43.
GOES SCHE
den 29
COURANT»
NIEUWSTIJDINGEN.
I
lie uitgave dezer Courant geschiedt Maaudags namiddags eu Licm-
derdags avonds De Prijs per Kwartaal is 1,75 franco per Post/1,90,
Getvone Advertentie!»
ie-
mvelijks eu Uoodberigtei
worden a 20 ets, de regel geplaatst Gebeai'
1 van 1— 6 regels a f *,2<s
voorbijzien door den Schrijver van "datgene, wat in de
17e eeuw zoo wel a's in de 18e plaats had. Reeds
toen werd soms door velen de schandelijkste vrede
wenschelijk geacht, cn zonder Willem* HÏ zou onze
Staat waarschijnlijk onder Frankrijk zijn gekomen.
Eindelijk hebben wij het meest tegen de verdediging
van de bititenlandsche politiek na 1713 door den Schrij
ver. Hij geeft toe dat ten aanzien van het binnen-
landsch beheer het r.iet 200 gemakkelijk zou zijn onze
Staatslieden in dat tijdvak te verdedigen. En juist daar
om allereerst werden zij dóór. hunne schuld belet op
Over de Verhandeling van Mr. Hu00
Brijerman lietft onze Republiek
zich na den Utrechtschen Vrede van
1713 ten onregte aan de Buitenlandsche
politiek onttrokken P" Geplaatst in de
Vaderl. Letteroefeningen, No. V. 1843)
Ons oordeel gevraagd zijnde, willen wij dat, zoo
■verre ons kort bestek toelaatgaarne mededeelen.
Wij beginnen met te herhalen, wat wij vroeger
toen wij eenige zinsneden uit die verhandeling mede-
deeldenzeidendat wij namelijk in ve/e opzigten de
beschouwingswijze van den Schrijver deelden» Wij
beiiooren r.iet tot dezulken, die gelijk Hclmers(hoe
zeer de tijdwaarin deze Dichter zong zijne over-
drijving onischuldigt) alles groot cn goed vinden, wat
onze vaderen voor 1713 vooral deden. Wij houden
het er voor,|dat eene zamenhangendeep kritischepoeschoii-
wingswijzegelijk de eerste door Wagenaar,die 't eerst
onze Geschiedenis redigeerde en de laatste döor
Kluit gevolgd isandere resultaten geeft. Zelfs Bil- i
dfrdijk met ai zijne partijdigheid heeft onze Ge
schiedenis voordeel gedaanen de gebeurtenissen en
daderjjbeoordeelcnd voorgesteld. Mr. Beijerman, al valt
de publieke opinie hem niet toe, heeft dus reeds be
roemde voorgangers. Hij heeft echter ook zijne eigen*
aardige zienswijzewelke opmerking verdient. Wij
willen opgeven waarin wij het met hem eens zijn en
waar wij verschiller.of waar wij aanmerkingen hebben»
Gaarne stemmen wij toe, dat velen onzer Geschied,
schrijvers de vroegere tijdperken onzer Geschiedenis
overdreven hebben gekleurd, dat zij, door aan ons j
land vóór de vestiging der Republiek te veel gewigt j e&uw ''ja.n ,u:nnc "jokten, en
toe te kfftmen gelijk'Lujsac onder anderen deed. af- V"'"L 3C her. ^'1 waren oe-'
breuk doen aan den roem onzer vaderen in c.e 17e
eeuwwaardoor men „den bloei in die eeuw al zeer
natuurlijk vinden moet. Wij stemmen verder toe, dat
terugroeping der gilden kunnen denken, Waarovet-'wij
eerstdaags iets zullen in 't midden brengen»)
's GrAvenhage den 27 Mei. In de zitting van lieden
hebben Hunne Excell. de Minister van Binnenlandsch
Zaken, van Finantien en van-Koloniën zeer breerivóe
rig he? ontwerp van wet verdedigden de nöodzakb=
iijkheid en het heilzame van dezen maatregel betoogd:
Hunne Exc. vermeenden, dat deze voördragt, in
i-n n <-3 *-»-« - d
wub v»VUUi'vl.a^L 5 ill
uc'ci >jp verband met de voorgenomere bezuinigingen, een 3f-
de buitenlandsche politiek niet zoo vee- ïnv.oed ^al j cjoen(j hulpmiddel voor de bestaande behoeften zoti
uitmaken»
De voorzitter; de heer Geversdaarna den presR
,!on
- - V"1
iuoest die minder zijn dan vroeger) uitleoefenenals
de omstandigheden nog toelieten. Omdat zij niet bin
nenlandsch herstelden wat kracht gaf, moesten zij
buitenlands opgeven wat zij anders hadden kunnen
behouden. Wij willen iets toegeven aan de omstan
dighedenaan de natuurlijke afgematheid, die op in
