N°.
Maandag den 4 April
GOESSCHE
COURANT.
m&^0*7yk
.NIEUWSTIJDINGEN»
A i
v r-
A.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandags namiddags en Don
derdags avonds De Prijs per Kwartaal is f 1,75 franco per Post/I,go,
Gewone Advertennen worden a 20 ets deregel geplaatst. Gehoor-
,e~ Huwelijks en Doodberigten van 6 regels a l,2o
DE PETITIEVAN DEN PREDIKANT
A.J. van HOUTEN.
Er zijn somwijlen tijdenwaarin het onmogelijk is
geheel overeenkomstig de wet te handelen. Het zijn
inzonderheid die tijden, waarin men uit het tijdvak der
omwenteling tot het tijdvak van wettigheid overgaat.
Met opregtheid moet ieder vvelgézinde dien drang der
omstandigheden erkennen. -- Uit dit oogpunt schijnt
ons de Regering, ofschoon zij grondwettig slechts een
Jus circa sacra heeft, niet onwettig gehandeld te heb
ben, met in 1814 eene door haar bijeengeroepene Synode,
als de Synode der Hervormde Gemeente te hebben er
kend; terwijl ons de Regering evenmin te beschuldigen
schijntdat zij den Paus als het hoofd der Roomscn-
K a tii olijke Kerk ih Nederland erkent, zonder dat zij
daaromtrent alle de RoomSch-Katholijken heeft geraad
pleegd. Was bij de overgangsperiode het vestigen van
eene Synode zonder dat alle de Hervormden in Ne
derland daarin toestemdendoor buitengewone omstan
digheden wettig: even wettig schijnt het ons ook toe,
dat men zonder raadpleging van de geheele Roomsch-
Katholijke Kerk in Nederland, den Paus als het hoofd
dier kerk aanmerkt, met vrijlating aan hen die zjcli.
met deze eerste organisatie niet vereenigen willen, om
zich af te scheiden. Maar wat bij de overgangsperiode
noodzakelijk is om eenen wettigen toestand vast te stel
len schijnt ons voor geene uitbreiding vatbaaren in
dit opzigt rekenen wij een Concordaat even ongrond
wettig als eene Koninklijke benoeming van Leden van
Hervormde Kerkbesturen in beide gevallen organiseert
en administreert men kerkelijke zakenen dit behoort
tot het 'Jus in sacra. Volgens grondwettig Staatsregt
kan de Regering slechts welgevallig verklarenappro-
berentoelaten bij Concordaatsbul of Koninklijk Be
sluit. Zoo men dit alles in 'net oog houdtzou een
voorstel uit den boezem der Staten-Generaalnaar aan
leiding van her request van genoemden Predikant, ter
handhaving van het grondwettig Staatsregt nuttig kun
nen zijn.
Men zou- bij zoodanig voorsteldoor de omstandig
heden als wettig moeten erkennen de Koninklijke Be
sluiten inhoudende de eerste organisatie der verschil
lende gezindheden maar alia vérdere Koninklijke Be
sluiten omtrent kerkelijke zaken ongrondwettig moeten
verklarenin zooverre die besluiten niet eenvoudige
approbatiën waren van bepalingen door de kerkelijke
overheid of besturen vastgesteld.
Naar ons inzien zouden de Staten-Generaalwel
verre van daardoor tweedragt te zaaijenhet teedere
vraagpunt omtrent het regt van den Staat en van de
Kerk beslissen, vóórdat hetzelve een twistappel van
partijschap werd. 1
Elkdie niet blind is voor hetgeen in Europa ge
schiedt, zal met angst de voorbereidselen tot eenen
vi.migen Godsdiensttwist ontdekken. Thans is alles
nog in wording. De ware Staatkunde vordert dat bij
tijds de grenzen van Staatsregt en Godsdienst afgeba-
ken 1 wordqp om daardoor den invloed van den opko
menden Godsdiensttwist op het staatkundige te voor-
Tomen.
Daarbij mag bij eene klagte wegens grondwetschen-
nis, geen request door het stof der griffie bedekt wor
den om weldra geheel vergeten te zijn.
De vrees om een tecder vraagpunt te behandelen
is gebrek aan vertrouwen op de vrijheid der vertegen
woordiging is zwakheid en bevordering van het gevaar
hetwelk Godsdiensttwisten kunnen opleveren.
(Wij vereenigen ons met het bovenstaande uit den
Tijdgenootgelijk wij reeds in dien geest schreven in
ons No. 18 en maken onze lezers opmerkzaam op
hetgeen betrekkelijk den grond der questie gezegd is
door de HH. den Tex en Roijaards in hei bijblad
van het Regt.)
