N°.
Donderdag den 19 Aug
GOESSCHE
'COURANT.
$)e ^o(£ en be ^ijbgenoof*
Dg uitgave dezer Courant geschied» Maandags namiddags en Don
derdags avonds. De Trijs per Kwartaal is f ,75 franco per Post/1,90.
\'SCS>. 4
Gewone Advertentien woraen a 20 ets, deregel geplaatst. Geboor
te-, Huwelijks- en Doodlieri^fen '-'an j 6 pe?els a t 20
De Tolk der Vrijheid geeft -thans eene nog voortge
zet wordende beoordeeling van het nieuwe Tijdschrift
de Tijdgenoothetwelk bij J. Muller te Amsterdam
wordt uitgegeven. Hij beschenkt het met den bijnaam
van de Vledermuis „daar het (zoo als hij zegt) geei e
„kleur heeft en zich nu eens als een domperman'én
dan eens als een liberaal opposant vertoontom zich
„te kunnen voegen naar de omstandigheden, bij de
„overwinnende partij." Wij willen uit deze beoor
deeling, als en den Tolk en den Tijdgenoot tevens
karakterisende het volgende overnemen, dat tevens zal
kunnen dienen als eene proeve van de werkzaamheid
van de voorstanders dieruit de meest snijdige bestand-
deelen te zamengestelde Unietegen welke wij in ons
no. 57 reeds waarschuwende onze stem hebben verhe
ven. De Tolk zegt dan van den Tijdgenoot:
Een schrijver die zoo vrijmoedig voor zijne ge
voelens uitkomt, behoort zeker tot de liberale partij,
jammer dat, gelijk het libcralismus van de meeste
menschenook het zijne ontsierd wordt door aan ai-
deren niet die vrijheid te vergunnenwelke hij voor
zich zeiven verlangt -r want het is duidelijk dat hij tot
de gereformeerde partij behoort. Immers zegt hij
het voldoen aan nationale behoeften, aan nationale
gevoelensis de grondslagwaarop de liefde van
eene natie tot haren Koning rust. De nationaliteit
is echter eene plant, die voorzigtig moet behandeld
wordenzij wil ontzien en geëerbiedigd zijnzij
kan moeijelijk geknakt en uitgeroeid worden." Maar
wat is .nationaliteit? Naar onze meepig alles, 't geen
aan eene natie bijzonder eigen is't geen haar van al-
- ]e andere natiën onderscheidt zooals b. v. taal
kleedinggewoontengebruiken zeden godsdienst
en hieruit blijkt, dat de nationaliteit voor verandering
vatbaar is. Doch volgens onzen schrijver is onze na
tionaliteit welke moeijelijk kan geknakt en uitgeroeid
wordende hervormde godsdienst. Zoo trouwens,
vervolgt de schrijveronze dierbaarste, vaderlandschc
herinneringen hechten zich aan den Söjarigeri strijd
tegen Spanje; aan het wederstand bieden van het
hervormd Europa tegen lodewijk-XIV aan de
geestdrift, waarmede wij in 1830 naar de grenzen
sneldenom onze haardsteden te beveiligen tegen
de muitelingen, die door Ultramontaansche geeste-
lijken waren opgeruid. Deze herinneringen zullen
nimmer, dan met eene gehecle vernietiging onzer
nationaliteit worden weggenomen. De voorzigtig-
heid gebiedt dezelve te ontzien. Men moge den
hevigen toon van vele geschriften tegen het Concor-
daat afkeuren het .kan niet worden..ontkenddat
hier te lande de vrees voor invloed van den Paus
door de herinnering van inquisitienationaal is
en dat wijsheid den vorst gebiedt hierop ie letten."
