N\ 96.
Donderdag den 1 December
GOESSCHE
COURANT.
«•M
NIEUWSTIJDINGEN.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandags namiddags eti Don
derdags avonds. De Trijs per Kwartaal is Ff,75 franco per Tost/1,90.
>5^. -w*»- ^ËSt^ScC*
ie
Gewone Advertentien worden a 20 ets. de regel geplaatst,
Huwelijks- en Doodherigten van 1 6 regels a 1,20
OPENBAARHEID.
BEOORDEELING VAN DE DADEN
DER REGERING,
Wat mag toch de reden zijndat over publiciteit
en hare voovdeelige öf nadeelige strekking zoo ver
schillend geoordeeld wordt?
Hoort men den eenopenbaarheid is de ziel en het
leven, zij is het wezen zelf onzer constitutionele re
geringsvormen. Zij wekt de deelneming op van den
burger in de aangelegenheden van den Staat. Zij doet
hem het goede ondersteunen, tegen het kwade ijveren,
ruimt de hindernissen weg', die zich tegen het eerste
opdoen en maakt het begaan van misslagen onmogelijk.
Hoort men dc andereopenbaarheid is de alles be
dervende kanker van den te gen woord i gen tijd. Zij is
de moeder van de neuswijze bedilzucht en staatkundige
tingieterij die van alle zijden opstaat, zij verlamt elke
handelingwelke eenige zelfstandige krachtontwikke
ling vertoont cn zij strekt alleen om aan het luid-
schreeuwend onverstand de toejuiching en den steun
der menigte te verschaffen.
Vanwaar dat verschijnsel vanwaar die hemel-
hooge verheffing of die diepe verguizing van den
magtigen hefboom van onzen tijd En wiens
oordeel zal het onze zijn? kunnen wij het kwaad
niet ontkennen en zullen daarom wij, zonen der vrij
heid, de voedster van onze moeder verloochenen?
De vraag is wel waardig voorzeker dat wij hare be
antwoording beproeven.
Zal men zijn Vaderland beminnenmen moet het
kennen, zal men de handelingen der Regering op den
regten prijs stellendie handelingen moeten voor ons
geen geheim zijn. Volksgeest en burgerzin wordt al-
zoo door dc openbaarheid opgewekt. Toejuiching
zoo wel als afkeuringzullen zij op goede gronden
steunen en eenige duurzaamheid bezittenmoeten op
bekendheid van de zaken welke men goed of afkeurt
berusten. Zonder publiciteit is de ontwikkeling van
dien goeden geest onmogelijk. Wij zien daarom gaarne
hoe de nieuwe Regering het stelsel van achter
houdendheid vaarwel zeggendehetwelk ons zoo on
eindig veel rampen berokkend heeft aan de Natie
de waarheid en de geiieele waarheid aangaande onzen
toestand openlegt. Wij verheugen ons in de open
baarheid der beraadslagingen onzer Vertegenwoordigers
en wij zien met genoegen in een aantal dagbladen en
tijdschriftenzoo vele spreekgestoelten opgcrigtook
voor hen die zich tot vermanen en onderwijzen ge
roepen achten zonder daarom in de Tweede Kamer
eene plaats te vinden.
Inderdaad, niemand zal het optkennenwanneer
elk deskundige bij elk onderwerphetwelk tot zijn
bijzonder vak van onderzoekoefening of ondervin
ding behoort, de gelegenheid heeft om zonder veel
omslagdoor eenvoudige toezending aan den dagblad
schrijver of verzamelaar, zijne bedenkingen te doen
kennen en zijne stem tot ondersteuning of afwijzing
of wijziging re doer, hoorenen indien hij van die
gelegenheid een goed gebruikmaakt, dan zal het licht
op den kandelaar geplaatst, geenen anderen dan eenen
■wcldadigen invloed op het belang van den Staar heb
ben kunnen. Het goede zal daardoor ondersteund
het kwade zal daardoor bestreden werdenen onkun
de alleen of ontrouw zal zich over de openbaarheid
beklagen.
