GOESSCHE
Maandag dén S Maart.
COÜRAN T.
tS°. 30.
§0Êm§ÊS.
"i. -
NIEUWSTIJDINGEN.
iDuitr-chianb.
Uit Rome wordt nu als officieel gemeld dat de
Paus toegestaan heeft, om het aartsbisdom van Keulen
door eenen stern-hebbenden wij bisschop te laten be
sturen en dat Z. H. zelve den 'aartsbisschop geraden
heeft, de waardigheid van kardinaal in Rome, of er
gens anders eene kerkelijke bediening aan te nemen
welke hem op eene eervolle wijze van zijnen bisschops
zetel zou verwijderen. Behalve dit bewijs van opreg-
te bereidwilligheid moet Z. H. de graaf" Brühi nog
andere vriendelijke verzekeringen gegeven hebben
en men -weet reeds',, dat de Pruissische regering daar
mede ten volle tevreden gesteld is. Dat de aartsbis
schop van Keulen het aan hem gedane aanbod zal aan
nemenbetwijfelt niemand.
Behalve de in de 17de eeuw door den kardinaal Be-
vilacquater cere van den in 1595 te Rome overle
den Tor qi. aio Tas saop deszelfs laatste rustplaats, op-
gerigte grafzuilzal Weldra een veel prachtiger gedenk-
teekenter eere van dien grootcil dichterin de nabij
het Vatikaan liggende kerk van den heiligen Honufrius
worden opgerigtvoor rekening van eenige aanzienlijke
inwoners van Rome.
Verder verneemt men uit Rome, dat de gewezen
koningin-regentes van Spanje het voornemen heeft om
een landgoedin de Sabina gelegenvoor den heer
Munoz aan te koopen. Daar echter met het eigendom
de titel van hertog verbonden is, heeft de regering,
alvorens dezen koop toe te staanverlangddat de
koningin bewijzen leveren zoudat Munoz door eenen
priester met haar verbonden is.
(gËttgglattb.
Zaturdag is er. aan het ministerie van buitenlandsche
zaken een kabinets-raad gehouden, waarbij al de minis
ters tegenwoordig waren.
Z. Èxc. don Gonzalezde nieuw benoemde Spaan-
sche gezant, is zaturdag over Parijs alhier aangekomen.
Tit Morning Post verzekert stelligdat Z. Exc. als
gewoon ambassadeur, in de plaats van generaal Alava
hier zal blijven.
De Morning Chronicle handelende over een voorstel
van den beer Pluttdoor hem tegen den 9 dezer in
het lagerhuis aangekondigd, betrekkelijk den handel en
de-scheepvaart in de Oostzeezegt", dat de mogend-
heden in Europa: in hetalgemeen ep Groot-Brittanje
in het bijzonderniet langer' dulden kunnendat De
nemarken als eene mogendheid van den vijfden rang
de scheepvaart in de Soni met tollen bezwaart, welke
jaarlijks aan hetzelve aoo^ooo opbrengenen waarin
•Engeland alleen 30,000 bet-aai 1zondér'daarvoor iets
meerdan eenige zeebakens en lichttorens ju de plaats
te geven. Over het geheel is 'net eéii vrij algemeen
heerschend gevoelen, dat het'regt van Denemarken op
den tol *in het Kattegat evenzeer als het regt van Ha
nover op den tol te StadeSlechts steunt op oude trac-
tatenwelke door vele veranderingen krachteloos ge
worden, en bovendien niet meer bestaanbaar zijn met
de tegenwoordig heerschende beginselen van vrije scheep
vaart op zeeën en rivieren. "v
Jwa'tt&riffr»
De herstelling van het verouderde is in'o.izen leef
tijd een noodlottig denkbeeldgeschikt om kiemen van
tweedragt in het land te zaaijendie zich vroeg of
laat zullen ontwikkelen.
Ten allen tijde hebben de wetgevers zich getrof
fen gevoeld door de gevarenwelke magtige corporation
uit een staatkundig oogpunt doen ontstaan en door de
schade, welke zij aan den Staat berokkenen, zoodra
zij aanzienlijke kapitalen aan den omloop en aan den
handel onttrekken.
De pogingen in ons land zelf, meer dan drie eeu
wen geledenaangewen.!om de uitbreiïing van het
bezit van'goederen in'de dooie haïid tegen-te gaan,
bewezen, dat zelfs in dien leeftijd, toen het go Isdicn-
stig geloof voorzeker niet minder levendig hèersehte
dan thans -, de hoofden der regering het als eenen pligt
beschouwdenom den voortgang van eenen staat van
zaken die eindelijk eene vreessclijke omwenteling heeft
doen ontstaan, niet te begunstigen, maar tegen te
houden.
