld en dat Zelfs de
Ministervóór en aleer te beslissenalle de stukken
nog zal stellen in handen der algemecne Synodale
Commissieten einde nader te dienen van considera
tie en advies. De zaak is dus reeds bijna geheel
Kerkelijk. De Minister geeft, slechts gcVolg aan de
door de Kerkelijke besturen uitgebragte ado is en.
Wil men nu deze en andere dispensation houden
maar ze geheel aan de Kerk opdragenmen verande-
rc dan de Kerkelijke reglementen waartoe aan de
Synode van wege de Regering zelfs, aanleiding is.ge
geven in de Koninklijke dispositie van 46 Julij 1843
No. 10. (handelingen der Synode 1S43 bi. 419.) Wij
twijfelen nietof de Regering en dusde Minister zal
dan gaarne van het opgédra gene regt afstaan.. Maag
wij voor ons houden het er voordat sommige dis
pensation het best aan de Regering zijn opgedragen-
Petersburg verlangtzekere regten zal opgevenwel
ker oefening zijvolgens de 4beginselen der hiërarchie
voor onvervreemdbaar houdt. Dit punt, de grenslinie
tusschen de Keizerlijke en de Pauselijke prerogatieven
zal waarschijnlijk alle onderhandelingen doen mislukken*
BcSgic.
De heer L.te Kortrijkwelke daar algemeen
bekend ishad eene nieuwe wijze uitgevonden, om
waren binnen te smokkelen hij komt aan het tolkan
toor met zijne kabriolet, de geëmployeerden zeggen
hém zeer beleefdelijkdat zij order hebben om zijte
rijtuig te onderzoeken niet alleen, maar zelfs vrijheid
verkregen hebben, om het geheel uit elkander te na
men, ten einde de kleinste^ bergplaats te kunnen oi»t-'
dekken; de heer L. geeft zijne toestemming aan alles,
aan de w.ieleh [gekomenontdoet^menj die van de ijze-
re banden tot hiertoe ging alles goed; maar toen uien
zich gereed maakte om de randen door te zagenkail
hij het biet I kilger Uitstaan; ik ben verraden! roept
hijen in een oogenblik eenige schroeven los maken
de opent zich het wiel in 2 deelenen eene menig
te kanten-en tulles vallen op den grond.
Wij hebben het droevig berigt ontvangendat
het Belgische vaartuig k Commerce, kapitein Nickel
sen., met eene lading suiker, thee, enz., komende
Van Londenbij Ostende is vergaan.
Ülcbctfüttbctt.
Uit opgemaakte staten blijkt hetdat de stad
Parijs jaarlijks in het onderhoud van tusschen twintig
en vijf eU twintig duizend vondelingenverlaten kin
deren en weezeu te voorzien heeftvan welke ieder
jaar tusschen de drie en vier duizend sterven.
Men schrijft uit Leeuwarden van den 23 dezer
Wij vernemen niet smart datj/.ich in deze pro
vincie weder een voorbeeld heefi opgedaan van ver
giftiging. Weder eene vergiftigingzoo men zegt
van de eene echtgenoot jegens den anderen. Naar luid
van óns toegezonden berigtenis dezer dagen een ar
beider onder Boornbergumdoor zijne huisvrouw qik-