Maar indien nu eens die dagbladen niet eenig-
lijk bestemd warenom hunne kolommen voor de
bijdragen van deskundigen te openen, indien er nu
eens ondernemers van dagbladen opstonden, kun
dige en welberaden lieden overigens die eiken
morgen of elke week of elke veertien dagenhunne j
lezers op een of meer staatkundige artikelen wilden
vergastenindien er eens opstondendie zich als de
toeziende jjvoogden der Regering beschouwden en die
meenden dat zij of verpligt of althans bevoegd wa- 5
renom elke handeling der Regering te beoordcclenj
om het even of zij met Iiare drijfveren al dan niet
bekend waren om het even of die handeling reeds
in 'haar geheel of slechts voor een - gedeelte bekend
was. - Lezerswat zoudt gij er van zeggen zou
het beginsel van publiciteit of het misbruik van het
regt van vrije beoordeeling zijnhetwelk tot scheve
oordeelvellingen aanleiding gaf en onbekookte opstellen
deed geboren wordendie veel belemmering eu wei
nig nut te weeg brengen
Wachten wij ons danom wegens het misbruiKhet ge
bruik te veroordeeien. Hopen wij Viat krachtige tegen
spraak bij elke.mistasting uit overijlinger den welden-
kenden onzer^ staatkundige schrijversen met deze alleen
houden wij ons thans bezig, langzamerhand toe bren
gen zalom in te zien
Vooreerstdat het alleen de waanwijsheid isdie
zich kan diets maken dat elke handeling der Regering
altijd en terstond onder het bereik Van haar oordeel
valt.
Ten tweede, dat de voorzigtigheid beveelt niet te
oordeelen over hetgeen men niet in zijn geheel kan
overzienen eindelijk
Vooraldat het bij den tegenwoordigen stand der
maatschappij meer dan ooit btirgerpligt is, de Regering
te schragenzoo lang men niet op goede gronden
overtuigd isdat men verkeerde maatregelen of on
grondwettige handelingen bestrijdt.
(Wij namen bovenstaand artikel gaarne' uit het Ned.
Nieuwsblad over, dewijl wij ons met de beschouwin
gen in hetzelve vcrcenigendoch voegen er bijdat
dan eerst de openbaarheiden de becordecling van
de daden der Regering voor het publiek nuttig kan
zijnals hetzelve de ware belangstelling daarvoor in
geboezemd en op de juiste hoogte gebragf wordt.
Voor zoo verre dit mogelijk en waarin het nuttig is,
wijde zich ook hieraan de periodieke drukpers toe en
bevordere alzoo kennis van nationale belangen die im
mers eene vaderlijke Regering op 't harte draagt. Daar
toe zouden wij wel \Venschendat er in ons Vader
land goede gelegenheid bestond ter vorming van dezul
ken die zich op politieke en cecononnsche belangen
willen toeleggen. Het onderwijs op de nieuwe Indus
trie-school zi] in dat opzigt nietwat het Academische
ismaar geve meer.)
ïiftüc.
Napels den 11 November. Sedert menschen ge-
heugenis herriiincrt men zich geene zoo slechte weers
gesteldheid, als wij sedert maanden bijna afgebroken
hebben de reger, houdt niet opstormen op stor
men digtc nevels bedekken de luchtdie bij den
heerschenden Siroccowind met Afrikaansche hitte be
zwangerd is, terwijl de Vesuvius in het begin dezer
week twee dagen lang met dikke sneeuw bedekt lag.
Weerkundigen hebben voorspeld, dat deze weerge
steldheid zoo zeven maanden zou aanhoudenen deze
voorspelling is nu reeds voor meer dan de helft be
waarheidwant met de maand Augustus begon de on
bestendigheid van het weder, die zich over geheel Italië
schijnt uit te strekken.
DititsdtUnb.
Berlijn den 24 November Onze Staars-Courant
bevat heden eene uitgebreide lijst van benoemingen bij
de verschillende ridder-orden, ter gelegenheid vair Zr.
Ms. verblijf in de verschillende Rijnprovincie. Daar
onder merkt men op de benoeming van den Aartsbis
schop von Geisel tot ridder van den Rooden Adelaar
tweede klassemei de stervan den Hoogleeraar Arndt
tot dezelfde orde3de klasseenz.
0t!ge!<mb»
Londen, den 20 November. De oppositie partij
in Engelandhoewel erkennende dat de Britsche wa
penen in ChinaAfghanistan en Port Natal geze
gevierd hebbenis er verre af om zich van die zege
praal op den duur voordeden te belooven. Zij meent,
dat Britsch Indis vroeg of laat zich emanciperen zal
en Engeland het zal moeten gedoogenals verzinken- -
de onder deszelfs grootheid zij oppert steeds vele zwa
righeden tegen het verdrag met China. Engeland,
dus meent zijzal haar doel niet bereikenden opium
handel niet magtig .worden en [altijd gedwarsboomd
en door de-Chiuesche kooplieden, de kosten tot dek
king der bezette punten niet eens vinden. De scha
devergoeding van China wordt eene kleinigheid genoemd
in vergelijking van de. reeds gemaakte uitgaven. Ein
delijk is zij beducht, dat de goede verstandhouding-
met de andere Europesche zeemogendheden hierdoor
zal lijden.
