i
BENIGE WEERKUNDIGE
OPMERKINGEN-
Goes Joh. de GRAAG.
OPENBARE VERPACHTING.
Tg Goes, rij F. Ki.eeuwéns Zoov.
JU c ti 0 eJin 0 c ti.
Als het vroeg in den morgen waait, wordt het des
zomers midden op den dag goed wedermaar eene
koude wind na kortdurende regen brengt doorgaans
nog meer regen aan. Even zoo de wind, als hij
s dagen achtereen uit het zuiden waait. Als er veet
daauw valt en de gevallen daauw lang blijft liggen,
krijgt men goed wederregen daarentegen als er wei
nig daauw valt en de gevallen daauw spoedig ver»
dwijnt. Als er nevels ontstaan of na zonsondergang
zeer nabij eit in groöteti overvloed boven water en
lage graslanden blijven hangen, volgt er schoon we
der als de nevels stinken en hoog oprijzenregent
het gewoonlijkzoo al niet des namiddags van den-
telfden dag toch zeker daags daaraan.
Ér is regen dp handenals de rook niet goed op
trekt; als 'troet vochtig wordt en uit den schoor
steen valt; als 'ivuur op den haard niet goed
brandt, flikkert, knettert, eene bleeke kleur heeft en
vonken aan den ketel doet ontstaanah 't kaars
licht sterk flikkertvonken spat, dof brandt, en lipte»
lijk uitdooft; een kleurigen kring heeft en aan de pit
eene donkere vlam niet vonken toontals 't water
gemakkelijk en zonder veel geruisch aan de kook
komt; als de regen spoedig in de aarde trekt en
«p steenen' dadelijk opdroogt; als steenen zwee-
ten; als secveten meer dan gewoonlijk stinken;
als stroodaken na een onweder sterk rook en1 als
veeren, hoewel op eene welbeschutte plaats buiten'
den wind liggende, als van zelve bewegen; als
touwen korter worden•«*- als droog hout opzwelt
als 'duiden der klokken, geroep eh ander geluid
verder dan gewoonlijk gehoord wordtals zout
vochtig wordt, vooral steenzout. Als men een stuitje
steenzout aan een draad bij 't venster ophangtwordt
dit vochtig, ja begint te druppelen, naar mate een
Jigter of sterker regen binnen ia of 18 uren op han
den is.
Bij de planten kent men de volgende hysroscopisclie
soortenschoon in 't algemeen bij vele bladgewassen
kort ophanden zijnde regen aan 'toprigten der ïepel-
vormig zich uithollende en vochtig wordende bovenste
oppervlakte der bladen merkbaar isi°. als de gewo
ne muur of mier (a/sine media) zich des morgens
te 9 aire oprigt en hare bloemkroon tot des namiddags
4 ure open houdtverkondigt zijvoor dien en den
volgenden daghelder droog weder: Als zij na g
live gesloten bloemen heeft, regent het stellig dien
.zélfden dag; a°. het gele -valstroo Kgalium ver um)
voorspelt 'het weder door zijnen geur: de bloemen
rieken bij goed weder aangenaam en honigachtigals
zij een buitengemeen sterke geur verspreiden, is" stel
lig regen Ophanden 30. twee tuinplanten carlina vul
garis" en calendula pluyialis sluiten hare bloemen bij
ophanden zijnden regendoch openen die bij droogte.
Veel duidelijker dan de planten toonen vele dieren,
döor hun inwendig gevoel geleid menigerlei weers
verandering aan. De gewone pieren of regemvormen
kómen bij ophanden zijnden regen boven op den grond.
Régenverkondigers zijn de muggenals zij voor zons
ondergang in de schaduw dansen; vlooijenals zij
hevig'steken vliegen en horzels (paardevliegen) als
zij mensch en vee meer dan gewoonlijk aanvallen
kevers (scarabaeials zij des morgens vliegen. Goed
weder voorspellen de keversais zij des avonds
vliegen (vandaar het boeren-spreekwoord de kever
bestelt des avonds het werk en zegt het des morgens
af)de glimwormen Ujmpijris noctiluca) als zij des
nachts een sterk licht verspreiden.
De zekerste weerprofeten zijn de spinnen en wel
des te zekerderhoe grootêr zij zijn. Zie hier het
spinnen-weerglasdat gezegd wordt a 6 dagen
vóóruit het weder te voorspellen Aanhoudend schoon
weder', als de kruisspinnen de hoofddraden van haar
web bijzonder lang en wijd maken er. ais de hoek-
sjMrnen hare voorpooten zoover mogelijk uitsteken,
den kop vertoonendes nachts haar web vergrooten
er) eijeren leggen; Goed iveder: als de kruisspinnen
zeer. talrijk zijnals zij in 't groot werken nieuwe
webben maken en hare oude huid afstroopen;. Ver-
aniitrlijfk als er slechts weinig kruisspinnen zigtbaar
zijn en deze niet fdan kleine webben vervaardigen Re
gen: als wen in "t geheel geen kruisspinnen ziet of deze
piet, of niet dan zeer korte draden spinner.ook als de
hoekspinnen zich in hare webben geheel omkeeren en
's:achterlijf in plaats van den kop vertoonen; Wind:
ais de kruisspin in 't geheel niet spint of alleenlijk de
spaken van haar rad maakt, zonder de rondom loo-
per.de öwarsraden aan te leggen; als zij plotseling i
'of y van haar ner uirsefteurr en in een hoek zich vor,
22 ure»; Koude wordt döor de spinnen des winters
voorspeldais zij uit hare schuilplaatsen kruipen en
om reeds gemaakte webben vechten; als zij geheel
nieuwe webben makenijverig werken en zelfs des
nachts verschillende webben over elkander heen leggen
i heeft men dóórgaans binnen 9-12 dagen langdurige
i koude.