De Tijdgenoot is dus hoofdzaki lijk een bladgewijd
aan het vervaardigen van de hervormde godsdienst,
of liever van derzei vers gepn'tenteerde regten bo
ven die der andere godgeleerde secten. (IIoe goed
weet de -man zich uit te drukken Jj Hetgeen de 'Tijd
genoot in onze vaderen in den oorlog tegen Spanje
prijst, laakt hij in de belgenwelke hij muitelingen
noemt!, door ultramontaansche geestelijken (f) opge
ruid. Immers onze vaderen stonden op tegen ehilip-
pus omdat hij hun vrijheid van godsdienst weigerde
(f) Ultr amant aansch eigenlijk hovonher^sck,. dit woord
is afkomstig van de plaats welke de 1». etlioofdlgsten van
de volksmenners bezetteden in <le tubi ége frijschool
waar in liet jaar 3789 iu Frankrijk de Gedeputeerden
hunne zittingen hielden. Op den lop van dien berg /(de j
hoogste banken) zat toen ROBK.sprrvRn.Flbij deze partij I
nu worden de helgische geestelijken vergeleken doch
oók onder de gereformeerden vindt men even zoo vele
ultrqmontanen, (Neen -Aristias hier zip gij de Tra- j
montane geheel en al kwijt en zoo gij ooit Latijn geleerd
hebt, is.van het aangeleerde hij re ds veel iveer doof-
"fjgvloeid. Ultra beteekent aan de overzijde, en ultra-
riïÖdJqtinsclt is dus eigenlijk hetgeen gelegen is aan de I
overzijde der bergen De Fransrheu bobben bet svr0- I
niem gemaakt metOver-ytlpisch ItaHaansch en "van
Li or ~Pnil.RP.Inh in Iprroncinil:-Jt' J r. V 0 I
even als de Belgen tegen willem I zijn opgestaan
omdat hij zich met hunne godsdienst bemoeide, lfun
het onderwijs niet vrijliet en willem I zoo regeerde,
als de Tijdgenoot ons meldt, dat hij heeft geregeerd
of liever geheerscht. (Dus heeft willem I over
Belgie geheerscht gelijk piiilippus II over de Neder
landen dus kan de Belgische omwenteling beschouwd
worden als een tegenhanger van 'den strijd onzer voor
vaderen Wij zullen over het concordaat slechts
dit zeggendat de vrees voor de inquisitie hersen
schimmig isdie tijden zijn voorbijen keuren wij
het ten strengste afdat leeraars van eene godsdienst
die liefde predikt en gehoorzaamheid aan de wettig
ingestelde magtenden Koning zoo zoetsappig bedrei
gingen doen van voorzigtig te zijnom de nationali
teit, dat is in hun oog de hervormde godsdienst, dat
isom deze boven de andere secten te protegeren.
De taal die de Tijdgenoot voert, is allerongepastal-
leronbescheidenst en niet bevorderende de eendragt,
welke er tusschen alle ingezetenen, welke godsdienst
ook toegedaanmoet bestaan. De haat welke deze
taal onder de R. Katholijken verwekt, is veel meer
te vreezendan de gevolgen die uit het sluiten van
een concordaat zouden voortspruiten. Wij zullen ons
niet verder uitlaten. Intra et extra peccatur 'muros
Iliacosal wat kerkelijk iswil gaarne heerschen.
MEU WSTIJDING EN.
SuitorfiUiib.
nium >uciwver-/nptscn 1 rotmanscn en van
Dier Pauselijk in tegenstelling van Katholiek Men moet
de menschen geen zand in de oogen werpen Aiustias
Frankfort dén 13 Augustus. Uit Posen wordt
gemelddat de aartsbisschop v. Dunin dezer dagen een
rondgaanden brief aan zijne onderhoorigen heeft uitge
vaardigd, waarbij gelast wordt, dat voortaan op de
scholen geene leerboeken gebruikt zullen mogen wor
den dan die door hem goedgekeurd zijn. De geeste
lijken zullen te dien einde de thans in gebruik zijnde
schoolboeken naauwkenrig moeten onderzoekenen
met aanwijzing van hetgeen hun daarin berispelijk of
verdacht is voorgekomenaan den kerkvoogd op
geven. - v
- - De gewezen fransche minister Thiers is den 11
te Leipzig aangekomen en heeft den volgenden dag
over den ijzcrweg naar Maagdenburgde reis naar
Berlijn voortgezet. Hij werd eerlang in eerstgenoemde
stad terug verwacht, en zou dan aldaar eenigen tijd
vertoeven, ten einde er het slagveld van 1813 naauw-
keurig optenementen behoeve van een' door hem uit-
tegeven geschiedkundig werk over de tijden van het
keizerrijk. -
Frankfort den 14 Augustus. In brieven uit
Rome van den 2 dezer leest' men
Tegen de sluiting van het concordaat met de Ne
derlanden doen zich groote zwarigheden op. Men ver
zekert, dat de generaal der Jesuiten Roothaan een
geboren Hollandervan al zijn' invloed gebruikmaakt,
om hetzelve niet tot stand te doen komen. Daar de
leiding der propaganda aan de orde der Jesuiten opge
dragen is, en de apostolische vicarissen in Holland
door deze aangesteld worden,zoo staan de kerkelijke
Katholijke aangelegenheden onder den generaal Root
haan die door de benoeming van bisschoppen en ka
pittelen zijn' zijdelingschen invloed in dat land zon ver
liezen. Het is eene zeldzame omstandigheiddat de
Hollandsche Protestanten en de Jesuiten te gelijker tijd
tegen de sluiting van het gemeld concordaat gestemd
-
zijn.
Aken den 14 Augustus. Onze districts-regcring
heeft heden cene>verordening bekend gemaakt, waarbij
ten einde het toenemende misbruik Van sterken drank
zoo veel mogelijk tegen te gaanaan de tappersonder
bedreiging van intrekking van hun patentverboden
wordt, om aan lieden, die reeds eenigzins beschonken
zijn, nog meerderen sterken drank te verschaffen. De
politic-beambten zijn tevens gelast, om allen, die in
beschonken toestand op de straten worden aangetroffen
terstond in verzekerde- bewaring te brengen. Voorts
heeft .de regering de ingezetenen herinnerd aan het be
staande verbod, wegens het toelaten van jonge lieden
in de tapperijen en dergelijke openbare plaatsen.