Men verkondigt intusschen in de Ministeriele bla
den dat er een algemeene dankdag en illuminatie zal
zijn.
Londen, den 27 November. Op het ontvangen
van het bcrigt van het sluiten van den vrede met China
en het eindigen van den oorlog in Afghanistanheeft
men hier dadelijk den wensch geuit, dat nu de belas-
j ting van de inkomstendie tot zoo veel misnoegen
j aanleiding geeft, mogt worden afgeschaft. Dit ver-
langpn wordt dagelijks algemeener en sterker, cn inde
dagbladen wordt rhans betoogddat de genoemde be
lasting niet alleen behoort afgeschaft te worden, ver
mits de redenen die voor derzelver invoering zijn op
gegeven nu zijn vervallenmaar ookdat dezelve niet
meer nooaig is om in de behoeften der schatkist te
voorzien.
Londen, den 27 November In het jaar 1811
leende Thomas Jodsonaan zijnen buurman Georg
Wilson die naar Amerika wilde verhuizen eene kleine
som en zeide hemdat hij het geld terug kon geven
wanneer het hem gelegen kwam. Jobson was toen
maals bankiermaar sedert dien tijd is hij verarmd
zoodat hij met handenarbeid in den Iaatsten tijd zijn
brood moest winnen. Niemand had van den schulde
naar iets meer vernomenvoor korten tijd ontving
Jobson echter eenen brief uit Philadelphia waarin hem
werd aangekondigddat Wilson gestorven wasen
hem zijn geheel vermogen50,000 p. st, vermaakt had.
Orleans, den 23 November. Etne misdaad,
van ongehoorde omstandigheden vergezeld en die met
eene ongelooflijke stoutheid is bedreven geworden
heeft de stad Orleans met schrik en onsteltenis ver.
vuld. Zie hier de bijzonderhedenwelke ons in
eenen particulieren brief worden medegedeeld
Laatstleden Maandag moe3t zekere Boisschcrcon
cierge en kantoorknecht bijl de bank van Orleansjn
den loop van den dag eenige orderbriefjes en handels-
effecten gaan innenten gezamentlijkcn bedrage van
zoo men zegttien 4 twaalf duizend franken. Daar
Boisseücr niet terugkwam om rekening te doenbe
gon men tegen drie ure bij de bank eenigzins onge
rust te worden. Den geheelen dag wegblijvende, be
gon men 's avondsbij wege van los geruchtte
spreken1 van ontvreemding cn zelfs van moord met
geleider lage. De policiedadelijk gewaarschuwd
wordende, nam hare maatregelen, ten einde de oor.
zaak te ontdekken van deze verdwijning.
Men vernam weldra dat een vreemdeling, die des
Maandags morgens aan het Hotel de Europe was
afgestapt en van Parijs kwam met Boisselier was ge
zien gewordenmet vvien hij vroeger in hetzelfde re-
giment gediend had. Boisselier was door dezen uït-
genoodigd, om met hem te ontbijten en was het Ho
tel de V Europe binnengetreden, na welk tijdstip men
hem niet had wedergezien.
De directeur van de Messageries Royales kwam aan
de overheid kennis geven dat des Maandags morgens
om elf ure een persoonwiens signalement hij op
gaf, onder den naam van Morellieene plaats was
komen bespreken naar Parijs. Tegen een uur was die
persoon in het bureau terug gekomenom te zeggen
dat hij dien zelfden avond zoude vertrekkenmaar
dat men hem onder weg moest opnemen.
Van renen anderen kantwas op dien zelfden dag
een persoon gekomen in het bureau der diligences
Laffitte en Caillardeen' zeer zwaren koffer bij zich
hebbendedat gedragen werd door eenen knecht uit
het Hotel de Europeen dat de onbekende onder
opgave van zijnen naamnaar Toulouse deed inschrij
ven. Deze koffer verbleef gedurende den geheelen
dag van gisteren in het bureau der Messageries Gé-