N\ 30.
Mêc-'
Vrijdag den 0 Mei.
GOBSSCHE
IW'
1
- *\#ra
m
COIIKAN
j&we
1
-■^4
GUIZOT,
OVER FRANKRIJK EN ENGELAND
Terwijl in dit oogenblik wederom tusschen Frankrijk
en Engeland nieuwe verbindtenissen worden aangegaan
die tot verwikkelingen aanleiding geventerwijl hierin
op r.ieuw de invloed van Guizot blijkt, die zoo innig
vertrouwd is met de staatkundige en letterkundige ge
schiedenis der beide volkendie aan de^ studie daarvan
zijn leven schijnt gewijd te hebbenom de resultaten
daarvan in zijne staatkundige loopbaan tot het werkda-
dige leven re brengen, zoo zal het onzen'lezsrendie
menigmaal ook in dit blad daarbij bepaald zijnniet
ongevallig zijn nader bekend te worden met de gevoe
lens van den grooten man van wien wij niet aarzelen
te zeggendat hij na eene vruchtbare reis door de
veriopene eeuwen op de hoogte van zijnen tijd staat.
Hetgeen wij omtrent het bovenstaande willen mede-
deelen is getrokken uit het beroemde werk van Gun»
zot: Ess ais sur hist oir e de Francewaarin hij na
eene ontwikkeling van het Municipale stelsel in het
Romeinsche Rijkhandelt over de staatkundige mo-
narchische instellingen van Frankrijk en over het ver
tegenwoordigend stelsel van Engeland en met deze
slotsom-eindigt(geschreven in 1823, De dagblad
schrijvers hechten over 't algemeen weinig aan het ver-
ledenedoch wil men het tegenwoordige goed beoor-
deelen, dan zalmen het vroegere niet moeten beschou
wen als niet geweest.)
Ik heb in Frankrijk en Engeland geholpen tot
de hervorming der maatschappij en der instellingen.
Ik trek mij terug op het oogenblik, waarin de staat
kundige rigting der beide landen mij toeschijnt voor
't minst voor twee eeuwen gevestigd te zijn. Van het
eind der 13e eeuw tot op onze dagen strekte alles in
Frankrijk tot de zegepraal der zuivere Monarchie
in Engeland tot che van een Parlementair (onderscheidene
standen vertegenwoordigend) Bestuur. Dc pogingen der
Aristocratie om zich meester te maken van de souve-
reine magt en de proefnemingen der natie om- zich
volgens het vertegenwoordigend' stelsel in het midden
van den staat te vereenigen, waren bij ons indiegroote
tusschenruimte niets andersdan toevallengevolgen
van oppervlakkige dingen voorbijgaande crisissen
waarin het monarchische stelsel hinderpalen en eenige
gevaren vonddoch die bij de oplossing hebben ge
diend om deszelfs voortgang te verhaasten.
Bij de Engelschen daarentegen zijn het de pogingen
der zuivere monarchie, die zich als toevallen voor
doen als kortstondige afwijkingen van den wegwaar
op het Land voortgaaf. Met Britscbe parlement heeft
even als het Fransche koningschap, gevaren ontmoet,
die het te vermijden, hindernissen, die het te verwin
nen had. De geschiedenis der belde, magfenis vol
afwisselingen, biedt gelijkelijk tijdperken aan van zwak
heid en bijna van nietigheid maar om alles zaam te
vattenhet Parlement zat voor in de bestemming van
Grooi-Brittanjegelijk het Koningschap in die van
Frankrijk. De koninklijke uiagt aan de oevers der
Seine, en de parlementaire aan de boorden der Teems,
waren altijd de hoogste en overmeesterende kracht
voor welke geene overwinning ijdel en geene nederlaag
doodelijk was.
Naardien van de 14de eeuw af aan, sedert Eduard
in Engeland, en Philips de Schoone in Frankrijk
zoodanig de algemeene loop der gebeurtenissen was
zoo moeten de oorzaken hiervan in de vroegere, tijden
reeds gezocht worden en zoo moet in dit tijdperk de ver
schillende toekomst der beide landen reeds beslist zijn
geweest. Ik geloof dat dit zoo wasen ik heb de
daadzaken opgevende dit zoeken te bewijzen en zie
hiervan nu de getrouwe slotsom.
