N\ roo.
GOESSCHE
Maan da
DE ARNHEMSCHE COURANT.
Wanneer twee partijen, wie het beiden om waar
heid te doen is, met elkander twisten, dan wordt het
verschil sppedig beslist-; want men gaat dan openhar*
rig te werk en komt malkander telkens een stap nader.
Zoo is het nietwanneer het ecne der partijen juist
niet zoo zeer om de waarheid, als wel om de zege
praal van zijne partij of van zijne begrippen te doen
is; want dan zijn aan deze geene middelen te laag en
te schandelijk om de overhand te verkrijgen. Daar nu
ieder voorgeeft dat het hem alleen om waarheid te
doen is, zoo is het juist de keuze der middelen,
waaruit het blijkbaar wordt of men voor de waarheid
dan wel voor eigene meening strijd voert. Wij zullen
onzen lezeren eenige van die slechte en onedele mid-
A de',en opnoemen opdat zij eenen toetsteen mogen heb
ben waaraan zij het geschrijf der strijdvoerende dag-
bladen kunnen beproeven.
Het eerste dier middelen is een onbeschaamd triomf
k na ij en als of er geen twijfel aan was wie regt en
rede op zijne zijde had. In den gewonen oorlog ge
beurt het somtijds, dat een geslagen leger zich deze-
ge toeschrijftmaar het blijkt dan schielijk aan de
ge eolgen wat men van dit voorgeven te denken hebbe,
fier hangt alles er van af, of men minlumdigen daar
door in het denkbeeld zijner meerderheid heeft kunnen
brengenen hóe velen worden door dien stouten non
rois'eid, zich zoo veel schaamteloosheid niet kunnende
verbeeldenals er toe vereischt wordtom zich met
ophef de overwinning toe te kenneneer men zelfs-,
bénen pijl geschoren of afgeweerd heeft!
Een tweede middel bestaat in het uitventen van los
se invallen en onbewezen grondstellingen van loutere
eissingen als ontwijfelbare daadzakenin het aanhalen
van valsche getuigenissen en het schermen met een ge
zag dat niet bestaatof voor de regtbank der oordeel
kunde geene waarde bezit. Hierdoor stelt men zich
wel jammerlijk bloot, maar dit ontveinst men en heeft
huusschen zijn oogmerk bereikt. Men heeft zand ge
worpen in de oogen der menigtemen tieefc het on-
d Tzockder zaken proeijelijker en ingewikkelder gemaakt
ca zijne partij doen voorkomen als reeds half geslagen.
Een derde 'middel bestaat in de verachting van an
dersdenkendenmen scheldt hen uit voor domme, on
kundige schepsels, voor duisterlingenvoor menschen
vo! vooroordeelendie voor eiken straal van licht moed
willig de oogen sluiten. Of kan' men zijner partij
voortreffelijkheid van verstandelijke vermogens
ontspreken, dan maakt men het nog erger; men brengt
zijne braafheid in verdenking; men, zegt van hem dat
jfj het zelf beter weet, maar uit eigenbelang tegen
zijn hart spreekt en handelt.
Eindelijk een nog .geduchtermaar niet min onedel
v;,. wr.tuig is de bespotting. Hierdoor trekt men op
c. s al de ligtzinnigen aan zijne zijde. Personen en
zaken die men niet weerspreken kan tracht men in een
m-chelijk licht tc plaatsen; en men vindt helaas!
bi; uit schandelijk bedrijf, dikwerf te gerecder ingang,
r.a-V mate de voorwerpen verhevener zijn, die men
dw urn den moedwil en de uitjouwing blootstelt.
Wanneer men aan deze algemeene waarheden het
ckaivjd toetst, welks naam wij aan het hoofd van dit.
ari'kv-l gesteld hebben, dan ziet men wat men over het
akre-seen van de hooggeroemde en ook zich zelve ver-
lieffende Arnhcmsche Courant te denken hebbewant
de Jetiek dergenen, die niet voor de waarheid maar
.voor eigene meening strijden is over het algemeen de
j-.nixcit daar het haren schrijveren niet aan geleerdheid
cu vernuft ontbreektoefent zij eenen verderfelijken in
vloed uit op de menigte, die hare bedoelingen niet
doorziet, en bereidt zij oproer en omwenteling voor
met al die jammeren, die tot het gevolg van deze be
hoeven. -
Wij zijn er verre van af als verdedigers der oude of
der tegenwoordige regering te willen optreden. Wij
erkennen dat er veel berispelijks was en nog veel is
li tweik dringend verandering eischt. Wij erkennen
:.ilc belastingen zijn re hoog opgedreven, en de be
sta.; hde armoede met de hieruit voortgesprotene onte
vredenheid nemen door den druk dier belastingen ge
durig meer en meer toe; en wij wenschen dus even
zoo vurig als de Arnhemmer en anderendat die be
lastingen minder wordenen dat er wijzigingen in ons
staatsbestuur worden aangebragt,
de aan den
gezigteinder dreigend hangende önwhjsfifwoityen afleiden.