spanning volgt, maar niet te veel. Wij kunnen niet
verdedigen wat berispelijk is. Wij kunnen die poli
i tiek der 18e eeuw niet goedkeurenwaardoor riten
I hoopte neutraliteit te kunnen bewaren tót rnen dóór
vijandenwier bedoelingen men wel had kunnen pei
len, overvallen werd en zich dan in de armen van an
deren moest werpen tot schande en vernedering. Wij
vergeven het aan die politiek nietdat zij tegen Frank-
rijk niet meer op hare hoede waswaarom van Ha
ren zulk eene scherpe taal voerde tegen eene politiek
die ons eindelijk den ondergang berokkende» Onze Staats
lieden in de 18e eeuw maakten van de toenmalige om
standigheden niet dat gebruik, 'twelk die der 17e
al zoo staan zij in
5i.i,jiving achter. Zij waren besluiteloos en soms
u:t--v:ees voor coving, da f 'iiru<r. Wij bearagn ten volle
iict woord van een groot Staatsman uit dat tijdvak
doch wiens stem men veelal niet hoorde toen hij
zeidchei is meer te verwonderendat de Republiek
verval is
bewijze der
- v A
dialen stoel verlaten hebbende heeft de redenen bloot-
gelegd die hem bewogen tegen de voordragt te stem-
1 men: De voordeelen en naJeelen van de voordrage
had hij met beradenheid nagegaan, en de laatste had
den bij hern het overwigt behouden» Hij achtte hel'
doeltreffendervoor zekeren bepaalden tijd eene Belas
ting op de inkomsten in te voeren ten einde in de behoef
ten van |iet eerstvolgende tijdvak te voorzienliever
dan nu voor altijd, zijns inziens, den weg tot rente-
vermindering af te snijden.
De Minister van Finantien heeft den voorzitter be
antwoord»
De heer Hinlopen heeft zich daarna nóg ten voor-
I deele van het ontwerp verklaard.
1 De heeren van den Bosch WarinTromp en van
I Nes dringen nader hunne gevoelens deswege aan.
Ter stemming overgegaan Sijndeis met 3d tegen
44 stemmen het ontwerp afgestemdzullende Z. M.
1 alzoo eerbiedig worden verzochthetzelve in nadere?
overweging tc nemen.
1 Tegen hebben gestemd de heerenBhma Bro/i-
j wcrBruce van Heeckerenvan Hoornvan Burgh
1 d'eh TetsÜy tv; er ff Sterlingde BackerTromp
I IVa! invan Geltstein Boreel van Hogelandenvan
iieia te geven, aocn aat dij ner opnoucien Gier mmci>
gewone omstandigheden onze Staat buiten zijne schuld
ook moest ophouden, een' ver boven zijne natuurlijke
krachten en middelen verheven en daarom verbazing
verdr-menden rang onder de overige staten van Europa
te vervullen. Dit bleek reeds te midden dier gvootjitid
zelfs in het schitterendste tijdperk kort na den Mun-
sterschen .vrede. Altijd bijna streden onze vaderen
gelukkig, doch konden zelden zulk eenen voordeeligen
vrede sluitenals overeenkomstig die zegepralen was
onuiar, 'twelk onze vijanden wel wisten, onze mid
delen op den duur niet toelieten vol te houden. Zij
verloren zelfs Braziliëzonder het tc kunnen terug
winnen. Het verwonderde ons dat de Schrijver zulks
niet opmerkte» Intusschenwat hij aanvoertis ge
schikt, om eenigiins den blaamwelke men na 1713
op onze politiek geworpen heeft, weg te nemen» Ge
heel echter zuivert hij die buitenlandsche politiek niet,
en Wij houden het er voor, dat dit ook niet op over
tuigende gronden kan gedaan worden. Wij willen straks
iets daarover in 't midden brengen. Vooraf willen wij
nog aanvoerendat wij ons zegel hechten aan de ware
-opmerking, dat onze vaderen vredelievend, niet oor
logzuchtig warenook toen zij altijd oorlog voerden
':welk zij deden om den vrede te gewinnen. De
Schrijver brengt hiervoor geldende bewijzen bijwaar
door wij erkennendat de hoogachting voor onze va-
.deren wint. - Zij werden gedwongen tegen hunnen
zin tot den oorlog, doch voerden dien dan, als of
het hun lust was. Dit goede merken wij gaarne op»
Wij hebben echter onze aanmerkingenen willen ze
niet onthouden.