Vijftig jaren van strijd en inwendige scheuring
hebben een stelsel van. uitzondering en privilegie dporeén
stelsel van wijze en gemagtigde vrijheid doen vervangen.
Onze grondwet waarborgt de vrijheid van onder
wijs. Die vrijheid zou'weldra niets dan eene begoo
cheling, niets dan eene ij Iele verklaring van beginse
len, zonder mogelijkheid van toepassingzijn in Hen
eene corporatie, met privilegiën begiftigd, 'in het gb-
not der bevoegdheid tot het verwerven en bezitten van
vaste goederen en. daardoor een karakter van vastheid
en duurzaamheid bekomende, hetwelk aan mededingen
de instellingen vreemd moet blijvenuit de wet z lve
eene soort van bekrachtiging voor het on.lcrwijs, dat
zij zou willen verspreidenerlangdezon Ier daarom
in eenig ander opzigt aan den staat on ierworpen te zijn.
De regering zou daarenboven langs-dezen weg in
het wezen der zaak ontheven worden Van het haar toe
komend regt. Zij zou de haar door de staatsregeling
opgelegde verpligting om een openbaar onderwijs te
vestigen en te' handhavenniet fcu'nneq. nakomen. De
hoogescholen van den staat zouden binnen kort geheel
vervallen."
De stedelijke raad werkt dit laatste denkbeeld nog
meer uitspreekt over de. groote opofferingendie hi)
zich voor de Lniksche hoögeschool heeft getroost,
over de schade,- die de stad Luik door den val dier
instelling zou lijdenen komt dan terug op hetgeen
de raad het in dit vraagstuk betrokken zedelijk belang
noemt; waarna het vertoog met deze zinsneden eindigt
Uit dit oogpunt beschouwd, is geheel het toekom
stig lot van het hooger onderwijs in Belgie in deze
zaak betrokken en voelt men zich'treurig aangedaan
door het denkbeelddat in een tijdperkhetwelk wei-
ligt niet ver meer verwijderd iste gelijk mét den val -
der rijks-hoogescholenwaarop de tusschenkomst der
regering alleen toegelaten wordt, alle;toezigt over de
in de scholen onderwezene leerstellingenelke voor het
heil der opkómende geslachten aan het- onderwijs te ge
ven rigting zuilen ophouden, en. dat de huisvaders, en
geheel de bevolking zelfs niet eens den waarborg meer
zullen bezitten, die in de mededinging en het daaruit
voortvloeijend onderling toezigt gelegen is.
Maar. wij koesteren de vaste, hoop, dat gij, mijne
heerenals getrouwe handhavers der beginselen waar-»
op de staatkundige -orde berust het u aangeboden ont
werp van wet zult afwijzen,"
iicbcFlaubcn.
Dit artikel overnemende, achten wij gepast er bij
te voegen, dat wij tot dus verre van de deswege op
gegeven bijzonderheden gezwegen hebben, omdat ee-
nigen daarvan nog niet tot de rijpheid zijn gekomen.
Wij gelooven echter de mededeeling reeds nu in zoo
verre belangrijk te kunnen verbeteren en aanvullen,
als wij zeker zijndat de maatschappij door onteige
ning thans in het bezit is van al het land en alle de
getimmerten van de station bij Haarlem af, tot Haar
lem en door Haarlem henen tot aan de Houtvaart, zoo
dat de aanbesteding van de aardenbaan van dat -gedeel
te wegs is bepaald op den 24 dezer,maand, in het
locaalliet Amsterdamsche wapenbuiten de Willems
poort. Alle de schikkingen, welke de maatschappij
met de stedelijke regering van Haarlem te treffen had,
zijn alreeds tot stand 'gekomen-en het publiek zoo
wel als de maatschappij is dier regering dank schuldig
voor den spoedwaarmede zij in dezen bet algemeen
belang heeft ter harte genomen. In dat gedeelte wegs
zal over het Spaarne de bedoelde brug worden aange
legd, die een der grootste en kostbaarste werken zijn
zal. Deze brug, geheel van ijzerzal voorde scheep
vaart.'geopend worden door middel van eene dubbele
draaiin evenwigt ru'steade op de middenzuil der brug
en ook in het midden bewogen wordende. De beide
vleugels der- draai,Hoor hetzelfde meehanismus geo
pend zullen dus niet cerïmaar gelijktijdig twee bo
gen voor de vaart ontsluiten. De fraaheid der gedaan
te zal die brug tevens tot een nieuw sieraad maken
voor de stad Haarlem en tot een der uitinuntendste
werken van dén gehcelen weg.
