N% A.
Donderdag den 13 Januarij
GOESSCHE
COURANT.
MÜWi
Jb. f>S
DE VLISSINGSCHE COURANT
C) •Staals-Qourantu December
BET PLACET
ISiEUWSTI JDINGEN#
*^0ji iii
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandags namiddags en Don
derdags avonds De Prijs per Kwartaal is f f,75 franco per Postal 90.
-
w
V
i 1 <?KV*
Gewotiè Advertentien
worden a 20 ets. deregel geplaatst. G«b»«fe>
te-. Huwelijks en Doodherigten
heeft in haar No. 3 van 6 Januarij een stuk opgeno
men getiteld:
Gedachten van Heine over Kerk en Staat.
waarop wij ons veroorlooven eenige aanmerking te ma
ken iets in 't midden te brengen ter juiste beoordee
ling van hetzelve en daardoor zoo mogelijk in één op-
zigt de toepassingdie men van bet stukzoo als
het dkar ligt, in''talgemeen zou kunnen maken, te
voorkomen waartoe de naar ons inzigt onvoorzigtige
opname in de Vliss. Courant aanleiding1 zou kunnen
geven. Onmiskenbaar is er goeds in hetzelve. Dat
de man zijne stem verheft tegen Staatsgodsdienstin
den zin van eene bevoorregte godsdienst in eenen
Staat, wier bedienaren deze ook tot zijne dienaren
maken wil, of waardoor de politieke gelijkheid van
zulke godsdiensten of geloofsgezindtendie uit haren
aard geen schade doen aan den Staatbelemmerd of
vernietigd wordt, zal niemand hem euvel duiden. Maar
dat hij voorsteltals of dit thans in geheel Duitsch-
land zoo ware, moet tegengesproken worden. Wij
noemen slechts Pruisscn en Wurtemberg. De man
overdrijft dus. Hetgeen hij schrijft heeft betrekking
op ultra s die ook in Duitschland bestaan en woelen
onder Roomschen en Protestanten, doch wij zouden
durven beweeren en kunnen bewijzendat in vele
Duitsclie Staten de meerderheid niet tot die ultra 's
behoort. Heine schijnt geen acht te slaan (naar den
inhoud van het bedoelde artikel) op die gematigde
•wetenschappelijke, vrije en tevens echt godsdienstige
mannen en hunne aanhangersdie ook in Duitschland
«ene 'sterkte vormenwelke wij niet twijfelendat
zich zal handhaven te midden van partijen, die.uiter
sten drijven. Dat Heine hierop niet hechtis niet te
verwonderen; want dc man drijft zelf een uiterste.
Hij is een absoluut Hegeliaan. In het bedoelde ar
tikel noent hij zich een vriend van Godsdienst: maar
wat is dc Godsdienst, welke de philosophische
school, waartoe hij behoort, voorstaat? In het be
wuste artikel spreekt hij van het Christendom reeds
in zonderlinge bewoordingenschrijvende dat wel
eer in hetzelve was de schoone legende van eentn
heimelijken Goddie in zachte jonge lings vorm onder
Palestina 'j palmboomtn wandeldem'enschenliefdepre
dikte en eene vrijheids en gclijkhcidslcer openbaarde
die ook later door de verstandigste koppen erkend
Reeds ziet men hieruit dat hij het Christendom voor
mydie houdt en in hetzelve niet meer zietdan de
philanthïopische philosophic van de Encyclopedisten der
18e eeuw. Doch wij kennen denman, als wij ons niet
vergissen, ook uit andere zijner schriftenen weten daar
uit t hoe hij den eigenlijken grond van het Christen
dom en van godsdienst ondermijnt.