Altijd echter in zuiver kerkelijke zaken.)
hare werkzaamheden begonnen. Volgens het overeen
komstig de bijzondere opgaven des Konings ontworpen
plan, zal nog in den zomer onze tegenwoordige dom
kerk afgebroken worden. De nieuwe kerkeene kruis- j
kerk met vlak dak en twee torens ieder van 385 voeten'
hoogtenaar de zijde van liet vorstelijk paleis cn der
beurs met colonnades, zal ongeveer 100 voer in de
Spree komen. De kosten zijn op 5 a 6 millioen tha-
lers begroot; uiterlijk binnen 10 jaren zou dezelve vol
tooid zijn. Naar de zijde der beurs zal zich eene be
graafplaats voor de koninklijke familie aan de kerk aan
sluiten'.
De Nederiandsche kamerheer en legatie raad, graaf
van Limburg Stirum eigenaar van de heerlijkheid
Pilchowitz in Silesiënheeft 5 personen, die zich
bij hem aan - diefstal hebben schuldig gemaakt, door
slagen op den voetzool doen straffen. Twee derzel-
ven zijn in de gevangenis te Cosel overleden aan de
gevolgen van die- eigendunkelijke strafoefening. Plet
Obetlandes-gericht te Ratibor heeft daarop den graaf
veroordeeld tot 6 jaren gevangenis en tct levenslange
verlies van politie-regt op zijne goederen. De graaf
heeft van dat vonnis geappelleerd.
de
Berlijn, den 26 Maart. Voor eenige dagen heeft
met 'uen bouw onzer domkerk belaste commissie'
van Rhetorica toegewezen prijzen, aan de verschillende
maatschappijen''en bijzondere personen, die in den
kampstrijd der Vlaamsche letteren hadden uitgemunt.
De heer Rensvoorzitter der maatschappijheeft de
ze plcgtigheid geopend met eene redevoering over
De Tael is gansch het Dolkdie door den heer van
'Dtiysc vervangen werdwelke een dichtstuk in het
Vlaamschof'zoo als een berigt zegt, in de natio
nale taal, voordroeg.
Londen den 31 Maart. Het ridderlijk standbee'd
van Lord Wellington is voltooid in de werkplaats van
den Héér Waijatt te zien. De Plertog is te paard
voorgesteldin zijn regterhand den bevelhebbersstaf
houdendedie hij als naar een' slagveld uitstrektop
het oogenblik da hij zijne orders aan een adjudant
schijnt te geven. Het paard is eene volmaakte af
beelding van het beroemde paard Coppenhagendat Z.
Exc.. inden slag van Waterloo, bereed. Het monu
ment is zeven en twintig voet hoogbehalve de pe
destal. Plet standbeeld zal op 1, Mei 1843, dc ver
jaardag des Plertogs, worden ingewijd.
Londen den 1 April. De bevalling van H. M.
de Koningin van eenen Prins badvolgens berigten
uit Lissabonvan den 21 veel vreugde verwekt
omdat men er eene nieuwe bevestiging van de dynastie
in zag. Z. H. de Paus was uitgenoodigdals peet
bij den Doop des jonggeborenen te staan. Mgr. Ca-
'paccini zou Z. H. bij die gelegenheid- vervangen.
Er waren een paar Fransehe oorlogschepen op den
Taag gekomen, zoo het scheen, om den Franschen
invloed te Lissabon eenigzins te verlevendigen.
Brussel den 30 Maart. Bij Koninklijk besluit
van gisterenis ook de majoor Kessels op disponibili-
teit gesteld.
De ter dood veroordeelden, of ten minste sommige
hunner, moeten hebben verklaard, dat zij, in geen
geval, ook dan wanneer hun beroep in cassatie mrgt
worden afgewezenzich tot den Koning willen wen
den ten einde lijfsgenade te erlangen. Zij ontvan
gen menigvuldige bezoeken van hunne vrieden en bloed
verwanten.
Intusschen verzekeren sommigen, dat, indien de
cassatie verworpen wordt, de straf in verbanning, vol
gens anderen in gevangenis zou veranderd worden.
De minister van oorlog heeft aan "Parijs de stad
Nieuwpoort tot verblijf aangewezen.
De Crehendie omdat hij de aanbrenger der za
nt enspanning geweest is deswege is vrijgesproken
heeft zich, dadelijk na zijne in vrijheid stelling, in
de uniform van kapitein der gekwetsten van September
ir. het openbaar vertoond. Dit heeft bij velen gróote
ergernis verwekt, en bijzonder bij de gekwetsten van
Septemberdie zich in het locaal van bun genootschap
vereenigd hebbenen aldaar -eene protestatie aan den
minister van binnenlandsche zaken vastgesteld hebben
strekkende om aan de Crehen het regt te ontzeggen
van de uniform van commandant van hun corps en
van bewaarder van het gedcnktcekcn op het Martelaars-
pP i.i te Brussel te dragen. Ook heeft de persoon van
Dolfas bij den regter eene aanklagtc ingediend tegen
de Crehenomdat deze hem op de openbare straat
wegens zijne uitgebragte getuigenis in de zaak der za~
menspanning' heeft gehoond.