Maar de Arnhemmer weet zoo wek ais wij, dat zon
der gedeeltelijk staats-bankroet (hetgeen ook zij even
wel zegt niet te willen) en zonder afschaffing van nut
tige inrigtingen, (reeds heeft men aan het Doofstommen
Instituut de jaren lang genoten toelage ontnomen niet
vele millioenen uitgezuinigd kunnen worden'. En toch
zullen de belasjtingen ophouden drukkend te zijn, dan
moeten er jaarlijks •millioenen uitgezuinigd kunnen
worden. Het is dus niet genoeg een artikel te schrij
ven ten,betoogedat nergens de belastingen zoo zwaar
en zoo drukkende zijn als in Nederland Czict haar
No. 240.) en onbestemd te zeggener kunnen aan
merkelijke bezttiningen ingevoerd worden; men moet
aanwijzen hoe er jaarlijks nier slechts aanmerkelijke
sommen maar hoe er veie millioenen kunnen worden
uitgespaardzonder onregtvaardigheden te begaan
zonder nuttige instellingen te vernietigenzonder een
staats-bankroet te makenmaar die aanwijzing blijft
ons de Arnhemsche Courant schuldig. Zij breekt wel
af, dóch zonder wederom optebouwen. En hoe doet
zij dat? Lezers hebt gij haar No. 241, van 7 De
cember met de vercischteopmerkzaamheid ingezien hebt
gij daar ook dat artikel opgemerktdat even stuitende
is voor het godsdienstig gevoel als het beleedigende'kan
worden geacht voor het gezond verstand en strijdig met
den goeden smaak? Her draagt ten opschrift: kan
men onderstellen dat het met de natie onder de
nieuwe regering'"' anders af zal loopendan het met
haar onder de oudeafgcloopen is P en het is even
hatelijk personeelals schandelijk profaan en vervuld
met geestighedendie in kroegen en herbergen de lach
spieren van slechthoofden in beweging mogen brengen
maar den man van gevoel en beschaving malaise ver
oorzaken. Ten einde dit strenge oordeel te wettigen
willen wij u enkele trekken uit hetzelve mededeelen.
„Hoe de oude regering ecne kwart eeuw het vader
land bestuurde, is thans bekend. Hoe de nieuwe het
schijnt te willen doenvalt ligt te berekenen, De
helft de's gebieds verloren wij onder de oudeterwijl
de andere helft bedolven werd onder ondragelijke schuld.
Om de spilzucht der regering te dekken, om begun
stigde veilheid en onkundige luiheid te voeden, moes-
ten de nijvere standen zich schier de noodigste behoef
ten des levens onthouden. Wat men zwoegde en ont
beerde het hielp nietden spaarpenning voor den
grijzen dag, het uitzet des zoons, de huwelijks-gift
der dochteralles wierp fflen in de bödemlooze
schatkist. En nooit was zij verzadigd. Immer' woel
de haar vraatzuchtige tand in de ingewanden des staats.
De guldensaan ieder van welkevolgens de schoone
uitdrukking des graven van RechTeren, een zweet
droppel des burgers hing, een traan misschien der
moeder, wier dochter zich verkocht had om het be
lasting biljet des vaders te betalen, al die ontzettende
guldens, -- mogen zij de verkwistefó branden op hun
sterfbed!
(Wij wisten niet- dat de edele Graaf van die tranen
der moederenz.enz.gesproken had maar van
wien de uitdrukking ook herkomstig zijhetzij van
den Heer van Rhetzij van den publicist in wiens
kraam het welligt te pas komt dat het volk in den waan
verkeere, dat de genoemde man'ook dit heeft gezegd 5,
houdt men Nederlands volk dan 'voor dom genoeg dat
het zulke handtastelijke leugens voor waarheid zal aan
nemen? dit is ecne belediging aan het gezond verstand
der Nederlanders.)' De Arnhemmer vervolgt
„AJ die ontzettende guldens moesten dienen om de
bespoUchjkste instellingen staande tc houden 1 om'de
nuttelooste ambten te bezoldigenom het eeuwig ver
trouwen te voeden, om de dwaaste volharding te schra
gen om de onverantwoorde!ijksre toelagen, wachtgel
den en pensioenen tc bestrijden.
Daarvoor had de natie gezwoegd en ontbeerd en ge
zondigd.' Daarvoor had de nijvere burger honger en
koude, geleden. Daarvoor hadden de bekommerde va
der en de angstige moeder de lange nachten slapeloos
doorgebragr."
.(IJdele bombast en hyperbolen, Maar "die bespot-'
Zoo was de natie ecne kwart eeuw geregeerdzoo
was zij vertegenwoordigd geworden
Met nooit'vervulde beloften, met ijdele klanken had
men haar immer geleurd. En zij had steeds geloofd
vertrouwd, aanbeden.