In zijnen Salon schrijft hijkit is dwaas in eenen
persoonlijken Godonderscheiden van de wereld te
geloovtnof eene persoonlijke voortduring na den dood
te verwachtendat het boozc slechts behoort tot de
wanbegrippen der Christenenen dat het de ware
godsdienst is, welke het stoffelijke verheerlijkten
het "enot van het schoone en der hartstogten zich ten
voorwerp stelt." Zijn godsdienst is natuur en mcfi-
schcnversodir.g. Het oordeel van dien man over Kerk
cn Staat'moet dus bevooroordeeld zijn. Dat er thans in
Duitsch'and ter zake van de Godsdienst veel tweespalt
bestaatis niet te ontkennendoch hij zal wel dien
tweespalt niét'wegnemen door zijne hatelijke voorstel
ling van het Roomsch K a tholi rismus der Anglicaan-
sche Kerk, der bevoorregte Protestsntsche genoot-
"schappen, of der bedienaars in dezelve, terwijl het
redmiddel, dat hij hiertegen opgeeft, (hoewel geheel
jn den geest zijner Antichristelijke philosophic niet
wenschèliik is," dat worde aangegrepen. Hij schrijft:
Eer. dïfferentismus (f) in religieust zaken ware
Hioacivk alken in staat ons te reddenen met zwak
ker te
sterkt
te worden in gelóófkan Duitschland politiek
ker worden." Men weet, wat dit Lui liferent is-
mus in Frankrijk en Sparje heeft veroorzaakt en nog
veroorzaakt. Tegen zijn redmiddel dus protesteren
wijen waarschuwen tegen de gevolgtrekking, c^ie
men ook hier te lande bij de bestaande geschillen daar
uit zou willen maken.- Neen zoo willen wij geen
vrede. Wij verklaren ons wel tegen het opdringen
van en heerschen over geloofsbegrippen door wereld,
lijke Regeringen of Hierarchienwij hopen ook dat
de tweespalt ter zake van d* Godsdienst moge Ver
minderen, (geheel ophouden Zal Zij neg Wet niet etl
is misschien niet nuttig) doch wij zoeken naar andere
j. redmiddelen en wel in positive godsdienst des vredes/
j Wij houden het er met RaNkE voor als hij schrijft:
Die volkommnere Auffiissung des Geistig. Positi-
vendas allen Formen zu Grunde liegtund durch
keine 111 seinem ganzen In halte aussuspreChen ware,
muss endlich alle Fcindseligkeiten versÖhnen.s> En
daartoe houden wij het mede met ÜllmanN die
meent, dat wij een overgangs-periode beleven, welke
veel goeds kan aanbrengenzoo men volhoudt vast
in geloof en vrij in de wetenschap te zijn.
Daarvan verwachten wij redding bij de bestaande
geschillenen wij geloovendat vele regeringen die
het jus circa sacra zeer afscheiden van hit jus in sacra
welk laatste wij begrijpendat haar niet toekomtal-
zoo medewerken tot vredeen Kerk en Staat in der-
zeiver eigendommelijke regten handhaven. Mogren alle
onderdanen, die naijverig op hunne regten zijn, ook
naauvvgezct zijn in hunne pligten jegeus Kerk en Staat*
den verhuurd worden enda&ris vrijdom tot 50 gulden,
j hier slechts tot 18. Er is werkeloosheid; eritt
1 mismoedigheid. Door 3000 zielen tot maximum van
bevolking te stellen met iS tot 21 gulden basis van
i huurwaardewordt aldaar bijkans nergens ontheffing
of vermindering aan die menschheid geschonken. En
i zij leven onder dezelfde wetten! Indien de regering
i overeenkomstig hare erkentenis wil handelendan ge-
j bruike zij geen palliatief dat hier werkt maar elders
nier. Zij taste door en ontheffe die zoo zeer in prijs
gestegene eerste noodwendigheden van eene belasting,
die meer clan eene andere op de armoede geheven
wordt. Wil zijof kan zijdat nietdan sla zij ten
minste eenen gelijkmatig werkenden weg in en stelle
overal ceil maximum vast, berekend naar de eenpari
ge huur der geringe Woningen en stelle dit zelfs eenig
zints ruim om zoo veel mogelijk te verligten. Het
ontbreekt haar niet aar. wegen ooi de inkomsten «jj -
eene andere Wijze te verhoogen.
ONTWERP VAN WET, HOUDENDE WIJ
ZIGINGEN IN DE WETTEN OP DE
PERSONELE BELASTING
Met belangstelling lazen wij de voordrag: hiertoe be*
trekkelijlc. Zij moet veriigting geven aan benoeftigen
die hier te lande even als elderszelfs in de bioei-
jendste Statenvermeerderen. De prijzen der eerste
noodwendigheden zijnonder den druk der tijden},
gestegen eene toenemendezich in de groötere steden
opeen hoopendc bevolking, heeft de huur der geringe
woningen dotn rijzen. Vgii daar waarom de regering
de belasting op de armoede wil afschaffen enden
last voor den minvermogende verligten. (St. Coulant
27 Dee.) Loffelijk is dit streven, gelukkig de erken
tenis der meerdere armoede. Dan wij vragen of het
middel doel treft, zoo doel treft, dat allen en overal
daarin hulp vinden. Wij meenen neen. Wij achten het
goed een en ander onder de aandacht der regering te
moeten stellen.