Den 27 heeft te Gent plaats gehad de plegtige
uitreiking der voor eenigen tijd", door de maatschappij
Amsterdam den 29 Maart. De commissie valt
landbouw in de provincie Utrecht, van den lieer staats
raad gouverneur van dat gewest ontvangen hebbende
eene zekere hoeveelheid tabakszaad van het eiland Cuba
met oogmerkom daarmede in het belang van de ta
baksteelt hier te lande proeven te nemenheeft hen
die genegen mogten zijn met het bedoelde tabakszaad
proefnemingen te doenten eindena de inoogsting
van den tabakvan den uitslag een behoorlijk berigt
aan de commissie in te zenden, vergezeld van eeiiig
monster vau het verkregen gewas, verwittigd dat zij
zich, tot het erlangen van zaad, onder vrachtvrije
brieven, bij den secretaris der commissie'kunnen aan
melden zullende aan elk der belanghebbenden zooda
nige hoeveelheid kosteloos worden uitgereikt, als met
de aanvragen in betrekking tot den beschikbaren voor*
raad, overeen zal zijn te brengen, onder bijvoeging
van een exemplaar der regelen omtrent het zaaijenop-
kweeken en de behandeling van den tabak op het
eiland Cuba.
'sGravenhage den 31 Maart. Uit Apeldoorn
schrijft men De valkeniers zijn reeds sedert eenige
dagen op het Loo aangekomen. Alles doet vermoe
den dat dit jaar de valkenjagt wederom zeer bezocht
zal worden. Men verwacht verscheidene vreemde
Prinsen, die reeds kamers hebben besteld. Men zegt,
dat HH. KK. IHI. de Prins en Prinses van Oranje
alsmede Prins Alexander tegen de maand Junijop
het Loo verwacht worden om de valkenjagt bij te
wonen. Men verneemt van het Loo niets, waaruit
zou kunnen.blijkendat men aldaar de overkomst van
Z. M. den Koning Frederik Willemgraaf van Nas
sauzou wachtende zijn.
Arnhem den 1 April. Van meer dan eene zij.
de wordt.ons heden morgen, bij gerucht gemeld: i0.
dat Z. M. de koning het voornemen zou hebben eene
reis naar Duitschland en Zwitserland te doen20. dat
de heer staatsraad Borret benoemd zou Jzijn tot gou
verneur van Noord-Braband30. dat er onderscheide
ne staatsraden in> werkelijke dienst zouden aangesteld
wezen,als de hceren van Sonsbeek uit Overijssel en
van Nispen uit deze provincie: ook worden de hec-
ren D. Donker Curlius en van Dam van Isselt als
zoodanig genoemd. Voorts meldt men nog, nopens
den heer van Doorndat deze zou opgehouden heb
ben minister van staat te zijn." (Wij zien met be
langstelling hier omtrent nadere berigten te gemoet.)
Arnh. Courant.
Goes den 2 April. Men schrijft uit Frankfort dat
de proefnemingen der zoogenaamde uitvinding van den
heer Wagner met het electro-magnetische vervoermiddel
ten ècnemale in 't groot mislukt zijn. Op de spoor
treinen is dc aangewende kracht naauwelijks voor één
rijtuig voldoende. Men heeft liet dus niet verder ge-
bragt, dan de uitvinding van onzen landgenoot Stra-
tingh. Reeds was hier te lande de klagt aangeheven
dat Nederlanders nog wel vindingrijk waren, maar dat.
het hun aan moed en aanmoediging ontbrak tot uitbrei
ding hunner uitvindingen op groote schaal, en tot al
gemeen nut. Dit zal nu wel ten dezen op^igte ver
vallen.
Tc Utrecht heeft in de laatste maand eene tentoon
stelling en bekrooning plaats gehad door het genoot
schap voor landbouw en kruidkunde van buitengewone
i producten uit het plantenrijk. Ook uit andere provin
ciën waren voorwerpen ingezonden. In de bloemen
schijnt de meeste mededinging te hebben bestaan." Zeer
wenschelijk ware het, dat ook zoo iets in deze onze
landbouwende provincie werd tot stand gebragthoofd
zakelijk ter bevordering van den landhouw. Een goede
naijver wordt hierdoor opgewektwelke zeer voordec-
I