Geen vertegenwoordiger"hoe onuitputtelijk ook
in toestemming en wartaalhoe overladen ook met ti
tels ei» posten, hoe onverzadelijk ook aan posten en
titels vóór zijn geslachtof |hij werd herkozen en
herkozen. Mogten soms provinciale staten schroom
gevoelen dan stemden de commissarissen des- Konings
mede. En de leden der staten werden tot ridders en
jonkheerén verhevenmet posten en pensioenen voor
zien. Zijen hunne zonenen hunne broedersen
hunne neven en al hun geslacht. Deze gedijden en
prezen het aangezigt desgenen die giften gaf. (Zoo
spreekt de wangunsten dergelijke taal doet denken
aan den vos in de fabel voor wien de druiven wat
hoog hingen.)
En het gros der natie was als hij die ooren heeft
om te hoorendoch niet en hoortdie oogen heeft
om te ziendoch niet en ziet.
Van 's lands financiënde nationale schuldviel ge
deeltelijk de sluijer afmaar niet even zoo de schillen
van der geloovigen oog.
Die hun zoo lang blind vertrouwen en gerekt geduld
hadden aangeprediktzoo lang hun bloedgeld hadden
toegestemd, zij wisten nu dé schuld op éénen grijsaard
te werpen. Zij, de heiligen, waschten zich de'han
den af. Eneven als vroegerzeiden de staten
Waardige mannen vertegenwoordigt óns
- En zij vertegenwoordigden als vroegergeloofden
én hoopten en vertrouwden als vroeger, en stemden
als vroeger begrootingen toe.
-v Zij wierpen den mantel der liefdeom hunne
schouderen, en een steen des aanstoots den verlaten
grijsaard toe.
Toen bevestigde zich ten aanzien der meerderheid van
het goede volk de menschkundige aanmerking
De dwazen zijn nooit onbarmhartigerdan wanneer zij
meencn te ontwaren dat men hunne achting overrom
peld en hunne bewondering gestolen heeft."
Schandelijk persiflage van de Godsdienst en de
II. Schrift. Zou Neerland reeds zoo diep gezonken
zijn, dat het in zoodanige welgevallen vind, en den
man, die er gebruik van maakt, toejuicht als 'svolks
waardig hoofdorgaan Dan zouden wij ons dien naam
schamen, op welken, wij anders trotse h zijn den naam
van Nederlanders te zijn. Het is evenwel juist die
persiflage welke ons den schrijver van dit artikel doet
kennen als geen Nederlander in den waren zin, maai*
als een menschdié den eerbied van het heilige heeft
uitgeschud en er nu zijn lust in vindt om ook bij an
deren de beginsels van Godsdienst en zedelijkheid
te ondermijnen. Zoodanige spotternij is trouwens eeu
wapen-waarvan iéder slechthoofd van een weinig be
hendigheid gemakkelijk gebruik kan maken. Niet de
verstandigeniet de schrandere en diepdenkende man:
gordt dit schitterend doch stomp en krachteloos zwaard
aan; alleen het oppervlakkig schijnvernuftvlugtig
ligtzinnigmaar geholpen doof verwaandheid en onbe
schaamdheid trekt alzoo toegerust te velde. Had de
Arnhemmer het gelaten bij zijne gewone staatkundige
beschouwingenenz., wij zouden den bombast, de
personaliteiten ekz.als naar gewoonte ook met stil
zwijgen zijn voorbijgegaan. Wij hebben ze ook nu
slechts met een enkel woord aangewezen. Bij zijnen
spot met het heilige evenwel mogten wij het zwijgen
niet langer Bewarenwant Salomo heeft reeds gezegd
drijft den' spotter uit en de kyvagie zal weggaan 9
en 'hei geschil met de schande zal ophouden. Voor
waar ecne harde waarheid voor menschen die niet ge
ring dcr.kcn over hunne, eigene waardeen die somtijds*
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandags namiddags en Don-
jidags avonds. De Prijs per Kwartaal is /"l,75 franco per Post/"i,9o.
Gewone Advertentien worden a 20 cis. deregel geplaatst. Geboot
ie-Huwelijks- en Doodbenden van j 6 rct'e/s a 1,20»
II v< ty V-I». Uil 11
telijkste instellingendie nuttelooste ambten welke
zijn zij Natuurlijk dievoor welke tijdens de oud»
regering jaarlijks de millioenen zijn uitgegeven; wane
al die ontzettende guldens hebben hiervoor moeten die
nenDerhalve het Huis des Koningsde HoogeCoï-
legien van Staatof de Regering in het algemeende
Justitie, de Eerediensten, het Onderwijs, de Water
staat, de Marine,, het Leger, de Financiën-, enz.!!
Die wijze man! Doch wij leef en hem nader kennen.)