In Frankrijk kon geen beginsel van eenheid ter eenre
zijde, geen evenwigt .van krachten ter andere zijde .ont
staan en zich öntwikkelen ter goeder ure, tezamen met
dat rijk der noodzakelijkheid, en in die stormachtige ver
menging van bestanddèelen die zamenliepcn om de natie
te vormen. Tijdens de verovering waren de Gallische»
Romeinen (5de eeuw) niet meer één volk, want geen
publieke geest, geene politiscbe instellingen vereenig-
dén hen '<ort na hunne vestiging hielden de Barbaren
zelve op cr een te zijndewijl hunne instellingen en
zeden, die zij uit Germanje hadden medegevoerd, in
hunne nieuwe gesteldheid den maatschappelijken band
onder hen niet konden bewaren. Men zag onder de
verwinnaars en verwonnenen toen geen wedijver zich
vestigenwelke eenige algemeene slotsom opleverde
De laatsten waven buiten staat zich te verdedigen en had
den er zelis geen denkbeeld vande anderen waven
ongeschikt om aan eenen meer geregelden toestand té
gewennen en hadden er geene behoefte aan. Het vaste
land van G-allie werd overstroomd door eene menigte
van op zich zclven staande personen of door benden
die elkander het bezit of den buit betwisteden. Alles
was toen prijs aan den ongeordenden strijd der individuele
krachten?n stelsels van de tegenstrijdigste instellin
gen ontkiemden tevenszonder dat gedurende 5 eeu
wen gééne derzelve eeh ovenvigt kreeg of zich vestigde.
Op deze ontbinding van alle maatschappelijke vereeni-
ging en van alle Centraal bestuur volgde eene menigte
van bijzondere vereenigingen en plaatselijke besturen
in den beginne bijna geheel vreemd van elkandèren
maar vervolgens aan elkander gehecht door den zwak
ken band cener hiërarchische ondergeschiktheid tus
schen de eigenaars van den grond. Toen ontstond de
feudale (leenroerige) maatschappij, het eenige middel,
dat de mensch vinden kan om eindelijk van de bar-
baarschheid zich te ontheffenmaar tevens was het
eene zwakke maatschappij, onbekwaam om een waar
bestuur voorttebrengenwant liet was niet anders dan
een bijna vrijwillig bondgenootschap onder een zeker
getalvan van elkander verwijderde heerschersteder
tot eigen voordeel in bezit houdende een gedeelte der
bevolking welke in een* slaafschen of daaraan grenzen-
den toestand gehouden werden altijd meer genegen
om tot het geweld, dan tot de openlijke magt zich té
wenden ter beslissing hunner bijzondere geschillen.
Eene overwegende magtin staat om al die plaat
selijke regeringen te ontbinden en van nieuws al die
kleine staten té overheerenkon alleen een eind maken
aan die vcrdeeling of versnippering der maatschappij
en van het gezag. Dit was het werk van het Mo-
narchisch stelsel, gretig aangegrepen door eene menig
te, die nergens anders eenigen waarborg vond, en
hardnekkig teruggestooten door eene aristocratie zonder
zamenhang en eenheid.
Een ander schouwspel biedt Engeland.
NIEUWSTIJDINGEN.
JViuikitifi.
De door den heer ah Utrecht Dresselhms beantwoord
de en bekroonde prijsvraag' was vaiï dezen inhoud
OPROEPING van VERLOFGANGERS
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der.
stad GOES en ressorte van dien ontvangen hebbende
eene Circulaire van Zijne Excell. den StaatsraadGou
verneur - dezer Provincievan den 12 dezer maand
A. No. 37171 iste afdeeling, Provinciaal Blad
No. 45volgens' welketen gevolge van de daartoe
door Z. M. den Koning gegevene bevelen, de Miliciens
der ligiing van 1841 die bij de verschillende korps ui
der armee in reserve zijn geplaatst en nog ongekleed
en ongeoefend zijnop den 25 Mei aanstaande bij hun
korps benooreh tegenwoordig te zijnom tot den 25
•Augustus dezes jaars in werkelijke dienst te blijven.
Geven daarvan bij deze den belanghebbenden kennis
met berigt dat zij verpligt zijn zich in werkelijke dienst
tc begeven te weten
VoortsJohannes Weijt Loobeekbehoorende tot
het Regiment Jagers. Piet er Visser. Jacob van Broek
en Marinus 'Fe li us behoorende tot het 3de Regiment
Artillerie, alle den 23 derzclfde maand, des middags te
twaalf urenin de Koopmansbeurs te Middelburg
voorzien van hunne Verlofpassenwelke aan hen ter
Stads-G-iffie zullen worden uitgereikt.
En opdat zulks-algemeen bekend zij, zal deze wor
den gepubliceerdgeaffigeerd en geinsereerd in dezer
Stads-Courant.