Goes,' den 8 Maart. Op gieteren werd in de
naburige p]aats Wilhelmina Dorpwelke door Z. M.
besluit tot eenê afzonderlijke Hervormde Kerkelijke Ge
meente waartoe alle de inwoners dier 'plaats bèhoq-
re.iwas. verklaardde nieuw gebouwde Kerk ingewijd.
De plegtighëid wérd bestuurd door den Wet Èer'w.
Z ^er Gel. Heer J. ab Utrecht Dresselhüis Pre
dikant te Wolphaartsdijkdie op eene waardige wijze
de gemeente bij het verkregen voorregt bepaalde en
de'zel ve tot aanbidding tan het Opperwezen in geest en-
in waarheid ook in dit bedehuis opleidde.
Aan al datgenewat tot verwezenlijking van den
lang. gokoesterden wensch geleid had werd treffend
herinnerd. - - -
Frankfort-, i Maan. Van de Rhijngrenzen
schrijft mendat de smokkelaars aldaar hun handwerk
met veel stoutheid uitvoeren. Onlangs trok eene ge-
heele bende, gewapend», met cenen aanvoerder aan het
hoofddoor de Untera1phenbedreigende de inwoners
met hunne woningen in brand te zullen 'steken indien
zij hen verraadden. In den nacht van den 21 op den
22. dezer werden bij Kadelburg een uur boven Wald-
shuteene schuit met smokkelgoederen door a perso
nen gevoerd, door een grenswachter ontdekt. Deze
sprong in dezelve en de smokkelaars staken van land. Hij
wierp een hunner in het water, doch stortte erbij in,
wist echter-weder inde schuit te komen en dwong den
anderen smokkelaar naar land te varen. Op eenen klei
nen afstand van land sprong de smokkelaar er uit en
ontkwam. De schuit met 13 pakken goederen, ter
waaide van 10,000 fl.werd in beslag genomen. In.
denzelfden nacht werden bij Hauenstein ook smokke
laars ontdekthet kwarn aldaar tot een gevechtwaarbij
een grenswachter door de hand werd geschoten een
der smokkelaars werd ook gewond. De goederen vie
len den grenswachters in handen.
Londen den 1 Maart. Prins Albert, tot broeder
opziener in Trinity-house verkozen zijnde, heeft zich
verleden Zaturdag als zóódanig in eene plegtige verga
dering onder het bestuur van den hertog van Welling
ton als grootmeester laten aannemen, en heeft daarna
deel genomen aan een grooten maaltijdin het gebouw
der vereenigingwaarbij ook de kabinets-ministers en
vele voorname kooplieden uit de City hebben aange
zeten.
Parijs den 1 Maart. Dé maarschalk Victor
hertog 'van Bellunois gisteren bezweken. 1 Hij was
in 1766 geboren^ en heeft dus den ouderdom van - 75
jaren bereikt. Reeds op zijn i 5 do jaar in dienst getre
den, heeft hij zich gedurende zijne lange militaire loop
baan steeds roem verworven. Hij heeft de meeste
groote veldslagen in het laatst der vorige en het begin
dezer eeuw bijgewoond. Na dien van Marengo ont
ving hij een' ëeresabel vaii den eersten consul. Hij vol
voerde later den veldtogc. in de Nederlanden, alwaar
hijte 's Gravenhageinliet huwelijk is getreden met
de freule de Vos van Avesaet. In. den veldslag van
Friedland werd hij dóór den" Keizer op het slagveld zelve
tot maarschalk verheven. 'Naden eersten val van Na
poleon verliet hij deszelfs partij en ontweekbij de
terugkomst des Keizersmede naar Gent'. Hij sloot
zich verder aan de Bourbons, werd in 1821 minister
van oorlog, en twee jaren later „gezant te Weenen.
Na de omwenteling van 1830heeft de maarschalk
zich buiten alle staatkundige betrekkingen gehouden.
Brussel den 6 Maart. Het thans in de kamer
der vertegenwoordigers aanhangige voorstel van de hce-
ren Brabant en Dub usom aan de kathol ijke univer
siteit te Leuven de„ regten van •een burgerlijke persoon
toe te kennen, heeft den stedelijkcn raad van Luik
den 27sten Februari) doen besluitenom tegen dien
maatregel een krachtig vertoog in te dienen. De voor
naamste zinsneden van dit vertoog luiden aldus
Haarlem den 3 Maart. Men verneemtdat
eerlang eert begin zal worden gemaakt ihet den aanleg
der werken, ten einde den. ijzeren weg door deze stad,
naar Leyden en 's Gravenhage te vervolgenen met
het leggen van de daartoe véreisehte, kostbare draai
brug overliet Spaarne, in de nabijheid van den Noor
derboom.