Onze eerste opmerking betreft het bijgebragte uit
Sgïilosser. Hierop is te veel aftedingenzijne voor
stelling is te verre van de waarheid verwijderd, om
>r mede te bewijzenwat de Schrijver wil» De man
die de zaken niet kent, kan niet oordeelen over het
■gewigt van dezelve.-
O&ze tweede opmerking betreft het meer of min
1 I Rappardvan RyckevorsclVcrwcy Mei an., vei
uie wij in net onaenverp en 111 de be- 1 KlL/htcnn
van Heioma Michicls van Verdujnen
hetzelve door den scherpzinniger! eij- i gcfieers van HarcncarsoclKr>i*>ltnrc*
7 isrll Kon-»
til
4 iT» - J
kr man stellen. Giarne zouden wij door hem een of
ander tijdperk onzer Geschiedenis "ollediï behandeld
en voorts het afgebroken einde zijner Verhandeling
vervolgd zien opdat duidelijker worde aangewezen
hoe wij in en met onzen tegenwoordigen toestand
vrede kunnen hebben*
Ten slotte iaden wij een iegelijk, die de Verhan
deling des hoogleeraars leestdaarbij ie lezen de re-
devoeriug van Mr. J, C. de Jonge over de Staat
kunde hier te lande na den Uitrichtschc vredeom
alzoo voor en tegen te vernemen en te oordeelen»
Berlijn, den 15 Mei. Nadat reéds gedurende bét
laatste jaar eene langen reeks van gewrgtige nieuwe wet
ten is uitgevaardigdverwacht men eerstdaags nog de
afkondiging van twee andere belangrijke verordeningen.
De eene zalnaar men verneemtzekere beperkingen
in de vrijheid van beroeps-oefening invoerenwelke iri
den laatsten tijd van vele zijden was afgekeurd; de an
dere betreft de ondeelbaarheid van den grond-eigendom.
De eerste verordening zori dus der arbeidende klasse
de tweede echter den adtl en de bezitters van groote
landgoederen en heerlijkheden aangaan. In zeker op-
zigt zal de laatste wet eene beslissing van het hangende
7 .viir^r» rww r Of lirWyilCfl
Scheers van HarencarspelKniphorstvan Pan,buys
HooftStar BusmanCost Jordensde Manvan
Nagell r AnemaetLuzaeGockinga en de Vuo -
1- 1
vraagstuk omtrent de stichting van nieuwe majoraten eri
fidei commissen en de handhaving der bestaande fami
lie stichtingen van dezen aard Zijn.*
(Het eerste betreft et'rie zaak, die'.óok elderS wel
Wenschelijk ware» Want door onbeperkte vrijheid ten
dezen worden de broodwinningen bedorvenwil ieder
baas zijn cn wordt aan bedrog en onderkruiping niét
slech A voedsel gegevenmaar men krijgt vele slechie
ambachtslieden* Men zou alzoo aan eene gew^igdfe
zitter, de heer Gevers.
Voor hebben gestemd de heeren: van Ttiyllvdh
HeeièPetitCornelieEnschedi^ van Nes,, Repe-
laerLuybcnSchooncvc/d, Ingcnhouszvan Aker
laken GouverneurNedermeyer van Rosenthal
van Dam van IsseltNederburghRorarneva tl
Bleyswyek Backer Cörver HooftMutsaers van
Sasse van TsseltHinlopetii Druyvestcinvan deti
Bosch en Menso.
Afwezig waren de heeren: Snouck Hargronjc. vdh
der GrondenVegelin van Clacrbcrgcn en Modderman.
Meest al deleden, die zich voor het Ontwerp- heb
ben verklaard, hebben aanteekening inde notulen ver
zocht dat zij zich met het genomen besluit niet koa-
i den vereenigen»
Hierna is de vergadering tot Maandag aanstadnde
gescheiden»
(De voorzegging van 'tHandeisb/dJdat vóór de stem
ming meende te weten dat er reeds 27 vóór waren is dtc?
niet vervüldal degenen die spraken zijn zich gelijk gcbl
ven bjj de stemmingzij Waren dus vast besloten te vorm
en zijp niet omgezet of v£h het tegendeel overtuigd ge
worden. De redevoeringen strekten duZ alleen om reden
te geven hunner gevoelens». Dit is echter der natie' nieè
onverschillig.Wat nu?)
sst De heer Luzac heeft bij zijn woord voeren' óVcf
de coiiversie-wec onder anderen het volgende ge Zeg i
Ik ga over tot een tweede bezwaar; voor mij iii
de bepalingeri van art. 4 des öntwerps gelegen.
Wat tóch wordt bij hetzelve, vastgesteld Dat tie
schuld welke wij aan de Mandel-maatschappij hebben
die wij aan het volhardingsystem'a de'f vroegere Regé
ring en aan. vroegere onbegrijpelijke h'e'göocheliugv! ar'
danken hebbendie geregeld' had beliooren al bvuMl'cI
te zijn en omtrent welke eene redelijke sclïifcfciu^ j-'