De opklimmende schaal Van vrijstelling naaf dé uit
gebreidheid der bevolking doet en niet allen die in ge-
(j) Waarschijnlijk moet dit zijn Indifferentismtis
onverschilligheid want Dïfferentismus kan beteckenen
verschiltweespalten die wil de Schrijver wegnemen
uivuiiwug uuer en met alien die in ge
lijke Omstandigheden vcrkecfenen niet alom daarin
declen. Die uitgebreidheid toch is niet de eenige óor-
z«ak van de hoogte der huurprijzen en voor zooverre
zij in aanmerking komt werkt zij altijd in Verhouding
tot het aantal woningen dat voorhanden k. Zoo kan
dan in eene gemeente van 300 zielen de huur dei wó-
ringen hooger staan dan in eene stad van too.ooö zie
len. Hieruit vloeit voort, dat, bij het vooruitzetten
van dit beginselde bepaling hier zal verligten én daar
niet. De minister erkent dan ookdat inzonderheid til
de groote Stedeii de bepalingen heilzaam moeten Wer
ken. Dit zal dan ook wel zoo zijn. Evenwel
zoo worden de kleinere steden en het plane land ge
heel verstoken van de guuStjge Werking. Of, zou daar
geehc overbevolking geene armoede, geene minJerVer-
mogen bestaangeene verhoogdebuitengewone ver
hoogde huurwaarde plaats vinden? Wij roepen allen
die met de kleine steden en her platte land bekend zijn
op tot getuigenhoe zeer beide er gevonden worden.
Het platte land is even zeer overbevolkt als de groote
steden; de huur der huizen van de behoeftigen klimt
tot 30 en 40 gulden 'sjaars; voor woningen, die el
ders in groote stedenb. v. in Leidenvoor 26 gul-
Het Handelsblad Van 11 Januarij heeft een vertoo*
over het placet't welk zeer lezenswaardig is en hieri»
van een juist begrip geeft. Wij zijn het volkomen
me: het Handelsblad eens, dat de tweede Redactie
van art. 4 titel X van liet nieuwe Strafwetboek hel
beginsel van placet laat varendat in de eerste redac
tie was uitgedrukt, en dat in de thans gestelde voor
waarden ligt opgeslotendat men nimmer placet zal
verleer.cn, en ook nimmer placet zal vragen. Het
Handelsblad noemt dit veranderen zwakheid en jam
merlijke beginselloosheid, doch beslist niet, welk be
ginsel men had behooren te volgen. Wij betreuren
het, dat de eerste redactie niet gebleven, of aldu*
veranderd is. Te regt schrijft het Handelsblad
Keurt de Regering het noodigdat zij regt van
placet hebbedat zij dan openlijk het verdedige en vast
aankleve, wilde men het niet, waarom dan al die be
weging waarom dan dat toegeven waarom dan voot
gesteldwat zoo vele gemoederen in beweging gebragt
heeft Zoo veel aanleiding kan geven tot verwijdering
en verbittering?"
Wij houden het er vootdat de tweede Redactie
toch dit laatste niet zal wegnemenen daar men ra
aan het veranderen isdat men nog eenmaal verande
rt en liefst met eenige bepaaldheid zoo als wij vroeger
opgaven de eerste redactie volge.
Volgens liet Handelsblad zijn de voordragten aan
eene ijverige herziening onderworpen wij hopen van
de Regering zelve: want de Tweede Kamer der .Sta
ten Generaal moge beoordeclen of zij eene wet af of
goed keurtmaaf zou hare bestemming te buiten gaan
als zij ch'e redigeert en alzoo in plaats van een volks
vertegenwoordigend en voor de wet wakend een wet
gevend en regerend ligchaam 'werd. Allerbelang
rijkst is hierover één der jongste bladen van de Tijd
genoot die zijne Staatkundige geloofsbelijdenis in hel
laatste Nummer op nieuws aflegdeen daardoor ver
der aanspraak heeft op den bijval van allendie hel
wel met" het Vaderland meenen.
SSititeritlattb.
Berlijn den 6 Januarij. Een berigt uit Peters»
burg van 29 December behelst het volgendeD«
graaf Irenes.us Öginski isuit aanmerking dat hij on
schuldig langen tijd in een geregtelijk onderzoek ge
wikkeld is geweestbinnen weinige dagen tot hofraad
vervolgens tot collegie-raad en eindelijk tot kamerheer
des Keizers bevorderd. In de deswege uitgevaardigde
bekendmaking wordt echter uitdrukkelijk verklaard
dat deze maatregel niet als voorbeeld voor andere ge
vallen genomen mag worden."
1 in de Kamer der Beijersché afgevaardigden zal
l eerstdaags beraadslaagd worden over een adres vaa e«ï
5
rg r