Maintz den 11 Augustus. Het weder is een
geheel gunstige tijd voor ons graanspeculantenen jl.
Vrijdag kon men hem wederom, gedurende den markt-
tijd, aan de korenbeurs in eenen zoo blakenden ijver
■zien;1 als of de hongersnoodjaren van 1816 en 1817
ons voor de deur stonden. Zonderling is het, dat er
zoo vele menschen zijndie het algemeene onheil tot
hun voordeel exploiteren. Aan de gezegde graanmarkt
zijn hier door 'deze speculanten zeer enorme levering^
contracten gesloten men spreekt van wel 20,000 sche
pels op ultimo Augustus, ultimo October 1841 en
ultimo Maart 1842 en wel zulks tot zoo hooge prijzen
dat zijGode zij dankvoor het tegenwoordige nog
niet te regtvaardigen zijn. Want, ofschoon onloochen
baar, de graan-oogst slecht zal uitvallen en de tarwe-
inzameling slechts het een-derde gedeelte van eenen
gewonen oogst zal opleveren, hebben wij toch geluk
kigerwijze overal nog aanzienlijke oude voorradenwij
hebben geene zeer groote verzendingenen cr staan
ons ook geene troepenbewegingennoch politieke mou
vementen voor de deur.
De duitsche dagbladen, die het antwoord van
de spaansche regering op de voor eenige maanden ui>
gesprokene allocutie van den Pausbetreffende de ker
kelijke aangelegenheden van Spanjebehelsdenzijn
te Rome in beslag genomenalvorens dezelve van het
postkantoor werden afgeleverd.
In het Fransche dagblad van Smyrna van den 30
Jnlij leest men Eene vreesselijke ramp heeft de stad
Smyrna getroffen en 20,000 harerbewoners inde diep
ste ellende gedompeld. Een brand, heviger dan bij
menschen geheugenis ooit in dit land heeft plaats ge
had, heeft in 18 uren bijna de helft der stad vernield.
Tegen middernacht van den 28 Julij brak de brand in
een koffijhuis van den bazar der goudsmeden uit, en
slechts twee uren later woedden de vlammen dooi
den hevigen wind naar de bovenstad voortgedreven
over eene uitgestrektheid van eene halve mijl, honder
den huizen te gelijk verterende. De gebrekkige bouw
trant der digt opeenstaande dikwijls zeer oude wonin
gen liet gebrek aan water op vele punten en de he
vige wind; alles droeg er toe bij om de ramp te
vergrooten. Een derde der Turksche stadgeheel liet
Jodenkwartierverscheidene bazars (waaronder die der
goudsmeden graankoopersschoenmakerszadelma
kers, banketbakkers en drogisten), een'groot aantal
moskeeën, zeven, synagogen en 9 of 10,000 huizen
zijn in asch verteerd en vertoonen niets dan nog roo-
kende en brandende bouwvallen. Verscheidene perso
nen zijn het slagtoffer van deze allergeduchtste ramp
gewordenmen schat hun aantal op 40terwijl de
schade op verscheidene millioenen wordt begroot.
(Een ander berigt spreekt van 60 millioen Turkche
piasters.)
Zoodra de admiraal Randier adie met het Oos-
tenrijksche fregat Venerede Korvet Lipsia en de
goelct Aurora hier lag, den brand bemerkte, zond
hij 2 a 300 manschappen van die schepen aan wal. Dat
detachement werd, zoo lang de brand duurde, van
tijd tot tijd door versche manschappen afgelost. Het
bewonderenswaardig gedrag der Oostenrijksche zeelie
den gaat allen lof te boven. Kapiteinen en mindere
zeeofficierenmatrozen en mariniersallen hebben
zich om het zeerst onderscheiden en moediglijk hun
leven gewaagd, alien hebben dezelfde aanspraak op de
eeuwigdurende erkentelijkheid der stadwaarvan zij
stellig het in wezen gebleven gedeelte hebben gered.
De admiraal, die zich bij herhaling op het tooneel van
den brand heeft vertoond, heeft het eerst het voor
beeld van zelfopoffering gegeven.
HXebcvlanbetu
's Gravenhage den 17. Augustus Gisteren mid
dag ongeveer 4 ure is alhier aangekomen en aan het
Hotel de Bellevue afgestapt H. M. de Koningin van
Wurtembergonder den naam van gravinne von Teek
vergezeld van Hoogstderzelver Dochters de Prinsessen
Catharina en Augustamitsgaders Z. Exc. den heer
grootmeester baron de Gummingeren mevrouw de
grootmeesteresse baronnes, de Gummi ngervoorts de
dames d'honneur mevrouwen de Biberstein en Varr-
butermet verder aanzienlijk gevolg. H. K. F,
Mevrouw de Prinses van Oranje was Hoogstderzelver