Men houdt ook den fboomkikvorsch in ccn glas be-
waard en met vliegen gevoed, voor een goeden weer-
I profeet; het spreekwoord zegt'." als de boomkikvorsch
z'ch hooren laatgewis dat 't aan het regenen gaat.
A's de boomkikvorschen op de boomen zitten en kwa-
kenvoorspellen zij goed wederals de padden veel
omkruipen is er regen te wachten.
Onderscheiden vogels hebben ook eenig gevoel van
weersverandering, en toonen dit op verschillende wij
zén. Als er regen te. jvachten islaten de vinken
zich reeds voor 't opkomen der zon hoorenblijven
dej hoenders, terwijl het regentwanneer de regen
lang zal aanhouden, rondloopen zonder te schuilen;
duiven baden zich buitengemeen dikwijls en kómen
i des avonds later dar. gewoonlijk in 't hok terugkraaijen
vliegen aan troepen over ïiooge gebouwenroepen
l sterk, en duiken meermalen in 'twaterzwaluwen
vlieger, langs de oppervlakte van 4t water ei> digt langs
wanden en muren.
Slechts weinig vogels voorspellen droogte. Alleen
de uilenwanneer zij des nachts, terwijl het regent,
schreeuwen; hoendersals zij bij den minsten regen
dadelijk schuilen; leeuw er ikkenwanneer zij, helder
zingend, hoog in de lucht stijgen, en nachtegalen
als'zij zich vlijtig, laten hooren.
Eindelijk bemeikt men bij vele zoogdieren onbe,
driegelijk voorgevoel van weersverandering, bijz. van
regen. Menschen wien eenig lid des ligchaams van
de vorstof van steek, of schietwonden geleden heeftj
kennen deze ledematen als weervoorspellersvelen
springen de lippen open als het zal regenen. Voorts
kent men den aanstaanden regen aan de hondenals
zij gras eten en zich veel op den grond omrollen
aan de kattenals zij zich veel likken en poersen
aan muizen als zij luid piepenaan de snollenals
zij de aarde hoog opwerken, aan rundveeals't den
kop hoog opheft, in de luóht snuift den muil lekt,
en, van de vliegen vervolgd, met opgeheven staart
rondloopt; bij de varkensals zij spelen en siroo en
voeder om zich heen strooijenbij de schapen einde
lijk als zij veel heen en weer springen elkander met
den kop stootendes avonds huiswaarts keerende noj
veel gras etenzich daarvan niet laten afhoudenen
ongaarne in den stal gaan, Wanneer de schapen/daar
entegen des avonds nog vrolijk omspringen is er goed
weder te wachten* 1
Ten aanzien der voorteekenen nopens den toekom-
stigen winter, heeft men de volgende opmerkingen
gemaaktEen vroegtijdige winter is te wachtenals
de mieren in Julij hunne hoopen hooger dan gewoon
lijk makenals de trekvogels vóór St. Michiel (29
Sept.) wegtrekken de boomen langer dm gewoonlijk
groen loof behouden of althans het verdorde blad
niet spoedig laten vallen. Een zachte winter wordt
onder anderen voorspeld, als de vogels in de herfst
nog mager zijnals er vele muizen zijn als het een
droogeniet al te heete zomer was als het tegen St.
Michiel veel regende, als er veel hazen-klavet' 'tri
folium arvense) bloeide, als de herfst'zeer stormach
tig isvele boomen in de herfst voor de1 tweede maal
bloeijen,als er veel beuknoten maar weinig eikels
sleedoorn, hop en steenvruchten zijn, enz.
Veel sneeuw komt er, als in de herfst veel nevel
valt; als de borstbeenderen van St. Maarten-ganzen
witachtig zijnen als er bij den aanvang van de vorst
kleine hagel of zeer fijne sneeuw valt wanneer de
vossen in de winter blaffen: 'tvuur met geruisch
brandten gloeijende kolen bovenmate blank zijn,
valt er gewoonlijk spoedig sneeuw.
Strenge winter volgtals de zomer zeer heet was
als de vogels in den herfst vet zijnals het om St.
Maarten (11 Nov.) fraai weder is, en da borst
beenderen van gebraden ganzen alsdan bruinachtig
zijn als er veel eikelssleedoornhop en steenvruch
ten zijn.