L. DE FOUW, Jzf
föcfsenbmfttmig*
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der.
stad GOES en ressorte van dien, brengen bij deze
ter kennis van de belanghebbendenDat het Supple
toir Kohier over het 3de kwartaal des jaars 1841 --1842
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandags namiddags en Don
derdags avonds De Prijs per Kwartaal is Af,75 franco per Post/"j,qo
'MMZ+Z 'SST
Gewone Advertentien worden a 2o ets deregel geplaatst Gel.'Oor-
re-, lluwelijhs- en Doodberisrten van 6 reeels a f i,2o,
(Vervolg en Slot hi er na.j
Parijs den <2. Mei. De hertog van Monipehsier
jongere zoon des Ivoningsheeft den 29 April tc Vin-
cennes zijn examen als officier der artifcrie afgeVed.
Er was eene afzonderlijke commissie, onder liet voor
zitterschap van den maarschalk Valeibenoemd, om
dit examen, hetwelk eenige uren geduurd heeft, af
te nemen. De jeugdige hertog die het uniform van
een gewoon artillerist droeg, heeft, naar men verze
kert, op al de hem gedane vragen uitstekend goed ge
antwoord. Des namiddags is de koning met de leden
van zijn gezin en een aanzienlijk gevolg re Vincciuies.
gekomen, en heeft, nadat het proces-verbaal van bet-
wel doorgestaan onderzoek was voorgelezen, zijnen
zoon met dien uitslag geluk gewenschr, en in persoon
de epaulet van officier der artillerie op zijnen schouder
vastgehecht. Daarop heeft Koning Lodewjk Philips
eene wapenschouwing over de bezetting van Vii cei>
nes gehoudenen vervolgens aan al de officieren en
manschappen daarvanten getale van 2000op het
binnenplein eener kazerne een groot gastmaal gegeveiD
Bfj dien maaltijd was de Koning met zijn gevolg en
de voornaamste officieren in eene prachtige tent geze
ten terwijl de tafels der soldatendieeven als ai
de andere gastendoor hoflakkeijen in groot liverei be
diend werdenvoor de tent Waren geplaatst. De Ko
ning heeft, na den maaltijd, een toast op het leger
ingesteldr die met den kicet van: Leve de Koning!
door al de aanwezigen met geestdrift aangehevenbe
antwoord is. (Dit alles is echt en goed Fransch.)
Middelburg den 5 Mei. Het Zeeüwsch genoot
schap van. Wetenschappen heeft wederom eene "alge
meene vergadering gehouden. De laatst voorgaande
was in 1837.
Daar het schijnt dat Zeeland en in het bijzonder"
het Eiland Walcheren even als het Deensche Secland
dé hoofdzetel der Heidèhsche eerdienst voor de aan
grenzende Volksstammen is geveest (zie Monr Gescln
des Heidenthums im Nordlichen 'EuropaT. I. p.
264. II. ]f. 69 346 347) verlangt het Genootschap
dat iiaamvkeurig onderzocht wordewelke de redciï
isdat deze beide gelijknamige Gevesten in deze hoofd-
b ij zonder heid zoo zonderling overeenstemmen en dat
men verder alles vat oude gedenkstukkenVolksover
leveringen Bcriglen der oude SchrijversPlaatsdj-
nè benamingen enz-.kunnen bijdragen tot de kennis
van de Godsdienstleer der aloude Zeelanders en hare
Vergelijking met die van het Deensche Seelandnaauv-
keurig bijeen verzameleaan de gevoelens der latere
Geleerden toetseen daar over een nieuw licht track-
te te verspreiden.
Goes den 6 Mei. Deze week heeft Zijne Hoog
Ecrw. Msr. van Wij aker sloot Bisschop van Curium
de R. C. Gemeenten in dit Eiland bezocht en aan
onderscheidenen het PL Vormsel toegediend.
der
NATIONALE MILITIE.
Johannes ClementJohannes Kemijn Johannes
Pi et er Kroonenburg Jacob van OostenJa nis Kop-
melsTheo for us liichart en Petrus Guillelmus An-
tonius Fagelbehoorende tot het 6de Regiment In
fanterie», op den 22 Mei eerstkomende des morgens te
half tien urenaan het Veer van Sloe. Zuid-Beveland-
sche zijde van waar zij naar de hoofdplaats der Pro
vincie zullen worden geleid.
Gedaan ten Stadhuizc van Goes den 30 April 1842.-
Burgemecster en Wethouders voornoemd,
J. H. VERSCHOORvan Nissc
Ter ordonnantie van dezelven
- - De Stads-Secretaris