Langdurig zal de winter zijnals de mieren hoo-
gen dan gewoonlijk bouwenals er in Oct. veel from
mels en w.spen zijn: als in 'tlatc najaar de schapen
roet geweld in dc stallen moeten gedreven worden en
de buschvogels óp dien tijd hun voedsel digt bij de
dorpen zoeken.
bevolking van Spanje, ontleenen. Het aantal inwoners
van het gemelde land is sedert het begin der vorige
eeuw verdubbeld; het is van 7§ tot 15 millioen ge
stegen. Men telt tegenwoordig in Spanje jaarlijks t
geboorte op de 29 inwoners, 1 sterfgeval op de 33
en 1 huwelijk op de 104 personen; zoodat er in elk
jaar gemiddeld 579,616 kinderen geboren worden
454,945 sterfgevallen plaats hebben en 144,230 hu
welijken gesloten worden. De bevolking van Spanje
neemt diensvolgens jaarlijks met 1 op de 123 inwo
ners toe, eene verhouding, die gunstiger schijnt te
zijn, dan die, welke zich in Frankrijk voordoet. De
meest bevolkte deelen des lands zijn de streken langs
de noprdcl.ijke kusten e.n vervolgens de aan de Middel-
lancische zee gelegene provinciën. De zuidelijke bin
nenlands gelegen provinciën hebben het geringste aan
tal/inwoners. Ongeveer tWee millioen huisgezinnen
leggen zich op den akkerbouw toe. Slechts een cierde
gedeelte van dezen zijn grondeigenaars; de overigen
zijn pachrers en daclooners. De bevolking die zich
met de fabrijknijverhei.! bezig houdt, wordt op slechts
éen vijflle gedeelte van her getal der landbouwende
berekend. De niet producerende volksklassen zijn in
Spanje, naar alle waarschijnlijkheid, nog talrijker dan
in eenig ander land. Behalve het legerhet overgroots
aantal ambtenaren én de geestelijkheidbehooren daar
toe menigvuldige soorten van dagdieven, landloopcrs
bedelaars, gaauwdievenen in het algemeen die lie
den die meestal geen regelmatigveelminder een eer
lijk middel van bestaan hebben. Moncada telde ter
zijner tijd meer dan veertig verschillende soorten van
vagebondenwaarvan ieder in de volkstaal haren eigen
welbekenden naam had.
Wat de geestelijkheid betreft: bet ontbreekt aan vol
doende opgaven omtrent het aantal harer leden. In
het jaar ,1834 bestond zij uit 20,000 leden der hoogere
geestelijkheid 146,000 geestelijken van lageren rang
en 69,000 kloosterlingen. Het gezamenlijk bedrag van
haar inkomen werd destijds op duizend millioen realen
(125,000,000 guldens) berekend. Intusschen zijn thans
de kloosters opgeheven en de goederen der kerken cn
der geestelijke orden aan den Staat vervallenen deze
maatregelen hebben natuurlijk eene belangrijke vei min
dering in het aantal geestelijken ten gevolge gehad.
Negentien twintigsten der Spaanscbe natie behooren
tot ^den Romeinschelf volksstam bijna een twintigste
tot den Baskischen en onder beiden bevinden zich on
geveer 30,000 Heidens.
Qbocricnttietf»
Heden verloste voorspoedig van een' ZOON"
F. de JONGEEchtgenoot van
den 10 Augustus 1843.
Eenige Kennisgeving.
De ondergeteekende zijne Affaire overgedaan
hebbende aan C. GROENENDIJKbedankt bij
deze zijne geëerde Stad- en Landgenooten voor de
gunst, welke hij een aantal jaren heeft mogen genie
ten. N. DUIVEWAARDT.
De ondergeteekende de SLAGTERS en
KRUIDENIERS-AFFAIRE van N. Duivewaardt
overgenomen hebbendeverzoekt de gunst van zijne
geëerde Stad- en Landgenooten, belooft eene zindelijk
ke en civiele bediening. v
C. GROENEr^pIJK.
Op Vrijdag den 18 Augustus 1843, des Voor
middags ten 10 uren. zullen Diakenen der Hervorm
de Gemeente te, Kloetinge in het Gemeente-huis al
daar onder nadere goedkeuring van Zijne Excellent!:
den Heere Staatsraad, Gouverneur dezer Provincie,
ten overstaan v<ui den Notaris L. LANKHORST
residerende te Goesvoor den tijd van zeven achter
eenvolgende jarenin bet openbaar presenteren te
VERPACHTEN: ZesPerceelen WEIDE-en ZAAI»
LANDEN, gelegen onder Kloetinge, gemelde Qjacot
nie aankomende.
I
STATISTIEKE OPGAFE FAX SPANJES
BEF OLE ING.
Onlangs is te Parijs een statistiek werk over Spanje
verschenenwelks schrijver uit officiëlejjaronnen geput
jbc
rgt, duurt de ophanden zijnde srorm opzijn hoogst heeft, eo waaruit wij hel volgendeaangaande de
Te KOOPeene groote partij Oude MOP
STEEN, dito kleine STEENEN, eene groote partij
Oude PANNEN en LETJBNKOZIJNEN-, RA
MEN -DEUREN en STELLING-DEELENalU
tot een civielen Prijs, bij G. KLEMKERKE.